نسل 2.0 خودروها را بهتر بشناسیم

جهان خودروها در حال تغییر است. از نحوه مالکیت آن‌ها گرفته تا نوع پیشرانه و طریقه کنترل آن. این‌ها به‌علاوه فناوری‌های ارتباطی در خلق نوع جدیدی از خودرو سهیم بودند. نوعی از خودروها که به آن‌ها نسل 2.0 می‌گوییم.

”نوآوری‌های جهان‌شمول می‌توانند به سلطه یک صدساله خودروهای سنتی و رابطه مالکیتی انسان با آن‌ها، پایان دهند. خودروهای برقی و اشتراکی در آینده نقش بزرگی ایفا خواهند کرد.“در ایران هنوز در خطوط تولید، قدیمی‌ترین شکل‌های مونتاژ وجود دارد. در ایران هنوز خودرو کالایی سرمایه‌ای است که ارزش دست‌دوم آن تفاوت چندانی با خودرو ندارد. مالکیت خودرو امری ضروری در جامعه ایرانی است و تقریباً به ازای هر 1.2 خانوار یک خودرو وجود دارد. بزرگ‌ترین انقلاب در مصرف سوخت خودروهای ایرانی استفاده از گاز طبیعی و انژکتوری کردن آن‌ها بود. همه این روندها در جهان به شکل عجیبی در حال تغییر است. خودرو اساساً دارد به چیز دیگری تبدیل می‌شود که با آنچه پیش‌تر می‌شناختیم بسیار متفاوت است. ضرورت توجه به حفظ محیط‌زیست، به پایان رسیدن منابع سوخت هیدروکربنی و فناوری‌های جدیدی که در زندگی ما نهادینه شده است همگی دست‌به‌دست هم دادند تا جهان خودرو را دگرگون کنند. اکثر این تغییرات باب میل خودروسازان نیست ولی امثال فولکس‌واگن و تویوتا که آینده‌نگرند می‌دانند باید نبض این تغییرات را تا حد ممکن در دست بگیرند.

در یک‌کلام می‌توان گفت حالا دیگر بحث تولید پلتفرم ملی و افتخار به آن قدیمی و بلااستفاده شده است. تنها روند روبه جلویی که در حوزه خودرو به ایران وارد شد تاکسی‌های آنلاین بود.

بسیاری از تغییراتی که در حوزه مالکیت و نحوه استفاده از خودرو در کشورهای پیشرفته رخ می‌دهد پیش‌نیازی فرهنگی می‌خواهد که در کشور ما هنوز این پیش‌نیازها وجود ندارد. به‌عنوان‌مثال نگاه سرمایه‌ای به خودرو مساله‌ای است که جلوی بسیاری از تغییرات در حوزه خودرو را می‌گیرد.

جهان در آستانه میل دوم خودروها

حالا نگاهی به جهان بیندازیم. تغییراتی رادیکال در حال وقوع است. خودروهایی که به مدت یک‌صد سال بر جاده‌های ما حکومت کردند نسبت به 110 سال پیش که مدل T از شرکت فورد به خط تولید رفت، تغییر چندانی نداشته‌اند. همان سیستم درون‌سوزی و همان بنزین و همان فرمان و پدال. خودروها را فورد شخصی کرد و به هر خانواده‌ توانمندی یک دستگاه فروخت اما حالا این هم در حال تغییر است. مالکیت خودرو اساس رابطه ما با خودرو را تغییر خواهد داد. حتی کنترل فرمان این خودروهای برقی نیز «باما» نخواهد بود. به‌احتمال قریب‌به‌یقین نیاز به خرید خودرو هم در مقیاسی گسترده از بین خواهد رفت. همین چند روز پیش بود که فرانسیس فوکویاما، اقتصاددان مطرح لیبرال و نویسنده کتاب پایان تاریخ اذعان می‌کرد که بازگشت سوسیالیسم برای جهان ضروری است. این نکته را در خودروهای اشتراکی می‌توان دید. تغییرات اقلیمی دارد چیزی را حذف می‌کند که به ضرر جامعه انسانی بود و به‌جای آن چیزی خلق می‌شود که به صلاح جامعه است.

