چرا نروژ به بهشت خودروهای برقی بدل شده است

با وجود ذخایر غنی نفتی، استقبال گرم مردم نروژ از خودروهای برقی توجه کارشناسان را جلب کرده، چراکه این کشور منطقه اسکاندیناوی اکنون به یکی از بزرگترین بازارهای هدف برای این خودروها تبدیل شده است.

”یکی از مهمترین اقدامات دولت نروژ برای تشویق خریداران، اعمال تخفیف بر قیمت خودروهای برقی بوده است. “بیش از 54 درصد خودروهایی که سال گذشته در این کشور به ثبت رسیده، برقی بوده ضمن‌­این‌که 27 درصد دیگر هم به خودروهای پلاگین هیبرید (PHEV) تعلق دارد. دولت نروژ قصد دارد از سال 2025 یعنی 5 سال زودتر از بریتانیا، فروش خودروهای بنزین‌سوز و دیزل را به طور کامل ممنوع اعلام کند.

استقبال مشتریان نروژی از خودروهای برقی امری نیست که یک شبه رخ داده باشد چراکه سابقه حضور این نوع خودروها به سه دهه قبل بازمی‌­گردد. در نروژ خودروهای برقی از مالیات جاده‌­ای و هزینه پارکینگ معاف هستند و در عوارض مسیرها نیز تخفیف می­‌گیرند. همچنین این‌گونه خودروها اجازه استفاده از مسیرهای ویژه اتوبوس را نیز در اختیار دارند. این موارد تشویقی لااقل تا پایان سال جاری برقرار خواهد بود.

اما چگونه کشوری با ذخایر عظیم نفت و صادرات روزانه چندین میلیون بشکه، می‌­تواند به چنین نقطه‌­ای از آینده‌نگری و تفکرات سازگار با محیط زیست برسد؟

خانم کریستینا بوو (Christina Bu) به عنوان دبیرکل انجمن خودروهای برقی نروژ، استقبال از خودروهای برقی در این کشور را با موقعیت نامطلوب این‌گونه خودروها در استرالیا مقایسه کرده و علت آن را اعمال نفوذ شرکت‌های نفتی دانسته است. بنابر اظهارات وی، تا دهه 90 و حتی سال 2010 مشتریان توجه چندانی به خودروهای برقی نداشتند، اما از آن نقطه، اوضاع به سرعت عوض شد.

انجمن خودروهای برقی نروژ که خانم بوو در آن اشتغال دارد از سال 1995 تاسیس شده است، زمانی که خودروهای برقی در حال برداشتن نخستین گام بودند. از حدود سال 2010 به بعد و پس از عرضه محصولاتی همچون میتسوبیشیi-MiEV و نیسان لیف، توجه مشتریان به سوی خودروهای برقی بیشتر جلب شد. انجمن خودروهای برقی نروژ اکنون بیش از 90 هزار عضو دارد که حق اشتراک پرداخت می‌­کنند.

یکی از مهمترین اقدامات دولت نروژ برای تشویق خریداران، اعمال تخفیف بر قیمت خودروهای برقی بوده است. مثلاً قیمت نسخه بنزینی و برقی فولکس‌واگن گلف در این کشور یکسان تعیین شده درحالی‌که قیمت آن‌ها در هنگام ورود به کشور، بیش از ده هزار یورو اختلاف دارد. با توجه به عوارضی که بر خودروهای بنزین‌سوز اعمال می‌شود، تفاوت قیمت میان این دو بیشتر به نفع نسخه برقی خواهد شد.

با نگاهی به فهرست خودروهای پرفروش نروژ در سال 2020، به راحتی می‌توان تاثیر این موارد را درک کرد. درواقع از میان 5 خودروی برتر، اسامی 4 محصول برقی شامل آئودی e-tron، تسلا مدل 3، فولکس‌واگن ID.3 و نیسان لیف دیده می­‌شود. تنها خودروی درون‌سوز این جمع نیز فولکس‌واگن گلف بوده که در نسخه بنزین‌سوز، دیزل و پلاگین هیبرید به فروش رسیده است.

قیمت رقابتی و مشوق­‌های مالیاتی، تنها بخشی از دلایل موفقیت نروژ در تشویق مشتریان به خرید خودروهای برقی است. در واقع می­‌توان گفت که با توجه به زیرساخت قوی نیروگاه‌­های برق-آبی در نروژ، استفاده از منابع زیرزمینی برای تامین سوخت خودروها بی‌معنا به نظر می­‌رسد. با مقایسه قیمت 0.87 کرون نروژ (0.86 یورو) برای هر کیلووات ساعت جریان برق، با قیمت 17.23 کرون (1.73 یورو) برای هر لیتر بنزین، ابعاد مسئله بیشتر روشن می‌شود.

هزینه تامین سوخت برای پیمودن تقریباً 16 هزار کیلومتر مسافت با فولکس‌واگن گلف در این کشور برابر با 1569 یورو خواهد بود درحالی‌که در شارژ نسخه برقی این رقم به 192 پوند کاهش می­‌یابد.

نروژ با کمال جدیت در حال توسعه زیرساخت­‌های تامین انرژی برق برای شارژ خودروهاست، چراکه در طول دهه گذشته، نسبت تعداد خودروهای برقی برای هر ایستگاه شارژ از 160 به کمتر از 120 کاهش پیدا کرده است.

در مقایسه با وجود تخفیف 2500 پوند (2955 یورو) که دولت بریتانیا بر قیمت خودروهای برقی ارزان‌تر از 35 هزار پوند (41400 یورو) اعمال کرده، این خودروها همچنان گران‌تر از انواع مجهز به پیشرانه درون سوز هستند.هزینه شارژ مجموعه باتری این خودروها نیز به مراتب از نروژ گران‌تر است.

البته نروژ تنها کشوری نیست که مشتریان را به خرید خودروهای برقی تشویق می­‌کند. ایتالیا و اسپانیا هم قیمت خودروهای پاک یا کم‌آلاینده جدید را تا 6 هزار یورو کاهش می­‌دهند. آلمان هم قصد دارد در مشارکت با شرکت‌های خودروسازی این کشور، رقم تخفیف را تا 9 هزار یورو برساند. بنا بر این داده‌­ها، به نظر می‌­رسد دولت بریتانیا در حوزه خودروهای برقی به وضوح از سایر کشورهای اروپایی عقب مانده باشد.