سرگذشت مزدا در ایران

در بین برندهای ژاپنی، مزدا قطعاً یکی از مشهورترین و پرطرفدارترین اسامی است. خودروسازی که محصولاتش در عین سادگی، همواره از نظر تکنولوژی و نوآوری در مقایسه با اکثر رقبای همطونش، سر تر هستند. مزدا در کنار NSU، اولین بار خودروهایی با موتور روتاری وانکل را راهی بازار کرد و توانست با همین نوع پیشرانه نیز لمان را فتح کند. علاوه‌براین، مزدا یکی از اولین خودروسازان ژاپنی است که حضورش در ایران نیز همواره بسیار حیاتی و پررنگ بوده و هیچ گاه حضورش در ایران قطع نشده است. در ادامه مطلب به بررسی حضور این برند در دهه‌های مختلف خواهیم پرداخت، پس «باما» همراه باشید.

حضور مزدا در ایران به اولین محصول این خودروساز برمی‌گردد. تقریباً زمانی که مزدا شروع به ساخت وانت‌های سه چرخه کرد، شرکت سهامی خلیج کو با سرمایه اولیه 60 هزار تومان راه‌اندازی شد و در سال 1338، مونتاژ این خودرو کوچک اقتصادی را آغاز کرد. این شرکت اما در سال 1350 بالاخره مدل محبوب مزدا 1000 را وارد ایران کرد. وانت باری کوچک اما قدرتمند و اقتصادی که تا میانه دهه شصت در خط تولید ماند. به جزء محصولات شرکت خلیج کو که حال کارخانه اتوموبیل سازی مزدا نامیده می‌شد، شرکت ایران کالا که دفتر آن در خیابان‌ خیام و نمایشگاه‌هایش در خیابان‌های قزوین و آزادی کنونی بود، اقدام به واردات برخی محصولات سواری این خودروساز کرد. در این بین تعداد محدودی از مدل‌های مجهز به پیشرانه‌های روتاری وانکل نیز به کشورمان وارد شدند که به خاطر پیچیدگی فنی، نتوانستند محبوبیت زیادی کسب کنند.

در دهه شصت بود که نام شرکت اتوموبیل مزدا به ایران وانت تغییر یافت و سر و کله محصول مدرن‌تری از این برند ژاپنی پیدا شد. مزدا وانت سری B با پیشرانه 1.6 لیتری به نحوی جایگزین مدل دوست داشتنی 1000 شد. در میانه دهه شصت اما محصول ایران وانت به روز رسانی شد و سری جدیدتری از سری B با پیشرانه 1.8 لیتری راهی خط تولید شد. در این دوره اما به جزء مونتاژ گسترده و موفقیت‌آمیز محصولات باری مزدا، تعداد بسیار محدودی از خودروهای سواری این برند نیز به کشورمان وارد شدند. در این بین تعداد اندکی نیز

مزدا در ابتدای دهه هفتاد که واردات خودرو به کشورمان آزاد شد، در تیراژی بسیار محدودتر از رقبایی همانند میتسوبیشی، تویوتا و هوندا وارد کشورمان شد. در این بین مدل‌های 626، 929 و 323 مورد توجه بودند. با این حال به دلیل تبلیغات نامناسب و عدم انسجام، هرگز این خودروهای سواری به آنچه استحقاقش را داشتند نرسیدند. مونتاژ سری B مزدا در دو گونه تک و دو کابین در این دهه ادامه یافت و شرکت ایران وانت که حالا گروه خودروسازی بهمن نامیده می‌شد، در پایان سال 1379 پس از مدت‌ها وقفه در عرضه محصولات جدید، سری BA از مدل محبوب 323 یا همان فامیلیا را به بازار ایران عرضه کرد. این خودرو توانس

در ابتدای دهه هشتاد بود که جدیدترین نسل مزدا 323 توسط گروه بهمن به بازار عرضه شد. این نسل علاوه‌براین که در کنار سیتروئن زانتیا و نیسان ماکسیما بهترین خودروهای مونتاژ بازار ایران بود، توانست برند مزدا را مجددا بر سر زبان‌ها بیاندازد. به لطف موفقیت شگرف این مدل بود که نمونه فیس‌لیفت آن نیز به سرعت به بازار عرضه شد. به تدریج و تا اواخر دهه هشتاد، اولین نسل مزدا 3 به عنوان جانشین مزدا 323 نیز عرضه شد. این خودرو توانست جایگاه مزدا را به عنوان خودروسازی که محصولاتش در عین سادگی، ظاهری جذاب و عملکردی شبیه به خودروهای اسپرت دارند، در بازار ایران مستحکم کند.

مزدا 3 موفقیت شگرفی کسب کرد تا نسل دوم این خودرو نیز در چند تیپ به بازار عرضه شود. در کنار مزدا 3 اما مدل کوچک و دوست داشتنی مزدا 2 نیز توسط گروه خودروسازی بهمن راهی بازار شد. متاسفانه اما مزدا 2 نتوانست مدت زیادی در خط تولید بماند، چرا که همکاری مزدا و گروه خودروسازی بهمن به خاطر مشکلات سیاسی و تحریم‌های یک جانبه علیه ایران، کاهش یافت. تولید مزدا 3 نیز تقریباً تا اوایل سال 1392 قطع شد تا حضور مزدا در ایران در حقیقت به وانت قدیمی سری B محدود شود. پس از برجام اما نه تنها تولید مزدا 3 ادامه پیدا کرد، زمزمه حضور چند کرا