کمک فنر به زبان ساده

یکی از ویژگی­‌های مهم در یک خودرو، کیفیت سواری آن به شمار می­‌رود (خصوصاً در کشور ما با توجه به شرایط خیابان­‌ها و جاده‌­ها) و رانندگی با خودرویی که سواری نرمی دارد واقعاً لذت‌بخش است. اما آیا تا به حال به این موضوع فکر کرده‌­اید که چه اجزایی در سیستم تعلیق باعث می‌­شوند حتی هنگام عبور از مسیرهای ناهموار، هیچ ضربه­‌ای احساس نکنید؟

”کمک فنر یکی از اجزای مهم در سیستم تعلیق به شمار می‌­رود که مانع از انتقال نیروی ناشی از حرکت در مسیر به کابین خودرو و سرنشینان می­‌شود. “همان‌طور که می­‌دانید، کمک فنر یکی از اجزای مهم در سیستم تعلیق به شمار می‌­رود؛ اما باید بدانید که معمولاً تصوری که از نحوه عملکرد کمک فنر وجود دارد، با واقعیت منطبق نیست. علاوه‌براین، معمولاً تا پیش از این که یک مکانیک به شما توصیه کند که کمک فنرهای خودرو را تعویض کنید، به احتمال زیاد چندان توجهی به آن‌­ها نخواهید کرد.

معمولاً این طور تصور می­‌شود که یک کمک فنر معیوب فقط روی کیفیت سواری خودرو تاثیر منفی خواهد داشت، اما باید بدانید که اگر یک کمک فنر معیوب باشد، می­‌تواند روی چسبندگی تایر با سطح مسیر هم تاثیر منفی داشته باشد. به عبارت دیگر، یک کمک فنر معیوب ممکن است باعث به خطر افتادنِ ایمنی سرنشینان خودرو هم باشد. برای آشنایی با کمک فنر و نقش آن در سیستم تعلیق خودرو، در ادامه این مطلب «باما» همراه باشید.

بر خلاف تصور رایج، کمک فنر در سیستم تعلیق نقش جذب ضربه‌­های ناشی از حرکت خودرو در مسیرهای ناهموار را ایفا نمی­‌کند و در واقع این فنر است که چنین وظیفه­‌ای را برعهده دارد. هنگامی که خودرو از روی یک ناهمواری در مسیر عبور می‌­کند، این فنر فشرده می­‌شود و انرژی حاصل از ضربه را جذب کرده و ذخیره می­‌کند. در واقع، همین پروسه است که ضربه ناشی از عبور از روی ناهمواری را جذب کرده و مانع از انتقال آن به کابین خودرو و سرنشینان می­‌شود. اما سوالی که پیش می­آید این است: نقش کمک فنر در سیستم تعلیق چیست؟

واضح است که انرژی ذخیره شده در فنر باید آزاد شود و نقش کمک فنر این است که از آزاد شدنِ ناگهانی این انرژی جلوگیری کند. در واقع، کمک فنر باعث می­‌شود آزاد شدن انرژی فنر به آرامی انجام شده و به این ترتیب، چسبندگی تایر خودرو با سطح مسیر کاهش پیدا نخواهد کرد. کمک فنر با تبدیل انرژی ذخیره شده در فنر به گرما، این کار را ممکن می‌­سازد. به زبان دقیق‌­تر، کمک فنر با کاهش شدت انرژی آزاد شده توسط فنر پس از عبور از روی یک ناهمواری، باعث می­شود کنترل خودرو از دست راننده خارج نشود.

سوال این است که کمک فنر از چه ساختاری تشکیل شده تا بتواند چنین نقش مهمی را در سیستم تعلیق ایفا کند؟ درون یک کمک فنر از روغن پُر شده و هنگامی که خودرو در حرکت است، یک پیستون با نوعی طراحی خاص درون کمک فنر بالا و پایین می‌­رود. در این پیستون، تعدادی سوراخ ریز و سوپاپ تعبیه شده که با عبور روغن از آن­‌ها، امکان کنترل میزان مقاومت ایجاد شده توسط کمک فنر فراهم خواهد شد. همین مقاومت است که انرژی آزاد شده توسط فنر را به گرما تبدیل می­‌کند.

برای درک بهتر موضوع، از یک مثال ساده برای توضیح نحوه عملکرد کمک فنر استفاده خواهیم کرد. اگر دست خود را در آب به آرامی و در دو جهت مخالف حرکت بدهید، مقاومت چندان زیادی احساس نخواهید کرد. هنگامی که خودرو از روی یک ناهمواری کوچک عبور می­‌کند، کمک فنر هم از نظر مقاومت شرایطی مشابه با دست شما خواهد داشت. اگر سرعت حرکت دستتان در آب را افزایش دهید، مقاومت بیشتری احساس خواهید کرد و باید انرژی بیشتری صرف کنید تا بتوانید بر این مقاومت غلبه کنید. هنگامی که خودرو در مسیری ناهموار حرکت می­‌کند، کمک فنر هم از نظر مقاومت شرایطی مشابه دارد.

در صورتی که یک کمک فنر معیوب باشد، تبدیلِ انرژی آزاد شده توسط فنر به گرما به طور موثری انجام نخواهد شد. این موضوع ممکن است باعث شود خودرو در حین حرکت تکان­‌های زیادی به سمت بالا و پایین داشته باشد. اما موضوع فقط به همین جا ختم نمی‌­شود، چرا که در برخی موارد، یک کمک فنر معیوب می­‌تواند باعث از دست رفتن تماس تایر با سطح مسیر شود که نتیجه آن، خارج شدن کنترل خودرو از دست راننده خواهد بود.

با توجه به نکات ذکر شده و نقش مهمی که کمک فنر در ایمنی و کیفیت سواری خودرو دارد، بهتر است هر بار که خودرو سرویس می­‌شود، کمک فنرها هم مورد بررسی قرار بگیرند تا اطمینان حاصل شود خرابی یا نشتی نداشته باشند. علاوه‌براین، معمولاً توصیه می­‌شود پس از پیمایش هر صد هزار کیلومتر، کمک فنرها را تعویض کنید.