فراز و فرود تجارت خارجی خودرو

آمار واردات طی سال‌های 89 تا 96، با این‌که کشور با فاز اول تحریم‌ها روبه‌رو شده بود، آماری عجیب است.

”در سال 91 صادرات خودرو به 323 میلیون دلار رسید. این یعنی واردات در این سال 3.5 برابر صادرات بود؛ کمترین فاصله در سال‌های 89 تا 96.“در سال پایه آماری که وزارت صمت آن را ملاک بررسی اخیر خود قرار داده، به خودروهای وارداتی‌ها 894 میلیون دلار ارز اختصاص داد شده است. یک سال بعد، ارزش خودروهای وارداتی کمی کمتر می‌شود و به 830 میلیون دلار می‌رسد.

سال 91 که آغاز می‌شود، تحریم‌ها به اوج خود می‌رسد، اما به طرزی باورنکردنی حجم واردات رشد می‌کند و رکورد یک میلیارد و 99 میلیون دلار را ثبت می‌کند. سال بعد در 92 با این‌که تحریم‌ها تا آخرین روزها ادامه پیدا می‌کند ولی باز هم حجم واردات افزایش پیدا می‌کند و این‌بار رقم هزار و 622 دلاری ثبت می‌شود.

سال بعد با امضا توافق هسته‌ای جای تعجبی نیست که واردات خودرو ناگهان جهش می‌کند و با ورود بیش از 100 هزار دستگاه از انواع خودروی خارجی، ارزش 2 هزار و 146 میلیون دلاری در گمرکات کشور رکورد زده می‌شود. رکوردی که هنوز هم دست‌نخورده پابرجاست.

با آغاز 94 این روند آهنگ نزولی نواخت و ارزش وارداتی‌ها هزار و 227 میلیون دلار اعلام شد. اما یک سال بعد با سر و سامان دادن دولت به بازار شرکت‌های واردکننده بار دیگر ارزش این کالاها رشد می‌کند و دوباره به کانال 2 هزار میلیون دلاری بازمی‌گردد. تا این‌که سرانجام در سال گذشته با کاهشی 8.5 درصدی نسبت به سال 95، ارزش کل خودروهای وارداتی هزار و 839 دلار اعلام می‌شود.

طبیعی است که نمی‌توان با قدرت در زمینه صادرات خودرو اظهارنظر کرد. در سال 89 تنها 839 میلیون دلار خودرو صادر شد. به عبارتی دیگر ارزش واردات 2.3 برابر کل صادرات بود. در سال 90 با این‌که خودروسازان توانستند نزدیک به یک میلیون 640 هزار دستگاه انواع خودرو تولید کنند اما حجم صادرات از 129 میلیون دلار بیشتر نشد. در 91 صادرات خودرو به 323 میلیون دلار رسید. این یعنی واردات در این سال 3.5 برابر صادرات بود. این تراز تجاری در سال بعدی به رقم باورنکردنی 29 برابر می‌رسد که حکایت از افول شدید صادرات دارد.

در سال 93 (همان سالی که رکورد طلایی واردات شکسته می‌شود) حجم کلی صادرات به 101 میلیون دلار می‌رسد. تلخ‌ترین بازه زمانی برای خودروهای صادراتی. در این سال حجم کلی خودروهایی که از کشور خارج شد به 14 میلیون دلار می‌رسد. یعنی تقریباً یک‌هشتادم کل ارزش واردات خودرو. سال بعد صادرات رشد می‌کند ولی 40 میلیون دلار هنوز هم رقم دندان‌گیری نیست.

باید منتظر ماند و دید که با اعمال تحریم‌ها و شرایط جدید خودروهای وارداتی، نسبت واردات به صادرات در سال 97 چگونه رقم می‌خورد.