تست و بررسی مرسدس بنز CLA45

نه نسل جدید است، نه فیس‌لیفت و نه جانشین. شبیه هیچ‌کدام نیست. شخصیت خودش را دارد. خودش یک کلاس است؛ CLA Class. اولین فست‌بک چهار درب تاریخ مرسدس و اولین سدان محور جلوی بنز که وارد بازار آمریکا شد. حلقه گمشده‌ای که اشتوتگارتی‌ها خیلی دنبالش بودند.

در همین شش هفت سالی که آمده به صغیر و کبیر رحم نکرده. یک بار با ب‌ام‌و M2 گلاویز می‌شود یک بار هم برای آئودی S3 دندان تیز می‌کند. آنقدر موفق است که خود شرکت می‌گوید بهترین شروع به عرضه در 20 سال اخیرشان بوده است. همه مدل‌هایش حرفی برای گفتن دارند ولی امان از این مرسدس بنز CLA45. یکی از طوفانی‌ترین 2 لیتر توربوهای دنیا. مدلی که مثل الماس روی کارنامه AMG می‌درخشد.

تاریخچه خودرویی که سال 2013 راهی بازار شده قاعدتاً نباید جذابیت خاصی داشته باشد. اما استثناً این یکی فرق دارد. خودرویی که در سال اول حضورش 100 هزار دستگاه می‌فروشد و طی 6 سال نسل اول، این عدد را به 750 هزار دستگاه می‌رساند، به طور حتم حرف‌هایی برای گفتن داشته است.

داستان CLA از خیلی پیش‌تر از رونمایی نسخه کانسپت در فستیوال Avant/Grade لس‌آنجلس آغاز می‌شود. موفقیت‌های پی‌درپی A کلاس و B کلاس شرکت را به فکر تولید یک نسخه ترکیبی متفاوت انداخته بود. اما سال‌ها پیش این ایده با C کلاس در بهترین شکل خود اجرا شده بود و دست زدن به ترکیب برنده این خودروی فوق محبوب، عواقب فاجعه‌باری در پی داشت. مرسدس چیزی می‌خواست که هم سدان باشد و هم نباشد. هم چهاردرب باشد و هم کوپه باشد. فرمول اصلی پیدا شد. مواد اولیه را هم که از نسل سوم A کلاس و نسل دوم B کلاس به آن اضافه کرد. این ترکیب جادویی در قالب CLA کلاس سال 2013 به صورت رسمی در نمایشگاه دیترویت به نمایش درآمد.

هزینه‌های سنگین تحقیق و توسعه و طراحی کاری کرد که شرکت نتواند آن را در کارخانه‌های آلمان بسازد که اگر می‌ساخت قیمت مدل‌ پایه‌اش هم سر به فلک می‌زد. به همین خاطر است که نسل اول این خودرو فقط در مجارستان، هندوستان و تایلند تولید می‌شود. مدل‌های پایه آن، هنوز هم ارزان‌ترین محصولات مرسدس‌بنز در بازار آمریکا هستند.

حضور CLA در بازار ایران هم برای خودش داستانی دارد. یک زمانی بود که شرکت‌های تیونینگ به دلیل وجود خلا قانونی در دستورالعمل واردات خودرو، خودشان می‌توانستند اقدام به واردات کنند. شرکت‌هایی مثل Hamann و Heico برندهایی بودند که با ثبت شرکت اختصاصی خودشان موفق به عرضه تعداد محدودی از خودروها شدند. شرکت تیونینگ MEC نیز یکی از همین‌ها بود.

طرف ایرانی وقتی دید نماینده قدیمی مرسدس‌بنز علاقه‌ای به واردات CLA ندارد با استفاده از همان ماجرای قانونی، وارد عمل شد و تعداد انگشت‌شماری از این خودرو را به کشور آورد. اوایل سال 96 بود که وزارت صنعت متوجه این حفره شده و مجوز کلیه شرکت‌های تیونینگ را لغو کرد و CLA ماند و یک تعداد خودروی تیون‌شده و نماینده رسمی که برای خدمات پس از فروش چراغ سبز نشان نمی‌داد. این را هم بگوییم و تمام که نسل دوم مرسدس بنز CLA سال 2019 وارد بازار شده است.

