ملاقات با فورد ماستنگ GT 1968

ترکیب صنعت لطیف و هنرمندانه سینما با صنعت خشن و سرد خودروسازی بدون تردید گرم‌ترین، جذاب‌ترین و به یادماندنی‌ترین مخلوط تاریخ را برای علاقه‌مندان ماشین و ماشین بازی رقم زده است. از میان فرزندان ناخلف بسیاری که از این ترکیب زاده شدند، فورد ماستنگ GT مدل 1968 کاراگاه فرانک بولیت (با بازی استیو مک‌کوئین) در فیلم سینمایی بولیت (Bullitt/محصول 1968) بدون تردید یکی از بهترین‌هاست.

فیلم بولیت به دلیل صحنه تعقیب و گریز به یادماندنی ماستنگ فست‌بک GT390 مدل 1986 با داج چارجر R/T مدل 1968 در صحنه‌های پایانی مشهور شد. این صحنه خاص و نسبتا طولانی به اندازه‌ای هنرمندانه و خالص (بدون استفاده از جلوه‌های ویژه) اجرا شد که به عنوان یکی از برترین صحنه‌های تعقیب و گریز تاریخ سینما شناخته می‌شود. شهرت و محبوبیت فیلم و صحنه‌های خودرویی آن به اندازه‌ای بالا گرفت که شرکت فورد را به همکاری مستقیم با شرکت فیلم‌سازی وارنر برادرز (WB/برادران وارنر) برای تولید نسخه‌های خاصی از ماستنگ تحت نام بولیت (Bullitt) واداشت.

آنچه در ادامه می‌خوانید آشنایی با ماستنگ GT فست‌بک کوپه مدل 1968 است که با ذوق و سلیقه فراوان و بر اساس نسخه مشابه به کار رفته در فیلم بولیت بازسازی شده است.

انتخاب نسخه محبوب در میان نسل‌های متعدد ماستنگ آن هم در خودرویی که در تریم‌های استثنایی و مدل‌های بخصوص خاصی چون شلبی، رَوش (Roush)، ماک 1 (یا مَک وان)، باس (Boss)، سالین (Saleen) و ... ساخته شده است بدون تردید کاری بسیار دشوار و بعضا غیر ممکن است. اما برای شخص نگارنده، نسخه فست‌بک کوپه ماستنگ در سال 1968 زیباترین طراحی اتاق را از دیدگاه خلوص و اصالت طراحی به همراه داشت و زیباترین نسخه ممکن ماستنگ می‌شود. از آن گذشته رنگ سبز یشمی به عنوان یکی از محبوب‌ترین رنگ‌ها در میان خودروهای آمریکایی که نسخه بولیت نیز از آن بهره‌مند بود، معادله نهایی را در این خودرو کامل کرد. در نتیجه جای تعجب نخواهد داشت اگر بگویم که از دیدگاه شخص نگارنده، نسخه بولیت ماستنگ مدل 1968، زیباترین، خوش‌رخ‌ترین و جذاب‌ترین ماستنگ تاریخ حداقل در میان نسخه‌های کلاسیک است.

ماستنگ مدل 1967/1968 از این رو جذاب است که نمونه‌ای بهبود یافته از سری ابتدایی ماستنگ (1964-1966) و نسخه‌ای پیش از تجربیات مهندسی و طراحی در نسل دوم (1971 و به بعد) به حساب می‌آید. در نتیجه باید دو مدل 1969 و 1970 را نیز در زمره نسل اولی‌های زیبا به حساب آوریم. اما خلوص طراحی دو مدل 1967 و 1968 از سادگی بی‌نهایت در طراحی خارجی خودرو نشات می‌گیرد.

از ویژگی‌های ظاهری جذاب این مدل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: جلوپنجره پهن، سیستم روشنایی تک‌چراغ، سپر کرومی باریک، بیرون‌زدگی جزئی گلگیرها، شکاف جانبی بدنه در ترکیب با خط شخصیت ماستنگ (الهام گرفته از نسخه 1964)، گلگیرهای برجسته و عضلانی عقب، طراحی فست‌بک سقف و اتصال بسیار زیبای آن به لبه صندوق عقب، شش چراغ مستطیل عمودی فرو رفته و تزئینات کرومی انتهایی خودرو منطبق بر ساختار فست‌بک سقف که در ترکیب با دو لوله اگزوز تکامل می‌یابد.

