ملاقات با شورولت کوروت C2 مدل 1964

ماجرای خلق یکی از برترین سوپرکارهای جهان با نام کوروت (Corvette)، به سال‌های ابتدایی پس از جنگ جهانی دوم و رونق دوباره بازار و شکوفایی مادی زندگی مردم آمریکا بازمی‌گردد. زمانی که اوضاع آنقدر مساعد شد، که مردم بتوانند کمی هم برای لذت‌های شخصی هزینه کنند.

در بازار آزاد آمریکا که محصولات اسپرت کوپه دو نفره اروپایی درحال اوج‌گیری بود، سرطراح ارشد جنرال موتورز و پدر علم طراحی در صنعت خودرو جهان، هارلی ارل، مدیران ارشد این شرکت را قانع کرد که ایالات متحده آمریکا باید برای خود یک خودرو دو نفره اسپرت کوپه/کانورتیبل داشته باشد که از رقابت در این بازار داغ نوظهور عقب نماند.

با تلاش‌های هارلی ارل، شورولت کوروت با کد شناسایی C1 برای نسل اول، در سال 1951 میلادی خلق شد. خودرویی که به دلیل بروز برخی کمبود‌ها، از ضعف پیشرانه گرفته تا طراحی نه چندان زیبا، تقریبا با شکست مواجه شد. اگر زحمات زورا آرکاز دانتاو (مهندس بلژیکی-آمریکایی و ملقب به پدر معنوی کوروت) برای تغییرات طراحی و فنی کوروت C1 در سال 1956 نبود، شاید پروژه کوروت برای همیشه شکست می‌خورد.

نسل دوم کوروت اما با موفقیت‌های به دست آمده از نسل اول، در سال 1963 میلادی روانه بازار شد. خودرویی که با نام C2 شناخته شد اما از دیدگاه طراحی، از هر نظر و هر زاویه با پیشرفت‌های چشمگیر و خیره کننده مواجه شد. شورولت کوروت C2 با طراحی انقلابی یک تنه جهان را دگرگون و جاپای کوروت را برای همیشه در تاریخ محکم کرد. نمونه مورد بررسی «باما»، یک نسخه 327 مدل 1964 از نوع هاردتاپ کوپه است.

کوروت (Corvette) نام کشتی کوچک و سریع نظامی است، اما از آغاز تولید نسل دوم کوروت، یک نام دیگر از درون دریا با تاریخ و سرنوشت این خودرو عجین شد: استینگرِی (Stingray) یا سفره‌ماهی. اما چرا سفره ماهی؟

تنها نگاهی به طراحی نسل دوم کوروت به قلم طراح مشهور جنرال موتورز، لری شینودا، نشان می‌دهد که در مقایسه با کوروت نسل اول، مدل C2 کوتاه‌تر و کمی کشیده‌تر، در ساختاری بسیار پهن و تخت به همراه خط شانه تیز سرتاسر بدنه طراحی شد و المان‌های بسیاری از یک سفره ماهی الهام گرفت. المان‌هایی نظیر شکاف‌های روی کاپوت، شکاف‌های جانبی گلگیرهای جلو و روی ستون B در کنار نمای جلو و عقب بسیار تیز و گلگیرهای برجسته عضلانی. با داشتن ابعادی برابر با 4554×1768×1260 میلی‌متر و فاصله محورهای 2489 میلی‌متری، کوروت همواره یک خودرو اسپرت دو نفره کاملا جمع و جور بود.

جدا از طراحی بسیار باریک و تخت خودرو که لقب رسمی سفره‌ماهی را برای آن به همراه داشت، کوروت C2 اولین آمریکایی پس از جنگ جهانی دوم بود که با چراغ‌های مخفی به تولید می‌رسید. سنت دیرینی که تا زمان تولید نسل ششم کوروت در سال 2005، در طراحی کوروت بدون تغییر باقی ماند.

بدون تردید یکی از المان‌های طراحی کوروت، نمای عقب آن مجهز به چهار چراغ دایره است که از مدل 1961 نسل اول به بعد، به یکی از المان‌های جدا ناشدنی طراحی این خودرو بدل شد. سبک طراحی که در گذر زمان حتی تا به امروز، شاید دستخوش تغییرات ظاهری بسیار زیاد نظیر تغییر ابعاد و ظاهر هندسی شده است، اما ویژگی چهارگانه خود را از دست نداد و تا پایان تولید نسل ششم (C6) در سال 2013، همچنان دایره باقی ماند.