همه این‌ها به لطف چهار موج نوآوری که باقدرت به عرصه خودرو وارد شدند، در حال تغییر است. این موج‌های تغییر با شکست، تخریب و ترکیب‌ چیزهای متفاوت، موفق به ایجاد یک جریان اصلی شده‌اند. این جریان را می‌توان «نسل دوم وسایل نقلیه» خواند؛ جریانی که قرار است مسیر خودروسازی را برای همیشه تغییر دهد.

چهار موج اساسی در صنعت خودرو

در اینجا به چهار موجی که در کمتر از 20 سال آینده منجر به فراموشی نسل یک صدساله خودروها خواهد شد می‌پردازیم.

قابلیت اتصال: باوجوداین‌که بیش از 20 سال است شبکه‌های سلولار و اینترنت (و نزدیک به 10 سال است که گوشی‌های هوشمند)‌ در زندگی روزمره رواج یافته است، خودروها تازه شروع به برقراری اتصال کرده‌اند. اتصال‌پذیری به شکل تاثیرگذاری تجربه رانندگی را بهبود می‌بخشد. این فناوری به‌شدت تعامل ما با خودروها، نحوه خدمت‌رسانی خودرو و حتی چگونگی تعمیرات خودرو را تغییر داده و خواهد داد.

مالکیت: پیش از سواری مشارکتی، بیشترین نوآوری در مالکیت خودروها فروش لیزینگ بود. امروزه مدل‌های مختلف مالکیت با رشد انفجارگونه‌ای در حال افزایش هستند. فارغ از تاکسی‌های آنلاین و روش‌های آن‌ها روش‌های دیگری برای استفاده از خودرو بدون داشتن مالکیت تام آن وجود دارد. می‌توان خودرویی را اجاره یا آبونمان چندین مدل را پرداخت کرد. میکرو-لیزینگ روش دیگری است که هنوز دارد شکل می‌گیرد. گفته می‌شود که تا سال 2025 حدود 10 درصد خودروهای صفر وارد برنامه‌های آبونمانی و اشتراکی شوند. تا این زمان احتمالاً 16 میلیون خودرو در اروپا و آمریکا به چنین طرح‌هایی پیوسته‌اند.

آبونمان به این صورت است که به‌عنوان‌مثال شما از یک شرکت، اشتراک استفاده از خودرو را می‌گیرید. هزینه این اشتراک در بریتانیا نزدیک به 10 درصد هزینه خانوار است. با این اشتراک می‌توان از مدل‌هایی که شرکت در اختیار شما می‌گذارد برای مدتی استفاده کنید و نیازهای مختلف حمل‌ونقلی را برآورده کنید.

برقی‌سازی: تسلا ثابت کرده است که هم در بازار عرضه و هم در بازار تقاضا قابلیت بهبود ظرفیت باتری‌ها وجود دارد. بسیاری تولیدکنندگان وارد این عرصه شدند و باتری‌هایی قدرتمند و ارزان را به خودروسازان معرفی کردند. با این باتری‌ها امکان تولید خودروهای تمام برقی تبدیل به یک واقعیت و بعد یک ضرورت شد. حالا تقریباً همه شرکت‌های بزرگ دنیا برنامه‌های بزرگ و انقلابی برای رفتن به سمت خودروهای تمام برقی دارند.

خودرانی: مهم‌ترین و پر بحث‌ترین موج نسل دوم خودروها امکان رانندگی بدون دخالت انسان است. دلیل اهمیت این موج مشخص است؛ خودرانی می‌تواند روی همه موج‌های دیگر تاثیر بگذارد و با همه آن‌ها ترکیب شود.