کاتالیزور یا مبدل کاتالیستی، قطعهای است در سیستم اگزوز خودرو که معمولا بین منیفولد اگزوز و لوله اگزوز قرار میگیرد. وظیفه اصلی این قطعه، کاهش آلایندگی گازهای خروجی از موتور است.
در هنگام فعالیت موتورهای احتراق داخلی، گازهای آلاینده مختلفی شامل هیدروکربنهای نسوخته (HC)، مونوکسید کربن (CO) و اکسیدهای نیتروژن (NOx) تولید میشود که برای محیط زیست و سلامت انسان خطرناک است. کاتالیزور باید قبل از خروج این گازها از سیستم اگزوز، آنها را به اجزای اولیه و به طور کلی به مواد با خطر کمتر، تبدیل کند.
آگهیهای باما
کاتالیزور چطور کار میکند؟
ساختار لانه زنبوری داخل کاتالیزور از جنس سرامیک یا فلز و روکش سطح آن از فلزات گرانبها مثل پلاتین، پالادیوم و رودیم، ساخته شده است. این فلزات به عنوان کاتالیزور، سرعت واکنش شیمیایی را افزایش میدهند بدون آنکه خودشان در این واکنش، مصرف بشوند.
سه واکنش اصلی در کاتالیزور:
- تبدیل دیاکسید کربن به مونوکسید کربن و اکسیژن
- تبدیل دیاکسید کربن و آب به هیدروکربنها و اکسیژن
- تبدیل نیتروژن و اکسیژن به اکسیدهای نیتروژن
محل نصب کاتالیزور:
معمولا در مسیر اگزوز و در نزدیکی پیشرانه نصب میشود چراکه برای فعالیت به دمای بالا (حدود 400 تا 800 درجه سانتیگراد) نیاز دارد.
نکات نگهداری کاتالیزور:
- استفاده از بنزین سربدار میتواند کاتالیزور را خراب کند.
- احتراق ناقص در پیشرانه میتواند به افزایش دما و ذوب شدن شبکه داخلی کاتالیزور منجر شود.
مزایای کاتالیزور
- کاهش آلایندهها
- رعایت استانداردهای محیط زیستی
- حفظ سلامت عمومی و کاهش آلودگی هوا
آیا تمیز کردن کاتالیزور امکانپذیر است؟
برخی مشکلات مثل جرمگرفتگی سبک یا دوده روی شبکه داخلی را میشود با مواد شیمیایی مخصوص یا شستشو با فشار بالا تمیز کرد. توجه داشته باشید که تمیز کردن با روشهای غیرعلمی فقط به افزایش آسیب منجر خواهد شد. اگر شبکه داخلی ذوب شده یا ترک برداشته باشد، چارهای جز تعویض باقی نمیماند.
علت حذف کاتالیزور
تلاش برای افزایش قدرت پیشرانه، قیمت بالای تعویض کاتالیزور و همچنین عدم وجود قوانین سختگیرانه آلایندگی، میتواند انگیزهای برای حذف کاتالیزور ایجاد کند.
عوارض حذف کاتالیزور
- افزایش شدید آلایندگی و آلودگی هوا
- رد شدن در معاینه فنی و جریمه
- افزایش مصرف سوخت
- بوی بد و غیرعادی اگزوز
- کاهش ارزش فروش خودرو به علت ایرادات
- اختلال در عملکرد پیشرانه خودروهای جدید زیرا ECU به دادههای کاتالیزور وابسته است.
عمر کاتالیزور چقدر است؟
این قطعه به طور معمول بین 80 تا 150 هزار کیلومتر عمر میکند. البته این رقم تاحد زیادی به کیفیت سوخت، نحوه رانندگی، سلامت پیشرانه و شرایط نگهداری خودرو بستگی دارد.
نویسنده : عماد رحمتیراد
منبع : باما
مطالب مرتبط
مهم ترین اخبار و رویدادها
ثبت نام سایپا؛ شرایط فروش فوق العاده و پیش فروش
وارداتی سایپا آماده فروش شد
ثبت نام در سامانه یکپارچه خرید خودرو وارداتی (آذر
لیست جدید خودروها منتشر شد
ثبت نام ایران خودرو؛پیش فروش و فروش فوق العاده و ا
دهمین فروش یکپارچه خودروها از امروز