ساختار بدنه خودرو از همان نسل اول از جنس الیاف شیشه (فایبرگلس) ساخته شد، که باعث می‌شد وزن این خودرو تا حد ممکن پایین باقی بماند. فایبرگلس مزایای بسیاری نظیر وزن کم، استحکام مناسب و خاصیت ضد خوردگی و ضد پوسیدگی داشت، اما در عین حال به ترک خوردن در دراز مدت و ترمیم و تعمیرات دشوار معروف بود، ولی جنرال موتورز از این ساختار برای تولید اجزا بدنه شورلت کوروت، حتی تا امروز و کوروت 2022 نیز دست نکشید.

طراحی نسل دوم شورولت کوروت از این نظر دارای اهمیت است که مدل 1963 این خودرو تمایزهایی به خود دید که هیچ یک از نمونه‌های دیگر نسل دوم شاهد آن نبود. بزرگ‌ترین و مطرح‌ترین تمایز، شیشه عقب دو تکه ملقب به Split Window بود که به واسطه حضور ستون متصل‌کننده وسط سقف به قاب صندوق ایجاد شده و شیشه عقب را به دو قسمت مساوی تقسیم می‌کرد. این سبک طراحی در آن دوران تنها از سوی برخی خودروهای بسیار خاص و نادر اروپایی نظیر بوگاتی 57C آتلانتیک اجرا شده بود. هرچند شیشه دو تکه عقب ظاهری بسیار خاص به نمای انتهایی شورولت کورت می‌بخشید، اما در عمل دید رو به عقب را محدود می‌ساخت و از دیدگاه فرایند تولید نیز برای جنرال موتورز هزینه بردار بود.

این مدل همچنین از ریم‌های بزرگ آلومینیومی براق تک پیچ بهره می‌گرفت، که به دلیل هزینه تولید بسیار زیاد، تنها در تعداد بسیار محدود 17 دستگاه به تولید رسید. جای تعجب نداشت که شیشه عقب دو تکه و ریم‌های آلومینیومی پیچیده به سرعت از خط تولید کوروت حذف و با شیشه عقب معمولی یکپارچه (فاقد ستون وسط) و ریم‌ها و قالپاق‌های معمولی‌تر جایگزین شدند. به همین دلیل کوروت C2‌های تولید مدل 1963 میلادی با شیشه عقب دو تکه و ریم‌های بسیار نادر آلومینیومی، امروزه در زمره گران‌قیمت‌ترین کوروت‌های کلکسیونی تاریخ به شمار می‌آیند.

نمای داخلی شورولت کوروت C2 نیز همانند نمای خارجی آن، یکی از رادیکال‌ترین فضای داخلی طراحی شده در تاریخ جنرال موتورز بود. داشبرد خودرو در دو طرف و در مقابل راننده و شاگر از دو قوس متقارن تشکیل شد. این قوس در مقابل شاگرد، محفظه داخلی داشبرد و در مقابل راننده مجموعه بزرگ و پیچیده‌ای از نشانگرهای اطلاعات حیاتی شامل دو نشانگر بسیار بزرگ سرعت و دور موتور و چهار نشانگرکوچک‌تر حجم سوخت موجود در باک، جریان شارژ باتری، فشار روغن و درمای آب را شامل می‌شد. بخش میانی کنسول ضمن دربر گرفتن یک ساعت بزرگ آنالوگ (از المان‌های سنتی در خودروهای کلاسیک آمریکایی)، برخی ادوات و کلیدهای کنترلی و سیستم رادیو پخش را دربر داشت.

ترکیب رنگی نمای داخلی شورولت کوروت C2 با رنگ‌های مختلفی همچون مشکی، زرشکی، کرم، قهوه‌ای، آبی و حتی ترکیب‌های دو رنگ، به همراه تریم‌های تزئیناتی آلومینیومی یا کرومی، یکی از زیباترین فضاسازی‌های دوران وینتج و کلاسیک را به صنعت خودرو اهدا کرد که بدون تردید الهام‌بخش بسیاری از نسل‌های شورولت کوروت پس از خود شد.

یکی از جالب‌ترین ویژگی‌های شورولت کورت C2 که در نسل سوم (C3) نیز تکرار شد، عدم تجهیز خودرو به در صندوق عقب بود. درحقیقت ساختار فایبرگلس یکپارچه ستون‌ها و بخش انتهایی خودرو به طراحان اجازه نداد تا در راستای ارائه در صندوق عقب قدم بردارند. در نتیجه فضای بار نسبتا کوچک پشت صندلی‌های کوروت C2 و C3 در حقیقت از داخل خودرو قابل دسترسی است. این سبک طراحی هرچند کاربرد خودرو را کمی غیرمنطقی و دشوار می‌سازد، اما به دلیل یک حقیقت نشات گرفته از طراحی فنی خودرو، بر ارزش معنوی کوروت C2 و C3 افزوده است.

