راه‌اندازی نخستین مرکز آزمون تصادف ایران

مرکز تخصصی AQS به‌عنوان نخستین پایگاه جامع تست تصادف کشور، در زمینی حدود ۲۶ هزار مترمربع بنا شده و تمام هزینه‌های ایجاد آن توسط بخش خصوصی تأمین شده است. نصب تجهیزات اصلی توسط یک پیمانکار خارجی انجام شده؛ شرکتی که سابقه تجهیز مجموعه‌های معتبر اروپایی را در کارنامه دارد.

ایمنی خودروهای داخلی دغدغه بسیاری از مشتریان است و تست هایی که خودروسازان ملزم به اجرای آن هستند، بسیار هزینه بر و عمدتا در خارج از کشور اجرا می شود. به همین خاطر افتتاح چنین مرکزی ضمن کاهش هزینه، به خودروسازان کمک می کند تا با سرعتی بیشتر بتوانند در مسیر ارتقا ایمنی حرکت کنند. اما باتوجه به چنین تاثیر مثبتی، آیا آیا خودروسازان و واردکنندگان ملزمان به تست خودروهایشان در این مرکز هستند؟ جواب منفی است، نه تا زمانی که سازمان ملی استاندارد این رویه را برای آن ها اجباری کند.

از مهمترین ویژگی های این مرکز می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• خط تست 235 متر، دارای مسیر دو جهته و مجهز به دو Pit تصادف
• سیستم پیشران قوی با قابلیت کشش خودرو تا جرم 3500 کیلوگرم و سرعت تا 110 کیلومتر برساعت
• سیستم تصویربرداری فوق پرسرعت NAC ژاپن و سیستم نورپردازی فوق پیشرفته VISOL
• انواع Barrier ساخت شرکت ERNST مجهز به سیستم Radio Control و سیستم Auto Break
• بلوک برخورد صلب با قابلیت نصب انواع سازه های برخورد

در این پروژه از دامی‌های پیشرفته ساخت ژاپن استفاده شده؛ آدمک‌هایی که با حسگرهای متعدد در بخش‌های حساس بدن طراحی شده‌اند و اطلاعات دقیقی از فشار و نیروهای وارده در تصادف جمع‌آوری می‌کنند. این دامی‌ها پیش از هر آزمون تحت بررسی‌های دقیق فنی و کالیبراسیون قرار می‌گیرند تا خطای اندازه‌گیری حداقل باشد.

دامی‌های مورد استفاده در AQS ویژگی‌های زیر را دارند:

این دامی‌ها از نوع هیبرید 3 صدک‌های 5 و 50 و دامی ES2 هستند، که توسط شرکت JASTI ژاپن ساخته شده‌اند. ضربه‌های وارده بر این آدمک‌ها نیز توسط سنسورها و سیستم جمع آوری داده پیشرفته MG-Sensor آلمان و سنسورهای شتاب‌سنج فوق پیشرفته ENDEVCO آمریکا ارزیابی می‌شوند.

زیرساخت‌های AQS مطابق ضوابط سازمان ملل طراحی شده و امکان اجرای انواع تست‌های ایمنی از جمله برخوردهای جلو، کنار و عقب، ارزیابی استحکام سازه، بررسی سیستم‌های فرمان و سوخت‌رسانی و حتی سناریوهای پیشرفته مانند برخورد با عابر یا واژگونی را فراهم کرده است. تجهیزات ضربه‌زن نیز از استانداردهای بین‌المللی پیروی می‌کنند و قابلیت وارد کردن ضربه با وزن و سرعت مشخص را دارند.

آزمون‌های قابل اجرا

AQS مطابق استانداردهای سازمان ملل (ECE) طراحی شده و امکان اجرای آزمون‌های زیر را دارد:

• برخورد از روبرو (ECE R94)
• برخورد جانبی (ECE R95)
• برخورد از عقب (R137 و R34)
• تست‌های استحکام سازه و سیستم سوخت‌رسانی
• تست مقاومت سیستم فرمان (R12)
• تست‌های پیشرفته مانند تصادف دو خودرو با یکدیگر، برخورد با عابر پیاده و تست واژگونی (Rollover)

در بخش ضربه‌زن‌ها نیز از Barrierهای برند ERNST استفاده شده که ضربه‌هایی با وزن تا ۹۵۰ کیلوگرم را شبیه‌سازی می‌کنند.

برای ثبت لحظه‌ای جزئیات برخورد، این مجموعه به دوربین‌های فوق‌سریع ژاپنی مجهز شده که توانایی ثبت فریم‌های بسیار بالا را دارند. همچنین ریل پرتابگر مرکز امکان شتاب‌دهی خودروهای سبک و نیمه‌سنگین تا سرعت‌های لازم برای آزمون‌های بین‌المللی را فراهم می‌کند.

هم‌زمان با راه‌اندازی این مرکز، تدوین استاندارد ملی ارزیابی خودروهای ایران با عنوان IR-NCAP در حال پیشرفت است. اگرچه آزمون‌ها بر اساس قوانین جهانی اجرا می‌شوند، اما نتایج این مرکز تنها در داخل کشور و بین خودروسازان، واردکنندگان و سازمان‌های نظارتی اعتبار رسمی خواهد داشت؛ زیرا مراکز اروپایی تنها گزارش‌های صادره از آزمایشگاه‌های مورد تأیید خود را به رسمیت می‌شناسند.

خروجی هر تست تنها با اجازه کارفرمای سفارش‌دهنده قابل انتشار است. طبق مقررات جدید، خودروهای تولید داخلی پس از رسیدن به تیراژ مشخص و مدل‌های وارداتی پس از ورود تعداد معینی خودرو، می‌توانند از طرف سازمان ملی استاندارد، ملزم به انجام آزمایش‌های ایمنی در این مجموعه شوند.

فعالیت AQS می‌تواند نقطه تحول مهمی برای صنعت خودرو کشور باشد؛ زیرا علاوه بر کاهش نیاز به ارسال خودرو به خارج برای انجام تست‌های ایمنی، امکان کنترل کیفی سریع‌تر، کاهش هزینه‌ها و افزایش شفافیت در ارزیابی ایمنی خودروهای داخلی و وارداتی را فراهم می‌کند.