ملاقات با مرسدس‌بنز 350SLC مدل 1973

مرسدس‌بنز کلاس SL خود را با تولید مدل افسانه‌ای 300SL در میانه دهه 50 میلادی با موفقیت چشمگیر آغاز کرد. با روی کار آمدن مدل W121 BII با نام تجاری 190SL ک به صورت رسمی نسل اول SL نام گرفت تولید این کلاس ادامه یافت اما به دلیل ضعف شدید فنی نتوانست موفقیت 300SL را تکرار کند. نسل دوم SL با کد شناسایی W113 ملقب به پاگودا در اوایل دهه 60 میلادی آغاز شد و با داشتن طراحی منحصربه‌فرد و پیشرانه‌ای قدرتمندتر توانست اولین نسل SL باشد که مشتریان خود را از هر نظر راضی نگه می‌دارد.

”سری 107 یکی از محبوب‌ترین و جذاب‌ترین سری‌های مرسدس‌بنز در کشور به شمار می‌آید که با ارائه ترکیب متناسبی از طراحی، آپشن رفاهی و قدرت فنی و البته باقیمتی بالاتر، در برابر رقبای هم کلاس خود قد برافراشت.“با ورود به دهه 70 میلادی، مرسدس‌بنز از سومین نسل کلاس SL با کد شناسایی R/C107 رونمایی کرد که با تکیه بر تکنولوژی روز و استفاده گسترده‌تر از پیشرانه‌های توانمند بدون شک اولین کلاس SL بود که به عنوان خودروی اسپرت 2 نفره (و 2+2 نفره) به جنگ با رقبای آمریکایی توانمند خود رفت. این پلتفرم از بدو ورود به بازار کشور به اتاق شکاری مشهور شد.

آنچه در ادامه می‌خوانید آشنایی با یک دستگاه مرسدس‌بنز SL کوپه (SLC) با کد شناسایی C107 سفارش اروپا و فرمت نشیمن 2+2 از سگمنت خودروی لوکس شخصی است که با وسواس بسیار زیاد نگهداری می‌شود.

طراحی: شاهکار گایگر

فردریش گایگر یکی از اولین، قدیمی‌ترین و نام‌آورترین طراحان تاریخ مرسدس‌بنز به حساب می‌آید که طراحان مشهوری چون برونو ساکو نیز زیر دست او رشد کردند. لیست خودروهای طراحی شده از سوی گایگر شاید چندان بلند بالا نباشد اما بدون شک شاهکارهای تاریخ شرکت مرسدس٬بنز تا پیش از دهه 80 میلادی را او قلم زده است.

مرسدس‌بنزهای سری 500 و 540K (W29) پیش از جنگ جهانی دوم، 300SL گالوینگ افسانه‌ای، W110 ملقب به فین تِیل، W113 معروف به پاگودا، W116 و سری ماندگار 600 لیموزین از شاهکارهای این ذهن خلاق است.

نسل سوم SL در سال 1971 با وام‌گیری از شاسی مونوکوک W114 (E کلاس معروف به معماری) در دو فرمت تجاری SL و SLC به تولید رسید که در نمونه اول با 36 سانتی‌متر طول کمتر، 22 سانتی‌متر فاصله محور کوتاه‌تر و 3 سانتی‌متر ارتفاع کمتر در فرمت 2 نفره در دو شکل رودستر (سقف تاشو/کانورتیبل به همراه سقف فلزی قابل برداشتن) به تولید رسید درحالی که مدل SLC با ابعاد خارجی 4390×1790×1330 میلی‌متر در فرمت کوپه 2+2 (سقف فلزی ثابت) به تولید رسید.

مدل SLC اولین تلاش مرسدس‌بنز برای ارائه کوپه‌ای 4 نفره بر پلتفرم خودرویی دو نفره (SL) بود و مانند گذشته برای ساخت یک کوپه 4 نفره به سراغ یک مدل سدان نرفت. از این رو مرسدس‌بنز برای تمایز میان دو خودرو مشابه از دو کد R و C به ترتیب برای مجزاسازی مدل دو نفره SL و مدل 2+2 SLC استفاده کرد که با کد نهایی R107 و C107 شناسایی می‌شوند. این سبک اسم‌گذاری در دراز مدت ادامه یافت و از نسل سوم SL به بعد همه SL ها با کد R نامگذاری شدند.