بسیاری از ویژگی‌های رفاهی و ایمنی این خودرو نظیر فرمان هیدرولیک، ترمز بوستردار، ترمز‌های دیسکی، شیشه بالابرهای برقی، قفل مرکزی، سیستم تهویه مطبوع و سیستم رادیو پخش به صورت سفارشی وشخصی‌سازی بر خودرو سفارش گذاری شده نصب می‌شد.

یکی از دلایل شهرت و اهمیت شورولت کوروت، پیشرفته بودن و آینده‌نگری این اسپرت کوپه دو نفره از همان بدو تولید بوده است. شورولت کوروت اولین خودرو آمریکایی بود که به موازات ژرمن‌ها و در تیراژ تولید انبوه نسل اول (C1)، به استفاده از سیستم پاشش سوخت انژکتوری روی آورد. نسل دوم (C2) اولین مدل کوروت بود که در جلو و عقب از سیستم تعلیق کاملاً مستقل بهره گرفت و تنها خودرو تاریخ بود که از همان دوران از فنربندی لایه‌ای شمش فلزی عرضی در محور عقب نسل دوم و از نوع فایبرگلس (از نسل سوم تا نسل هفتم) بهره گرفت. این سیستم تعلیق در نوع خود منحصر به فرد، عتیقه و استفاده از آن در یک خودرو اسپرت بسیار عجیب و خیره‌کننده و در عین حال بسیار پایدار و کاربردی بود.

کوروت در آن دوران به سیستم ترمز دیسکی در هر چهار چرخ ار نوع بوستردار با سیلندر ترمز دو مخزن مجهز شد، چرا که پیشرانه‌های قدرتمند آن نیازمند یک سیستم ایستایی توانمند بود. این سیستم ترمز در آن دوران از جهت توان ایستایی و مقاومت در برابر داغ کردن، بسیار مورد توجه رسانه‌های تخصصی صنعت خودرو قرار گرفت.

اما جای تردید ندارد که در خودرویی چون شورولت کوروت، پیشرانه و خط انتقال نیرو حرف اول را می‌زند. C2 یک بار و برای همیشه قابلیت انتخاب پیشرانه شش سیلندر خطی را از لیست آپشن‌های خود حذف کرد تا پیشرانه‌های V8 تا ابد به پیشرانه‌های استاندارد کوروت بدل شوند. پیشرانه‌های قابل انتخاب نسل دوم کوروت در نسخه‌های بلوک کوچک شامل چند نمونه متنوع از SBC 327 به حجم 5.4 لیتر و در نمونه‌های بلوک بزرگ شامل یک نسخه BBC 396 به حجم 6.5 لیتر و چند نمونه BBC 427 به حجم 7.0 لیتر می‌شد.

در دهه 1960 میلادی و به دور از هر گونه قانون محدودکننده ایمنی و استانداردهای مختلف و سختگیرانه آلایندگی، شورولت در ضریب تراکم و خروجی پیشرانه‌های تولیدی کم نگذاشت. بنابراین، ساده‌ترین پیشرانه 327 قادر به تولید 250 اسب‌بخار قدرت بود. اما در نسخه‌های دیگر این رقم به ترتیب به 300، 340 و در نهایت 360 و 375 اسب‌بخار (وابسته به سال تولید) می‌رسید، که طبیعتا قدرتمندترین مدل از سیستم پاشش سوخت انژکتوری راچستر بهره می‌گرفت.

با ورود به لیست انتخاب پیشرانه‌های حجیم بلوک بزرگ، اعداد و ارقام به شکل غیر قابل باوری رو به آسمان می‌گذاشت. پیشرانه 396 قابلیت تولید بیش از 390 اسب‌بخار و پیشرانه هیولای 7.0 لیتری 427، از 425 تا 450 اسب‌بخار قدرت تولید می‌کرد. قدرتمندترین نسخه پیشرانه 427، نمونه سه کاربراتور دو دهنه ملقب به Tri-Power با قابلیت تنفس 1282 فوت مکعب بر دقیقه (CFM) برابر با 650 لیتر بر دقیقه بود، که با داشتن ضریب تراکم بسیار زیاد 12.5:1، برابر با 450 اسب‌بخار ارزیابی شده بود.