شاید نیاز نباشد که اسم رابرت لسنیک را به ذهن بسپارید. ولی نیاز است بدانید که طراح CLA همان کسی است که در رزومه سنگین خود سابقه طراحی دو نسل آخر E کلاس، نسل آخر S کلاس، GLA و حتی AMG GT را داشته است. لسنیک قبل از مرسدس برای فولکس‌واگنT پاسات B6 و شیروکو را هم طراحی کرده بود.

مرسدس ادعا کرده بود که این خودرو با طراحی ویژه بدنه‌اش و ثبت ضریب اصطکاک 0.23 واحدی، رکورد تسلا مدل S با ضریب اصطکاک 0.24 به‌عنوان آیرودینانیک‌ترین خودروی تولید انبوه دنیا را خواهد شکست. اما مهندسان مجله کار اند درایور در یک تحقیق مستقل فاش کردند که اوضاع آنطور که اشتوتگارتی‌ها می‌گویند هم نیست. این خودرو در بهترین حالت عددی معادل 0.30 تولید می‌کند که با رقیب آمریکایی فاصله فاحشی دارد. البته مرسدس بعدها نتیجه تحقیق این مجله را با طرح این مسئله که کدام مدل CLA مورد بررسی قرار گرفته، زیر سوال برد. در واقع ادعای شرکت روی مدل CLA180 دیزلی بود.

هرچه هست، طراحی پرحاشیه این خودرو را دوست داریم. به خصوص وقتی می‌بینیم MEC هم روی آن تغییرات چشم‌نوازی اعمال کرده است. دیگر داشت دلمان برای یکی از آن چراغ‌های خشن و بزرگ مرسدس تنگ می‌شد که CLA از راه رسید. چراغ‌هایی اخمو و پر از ریزه‌کاری‌های حرفه‌ای.

اگرچه این چراغ‌ها تا حدودی وام‌دار سبک و سیاق طراحی نسل سوم A کلاس هستند ولی همانطور که اول بحث گفتیم این خودرو وارث هیچ سنت طراحی از هیچ مدلی از مرسدس نیست. اما جسارت مدل اسپرتی مانند SL AMG را تکرار کرده است.

کشیدگی شدید هواکش‌های زیر جلوپنجره و حالت تیز رو به جلوی آنها همین حس را القا می‌کنند. برجستگی‌های روی کاپوت همان المان‌های ضروری هستند که جنجال ضریب اصطکاک را پدید آوردند.

حالا که پشت خودرو ایستاده‌ایم این را هم بگوییم که چراغ‌های عقبی هم خالی از جسارت و جنون نیستند. با این حال از دید بسیاری، حالت چراغ‌های عقب کمی خندان و فکاهی است. چراغ‌هایی که گویی درب صندوق عقب آنها را رو به پایین کشیده است. نسبت به انحنای سقف روی ستون سوم زیادی احساساتی نشوید. این خاصیت تمام خودروهای فست‌بک است.

رینگ مشکی CLA45 هماهنگی معناداری با اسپلیتر جلو، روف لاین، قاب آینه‌ها و البته دیفیوزر عقب آن دارد. این در حالی است که از رنگ اصلی بدنه روی کالیپر ترمز و برخی از قسمت‌های داخلی مانند فریم دور دریچه‌های تهویه‌ مطبوع، دوخت صندلی، فرمان و رودری‌ها هم دیده می‌شود.

شاید این سادگی بیش از حد طراحی داخلی مانند چیدمان کنسول و عقربه‌های مکانیکی پشت فرمان برای بنزبازها عادی باشد ولی حداقل توقع داشتیم که کمی مایه تهاجمی بیشتری به داخل کابین تزریق می‌شد.

از آنجایی که این خودرو یک AMG است و از آنجایی که MEC روی آن دستکاری‌هایی انجام داده، پس تا حدودی نسبت به لیست آپشن‌های بنز CLA45 خیالمان راحت است.

