معرفی بهترین پیشرانه‌های کمتر از 1 لیتر

پیش‌تر، زمانی که خبری از کمربند سه نقطه‌ای یا ایربگ نبود، وقتی اکثر خودروها با داشتن رادیویی همراه یک بلندگو، ایده‌آل محسوب می‌شدند، پیشرانه‌ها می‌توانستند جمع و جورتر و کم‌مصرف‌تر باشند. تا جایی که حوالی  دهه 70 میلادی برای پیدا کردن خودرویی با پیشرانه 700 سی‌سی و توان زیر 60 اسب بخار، کافی بود تنها گردن خود را بگردانید.

با افزایش علاقه مردم به سرعت و همچنین افزایش وزن خودروها در پی افزایش ایمنی، پیشرانه‌های کوچک، دیگر جایی برای نفس کشیدن برایشان نمانده بود طوری که تا پیش از سال 2010، قرار دادن پیشرانه‌ای زیر 1 لیتر برای خودرو، امری مضحک تلقی می‌شد. 

تا اینکه با افزایش قیمت سوخت و سختگیری بیشتر در برابر آلایندگی خودروها، سازندگان به این نتیجه رسیدند که بهترین راه برای خلاص شدن از انتشار CO2 زیاد و مصرف سوخت زیاد، کوچک کردن پیشرانه است، آن هم خیلی کوچکتر. با افزایش نیاز به پیشرانه‌های کوچک و دست به کار شدن خودروسازان معتبر، بازده و توان پیشرانه‌ها، افزایش چشمگیری داشت. استفاده از توربوشارژر، سوپرشارژر و سیستم‌های پاشش مستقیم سوخت از راهکارهایی برای بهینه‌سازی بوده که استحکام قطعات و پیشرفت آب‌بندی و ... میسر ساخته است.

حالا که این پیشرانه‌ها روی مدل‌های جدید برخی خودروهای محبوب ایران (داچیا ساندرو) نصب شده‌اند و همچنین وجود زمزمه‌هایی مبنی بر طراحی یک پیشرانه سبک توسط یکی از خودروسازان داخلی، بگذارید به معرفی نمونه‌های موفقی از کوچک‌ترین پیشرانه‌ها بپردازیم.

«پیشرانه یک لیتری EcoBoost ما با بهره‌وری از توربوشارژری مناسب، پاشش مستقیم سوخت و دو میل سوپاپ مستقل برای زمانبندی متغیر سوپاپ‌ها، استاندارد جدیدی برای پیشرانه‌های کوچک و کم‌مصرف ایجاد کرده و همه چیز را متحول خواهد کرد.» این‌ها را آقای جوزف باکای، فورد-اروپا، گفته است.

پیشرانه پر افتخار فورد با سابقه برنده‌شدن به عنوان «بهترین پیشرانه زیر یک لیتر» برای 6 سال متوالی از سال 2012، و 4 جایزه دیگر برای بهترین پیشرانه سال (در سال‌های 2012 تا 2014 ) و بهترین پیشرانه جدید (در سال 2013)، قلب تپنده یکی از هر 5 فورد موجود در اروپاست. نکته جالب دیگر اینکه در میان هر پنج فورد فیستا، دوتای‌شان از این پیشرانه استفاده می‌کنند.

رئیس هیئت مدیره برگزینندگان پیشرانه برتر در سال 2018، این موتور را به عنوان «بهترین پیشرانه سه سیلندر طراحی شده تاکنون» معرفی کرد و لایق عنوان بهترین پیشرانه سال، با وجود طراحی نمونه‌های جدیدتر توسط دیگر تولیدکنندگان، دانست.

این پیشرانه توربو با پهنایی به اندازه یک کاغذ A4، توانایی تولید 99 تا 123 اسب‌بخار را دارد و روی هاچ‌بک‌های فورد تا ون ترانزیت فورد ارائه می‌شود. علاوه بر سیستم‌های ذکرشده برای افزایش توان، این پیشرانه با از کار انداختن یک سیلندر در مواقعی که نیازی به شتاب‌گیری ندارید، توانایی کاهش مصرف سوخت و گازهای آلاینده را نیز دارد. 

