با آغاز تحریم‌های یک‌طرفه دولت آمریکا علیه ایران که شامل خودروسازی هم می‌شود، حالا باید نگران بخش صادرات محصولات ایران به کشورهای همسایه و آفریقا باشیم. بزرگ‌ترین مقصد صادرات خودروهای ایران عراق است که طی سال‌های گذشته خطوط تولید خودروهای سایپا و ایران‌خودرو هم در آنجا راه‌اندازی شد. حالا این کشور دیگر نمی‌تواند از ایران واردات داشته باشد. این را یک مقام بلندپایه شرکت عراقی واردات خودرو از ایران که نخواست نامش فاش شود به خبرگزاری فرانسه گفته است. وی دلیل این اقدام را تحریم‌های جدید آمریکا علیه ایران دانسته است.
”قرار نیست خودروهای تولید داخل به انتظار صادرات در سوله‌های مرزی انبار شوند ولی خطوط تولید خودروسازان ایرانی در خارج از کشور شدیداً متضرر خواهند شد.“به‌زعم اقتصاددان‌ها تنها نکته مثبت در کاهش ارزش پول ملی آسان شدن صادرات است. در شرایطی که ریال ایران در برابر دلار آمریکا 80 درصد ارزش خود را ازدست‌داده است، کالاهای صادراتی ایرانی برای خریداران کشورهای خارجی بسیار ارزان‌تر و به‌صرفه‌تر خواهد بود. این اتفاق می‌توانست خودروهای صادراتی ایران را به ارزان‌ترین خودروهای منطقه و حتی جهان تبدیل کند و مزیت رقابتی بی‌بدیلی به آن‌ها هبه کند. اما مشکلی بر سر راه است: تحریم‌های خودروسازی و انتقال ارز.
با این اتفاق نه‌تنها فرصت پیش‌آمده برای خودروسازی ایران از بین می‌رود بلکه بخش عمده‌ای از ارزآوری دومین صنعت بزرگ ایران هم در معرض خطر قرار می‌گیرد. بر اساس آمارها طی سال 95 ارزش خودروهای صادراتی ایران به دیگر کشورها 38 میلیون دلار بود که عراق سهمی 76 درصدی از این ارزآوری را برعهده داشت. بر اساس آمار 9 ماهه سال 96 هم 1891 خودرو به کشورهای خارجی صادر شده بود. پراید بیشتر سهم را از خودروهای صادراتی ایران دارد و در عراق سایپا 131 به «ام الخبز» (نان‌آور) مشهور است.
حالا یک مقام بلندپایه عراقی در حوزه واردات خودرو به خبرگزاری فرانسه گفته است: «برای همراهی با تحریم‌های آمریکا، واردات خودرو را از ایران متوقف کرده‌ایم.» این مقام مسئول که نخواسته نامش فاش شود افزود: «بغداد از واشنگتن برای واردات قطعات تولید خودرو و مونتاژ در عراق تقاضای معافیت از تحریم‌ها کرده است. در این حین، تمام خطوط تولید خودرو در عراق متوقف شده‌اند.» او افزود: «با توقف تولید خودروهای ایرانی در عراق 5 هزار شغل از بین خواهد رفت.»
یاسین فرج، از اعضای اتاق بازرگانی سلیمانیه عراق نیز دراین‌باره به AFP گفته است: «به دلیل تقاضای بالا و مرزهای گسترده دو کشور احتمال قاچاق قطعات و کالاهای ایرانی به عراق بسیار زیاد است.»
در انتها باید به این مساله اشاره کرد که درصورتی‌که مشکلات انتقال ارز ایران از تحریم‌ها رفع شوند ایران می‌تواند به یک پایگاه صادراتی قوی در منطقه تبدیل شود. تا آن زمان سرنوشت سایت‌های خودروسازی در کشورهایی مانند عراق و آذربایجان مبهم باقی می‌ماند. واضح است که در شرایط کنونی خودروسازان ایرانی برای تامین تقاضای کشور هم با مشکل مواجهند و قرار نیست خودروهایی مانند پراید، به انتظار صادرات در سوله‌های مرزی انبار شوند ولی خطوط تولید خودروسازان ایرانی در خارج از کشور واقعاً متضرر خواهند شد.