توجه داشته باشید که نسخه کوپه و کانورتیبل در نمای انتهایی دارای تمایز بسیار فاحش و چشم‌گیر با نسخه فست‌بک هستند. در نسخه کانورتیبل و کوپه، تریم تزئیناتی کرومی بخش انتهایی خودرو در میان چراغ‌های عقب، به منظور تناسب با فرم صندوق، طراحی رو به پایین دارند. در حالی که در نسخه فست‌بک، این تریم تزئیناتی رو به بالاست. همین تفاوت بسیار جزئی، ساده و پیش پا افتاده برای شخص نگارنده، تمایز انتخاب بین زیباترین نسخه ماستنگ در تاریخ و شاید زشت‌ترین آن باشد. زیبایی که در نمای انتهایی نسخه فست‌بک ماستنگ 1967-1968 دیده می‌شود به هیچ عنوان در نسخه کانورتیبل و کوپه آن وجود ندارد.

نسخه مورد بررسی این مقاله با الهام‌گیری مستقیم از نمونه اصلی موجود در فیلم بازسازی شده است. رنگ به کار رفته در خودرو سبز یشمی به نام سبز تیره هایلند (Dark Highland Green) و ریم‌های آلیاژی سبک آن با طراحی سبک تورک تراست (Torque Thrust) سوار بر تایرهای آمریکایی BFG (بی‌اف گودریچ) انتخاب شده است، تا در حد ممکن با نسخه استفاده شده در فیلم بولیت بیشترین تطابق ممکن را داشته باشد.

فضای داخلی کابین بولیت اصلی در فیلم ساخته شده در سال 1968، منطبق بر طراحی داخلی تولید همان سال است، که فاقد کنسول میانی بوده و از غربیلک فرمان سوراخ‌دار سه شاخه اسپرت و معروف خانواده ماستنگ بهره می‌گیرد. البته اگر نگاهی به فضای مجازی و نسخه‌های بازسازی شده دیگر ماستنگ GT مدل 1968 بر اساس نمونه موجود در فیلم بولیت بیاندازید، شاهد نمونه های مجهز به کنسول میانی و فرمان سه شاخه شکاف‌دار به کار رفته در مدل‌های انحصاری شلبی نیز خواهید بود. نمونه مورد بررسی این مقاله هم به کنسول میانی مجهز است هم غربیلک فرمان شلبی.

موضوع خلوص طراحی نمای خارجی، در فضای داخل کابین نیز به خوبی صدق می‌کند. اگرچه خانواده ماستنگ در میان محصولات کلاسیک فورد همواره از زیباترین طراحی‌های موجود در خانواده محصولات آمریکایی به حساب می‌آید، اما باید اعتراف کرد که سبک طراحی داشبورد دو تکه متقارن آن با کلاستر آنالوگ دایره‌ای بسیار منظم، متشکل از دو گیج بزرگ و سه گیج کوچک به همراه تزئینات طرح چوب در نسخه 1967 و 1968، انصافا از زیباترین طراحی‌های موجود در نمونه‌های کلاسیک ماستنگ است، که نه تنها از دیدگاه نگارنده از کابین مدل 1969 و 1970 زیباتر است، بلکه الهام بخش طراحی کابین و داشبورد نسل پنجم ماستنگ (سری مدرن رترو در سال 2005) بوده است. ترکیب تریم طرح چوب و تریم چرم، به زیبایی تمام با تزئینات کرومی به کار رفته در کل کابین هماهنگ است.