با خودرویی روبرو هستیم که تقریباً همه سیستم‌های کنترل و پایداری را دارد. اگر در لیست آپشن‌های CLA45 خبری از کنترل سرعت در سرازیری نیست با خودتان فکر کنید یک سواری چهار درب چه نیازی به این آپشن دارد؟ شرکت می‌گوید در مدل‌های AMG سیستم تعلیق هوشندی به کار برده که خودش یک آپشن محسوب می‌شود. اینکه ست انواع سنسور و رادار برای این خودرو تکمیل است به کنار، اینکه در این خودرو سسنور خواب‌‌آلودگی راننده هم تعبیه شده واقعاً حیرت‌انگیز است.

یک چیزی درباره سیستم تشخیص علایم راهنمایی و رانندگی یا همان تابلوخوان در خودروهای مدرن بگوییم و آن هم مشکل عملیاتی آن با تابلوهای موجود در راه‌های ایران است. پس خیلی به آن دل خوش نکنید.

کیت ترمز AMG چیزی فراتر از دیسک و لنت استاندارد CLA است که در این خودرو دیده می‌شود. برای خودرویی با این همه حواشی در نظر گرفتن سیستم صوتی 12 بانده هارمن کاردون که 450 وات قدرت دارد نباید اتفاق عجیبی باشد.

یکی از ویژگی‌های مرسدس امروز ما نمایشگر بیرون از داشبورد 8 اینچی‌اش است که هم به افزایش ظرفیت‌های بصری کمک کرده و هم دسترسی‌اش راحت‌تر شده. دوربین 360 درجه را هم به لیست آپشن‌های این خودرو اضافه کنید.

ایمنی برای مرسدس همیشه مهم‌تر از هرچیزی بوده. به همین دلیل است که اینجا 8 ایربگ دیده می‌شود. صندلی‌های CLA45 هم برای خودشان عالمی دارند. صندلی‌هایی که برای راننده 12 حالته برقی و برای سرنشین جلو 8 حالته برقی هستند. در نهایت این را هم بدانید بد نیست که قاب روی آینه‌های این خودرو از جنس فیبر کربن هستند.

طراحی و آپشن‌ها را رها کنید. همه‌چیز اینجاست. جایی که می‌فهمیم مرسدس‌ یک نیروگاه ساخته که دورش خودرو چسبیده. این روزها یک خودروی معمولی با پیشرانه 2 لیتری توربو، به صورت متعارف قدرتی حدود 250 اسب‌بخار تولید می‌کنند که البته عدد کمی هم نیست. اما برخی دیگر هستند که به لطف مهندسی بهتر، قدرت‌های بالاتری را هم به دست آورده‌‌اند.

بگذارید اینطور بگوییم که ب‌ام‌و M2 با همین حجم و آرایش در بهترین حالت 270 اسب‌بخار نیرو تولید می‌کند. آلفارومئو جولیا 280 اسب‌بخار. آئودی S3 با همین حجم و آرایش 292 اسب‌بخار نیرو فراهم می‌کند. جگوار XF دقیقاً 296 اسب‌بخار. پورشه کیمن/باکستر معادل 300 اسب‌بخار. سوبارو BRZ با 305 اسب‌بخار. هوندا سیویک تایپ R که خودش استاد 2 لیتر توربو است 306 اسب‌بخار دارد. ولوو S60 پل‌استار با آن دو توربوشارژر بزرگ 362 اسب‌بخار.

اما حالا کارت مرسدس‌بنز CLA45 روی میز می‌افتد و بقیه برگ‌هایشان می‌ریزد؛ 375 اسب‌بخار. پیشرانه این خودرو با کد M133 تا قبل از آنکه مرسدس بلوک جدیدی با کد M139 و قدرت 416 اسب‌بخار را طراحی کند، قوی‌ترین پیشرانه چهار سیلندر دنیا بود.

