کلید خورد: خروج خودروسازان فرانسوی از ایران

شرکت PSA (پژو-سیتروئن) که پیش‌تر از تصمیم آمریکا برای خروج از برجام ابراز نگرانی کرده بود، به‌تازگی اعلام کرده است که فعالیت‌های خود را در ایران به تعلیق درخواهد آورد. در بیانه هفته گذشته PSA آمده بود که همکاری این خودروساز با شریک‌های ایرانی‌ تا دو ماه آینده (ششم آگوست 2018) به پایان خواهد رسید.

ابعاد ماجرا؛ 700 میلیون یورو و 150 قطعه ساز

درحالی‌که خودروسازان ایرانی برنامه‌های بلندمدت برای تولید خودروهای جدید داشتند، حالا باید بخش عظیمی از فعالیت‌های خود را به فراموشی بسپارند. خودروسازان ایرانی و فرانسوی در زمان شروع همکاری اطلاعات دقیقی از قرارداد خود منتشر نکردند و حالا تخمین ابعاد ضرر این قرارداد برای طرف ایرانی به‌طور خاص مشخص نیست. تنها می‌توان گفت مجموع قرارداد PSA با ایرانی‌ها نزدیک به 700 میلیون یورو بود.

باید اشاره کرد که در سال گذشته نزدیک به 440 هزار دستگاه از محصولات پژو فرانسه در ایران به فروش رسید که سهم خودروهای جدید از این بازار کمتر از دو هزار دستگاه بود. عمده سهم فروش متعلق به پژو 405 و 206 بود که در زمان تحریم‌های قبلی هم باوجود عدم تأمین قطعات از شرکت مادر تولید می‌شد. پژو-سیتروئن در بیانیه اخیر خود اعلام کرده که همکاری با ایران تنها یک درصد از کل گردش مالی شرکت را متأثر خواهد کرد.

قطعه سازان؛ بازندگان بزرگ ماجرا

شاید این وسط، پس از دو خودروساز ایرانی، بزرگ‌ترین متضرران این اتفاق آن 150 قطعه‌سازی است که با ایکاپ و سایپا برای ساخت قطعات پژو و سیتروئن همکاری می‌کردند. 65 قطعه‌ساز هم با رنو همکاری خود را آغاز کرده بودند. قطعه‌سازان ایرانی که در سال‌های پیش از برجام، به سختی حیات خود را حفظ کرده بودند، با آمدن رنو و PSA به ادامه فعالیت‌هایشان امیدوار شده بودند. با رفتن این خودروسازان بعید نیست وضع این واحدهای تولیدی کشور از پیش هم بدتر شود. بر اساس آخرین اطلاعات سفر هیئتی از انجمن قطعه سازان فرانسه به ایران لغو شده و گفته‌اند قطعه سازان ایرانی در صورت تمایل می‌توانند خودشان برای ادامه همکاری به فرانسه بروند.

آینده شریک دیگر خودروسازی

رنو در سال‌های تحریم پیشین بالاجبار در ایران ماند و نتوانست سرمایه‌اش را از کشور خارج کند. باید توجه داشت که رفتارهای شرکت بین‌المللی رنو با شرکت نسبتاً دولتی PSA، نسبتاً متفاوت است. می‌توان گفت در قرارداد PSA با خودروسازان ایرانی چاشنی سیاست، با حضور رئیس‌جمهوری و وزیر صنعت پای قرارداد، نقش پررنگی داشت ولی چنین حکمی در مورد قرارداد رنو صدق نمی‌کند. با این‌ وجود، حتی اگر قطع همکاری پژو-سیتروئن با ایران را کمی سیاسی فرض کنیم، بازهم نمی‌توان به ماندن رنو، فرانسوی دیگر، در ایران خوش‌بین بود.

تحریم‌های جدید آمریکا علیه ایران به حدی شدید است که اروپایی‌هایی مانند «آنگلا مرکل» -صدراعظم آلمان- تنها راه حفظ رابطه تجاری با ایران را از طریق SME ها (شرکت‌های کوچک و متوسط) ممکن می‌دانند. در نهایت می‌توان گفت روند خروج شرکت‌های خارجی، خصوصاً اروپایی‌ها از ایران آغازشده و رفتن توتال و پژو-سیتروئن از کشور پایان راه نخواهد بود. همان‌گونه که بقیه شرکت‌ها مانند فولکس‌واگن هم اعلام کرده‌اند حضورشان در ایران تابع قوانین بین‌المللی خواهد بود.