ماستنگ به کار رفته در فیلم بولیت سال 1968 یک نسخه GT بسیار تقویت شده بود تا بتواند از پس صحنه‌های تعقیب و گریز برآید. داستان از این قرار بود که خودروی شخصیت‌های آدم‌کش داخل فیلم یک دستگاه داج چارجر R/T مدل 1968 از تریم مگنوم با پیشرانه بلوک بزرگ 7.4 لیتری RB440 V8 از کلاس ماسل کار (Muscle Car) بود. این خودرو کوپه فول سایز از نوع شاسی مستقل، از دیدگاه طراحی فنی بسیار سخت‌جان و بادوام و به مراتب قدرتمندتر از ماستنگ GT استاندارد بود. از این رو ماستنگ به کار رفته در فیلم از کلاس پونی‌کار (Pony Car/یک کلاس پایین‌تر از ماسل کار) از پیشرانه تقویت شده 6.4 لیتری FE390 بهره گرفت و بخش زیربندی و سیستم ترمز به خوبی تقویت شد تا در صحنه‌های تعقیب و گریز بتواند هم‌پای چارجر پیش رود.

نمونه مورد بررسی این مقاله از یک پیشرانه 351 اینچ مکعبی (5.8 لیتر) V8 بهره می‌گیرد که بزرگ‌ترین پیشرانه ممکن در میان ماستنگ‌های GT رده متوسط است و برای اتاق نسبتا سبک ماستنگ گشتاور و قوای فنی مناسبی در اختیار می‌گذارد. مخصوصا آن که همانند نسخه بولیت واقعی، بجای گیربکس 3 سرعت اتوماتیک، از گیربکس 4 سرعت دستی بهره می‌گیرد.

ساختار محرک عقب ماستنگ 1968، با ابعاد جمع و جور و وزن نهایی کمتر از 1500 کیلوگرم، یک پونی کار حقیقی در اختیار مالک می‌گذارد که در دوران تولید آن، تنها شورولت نووا نسل سوم از دیدگاه شتاب اولیه و چالاکی در فرمان‌پذیری رقیب آن بود. مشخصات خروجی پیشرانه به کار رفته در ماستنگ مدل 1968 بر اساس پیشرانه و تریم سفارشی، چیزی بین 230 اسب‌بخار قدرت و 420 نیوتون‌متر (در نسخه 302 V8) تا بیش از 335 اسب‌بخار و 600 نیوتون‌متر (در نسخه 428CJ V8) بود که شتاب اولیه حدودی 7.5 تا 6.0 ثانیه‌ای برای آن به ارمغان می‌آورد.

مشخصات نهایی نسخه بازسازی شده این مقاله در دسترس نیست، اما تردید نکنید که با دراختیار داشتن 5.8 لیتر حجم موتور تنفس طبیعی در کنار یک گیربکس دنده دستی در ساختار محرک عقب، ماستنگ GT مورد بررسی یک خودروی چالاک، جذاب و خوش‌فرمان است که لذت سواری با یک خودروی اسپرت کوپه از کلاس پونی کار را در عمل برای سرنشینان تعریف می‌کند.

همان‌طور که در ابتدای کلام اشاره کردیم، ماستنگ در نسخه‌های تولید محدود و سفارشی بسیار ارزشمندی به تولید رسیده است که نمونه‌هایی چون سری باس (Boss) و خانواده شلبی از محبوب‌ترین و ارزشمندترین آن‌هاست. اما نمونه بولیت تنها محدود به نسخه به کار رفته در فیلم بود و تا سال 2000، فورد هیچ گاه نسبت به تولید نمونه سفارشی آن اقدام نکرد. از این رو ماستنگ بولیت 1968 در دنیای واقعی تنها به نسخه به کار رفته در فیلم هالیوودی بولیت در مدل 1968 و نمونه‌های بازسازی شده بر اساس آن، محدود می‌شود.

این ماستنگ منحصربه‌فرد و استثنایی در سال 2020 در مزایده مشهور و معتبر مِکوم (Mecum Auction) به قیمت 3.74 میلیون دلار به فروش رفت و رکورد گران قیمت‌ترین، خاص‌ترین وارزشمندترین ماستنگ تاریخ را به خود اختصاص داد.

توجه به جزئیات در نمونه بازسازی شده مورد بررسی این مقاله و تلاش برای حفظ شباهت آن به نسخه واقعی بولیت، باعث خرسندی و رضایت تمام علاقمندان به صنعت خودروسازی و سینما است و حضور این خودرو در کشور مایه افتخار علاقمندان این دو حوزه است.

_{عکاس: محمدرضا اناری}