در بحث و گفت‌وگو با علاقمندان برند مرسدسبنز به سادگی در می‌یابید که بیش از 80 درصد بنزبازان ایرانی حتی اگر علاقمند به محصولات کلاسیک نباشند، همچنان به برتر و پیشرو بودن طراحی‌های دهه 1990 میلادی مرسدسبنز اعتراف می‌کنند. اگر کمی گسترده‌تر به تجربیات صنعت خودرو آلمان در دهه 80 و 90 میلادی نگاه کنیم خواهیم دید که این دو دهه دوران اوج و شکوفایی طراحی (مخصوصاً بنز و ب‌ام‌و) این صنعت در این کشور خودروساز به شمار می‌آید. دقیقاً همان‌طور که دو دهه 60 و 70 میلادی برای خودروسازان آمریکایی دو دهه طلایی صنعت خودرو به حساب می‌آید.
یکی از برترین محصولاتی که در این دهه از خطوط تولید شرکت مرسدسبنز خارجی شد، نسل چهارم کلاس محبوب SL با کد شناسایی R129 بود که تا کنون یکی از زیباترین محصولات تولیدی کلاسیک بنز است که به دلیل شیوه طراحی همچنان نو و مدرن به نظر می‌رسد.
آنچه در ادامه این مقاله از «باما» می‌خوانید آشنایی با مرسدسبنز 300SL R129 مدل 1991 است که با وسواس بسیار زیادی از سوی مالک حفظ و نگهداری می‌شود.
بررسی طراحی مرسدسبنز SL
637284346095275196.jpg)
نسل چهارم SL بر پایه پلتفرم تغییر یافته W124 (E کپل) طراحی شد و ابعاد خارجی برابر با 4470×1811×1288 میلی‌متر دارد. R129 جانشین رسمی نسل سوم SL با کد شناسایی R/C107 بود و از این رو جای تعجب ندارد که المان‌های طراحی مشترک بسیاری مابین این دو خودرو مشاهده شود. بارزترین تفاوت طراحی میان این دو خودرو در عین تشابهات ظاهری، اختلاف در زبان طراحی است که از تغییر سرطراح مرسدسبنز در دهه 80 میلادی نشات می‌گیرد. R/C107 را فردریش گایگر، طراح قدیمی، با سابقه و مشهور مرسدسبنز قلم زده بود اما R129 حاصل ذهن مدرن‌تر شاگرد گایگر، یعنی برونو ساکو بود که از دهه 80 میلادی زبان طراحی جدید مرسدسبنز را با ترکیب المان‌های طراحی کلاسیک و سبک نوین طراحی مینیمالیست مدرن به وجود آورد و شاهکارهای دهه‌های 80 و 90 میلادی را روانه بازار کرد. از جمله شاهکارهای برونو ساکو با زبان جدیدی طراحی بنز باید به مدل‌هایی چون W126، W140، W220 و R230 اشاره کرد
R129 برخلاف R/C107 تنها در فرمت دو نفره به تولید رسید و از این رو دیگر با کد C (کوپه 2+2) رونه بازار نشد و تنها با کد R شناسایی می‌شد. موضوع جالب در مورد نسل چهارم مرسدسبنز SL آن است که این خودرو تنها به صورت رودستر (سقف تاه شو) به بازار عرضه شد و فاقد نسخه سقف ثابت فلزی (هارد تاپ کوپه) بود. به این ترتیب که تمامی R129ها به سقف پارچه‌ای تاشونده با مکانیزم الکتروهیدرولیکی (برقی-روغنی) مجهز بودند که به صورت اتوماتیک باز و بسته می‌شد اما همزمان سقف فلزی مجزایی در اختیار مالک قرار می‌گرفت تا در صورت تمایل با جمع کردن سقف پارچه‌ای در صندوق عقب اقدام به نصب سقف ثابت فلزی کنند.
637284329749120318.jpg)
با وجود اختلاف بسیار میان R129 و R/C107، نسل چهارم SL بسیار جسورتر، ظریف‌تر، چالاک‌تر و صد البته مدرن‌تر به نظر می‌رسد. R129 حال ظاهری به خود گرفته بود که از دهه 80 و 90 میلادی فراتر به نظر می‌رسید و برخلاف نسل پیشین این کلاس، خودرویی متعلق به آینده جلوه می‌کرد. زمانی که مرسدسبنز المان‌های طراحی ساکو در R129 را روی کلاس S نسل جدید (W140) پیاده کرد، تفاوت میان W140 و نسل پیشین آن (W126) دقیقاً به اندازه مقایسه میان R107 و R129 تعجب برانگیز بود.