از اینجا به بعد مشخصات فنی CLA45 دیگر جالب نیست؛ ترسناک است. 375 اسب‌بخار روی بدنه‌ای که فقط 1.5 تن وزن دارد یعنی چی؟ تازه این در حالی است که در این نسخه سیستم انتقال قدرت 4WD و جعبه‌دنده 7 سرعته مسابقه‌ای با اسپیدشیفت هم دیده می‌شود. همین می‌شود که شتاب صفر تا صد CLA45 فقط 4.6 ثانیه شده.

اگر قانون محدودیت الکترونیکی سرعت نبود شک نکنید این خودرو خیلی فراتر از 250 کیلومتر در ساعت را ثبت می‌کرد. کمدی ماجرا اینجاست که مصرف سوخت این خودرو به 7.5 لیتر هم نمی‌رسد.

طبیعتاً راندن خودرویی که اینگونه سر به جنون گذاشته، تجربه منحصر به فردی است. تجربه‌ای که از همان ابتدا شما را درگیر خودش می‌کند. حرکت با یک خودروی دو محور که ابعاد بزرگی ندارد را هم به این تجربه عجیب اضافه کنید.

ابعاد جمع و جور CLA45 موجب احاطه کامل راننده به اطراف شده است. برخلاف تصور این یک خودروی دو توربو نیست. درواقع همان یک توربوی آن به صورت Twin-scroll عمل می‌کند و در دورهای پایین و بالا رفتار متفاوتی از خودش نشان می‌دهد. به همیل دلیل است که در حالت اسپرت و اسپرت پلاس باید حتی مراقب گاز ندادن هم باشید.

قدرت پیشرانه‌اش را به شوخی نگیرید. 375 اسب‌بخار در حالت کامفورت هم 375 اسب‌بخار است. وقتی ناگهان روی پدال گاز فشار می‌دهید در حالی که تصور می‌کنید دیگر بیش از این جایی برای فرو رفتن درون صندلی نمانده، باز هم عقب‌تر می‌‌روید.

تیونینگ MEC هیچ‌جا ملموس نبود غیر از منیفولدهای اگزوز که واقعاً صدای رعب‌آوری داشتند. باید اعتراف کرد که در بسیاری از خودروهای مدعی، اهرم تعویض دنده پشت فرمان بیشتر یک ابزار دکوری است. اما در این خودرو نیاز به ابزاری برای کنترل سریع تعویض دنده‌ها یک نیاز حیاتی است.

ترمزها حس اطمینان عجیبی به راننده القا می‌کنند. چه در مسیر مستقیم و ترمزگیری ناگهانی و چه در پیچ‌های تند و نیش‌ترمزهای کوتاه. البته این ربطی به هنر رانندگی شما ندارد. مرکز کنترل الکترونیکی خودرو با تشخیص سرعت و گشتاوری که به هر چرخ وارد می‌شود، نیروی ترمز را توزیع می‌کند. خلاصه که شما فقط دارید پدال را فشار می‌دهید.

درست مثل دانش‌آموزی که ورزش را 20 می‌گیرد ولی در درس اجتماعی مردود می‌شود، این خودرو مشکلات عجیبی دارد. قید راحتی سرنشین روی صندلی عقب را بزنید. شیب سقف خودروهای فست‌بک زیادی تند است و برای افرادی با قد متوسط هم مشکل‌آفرینی می‌کند. فست‌بک بودن ضررش را به صندوق عقب هم وارد کرده است. نه اینکه جای کمی در دسترس باشد. دهانه صندوق این خودرو کوچک‌تر از چیزی است که به نظر می‌رسد و شاید نتوان به راحتی از فضای داخلی‌اش استفاده کرد.

جدول کامل مشخصات فنی و آپشن‌های بنز CLA45

بعد از چند دور کوتاه، چند ساعت رانندگی، چند روز رانندگی یا حتی چند ماه رانندگی، مرسدس بنز CLA45 هنوز هم به‌روز و تازه‌نفس نشان می‌دهد. حس هیجانش طوری است که گویی برای اولین‌بار با آن آشنا شده‌اید.

^{*عکاس: بامداد صفائیان}