همچنین لازم به ذکر است که نسل سوم با کد شناسایی 107 از سال 1971 تا 1989 به مدت 18 سال برای نمونه 2 نفره SL و از 1972 تا 1981 به مدت 9 سال برای نمونه 4 نفره SLC بر خط تولید قرار داشت و از این رو مدل SL پس از G کلاس، دومین محصول برند مرسدس‌بنز است که مدت زمان بسیار طولانی بر خط تولید قرار گرفت. از این رو نمونه‌های تولید شده در دهه 1970 میلادی با ورود به دهه 1980 و اعمال فیس‌لیفت‌های جزئی در طول و ارتفاع با یکدیگر اختلاف جزئی دارند به این ترتیب که نمونه‌های تولید شده در دهه 1980 میلادی ابعاد کوچک‌تری نسبت به دهه پیشین دارند.

نمای خارجی این C107 طراحی ماندار یک بنز را فریاد می‌زند. جلوپنجره باریک و عرضی مزین به نشان بزرگ سه پره مرسدس‌بنز در کنار دو چراغ جلو یکپارچه سفارش اروپا، درهای نسبتاً کشیده، لچکی کرکره‌ای (ویژه SLC)، ریم‌های آلومینیومی طرح اروپایی باروک (Baroque) از ساخته‌های شرکت فوکس (Fuchs)، صندوق کوتاه و چراغ‌های عقب کرکره‌ای معروف مرسدس‌بنز همگی المان‌های ماندگاری هستند که در سری 107 گرد هم آمدند.

خودروهای آلمانی سفارش آمریکا به دلیل قوانین پیچیده و سختگیرانه ایالات متحده با تغییرات فنی و ظاهری بسیار زیاد عرضه می‌شدند. از بارزترین تفاوت‌های میان 107 های اروپایی و آمریکایی می‌توان به استفاده از سه پیشرانه V8 به حجم‌های 3.5، 3.8 و 5.6 لیتری برای بازار آمریکای شمالی، سپرهای جلو و عقب کشیده‌تر مجهز به مکانیزم ضربه‌گیر و چهار چراغ گرد جلو اشاره کرد که معمولاً در مرسدس‌بنزهای سفارش این منطقه دیده می‌شوند.

نمونه مورد بررسی در سال تولید با تایرهای 205 سوار بر ریم‌های 14 اینچی عرضه شد که سایز چندان جذابی به نظر نمی‌رسد. از این رو امروزه بسیاری از مالکان چنین خودرویی تایرها و ریم‌های آن را با نمونه‌های 225 به بالا جایگزین می‌کنند مگر آن‌که در حفظ ظاهر و پرستیژ کلاسیک آن اصرار زیادی داشته باشند.

نمای داخلی سری 107 را به جرات می‌توان یکی از زیباترین طراحی‌های مرسدس‌بنز در آن دوران خطاب کرد چراکه سری SL از همان دوران یکی از گل‌های سرسبد مرسدس‌بنز به شمار می‌آمد. بارزترین المان طراحی نمای داخلی سری 107 استفاده از 5 خروجی سیستم تهویه بر داشبرد است که 3 تای آن بر مرکز داشبرد قرار گرفته است که وسطی آن‌ها در حقیقت یک ساعت آنالوگ بسیار کلاسیک است. این سبک طراحی که در تعداد معدودی از مدل‌های بنز نیز به کار رفت، در سال‌های اخیر به شکل گسترده در مدل‌های مختلف کلاس S و برخی مدل‌های اسپرت امروزی بنز نیز بار دیگر تکرار شد. استفاده از گیج‌های آنالوگ سه‌گانه ساده با اعداد خوانا و رنگ‌بندی سفید و زرد نیز از دگر سنت‌های قدیمی و منحصربه‌فرد مرسدس‌بنز است که متاسفانه از آغاز قرن 21 ام به بعد کم‌کم رنگ باخت و امروزه جای خود را به نمایشگرهای دیجیتالی بزرگ داده است.

با داشتن آپشن‌هایی چون چراغ پارک، چراغ‌شورهای جلو، قفل مرکزی و جعبه‌دنده اتوماتیک در عین استفاده از آینه‌ها، صندلی و شیشه بالابرهای دستی و روکش پارچه‌ای صندلی‌ها مشخص است که لیست آپشن‌های قابل سفارش برای این خودرو از ابتدا کامل نبوده است.

