احتمال آزاد شدن واردات خودروهای هیبریدی

در واپسین روزهای اردیبهشت ماه امسال (1398) بود که نمایندگان مجلس در بررسی طرح ساماندهی بازار خودرو، خودروهای هیبریدی و تمام برقی را از پرداخت حقوق و عوارض گمرکی معاف کردند. این خبر با موجی از سیگنال‌های مثبت روبه‌رو شد. به طوری‌که حتی برخی از منابع آن را به‌نوعی چراغ سبزی برای لغو ممنوعیت واردات خودرو تلقی کردند.

”پس از آن که نمایندگان مجلس با معاف کردن حقوق و عوارض گمرکی برای کلیه خودروهای برقی و هیبریدی در واقع چراغ سبز واردات آن را نشان دادند، نگاهی داشتیم به گزینه‌های احتمالی حضور در بازار ایران.“حذف تعرفه واردات خودروهای هیبریدی در واقع طرحی آینده‌نگرانه و البته هوشمندانه است. طرحی که شاید در ظاهر برای بهبود آلودگی هوا و کنترل مصرف سوخت مطرح شده باشد ولی در لایه‌های زیرین خود نیم‌نگاهی به ساماندهی وضعیت بغرنج خودروهای خارجی دارد. با این حال این طرح حواشی متعددی را نیز در پی داشته، نخست آن‌که حذف تعرفه واردات خودروهای هیبریدی به‌عنوان مواد 4 و 5 طرح کلی موسوم به ساماندهی بازار خودرو از سوی مجلس تصویب شده است. این یعنی طرح فوق هنوز راه درازی برای تصویب نهایی در پیش دارد. چراکه هم‌چنان شورای نگهبان نظر خود را روی این طرح اعمال نکرده است؛ به عبارت دیگر تا زمان اجرایی شدن آن باید کمی بیشتر صبر کرد.

طرح ساماندهی بازار خودرو بعد از تأیید شورای نگهبان تبدیل به قانون می‌شود. سپس این قانون به دولت ابلاغ می‌شود. هیات وزیران در جلسه‌ای آن را بررسی کرده و وظایف هر دستگاه را تعیین و آن را در قالب بخشنامه و دستورالعمل ابلاغ می‌کند. در خوش‌بینانه‌ترین حالت رسیدن به فاز اجرایی این موضوع چند ماهی زمان طلب می‌کند. نکته مهم‌تر از روال اداری و قانونی بحث حذف تعرفه واردات هیبریدی‌ها، موضوع ممنوعیت فعلی واردات خودرو است. دیواری که دفتر مقررات واردات و صادرات و سازمان توسعه تجارت آن را بدون تغییر و طبق منوال قبل می‌داند. البته جای نگرانی نیست چراکه با دستور مجلس کلیه دستگاه‌ها موظف به تغییر دستورالعمل‌های پیشین خود هستند. به دلیل پیچیدگی خاص این موضوع پیش‌بینی می‌شود شورای هماهنگی سه قوه وارد عمل شود و برای آن یک بند استثنا لحاظ کند.

با فرض اجرایی شدن تمام بخش‌های فوق، واکنش بازار داخل نسبت به این موضوع جای بررسی بسیار دارد. خودروهای هیبریدی با اینکه محصولات نوظهوری در داخل کشور به حساب می‌آیند ولی با این حال چندان هم برای مشتریان غریبه و ناآشنا نیستند. ایرانی‌ها پیش‌تر با تویوتا پریوس به‌عنوان یکی از نخستین هیبریدی‌های وارداتی ملاقات داشته‌اند. مدتی بعد هیوندای سوناتا به صورت هیبریدی وارد کشور شد. لکسوس CT200h و NX300h در کنار تویوتا کمری و C-HR ژاپنی‌هایی بودند که برچسب هیبریدی را با خود حمل می‌کردند. سومین برند ژاپنی که شانس خود را در بازار هیبریدی‌های ایران محک زد میتسوبیشی با اوتلندر PHEV بود. البته باید به این لیست ب‌ام‌و i8 را نیز اضافه کرد که البته همواره به دلیل قیمت کهکشانی‌اش از فروش بالایی برخوردار نبوده است.

در واقع اوج‌گیری واردات خودروهای هیبریدی بعد از ابلاغ قانون کاهش تقریباً 50 درصدی تعرفه واردات این محصولات بود. اتفاقی که پیش‌بینی می‌شد تأثیر عمیقی بر قیمت‌ها بگذارد ولی از آنجا که خودروهای هیبریدی اساساً از نمونه‌های استاندارد بنزین‌سوز خود گران‌تر هستند، این تخفیف در تعرفه چندان تغییری در قیمت‌ها ایجاد نکرد. البته در این میان شیطنت شرکت‌های واردکننده با دستکاری در قیمت اسناد بازرگانی موسوم به پروفرما اینویس نیز بی‌تأثیر نبود.