R129 در بازه دوازده ساله تولید (1989-2001) چند بار مورد بازنگری و فیس‌لیفت قرار گرفت، اما بارزترین تغییر ایجاد شده استفاده از چراغ‌های جلو با لنز شفاف و چراغ‌های عقب با طراحی دو کرکره (به جای سه کرکرده سنتی مرسدسبنز) بود که در فیس‌لیفت سال 1997 اجرا شد و خودرو مورد بررسی «باما» نیز به همین چراغ‌های عقب و جلو به اصطلاح مدل بالایی مجهز است که به مدرن‌تر جلوه کردن این مرسدسبنز SL کمک شایانی می‌کند.
نمای داخلی بنز در دو دهه 1980 و 1990 میلادی همانند گذشته به سبک مینیمالیستی خود ادامه داد که البته با چاشنی مدرنیته و استفاده از چوب در کنار پلاستیک همراه بود. تفاوت عمده استفاده از کلیدهای کنترلی متعدد در ترکیب با ظاهری مدرن و شسته رفته بود که نوید از حضور آپشن‌ها و سیستم‌های الکترونیکی بیشتری می‌داد. خوشبختانه مجموعه نشانگرهای قرار گرفته در پشت فرمان چهار شاخه سنتی مرسدسبنز دستخوش تغییرات چندانی نشد و همچنان همان سیستم آنالوگ بزرگ و خوانا به همراه اعداد و ارقام درشت سفید رنگ در کنار سوزن‌های نشانگر زرد سنتی را با خود به همراه داشت که نشان‌دهنده حرکت محافظه‌کارانه مرسدسبنز در گذار از دوره کلاسیک به مدرنیته دهه 90 میلادی بود.
بررسی نیرو محرکه مرسدسبنز SL
در دوران تولید نسل چهارم مرسدسبنز SL پیشرانه‌های متفاوتی برای این خودرو به بازار معرفی شد که نمونه مورد بررسی این مقاله به نمونه شش سیلندر خطی 3 لیتری با قدرت 228 اسب‌بخار در دور 5500 و گشتاور 272 نیوتون‌متری در دور 4000 مجهز است. این پیشرانه که با کد شناسایی M104 شناسایی می‌شود، که در نمونه‌های مدل بالا ضعیف‌ترین پیشرانه ارائه شده برای R129 به حساب می‌آید. M104 در حقیقت نمونه ارتقا یافته توئین کم (Twin Cam-DOHC/24 سوپاپ) و جانشین پیشرانه M103 (SOHC/12 سوپاپ) به شمار می‌آید که به عنوان پیشرانه پایه R129 های مدل بالا عرضه شد.
قدرتمندترین پیشرانه استاندارد ارائه شده برای R129 نمونه 6 لیتری V12 با کد شناسایی M120 است اما پیشرانه‌ای که به مرکز توجه خبرنگاران آن دوران بدل شد نمونه 5 لیتری V8 با کد شناسایی M119 به قدرت 322 اسب‌بخار و گشتاور 550 نیوتون‌متر بود که لقب برترین پیشرانه عرضه شده بر پلتفرم R129 را به خود اختصاص داد. این پیشرانه ترکیب منطقی و معقولی از قدرت و قیمت نهایی فروش را برای R129 به ارمغان آورد که باعث شد عمده فروش این پلتفرم با این پیشرانه 5 لیتری رقم بخورد.
خوشبختانه تیونر رسمی مرسدسبنز یعنی AMG نیز دستی به سر و روی R129 محبوب کشید تا بر خاص و جذاب بودن این پلتفرم بیافزاید. در نتیجه نسخه‌های AMG ارئه شده از پلتفرم R129 چند سر و گردن بالاتر از نسخه‌های استاندارد عرضه شده از سوی مرسدسبنز می‌ایستند. AMG چهار پیشرانه متفاوت را بر R129 پیاده کرد که برترین آن‌ها پیشرانه 7.3 لیتری V12 به قدرت 518 اسب‌بخار و گشتاور 720 نیوتون‌متر است که با کد تجاری SL73 AMG به بازار جهانی راه یافت. این خودروی توانمند می‌تواند در 4.5 ثانیه به تندی 100 کیلومتر برساعت و در نهایت به حداکثر سرعت 320 کیلومتر برساعت دست پیدا کند. ناگفته نماند که تیراژ تولید تمامی نمونه‌های AMG پلتفرم R129 تنها محدود به 300 دستگاه بود و قیمت آن‌ها چه در دوران تولید و چه امروزه بسیار بالاتر از نسخه‌های استاندارد ارائه شده از سوی مرسدسبنز است.
جعبه‌دنده‌های عرضه شده برای چهارمین نسل مرسدسبنز SL شامل یک نمونه 5 سرعته دستی و دو نمونه 4 و 5 سرعته اتوماتیک می‌شود که نسخه مورد بررسی این مقاله به نسخه 5 سرعته دستی مجهز است.