قوای فنی: تولد دوباره SL

مرسدس‌بنز پس از 300SL گالوینگ هرگز نتوانست موفقیت این خودروی افسانه‌ای را تکرار کند چرا که به منظور فروش بیشتر مجبور به کاستن از قیمت اولیه خودرو بود و از این رو نتوانست در دو نسل پیشین پیشرانه‌های قوی‌تر از نمونه 2.8 لیتری شش سیلندر استفاده کند. نسل سوم اما با دست بسیار پر به بازار آمد.

طیف پیشرانه‎های قابل سفارش برای سومین نسل SL، مخصوصاً در نمونه‌های V8 بسیار گسترده بود. دو نمونه شش سیلندر خطی 2.8 و 3.0 لیتری به همراه شش پیشرانه هشت سیلندر V8 با حجم‎های متنوع 3.5، 3.8، 4.2، 4.5، 5.0 و 5.6 لیتر برای سری 107 ارائه شد. باید توجه داشت که پیشرانه شش سیلندر 3.0 لیتری و دو پیشرانه هشت سیلندر 4.2 و 5.6 لیتری تنها برای مدل گرانقیمت‎تر SL قابل سفارش بودند.

برای برقراری ارتباط پیشرانه انتخابی با تایرهای عقب دو جعبه‌دنده 4 و 5 سرعته دستی به علاوه نسخه‌های 4 سرعته و 3 سرعته اتوماتیک برای سری 107 معرفی شد که وابسته به سفارش، سال تولید و کد پلتفرم (R یا C) میان آن‌ها حق انتخاب و تفاوت‌هایی وجود دارد.

خودروی مورد بررسی سفارش اروپا با کد تجاری 350SLC به پیشرانه 3.5 لیتری هشت سیلندر 90 درجه از خانواده M116 مجهز است که با ورود به دهه 80 میلادی با نمونه ارتقا یافته 3.8 لیتری جایگزین شد. این پیشرانه دارای بلوک چدنی (بلوک آلومینیومی در مدل‌های بالاتر - 1978 تا 1991) با سرسیلندرهای آلومینیومی با ضریب تراکم 9.5:1، مجهز به چیدمان تک‌میل سوپاپ به ازای هر سرسیلندر (SOHC) از نوع 16 سوپاپ است که به کمک سیستم پاشش سوخت انژکتور ساخت شرکت بوش، قادر به تولید 197 اسب‌بخار قدرت در دور 5800 و 286 نیوتون‌متر گشتاور در دور 4000 است.

جعبه‌دنده استاندارد به کار رفته در این نمونه C107 350SL سه سرعته اتوماتیک است که در مدل‌های مشابه اما مجهز به پیشرانه‌های 3.8، 4.2، 4.5 و 5.0 لیتری تا ابتدای دهه 1980 میلادی به‌صورت استاندارد عرضه می‌شد. براساس استانداردها و تست‌های اولیه مرسدس‌بنز، تنظیمات این C107 آن را قادر ساخته تا به حداکثر سرعت 212 کیلومتر برساعت برسد درحالی که مصرف سوخت متوسط برابر با 18.5 لیتر در هر صد کیلومتر را می‌کند. به همین دلیل با ورود به دهه 80 میلادی جعبه‌دنده 4 سرعته اتوماتیک جای آن را گرفت تا با ضرایب بهتر دنده‌ها و ضریب نهایی سبک‌تر شده دیفرانسیل، بهبود مصرف سوخت را به همراه داشته باشد.

سیستم تعلیق خودرو در هر چهار چرخ از نوع مستقل است که در جلو از نوع جناغی دوبل به همراه فنرهای لول و میل موج‌گیر و در عقب از نوع نوسانی قطری (Diagonal Swing Axel) با فنرهای لول و میل موج‌گیر است که سواری پایدار و راحتی را به ارمغان می‌آورند. ترمزها در هر چهار چرخ از نوع دیسکی با 278 میلی‌متر در جلو 279 میلی‌متر در عقب مجهز به بوستر است تا بتواند وزن 1650 کیلوگرمی C107 350SLC (50 کیلوگرم سنگین تر از R107 350SL) را از حرکت به سکون برساند.

در دوره تولید پلتفرم 107، اتاق R107 (سری دو نفره SL) تنها رودستری بود که از خطوط تولید مرسدس‌بنز خارج می‌شد. این رودستر در سال 1971 جانشین پلتفرم W113 (پاگودا) شد و با پایان تولید در سال 1989 جای خود را به مدل افسانه‌ای R129 داد. اتاق C107، کوپه چهار نفره (2+2) پلتفرم 107 که اولین تلاش مرسدس‌بنز برای ارائه کوپه چهار نفره بر پلتفرم مشترک با رودستر دو نفره بود در سال 1971 جانشین نمونه کوپه W111 شد و پس از پایان تولید در سال 1981 برای همیشه جای خود را به کوپه‌های انحصاری بنز و اتاق جدیدی C126 (مدل کوپه S کلاس با کد شناسایی W126) داد.