داستان جدید بازار خودروهای وارداتی ایران با آنچه در قبل اتفاق افتاده، متفاوت است. از یک سو تعرفه‌ای وجود ندارد و از سوی دیگر قیمت دلار افزایش پیدا کرده است. همین پارادوکس باز هم می‌تواند موجب خنثی شدن کاهش چشم‌گیر قیمت‌ها در بازار شود. با این حال همان‌طور که گفته شد، مجلسی‌ها رویه اجرایی حذف تعرفه را تدوین نمی‌کنند. چراکه این به عهده دولت و وزارتخانه‌های مرتبط است؛ به عبارت دیگر مشخص نیست که چند و چون واردات هیبریدی‌ها به چه صورت است و آیا باز هم قانون محدودیت قیمت زیر 40 هزار دلاری اعمال می‌شود یا خیر؟ با توجه به تجربه اخیر بازار خودرو و فرض لحاظ شدن محدودیت قیمتی واردات خودرو، می‌توان چند گزینه احتمالی را برای واردات در نظر گرفت.

• هیوندای سوناتا هیبرید

این کره‌ای پیش‌تر هم در بازار ایران با سه تیپ GLS ،GL و GLX Plus حضور داشت. خودرویی که با استفاده از زیرساخت مدل بنزینی، مصرف سوخت پایین‌تری را به ارمغان آورده بود. پیشرانه ترکیبی آن حدود 208 اسب‌بخار قدرت دارد.

• هیوندای کونا هیبرید

یکی از جنجالی‌ترین محصولات هیبریدی هیوندای مدل کونا است. کراس‌اوری با چهره جسورانه که 139 اسب‌بخار قدرت از پیشرانه 1.6 لیتری و 43 اسب‌بخار قدرت از موتور برقی‌اش بیرون می‌کشد. این خودرو نمونه تمام برقی هم دارد.

• هیوندای آیونیک

آیونیک را می‌توان یک اتفاق مهم در شرکت هیوندای قلمداد کرد. خودرویی که آینده هیبریدی‌های این کره‌ای را ترسیم کرده است. آیونیک با قد و قواره مناسب برای جوانان و البته خانواده‌های کم‌جمعیت می‌تواند پیشنهاد معقولی در بازار ایران باشد. به خصوص آنکه پیشرانه ترکیبی آن 105 اسب‌بخار قدرت دارد.

• کیا اپتیما هیبرید

اپتیما هیبرید آخرین دستاورد کیا برای بازار ایران بود که البته تا مرحله رونمایی جلوتر نرفت. در حقیقت اقبال نسبت به مدل استاندارد بنزینی آن به مراتب بیشتر بود. سدان محبوب کره‌ای در ویرایش هیبریدی خود می‌تواند بر حسب نمونه سفارشی بین 192 تا 202 اسب‌بخار قدرت تولید کند.

• کیا نیرو (Niro)

گفته می‌شود نیرو پاسخ کیا به تویوتا C-HR بوده است. خودرویی با طراحی محافظه‌کار که نیروی ترکیبی آن 139 اسب‌بخار است. قدرت موتور برقی این خودرو به تنهایی 43 اسب‌بخار است. کیا نیرو به دلیل عرضه در تیپ‌های متنوع گزینه مناسبی برای بازار ایران خواهد بود.

• هوندا آکورد هیبرید

مشتریان داخلی همواره از آکورد به عنوان خودرویی دوست‌داشتنی و بی‌دردسر یاد کرده‌اند. نسخه هیبریدی این خودرو با طراحی بسیار پیشرفته می‌تواند فضای بازار را تغییر بدهد. هوندا آکورد هیبرید قدرتی معادل 212 اسب‌بخار دارد.

• تویوتا کمری هیبرید

کمری هیبرید در آخرین ایام تا پیش از آغاز ممنوعیت واردات شانس ورود به بازار ایران را پیدا کرد. این محصول که به واسطه سابقه درخشان مدل بنزینی‌اش از اقبال خوبی برخوردار شد اینک در مدل جدید خود می‌تواند درست مانند هیوندای سوناتا 208 اسب‌بخار قدرت را تولید کند.

• تویوتا پریوس

پریوس با سال‌ها تجربه در دنیای هیبریدی‌ها هم در ایران و هم در سرتاسر دنیا موجی از مشتریان پر و پا قرص را برای خود فراهم آورده است. نسخه جدید این خودرو با تغییراتی ملموس در طراحی وارد میدان شده است. تویوتای فوق با 121 اسب‌بخار قدرت بیش از آنچه نشان می‌دهد توانایی دارد.

• تویوتا راوفور هیبرید

شاسی‌بلندهای تویوتا همیشه با استقبال خوبی از سوی مشتریان روبه‌رو شده بودند. به ویژه مدل راوفور که در رقابت با کره‌ای‌ها توانسته بود از حیثیت ژاپنی‌اش دفاع کند. راوفور هیبریدی جدید به طور حتم می‌تواند با 219 اسب‌بخار قدرت بازار را به سمت خود گرایش دهد.

• لکسوس NX300h

حضور سری NX در ایران با تغییر و تحول در سلیقه مشتریان همراه شد. طراحی منحصربه‌فرد و جسورانه این ژاپنی بی‌اندازه با استقبال روبه‌رو شد. در کنار مدل هیبریدی، لکسوس نسخه بنزینی را نیز عرضه می‌کرد. بازگشت این خودرو به بازار ایران با مدلی 194 اسب‌بخاری خواهد بود.

• لکسوس UX250h

عضو جدید خانواده لکسوس‌ها UX است که حالا در قالب هیبریدی می‌تواند سبک جدیدی از مشتریان را به دنبال خود بکشد. این شاسی‌بلند ریزاندام به لطف خروجی 175 اسب‌بخاری و کیفیت بالای ساخت می‌تواند برای ب‌ام‌و X1 بنزینی چالش ایجاد کند.