آن زمان شرکت‌های خودروسازی به منظور کاهش هزینه‌های بیمه و مالیت وارد بر خودروهای قدرتمند و اسپرت، مجبور به دروغ گفتن بودند. در نتیجه بسیاری از اعداد و ارقام بیان شده در مورد خروجی پیشرانه‌های تولیدی آن زمان معمولا با حقیقت اختلاف بسیار چشمگیری داشت. شورولت نیز توان تولیدی قدرتمندترین نسخه BBC 427 را در غیاب سازمان‌های ارزیابی و استاندارد امروزی همچون سازمان SAE، برابر با 450 اسب‌بخار اما در دور بسیار پایین 4600 عنوان کرد. این در حالی است که کارشناسان توان خروجی واقعی این پیشرانه که به کد L88 معروف بود را برابر با 560 اسب‌بخار در دور  موتور بالاتر 6400 بیان کردند. پیشرانه L88 در حقیقت یک پیشرانه مسابقه‌ای به کار رفته در یک خودرو شهری بود. در نتیجه شورولت با تولید نسخه L88 کوروت C2، انجام برخی تغییرات نظیر استفاده از دیفرانسیل ضد لغزش (LSD)، ترمز بوستردار، سیستم تعلیق ارتقا یافته، سیستم جرقه ترانزیستوری، حذف سیستم تهویه مطبوع و رادیاتور بخاری را به منظور برقراری تناسب وزن و همچنین جلوگیری از استفاده مداوم مشتریان از این خودرو به عنوان یک وسیله نقلیه روزمره، اجباری اعلام کرد.

برای شورولت کوروت C2 تنها انتخاب سه گیربکس ممکن بود، سه یا چهار سرعت دستی یا نمونه اتوماتیک دو سرعت پاورگلاید. طبیعتا نمونه دو سرعت اتوماتیک مقبول مشتریان واقع نشد و چهار دستگاه از هر پنج دستگاه C2 تولید شده، با گیربکس چهار سرعت دستی روانه بازار شد.

در وصف توانایی‌های کوروت C2 باید در این حد عنوان کرد که این خودرو تقریبا برابر با 1.5 تن وزن داشت، که در حدود 200 تا 300 کیلوگرم از پونی‌ها و ماسل‌های هم دوره خود سبک‌تر بود در حالی که از پیشرانه و سیستم انتقال نیرو مشابه بهره می‌گرفت. در نتیجه ساده‌ترین و ضعیف‌ترین نسخه C2 در حدود 8.5 ثانیه از حالت سکون به سرعت 100 کیلومتر برساعت می‌رسید. اما در صورت تجهیز کوروت C2 به قدرتمندترین خط انتقال نیرو، این زمان به رقم استثنایی 4.7 ثانیه کاهش پیدا می‌کرد. رقمی که رقیب دیرینه‌اش یعنی کلاس SL از برند مرسدس‌بنز، تا سال‌های پس از 2010 نتوانست به آن دست یابد.

البته این سیستم انتقال نیرو نیز ارزان به دست نمی‌آمد. C2 مجهز به سیستم انتقال نیرو L88 برابر با 1500 دلار گران‌تر از نسخه پایه 4240 دلاری بود که آن را از نظر قیمت نهایی به برخی خودروهای روز اروپایی نظیر فراری‌های آن دوران نزدیک می‌ساخت.

شورولت کوروت C2 حاصل تلاش تیمی بزرگ متشکل از برترین طراحان و مهندسانی بود، که پروژه کوروت را از شکست نجات داده و آن را به نماد صنعت خودروسازی آمریکا بدل کردند. خودرویی که پس از گذر بیش از 70 سال، امروز تولید هشتیمن نسل خود را در رقابت دیرین با سوپراسپرت‌هایی چون فراری، لامبورگینی، مازراتی و استون‌مارتین جشن می‌گیرد.

نسل دوم کوروت به دلیل به همراه داشتن اولین‌های بسیار، تیراژ تولید نسبتا محدود در مقایسه با نسل‌های دیگر (1963 تا 1967) و استفاده از طیف گسترده‌ای ازپیشرانه‌های قدرتمند، به یکی از هیولاهای جاده‌ای دوران خود بدل شد، که برترین‌های بازار جهانی چون فراری را به چالشی خون‌بار می‌کشید.

دو مدل C2 و مخصوصا C1 از کمیاب‌ترین و نادرترین نسخه‌های کوروت وارد شده به بازار ایران هستند، که قیمت قابل توجه یکی از مهم‌ترین دلایل عدم واردات آن‌ها به بازار کشور بود. از این رو نسخه مشهورتر و محبوب‌تر C2، یکی از برترین خودروهای کلاسیک حال حاضر کشور به حساب می‌آید.

_{عکاس: بامداد صفائیان}