R/C107 در ایران

سری 107 یکی از محبوب‌ترین و جذاب‌ترین سری‌های مرسدس‌بنز در کشور به شمار می‌آید که چندان تعجب‌برانگیز نیست چراکه این سری برای اولین بار با ارائه ترکیب متناسبی از طراحی، آپشن رفاهی و قدرت فنی و البته باقیمتی بالاتر، در برابر آمریکایی‌های هم کلاس خود قد برافراشت. نمونه 2 نفره R107 با کد تجاری SL به دلیل ابعاد غیرکاربردی‌تر و عدم قابلیت استفاده خانوادگی و همچنین قیمت بالاتر در تیراژ بسیار پایین‌تری به کشور وارد شد و از این رو از دیدگاه قیمت چند سر و گردن بالاتر از C107 می‌ایستد. C107 با کد تجاری SLC اما با ارائه نشیمن و فضای مناسب برای 4 سرنشین بالغ و قیمتی ارزان‌تر در تیراژ بالاتری به کشور راه یافت و در نتیجه قیمت آن معقول‌تر از SL است.

در برخورد با پلتفرم 107 در ایران باید عنوان کرد که بیشترین تیراژ واردات در ایران از پلتفرم 107 متعلق به نمونه‌های 450SLC است. همچنین این سری با سابقه تولید 18 ساله برای مدل SL و بازه تولید قابل توجه 9 ساله برای مدل SLC و البته تیراژ درخور توجه تولید، در مقایسه با بازار جهانی بسیار غیرمنطقی قیمت می‌خورند. نسل سوم (R/C107) به ویژه به دلیل داشتن تیراژ بالا در حالت کلی در بازار جهانی قیمت بسیار پایینی دارند. همچنین داشتن پیچیدگی‌های فنی نسبتاً بالاتر در برابر رقبا باعث تاثیرگذاری چشمگیرتر میزان کارکرد بر قیمت نهایی می‌شود به طوری که کمترین قیمت نمونه‌های دست دوم 350SLC هم مدل؛ وابسته به میزان کارکرد و تنوع آپشن‌ها تنها برابر با 5 هزار دلار است و تنها درنمونه‌های مدل بالاتر با کارکرد پایین و تنوع آپشنی بالا به ندرت وارد بازه 30 هزار دلار می‌شوند.

اگر همین حالا قیمت دلار را برابر با 13 هزارتومان در نظر بگیریم، یک دستگاه بنز مشابه چیزی بین 70 تا 400 میلیون تومان قیمت دارد. این درحالی است که در بازار ایران چیزی نزدیک به 400 میلیون تومان برای مدل SLC و نزدیک به 600 میلیون تومان برای مدل SL قیمت تعیین می‎کنند که کاملاً جدا از منطق و عرف بازار است. البته با تکرار شدن داستان قیمت حتی برای مدل‌های ساده‌تر بنز در ایران شاید این طور برداشت شود که تقاضای بازار تعیین‌کننده بازه قیمت در این کشور مرسدس‌بنز دوست است اما حقیقت آن است که در پشت پرده معاملات، هیچ یک از این خودروها با این قیمت‌های حبابی عنوان شده خرید و فروش نمی‌شوند.

لازم به تاکید است که هدف «باما» از ارائه بازه قیمت جهانی و بازه قیمت این خودرو در ایران تنها قیاس و تفهیم موضوع به مخاطب است و این قیاس به هیچ عنوان ملاک صحیحی برای قیمت‌گذاری یا تعیین نرخ بازار نیست.

از دشواری‌های تملک مرسدس‌بنزهای R/C107 در ایران باید به هزینه‌های نسبتاً بالای نگهداری و قیمت بالای قطعات تزئینی و بدنه اشاره کرد که حساسیت سواری با آن‌ها را افزایش می‌دهد. این خودرو در بهترین حالت می‌تواند خودروی دوم یا حتی سوم یک شخص متمول باشد که تنها در پایان هفته و مهمانی استفاده می‌شود.

_{عکاس: بامداد صفائیان}