علائم خرابی گیت سوپاپ خودرو؛ نشانه‌ها و رفع مشکل

گیت سوپاپ (Valve Seat) یکی از اجزای سرسیلندر است که وظیفه هدایت دقیق سوپاپ‌ها را بر عهده دارد. گیت سوپاپ، حرکات رفت و برگشتی سوپاپ را در مسیر مستقیم تنظیم و از آسیب به سایر قطعات جلوگیری می‌کند. برای هر سوپاپ، یک گیت سوپاپ اختصاصی وجود دارد.

گیت سوپاپ به صورت لوله‌ای استوانه‌ای با قابلیت تحمل حرارت و فشار زیاد و از جنس فلزات بسیار سخت مثل فولاد آلیاژی مقاوم در برابر حرارت، ساخته می‌شود.

سوپاپ در هنگام بسته شدن باید روی گیت قرار بگیرد تا فشردگی سیلندر، تراکم کامل و همچنین قطعی یا وصلی جریان هوا یا دود به طور کامل انجام شود.

1. ایجاد آب‌بندی کامل بین سوپاپ و محفظه احتراق
2. انتقال حرارت سوپاپ به سرسیلندر برای جلوگیری از تولید گرمای اضافه
3. مقاومت در برابر ضربه و سایش مداوم سوپاپ
4. حفظ تراکم پیشرانه و عملکرد بهینه آن

1. کاهش قدرت پیشرانه: به علت تراکم ناقص
2. احتراق ناقص: نشت گاز از سوپاپ
3. لرزش در حالت درجا: عدم تعادل در احتراق سیلندرها
4. افزایش مصرف: احتراق ناقص
5. تولید دود آبی یا سیاه: نشت روغن به محفظه احتراق
6. صدای تق تق یا زوزه-مانند از سیلندر
7. خطا در تست کمپرس پیشرانه: فشار داخل سیلندر کمتر از نرمال شده است.

برای بازدید شرایط گیت سوپاپ، ابتدا سرسیلندر از روی پیشرانه باز و سپس گیت‌ها و سوپاپ‌ها با ابزار دقیق شامل میکرومتر یا گیج مخصوص، بازدید می‌شود.

در صورت تشخیص خرابی توسط تعمیرکار، این قطعه تراشکاری یا با نمونه جدید تعویض می‌شود. برای تنظیم کامل تماس، فرآیندی به نام سیت زنی (Seat Cutting) انجام خواهد شد. پس از نصب مجدد سرسیلندر با واشر و تنظیم گشتاور پیچ‌ها طبق دستور کارخانه، فرایند تعمیر به پایان می‌رسد. بسته به میزان خرابی، این عملیات می‌تواند بین یک تا دو روز تکمیل شود.
در برخی موارد خاص مثل ساییدگی یا شکستگی گیت در سرسیلندر یا عدم وجود قطعه نو برای ماشینهای قدیمی یا خاص، گیت سوپاپ با جوشکاری تعمیر می‌شود. البته انجام نادرست جوشکاری می‌تواند به تاب برداشتن سرسیلندر یا خرابی بیشتر منجر شود.

1. تعویض روغن به موقع با جنس استاندارد 
2. حفظ سلامت رادیاتور و ترموستات برای جلوگیری از افزایش شدید دمای پیشرانه
3. استفاده از سوخت باکیفیت
4. ررسی یا تعویض گیت در صورت تعویض سوپاپ 

میانگین عمر این قطعه در شرایط عادی با نگهداری مناسب می‌تواند بین 150,000 تا 250,000 کیلومتر و یا حتی بیشتر باشد.

از مهمترین عوامل موثر بر عمر مفید گیت سوپاپ می‌توان به میزان فشار بر خودرو بر اثر نحوه رانندگی، کیفیت ساخت گیت، کیفیت روغن موتور و زمان تعویض آن، صحت کارکرد سیستم خنک‌کاری، کیفیت نصب یا تراش گیت (در صورت تعمیر یا تعویض) و همچنین کیفیت سوخت مورد استفاده، اشاره کرد.
در خودروهای تقویت‌شده یا مجهز به پیشرانه توربوشارژ به دلیل تولید گرمای بیشتر، به گیت‌های تقویت‌شده یا از جنس آلیاژ تیتانیوم/نیکل نیاز دارند که مقاومت بیشتر در برابر گرما و همچنین عمر بیشتری خواهند داشت.