انقلاب صنعتی چهارم چیست؟

انقلاب صنعتی به تحولاتی سریع می‌گویند که در قرن هجدهم اروپا را در نوردید. انواع تولید با ماشین‌های بخار و نیروی آب به اصطلاح «صنعتی» شد و این روند چهره جهان را تغییر داد. خطوط راه‌آهن، دودکش‌های بلند کارخانجات، کودکان کار و زغال‌سنگ از سمبل‌های این انقلاب است. نقطه آغاز این انقلاب مکانیزاسیون خط تولید پارچه در بریتانیا بود.

در اواخر قرون نوزدهم تا دهه 40 قرن بیستم، انقلابی دیگر عرصه صنعت جهان را دستخوش تغییرات عظیم کرد. تولید انبوه، خطوط تولید و برق مشخصه‌های بزرگ این انقلاب است. هنری فورد تولید انبوه خودرو در این عصر را ممکن کرد و برای اولین‌بار اتومبیل‌های ارزان به دست مردم رسید. بریتانیا، اروپای قاره‌ای، ایالات متحده و ژاپن در این شرایط دستخوش توسعه‌های عظیم شدند. هنوز بسیاری از خطوط تولید در ایران ویژگی‌های صنعتی این دوره را دارند.

کامپیوتر و مکانیزاسیون رباتیک، چهره خطوط تولید را تغییر داد. نیروی انسانی دخالت کمتری در امور تولید داشت و تکنولوژی ابزار دقیق به خلق ماشین‌های بسیار پیشرفته کمک می‌کرد. خودروهای پیشرفته، هواپیماهای بزرگ و نهایتا دستگاه‌های کامپیوتری از محصولات این تحول صنعتی است. با وجود دستاوردهای زیاد به عقیده بسیاری نمی‌توان این تحول را یک انقلاب به شمار آورد. چند خط تولید در ایران که برخی از آنها در خودروسازی است از نسل سوم صنعت استفاده می‌کند.

تلفیق شبکه مجازی و خطوط رباتیک نام صنعت 4.0 را به خود گرفته است. گفته می‌شود این ترکیب آینده خطوط تولید باشد. آلمان و ژاپن پیش قراولان این پلتفرم صنعتی هستند. صنعت نسل چهار می‌تواند اطلاعات را از خانه بگیرد و با استفاده از آن سرعت، کیفیت و چگونگی تولید را در کارخانه تنظیم کند. شخصی‌سازی محصولات ، استفاده از ابرداده‌ها، تغییر رویه بازاریابی و بهره‌وری بالا از طبیعی‌ترین نتایج این تحول صنعتی است.