آن‌طور که مسئولان اعلام کرده‌اند فعلاً برنامه‌ای برای آزاد شدن واردات خودرو وجود ندارد؛ اما ترخیص خودروهای وارداتی بحث دیگری است که باوجود تلاش‌های دولت هنوز به سرانجام نرسیده است.
”حدود 10 هزار خودرو در گمرکات کشور دپو شده‌اند؛ جهانگیری برای ترخیص این خودروها دستور ویژه‌ای به وزیرهای صنعت و اقتصاد داد.“برخی خودروها حدود یک سال است که در گمرک مانده و هنوز ترخیص نشده‌اند. این مساله و ممنوعیت کلی ثبت سفارت و واردات خودرو بازار را با کمبود شدید خودروی خارجی و افزایش شدیدتر قیمت آن مواجه کرده است.
از سال گذشته که مساله ثبت‌سفارش‌های غیرقانونی به بحرانی در وزارت صنعت، سازمان توسعه تجارت و گمرک تبدیل شد، واردات خودرو زیر ذره‌بین قرار گرفت. ترخیص خودروها از گمرک به‌مرور سخت‌تر و سخت‌تر شد تا این‌که به مرحله انجماد رسید. بسیاری از فعالان تجاری که سرمایه‌های هنگفتی صرف واردات خودرو کرده بودند از این اتفاق متضرر شدند. انجماد حدوداً یک‌ساله سرمایه‌های این فعالان اقتصادی دلیلی شد تا معاون اول رئیس‌جمهوری دستوری برای تسهیل روند ترخیص این فعالان صادر کند.
سوختن خشک و تر در روند ترخیص خودرو
علی رئیسی، از واردکنندگان خودرو در استان بوشهر به ایلنا گفته است که «افراد زیادی هستند که از آبان ماه سال گذشته خودروهایشان وارد محوطه گمرک شد و خیلی‌ها مجوز قانونی از وزارت صنعت، معدن و تجارت دارند ولی تاکنون بلاتکلیف مانده‌اند و دستوری برای ترخیص این خودروها تاکنون صادر نشده است». این یعنی وارداتی‌هایی که قانونی انجام شده ولی یک سال است که در گمرک بوشهر مانده‌اند. شرایط مشابه این وضعیت کم نیستند. تجارت خارجی به دلیل فعال بودن گردش سرمایه، دارای مقرراتی با محدودیت زمانی است. مثلاً مجوز ثبت‌سفارش و قبض انبار خودرو وارداتی محدودیت زمانی دارد و اگر بیش از این محدوده طول بکشد، واردکننده برای ترخیص خودرو به مشکل بر می‌خورد. این مساله یکی از دلایل اصلی بود که کار واردات خودروهای قانونی و غیرقانونی در هم گره خورد.
حمایت از فعالان اقتصادی و حفظ امنیت کسب‌وکار برای دولت اهمیت بالایی دارد. در همین راستا بود که هیئت‌وزیران در اسفندماه گذشته مصوبه‌ای برای دادن فرصت بیشتر ترخیص به این واردکنندگان تصویب کرد و در تیرماه دوباره آن را تمدید کرد؛ اما این تجارت با تغییر نرخ ارز با فاز جدیدی از مشکلات روبه‌رو شد. مساله مالیات بر درآمد اتفاقی و مابه‌التفاوت نرخ ارز مشکلاتی بود که تعیین و تکلیف آن از سوی دولت چند ماه طول کشید.
10 هزار خودرو در گمرک مانده است
باوجوداین‌که دولت چند ماهی است برای این دست مشکلات تصمیماتی گرفته است، هنوز اتفاق خاصی در ترخیص خودرو رخ نداده است. تنها در گمرک‌های بنادر تعداد خودروهای بلاتکلیف مانده به حدود 9 هزار و 900 دستگاه می‌رسد. بنا بر آمار منتشر شده توسط گمرک، این تعداد شامل گمرکات تهران، اصفهان و سلفچگان نمی‌شود. بنا بر تخمین‌ها تعداد خودروهای دپو شده در کل کشور احتمالاً بین 10 تا 12 هزار دستگاه است. از این تعداد حدود 4500 دستگاه مشکل ثبت‌سفارش غیرقانونی دارند ولی بقیه آن‌ها قاعدتاً باید تا کنون ترخیص می‌شدند. متاسفانه این مساله با ثبت‌سفارش‌های غیرقانونی گره خورد و ثبت‌نام کنندگان از خودروهای پیش‌خرید شده خود محروم مانده‌اند.
دستور ویژه جهانگیری برای ترخیص خودرو
این‌که چرا تا کنون بقیه این خودروها به کشور وارد نشده‌اند مساله‌ای است که اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهوری برای حل آن دستور ویژه‌ای صادر کرده است.
بنا بر اخبار منتشره جهانگیری در خصوص «تعیین تکلیف موضوع استمرار خسارت ناشی از دپوی خودروهای مربوط به برندهای مختلف در گمرکات کشور» خطاب به وزیران اقتصاد و صنعت با اشاره به وجود جوسازی‌ها علیه فعالیت‌های اقتصادی بر تفاوت قائل شدن بین آن‌ها که تخلف کرده و آن‌هایی که در چارچوب قوانین عمل کرده‌اند اصرار کرد و گفت: «نباید تحت تاثیر فضاسازی‌ها موانع فعالان اقتصادی را برطرف نکنیم. اگر کسی تخلف کرده دستگاه قضایی برخورد می‌کند و نباید برای کسانی که در چارچوب قوانین و مقررات عمل کرده‌اند مشکل ایجاد شود.»
در همین باره مهدی میراشرفی، رئیس‌کل گمرک و معاون وزیر اقتصاد، در مورد این نامه جهانگیری به دو وزیر معتقد است: «نامه‌ای که در رسانه‌ها مطرح است نظرات چند مرجع به‌صورت غیررسمی و کارشناسی بوده و روی آن اجماع کامل وجود دارد اما هنوز تصمیمی در رابطه با آن نگرفته‌اند.»
*عکس از خبرگزاری مهر
نویسنده : مسلم تقوی
منبع : باما