بحث خرید سهام خودرو توسط قطعه‌سازان چند وقتی است دوباره شدت گرفته است. در حال حاضر چند قطعه‌ساز بزرگ بخش عمده‌ای از سهام خودروسازان را در اختیار دارند و حالا قطعه‌سازهای کوچک‌تر هم برای حفظ بقای خود می‌خواهند باهم متحد شوند تا از گردونه رقابت حذف نشوند.
”مرتضوی: باید واگذاری باقی سهام خودروسازان در راستای تشکیل این کنسرسیوم به قطعه‌سازان واگذار شود تا همه قطعه‌سازان کشور سهمی در این صنعت داشته باشند.“خطر شکل‌گیری انحصاری بزرگ‌تر در صنعت خودرو در نشست خبری روز گذشته انجمن قطعه‌سازان مطرح شد. بخش عمده‌ای از قطعه‌سازان نگران شکل‌گیری انحصار از سوی چند قطعه‌ساز بزرگ کشور هستند. در چنین شرایطی پیشنهاد واگذاری بخشی از سهام خودروسازان به کنسرسیومی متشکل از قطعه‌سازان مطرح شده است تا بر اساس قانون همه قطعه‌سازان در زنجیره تأمین قطعات خودرو حضور داشته باشند.
خطر جریان انحصار
در گزارشی که «پرشین‌خودرو» از این نشست منتشر کرده سید مرتضی مرتضوی رئیس انجمن سازندگان قطعات و مجموعه‌های خودرو، با انتقاد از وجود جریان انحصار در صنعت خودرو کشور اظهار داشت: «بر اساس اصل 44 قانون اساسی واگذاری صنایع در اختیار دولت است اما در استراتژی صنعت خودرو و در جریان خصوصی‌سازی خرید سهام خودروسازان باید توسط جمیع قطعه‌سازان صورت گیرد. به لحاظ قانون نباید قطعه‌سازانی که سهام‌دار هستند عضو هیئت‌مدیره خودروسازان شوند چراکه این مسئله موجب شده بسیاری از این شرکت‌ها به‌صورت انحصاری عمل کرده و قطعات خود را در شرکت‌های خودروساز به فروش برسانند.»
در حال حاضر بخش عمده‌ای از سهام دو خودروساز بزرگ در اختیار برخی قطعه‌سازان است. بر اساس شنیده‌ها، تعدادی از قطعه‌سازان برای در دست گرفتن خودروسازان اعلام آمادگی کرده‌اند. با این اتفاق قدرت تصمیم‌گیری این قطعه‌سازان در خودروسازی بیشتر می‌شود و انحصاری که هم‌اکنون در صنایع بزرگ وجود دارد، رسماً باهم تلفیق‌شده و انحصاری بزرگ‌تر را به وجود می‌آورد.
به همین دلیل است که انجمن قطعه‌سازان از تشکیل کنسرسیومی برای محافظت از منافع قطعه‌سازان کوچک‌تر خبر داده است. در این زمینه مرتضوی توضیح می‌دهد: متأسفانه در جریان واگذاری صنعت خودرو به بخش خصوصی نوعی انحصار ایجاد شده که باید با آن برخورد جدی صورت گیرد. ازاین‌رو انجمن قطعه‌سازان در تلاش است تا از انحصار در صنعت خودرو جلوگیری کند تا برخی از واحدهای کوچک قطعه‌سازی در کشور تعطیل نشود. برخی از خودروسازانی که در این سال‌ها وارد بخش خصوصی شده‌اند عملکرد انحصاری را در پیش گرفتند و اجازه فعالیت و همکاری با بسیاری از قطعه‌سازان را نمی‌دهند.
رئیس انجمن قطعه‌سازان برای مقابله با این خطر از تشکیل کنسرسیومی برای مشارکت تمام قطعه‌سازان خبر داد و گفت: «با تشکیل این کنسرسیوم همه قطعه‌سازان در آن مشارکت نموده و دامنه حیات قطعه‌سازان گسترش خواهد یافت. باید واگذاری باقی سهام خودروسازان در راستای تشکیل این کنسرسیوم به قطعه‌سازان واگذار شود تا همه قطعه‌سازان کشور سهمی در این صنعت داشته باشند.»
پراید 43 و پژو 70 میلیونی
از سوی دیگر شاپور سامعی نایب‌رئیس انجمن قطعه‌سازان نیز با بیان اینکه کاهش حجم تولید قطعه اثر قابل‌توجهی بر تولید خودرو می‌گذارد، گفت: «به اعتقاد ما ۴۰ تا ۵۰ درصد حجم تولید کاهش‌یافته است.» به گزارش «مهر» از این نشست سامعی گفت: «قطعه‌سازان روزهای بدی را می‌گذرانند به‌نحوی‌که ضمن تعدیل نیرو شیفت‌های کاری خود را هم کاهش داده‌اند. در کنار این موضوع نزدیک به یک هفته است که با ابلاغ آیین‌نامه جدید قطعه‌سازان امکان ترخیص کالاهای خود از گمرک را ندارند.»
او می‌گوید: «در حال حاضر این سؤال برای ما مطرح است که اگر ما باید قطعات را با دلار ۹ تا ۱۰ هزارتومانی تولید کنیم قیمت خودرو رشد قابل‌توجهی پیدا می‌کند که اصلاً منطقی نیست. به‌عنوان نمونه قیمت پراید به حدود ۴۳ میلیون تومان و پژو ۴۰۵ به ۷۰ میلیون تومان می‌رسد.»
تعدیل نیروی 14 هزار نفر؛ پیش‌بینی 450 هزار نفر
«تسنیم» نیز در گزارشی که از این نشست داشت به صحبت‌های مازیار بیگلو، دبیر انجمن قطعه‌سازان اشاره کرد که وضعیت امروز صنعت قطعه‌سازی را بحرانی می‌خواند. به گفته بیگلو: «در حال حاضر 14 هزار نفر نیرو در این صنعت تعدیل شده که به اعتقاد ما 450 هزار نفر دیگر هم بیکار خواهند شد. به خودروسازان گفتیم ما از اول شهریور امکان تولید قطعه نداریم و آن‌ها نیز به‌تبع کاهش 80 درصدی تولید را پیش رو دارند که مسئولیت بیکاری این افراد متوجه بانک مرکزی و وزارت اقتصاد است.»
گفته می‌شود در حدود 1200 کارخانه فعال قطعه‌سازی ایران نزدیک به نیم میلیون نفر فعال هستند. حالا که وضعیت قطعه‌سازان بازهم وخیم شده، بیم این می‌رود که دوباره بسیاری از این تولیدکنندگان کارشان به تعطیلی کشیده شود. در تحریم‌های قبلی بسیاری از قطعه‌سازان و حتی برخی از بزرگ‌ترین آن‌ها به واردکننده قطعه از چین تبدیل شدند و از سوی روند مولد تولید به سمت تجارت کشیده شدند. حالا اما با وضعیت بازار ارز و تحریم‌های جدید، امکان تغییر کاربری به سمت واردات به‌سادگی قبل نیست. شاید به همین خاطر است که انگیزه‌ای قوی‌تر برای ایجاد کنسرسیومی فعال شکل گرفته است. انگیزه‌ای که قطعه‌سازان را در مسیری تاریخی قرار می‌دهد؛ مسیر در اختیار گرفتن سکان خودروسازی کشور.
نویسنده : مسلم تقوی
منبع : باما