با این که این پیشرانه به اندازه پیشرانه فورد، افتخارآفرین نبوده، اما با قابلیت اطمینان بالا و بهبود روزبه‌روز آن توسط فولکس‌واگن، موفق شد تا بالاخره در سال 2018 جایزه «بهترین پیشرانه سال» را از آن خود کند.

این پیشرانه روی طیف وسیعی از خودروهای زیرمجموعه فولکس‌واگن قرار گرفته. فولکس‌واگن آپ!، فولکس‌واگن گلف نسل هفتم، فولکس‌واگن پولو، فولکس‌واگن تی-راک، اشکودا سیتیگو (Citigo)، اشکودا فابیا نسل سوم، سئات لئون، سئات Mii، سئات ایبیزا، آئودی A1 و همچنین آئودی Q2، ازجمله مدل‌هایی هستند که  از کوچک تا بزرگ، روی این پیشرانه تکیه کرده‌اند.

این پیشرانه که تمرکز اصلی خود را روی کاهش آلایندگی گذاشته، از توان مناسبی نیز برخوردار است. 65 تا 126 اسب‌بخار توان تولیدی برای پیشرانه‌ای با وزن کم، تیراژ آن را به 2 میلیون و 500 هزار رسانده و گشتاور 200 نیوتن‌متری، آن را برای قرار دادن روی کراس‌اور آئودی Q2 مناسب ساخته است.

اگر تا اینجا به نظرتان می‌آمد که وجود تنها 3 سیلندر در پیشرانه، دیگر خیلی کم است، باید بگوییم که پیشرانه Twinair با وجود دو سیلندر، سنگ تمام گذاشته. تمام کسانی که تجریه رانندگی با فیات 500 مجهز به این پیشرانه را داشتند، از حسی جالب و نوستالژیک حرف می‌زنند. وزن کم پیشرانه و توان قابل قبولش می‌توانست برای فیات 500 دوست داشتنی، صفر تا صد کیلومتر 11 ثانیه‌‌ای و حداکثر سرعت 180 کیلومتر برساعت را رقم بزند.

این پیشرانه توانایی تولید 85 اسب‌بخار (معادل موتور TU3 پژو با حجم 1.4 لیتر) را داراست. Twinair در دو مدل تنفس طبیعی (با حجم 1 لیتر) و توربوشارژ (با حجم 875 سی‌سی) ارائه شده که هر دو مدل به صورت خطی و با سیستم زمانبندی متغیر باز و بسته شدن سوپاپ‌ها تجهیز شده‌اند.

این پیشرانه در سال 2011 توانست 4 جایزه «بهترین پیشرانه جدید»، «بهترین پیشرانه زیر 1 لیتر» ، «پیشرانه پاک سال» و در نهایت «بهترین پیشرانه سال» را از آن خود کند و پیش از ورود پیشرانه Ecoboost فورد، ساختار پیشرانه‌های کوچک را دستخوش تغییر قرار دهد.

خالی از لطف نیست که یادآورد شد پیشرانه یک لیتری تویوتا و هوندا، پیش از به میان آمدن سه پیشرانه بالا، برنده بلامنازع «پیشرانه‌های زیر 1 لیتر» بودند ولی کاربرد زیادی در خودروهای اروپایی و خاورمیانه نداشتند.

در جدول زیر تلاش کردیم برخی از مدل‌های محبوب خودروسازان با حجم پیشرانه کمتر از یک لیتر را برای شما جمع‌آوری کنیم. 

امیدواریم روزی شاهد ورود خودروهایی با پیشرانه‌های به‌روز با آلایندگی کم و مصرف پایین، به کشورمان باشیم چراکه این کوچولوها می‌توانند گره‌گشای بسیاری از مشکلات باشند.