این خودرو با پیشرانه 3 لیتری 12 سوپاپ و جعبه‌دنده 5 سرعته دستی می‌تواند در عرض 8 ثانیه به تندی 100 کیلومتر برساعت دست یابد و به حداکثر سرعت 250 کیلومتر برساعت برسد. شاید این اعداد و ارقام چندان دلچسب و سریع به نظر نرسند اما نباید از یاد برد که این خودرو متعلق به سال‌های ابتدایی دهه 90 میلادی و نمونه پایه ارائه شده به شمار می‌آید که در حدود 1.8 تن وزن دارد. مرسدسبنز برای پشتیبانی این وزن قابل توجه برای خودرویی از این کلاس در محور جلو از تعلیق مستقل و کمک‌های گازی و در عقب از سیستم 5 لینک مستقل (یکی از انواع سیستم تعلیق مولتی‌لینک) با کمک‌های گازی بهره گرفت که در هر دو محور به ترمزهای دیسکی مجهز به سیستم ضد قفل ABS بهره می برد.
تغییر نام‌گذاری مرسدسبنز SL
637284330836697981.jpg)
مرسدسبنز در میانه‌های تولید سری SL نسل چهارم اقدام به تغییر کد گذاری محصولات خود کرد. به این ترتیب که نام‌گذاری محصولات این برند ابتدا به صورت عدد شناسایی پیشرانه و سپس حرف نشانگر کلاس بود (مثلاً 300SL) اما بعدها این رویه کاملاً برعکس شد و ابتدا کد شناسایی کلاس و سپس عدد نشانگر پیشرانه در پس آن (مثلاً SL300) به عنوان استاندارد نام‌گذاری محصولات مرسدسبنز برگزیده شد. این رویه امروزه نیز در محصولات تولیدی مرسدسبنز همچنان به کار گرفته می‌شود، هرچند که کد عددی برخلاف گذشته الزاماً نشانگر حجم دقیق پیشرانه به کار رفته در آن کلاس خاص نیست.
نفوذ بنز در بریتانیا
یکی از پرحاشیه‌ترین داستان‌های حقیقی پیرامون R129 مربوط به خانواده سلطنتی بریتانیاست. پرنسس دایانا خودرو جگوار XJS شخصی خود را فروخت و یک دستگاه R129 500SL قرمزرنگ خریداری کرد که باعث برانگیخته شدن خشم و حس میهن‌پرستی خانواده سلطنتی بریتانیا و رسانه‌های آن کشور شد. تا جایی که دایانا مجبور شد به دلیل فشارهای خانواده سلطنتی و رسانه‌های ملی بریتانیا یک سال بعد مرسدس خود را فروخته و پیرو عرق ملی هرگز سراغ خودروهای غیر انگلیسی نرود. مرسدس شخصی پرنسس دایانا اکنون در موزه مرسدسبنز در اشتوتگارت نگهداری می‌شود.
راند نهایی با مرسدسبنز SL
637284330970888270.jpg)
مرسدسبنز کلاس SL از ابتدای تولید در دهه 50 میلادی همواره مورد توجه و ریزبینی رسانه‌های جهانی بوده است. این حساسیت که از ذات لوکس-اسپرت کلاس SL نشات می‌گیرد همچنان در میان رسانه‌ها و خریداران ادامه دارد. در این میان R129 یکی از قدم‌های بزرگ و البته محافظه‌کارانه مرسدسبنز در عبور از عهد کلاسیک به دورانی به شمار می‌آید که امروزه با نام مدرن-کلاسیک شناخته می‌شود. طراحی ناب برونو ساکو در دوران مدرن-کلاسیک مرسدسبنز باعث شده است R129 هنوز هم به عنوان یکی از محبوب‌ترین نسخه‌های اسپرت مرسدسبنز به کار گرفته شود. متاسفانه تیراژ واردات مرسدس‌بنزهای تولید دو دهه 80 و 90 میلادی به ایران مخصوصاً در نمونه‌های خاصی همچون R129، C126 و W140 بسیار محدود بوده است و از این رو امروزه قیمت خرید آن‌ها بسیار بالا و شرایط نگهداری آن‌ها به دلیل نبود و دشواری واردات قطعات و عدم فراوانی مکانیک‌های خبره بسیار هزینه‌بردار است. تملک یک R129 در ایران به همان اندازه که می‌تواند لذت‌بخش و منحصربه‌فرد باشد، به همان میزان نیز می‌تواند دردسرآفرین و هزینه‌بردار باشد.
عکاس: بامداد صفائیان
نویسنده : شهاب انیسی
منبع : باما
