جعبه‌دنده در هر خودرویی نقش بنیادین در انتقال نیرو از پیشرانه به دیفرانسیل و در نهایت به چرخ‌های آن ایفاء می‌کند. این سامانه به دلیل وجود قطعات فراوان در آن - از چرخ‌دنده‌ها با آلیاژهای گوناگون گرفته تا قطعات حساس الکتریکی - از اهمیت و پیچیدگی فنی بالایی برخوردار است و طراحی و ساخت آن از زمره مشکل‌ترین اعمال در فرایند تولید یک خودرو به شمار می‌رود. به همین خاطر است که می‌بینیم امروزه برخی از خودروسازان، از جمله برندهای معتبر، برای کاهش هزینه‌های تولید و تسریع در ارائه مدل‌های جدید اقدام به خرید این سامانه به صورت یک پک کامل از شرکت‌های تخصصی همچون مگنا، آیسین، ZF، پانچ، هیوندای پاور و غیره می‌نمایند. با این حال، جعبه‌دنده هم همچون دیگر سامانه‌های دست‌ساز بشر دارای عمر مفید معینی بوده و احتمال خرابی در آن وجود دارد و از جمله شایع‌ترین این معایب هم بروز نشتی از آن است.
شواهد نشتی مایع از جعبه‌دنده
نخستین علامتی که در زمینه نشتی مایع از جعبه‌دنده به آن توجه کنید، مشاهده مایع نشتی به رنگ قرمز و یا نسبتاً قرمز در بخش زیرین است. البته مایع داخل جعبه‌دنده می تواند به رنگ سبز نیز باشد با بویی متمایز و تند.
یکی از شیوه‌های بررسی و اثبات نشتی جعبه‌دنده این است که سطح سیال موجود در آن را بررسی کنید. سیال موجود در جعبه‌دنده دارای شاخص ژرفاسنجی مشابه با روغن موتور است، هر چند در برخی از خودروهای جدیدتر این امر به صورت الکتریکی در پشت آمپر داشبورد آن‌ها به نمایش در می‌آید.
چنانچه نشتی مایع از جعبه‌دنده خودروی‌تان در حد کمی باشد و در عین حال سطح مایع در جعبه‌دنده در حد مناسبی باشد، در هنگام رانندگی صدمه‌ای به جعبه‌دنده خودروی شما وارد نخواهد شد. با این وجود، بهترین کار این است که خودروی خود را در سریع‌ترین زمان ممکن به نزدیکترین تعمیرگاه برده و نسبت به تعمیر این مورد در آن اقدام نمایید.
در عین حال، هر چه بیشتر رانندگی کنید میزان نشتی مایع از جعبه‌دنده خودروی‌تان بیشتر خواهد شد. در مواقعی که میزان مایع در جعبه‌دنده کم بوده و در عین حال حجم نشتی آن بالا باشد، اگر بدشانسی بیاورید امکان دارد در مواقعی، جعبه‌دنده خودروی شما کاملاً از کار بیافتد و بیش از حد گرم شود. در صورت چنین رویدادی، هزینه واقعاً زیادی را باید جهت تعمیر متحمل شوید.
چه عواملی موجب نشتی از جعبه‌دنده می‌شوند؟
- خودرو درگیر تصادف شده است
جعبه‌دنده خودرو به شفت‌های خروجی، شفت محرک و اکسل CV متصل است. زمانی که با خودروی‌تان درگیر یک تصادف از ناحیه جلو و یا بخش‌های جانبی آن می‌شوید، برخی از این قطعات دچار صدمه شده و در نتیجه شاهد نشتی سیال از جعبه‌دنده خواهید بود. منبع این نشتی هم از سیل‌ها یا همان آب‌بندهای پیرامون این قطعات است. چنانچه خودرویی را خریداری نمودید که پیش‌تر دچار تصادف شده است، فوراً اقدام به بررسی و در صورت نیاز تعمیر سیل‌های مرتبط با قطعات متصل به جعبه‌دنده آن از جمله شفت‌های خروجی، شفت محرک و اکسل CV آن نمایید.
- ضعف در تعمیر و نگهداری خودرو
برخی از رانندگان، مدت زمان طولانی به رانندگی با خودرو ادامه می‌دهند بدون آن‌که اقدام به سرویس آن‌ها نمایند. در دفترچه راهنمای خودرو دستورالعمل مربوط به دوره تعویض سیال داخل جعبه‌دنده درج شده و شما باید گاه‌گاهی با رجوع به تعمیرگاه اقدام به این کار نمایید. در غیر این صورت، انباشت فلزات و خرده ریزه‌های آشغال در جعبه‌دنده خودروی شما از توانایی و کارکرد مؤثر آن می‌کاهند.
- ساییدگی و پارگی معمولی
جعبه‌دنده خودرو متشکل از بخش‌های متفاوت فلزی هست که این بخش‌ها بر اثر استفاده و مروز زمان دچار پارگی و ساییدگی می‌شوند. سیل‌های چسبیده به بخش‌های خروجی شفت‌ها، اکسل‌های CV و شفت‌های محرک تحت فشار زیادی بوده و به طور منظم در معرض پارگی هستند. دمای بالایی که در داخل جعبه‌دنده وجود دارد نیز عامل دیگری جهت نشتی از سیل‌هاست. اگرچه سیل‌ها از قیمت ارزانی برخوردارند اما دستمزد تعمیرکار برای تعویض آن در جعبه‌دنده بسیار بالاست.
- صدمه به لاین‌های جعبه‌دنده
جاده‌هایی که ما هر روز رانندگی می‌کنیم مملو از گرد و خاک و سنگ ریزه و آشغال است و همین موارد می‌توانند موجب صدمه به لاین‌های جعبه‌دنده شوند. از آنجایی که بخش زیرین خودرو بسیار گرم است توسعه ترک خوردگی‌ها در لاین‌های جعبه‌دنده ممکن است به نشتی مایع از آن منجر شود. بر خلاف سیل‌ها، ترک خوردگی لاین‌های جعبه‌دنده می‌توانند به سرعت باعث تخلیه مایع از آن شوند.
نویسنده : سام کاویانی
