تاریخ صنعت خودروسازی آمریکا مملو از مشاهیر منحصربهفردی است که خوشبختانه برترین آنها همچنان بر خط تولید قرار دارند و حضور نسلهای نوین خود را در بازار جهانی تجربه میکنند. در کنار نامهای درخشان و تاریخسازی چون فورد ماستنگ، داج چلنجر، پلیموث باراکودا، شورولت کامارو، داج چارجر، کرایسلر 300، امریکن موتورز جَوِلین و AMX و دهها نام دیگر، نامی چون شورولت کوروت (Corvette) به چشم میخورد که بر خلاف مثالهای بیان شده، در سگمنت ابرخودروهای کلاس GT و در کنار نامهای مشهور دیگری چون داج وایپر و فورد GT قرار میگیرد.
”ترکیب قیمت رقابتی، توان فنی بسیار بالا، هزینه نگهداری بسیار کم، دوام بسیار زیاد مجموعه فنی و طراحی خیره کننده همواره برترین ویژگیهای تاریخی کوروت بوده است.“گذشته از مدلهای منحصربهفردی که صنعت خودروسازی ایالات متحده آمریکا به بازار جهانی و تاریخ این صنعت تقدیم کرده است؛ میتوان از کلاسهای متعدد خودرویی بیهمتایی نام برد که از ساختههای این صنعت غنی از این دیار غربی است. کلاسهایی همچون ماسل کار (Muscle Car) و پونی کار (Pony Car) که آغازگر جنبش جهانی تولید خودروهای گرندتورر (GT) بودند. در این دسته از خودروها ویژگیهای یک کروزر با امکانات رفاهی ویژه جهت استفاده درون شهری و تواناییهای یک ابرخودرو مسابقهای ترکیب شده است. امروزه ماحصل این ترکیب تولید خودروهایی توانمند با سواری لذتبخش است. تقریباً تمامی خودروسازان معتبر حداقل چند نمونه محصول از این کلاس بر خط تولید خود دارند.
شورولت کوروت یکی از اصلیترین نمادهای صنعت خودروسازی ایالات متحده آمریکا و یکی از برترین خودروهای اسپرت تاریخ جهان است و امروز به لطف مهندسی و ذوق بیرقیب آمریکایی، حضور هشتمین نسل خود در بازار جهانی را تجربه میکند. نامی که اعتبار خود را مدیون نزدیک به 70 سال تجربه و پیروزی در رقابتهای اتومبیلرانی جهانی همچون سیبرینگ، لومان، SCCA و نسکار است.
آنچه در ادامه این مقاله از «باما» میخوانید، آشنایی با نسل سوم از ابرخودرو پرآوازهای به نام شورولت کوروت مدلهای 1968 و 1973 است که در نسل سوم با کد شناسایی فنی C3 معرفی میشود.
افسانهای به نام کوروت
در ابتدای دهه 1950 میلادی؛ شرکت جنرالموتورز پس از دستیابی به تکنولوژی ساخت و تولید پیشرانههای سبکتر و کوچکتر تحت عنوان فنی پیشرانههای بلوک کوچک یا Small Block، تصمیم به تولید خودروی اسپرت دو نفره جمعوجور گرفت تا بازار جهانی خودروهای اسپرت که بیشتر در دستان توانمند و بیرقیب ایتالیاییهای گرانقیمت بود را متحول کند.
نام کوروت (Corvette) به معنای کشتی کوچک جنگی برای این خودرو نوظهور برگزیده شد و نسل اول با کد شناسایی C1 در سال 1953 روانه بازار جهانی شد. این خودرو که تا سال 1962 بر خط تولید قرار داشت؛ از پیشرانه I6 (6 سیلندر خطی) 3.9 لیتری و سه پیشرانه جدید 4.3، 4.6 و 5.4 لیتری از سری نوظور بلوک کوچک بهره میبرد. این خودروی نوین که یکی از ابتداییترین تلاشهای صنعت خودروسازی جهانی در راستای تبدیل یک کانسپت به یک خودرو تولیدی تیراژ بالا بود؛ بر خلاف انتظار با فروش و استقبال بسیار کمی مواجه شد. طراحی این خودرو از سوی برترین طراح جهان یعنی هارلی اِرل انجام گرفت اما همچنان بسیار خام بود و عملکرد چندان چشمگیری به همراه نداشت. علیرغم اینکه جنرال موتورز تصمیم به توقف تولید این پروژه شکست خورده گرفت، میانجیگری مهندس بلژیکی/آمریکایی؛ زورا آرکوز دانتاو، منجر به آن شد که تحول و تغییرات مورد نیاز برای بازیابی اعتبار نام کوروت پیش از توقف تولید ابتدا به این مهندس سرشناس سپرده شود.
دخالت زورا آرکوز دانتاو در پروژه شورولت کوروت از بخش طراحی ظاهری گرفته تا تغییرات در بخش فنی خودرو به اندازهای گسترده بود که مدل 1955 کوروت به طور کلی به خودرویی متمایز، زیبا، توانمند و بیرقیب و بسیار موفق بدل شد. در نتیجه زورا آرکوز دانتاو به دلیل نجات پروژه شکست خورده کوروت و جلوگیری توقف تولید این افسانه آمریکایی؛ لقب «پدر معنوی کوروت» را ازآن خود کرد.
حاصل تلاش آرکوز دانتاو ارائه دو فیسلیفت اساسی برای نسل اول کوروت بود که موفقیت آن به ادامه تولید و ارائه نسل دوم این خودرو با کد شناسایی فنی C2 در سال 1963 انجامید که این بار مدیریت و نظارت بر طراحی کامل این نسل مستقیماً از سوی مقامات وقت جنرال موتورز برعهده شخص آرکوز دانتاو گذاشته شد.
نسل دوم کوروت با ارائه پیشرانههای بسیار قدرتمندتر، توان فنی بسیار چشمگیر و ظاهری منحصربهفرد و بسیار اگزاتیک (عجیب و غریب و بیمانند) ادامه تولید برند کوروت را تضمین کرد.
تلاش زورا آرکوز دانتاو و تیم طراحی فنی جنرال موتورز باعث شد شورولت کوروت لقب «موفقترین خودرو مفهومی تاریخ» و «محبوبترین خودروی اسپرت تاریخ» را ازآن خود کند و با داشتن قیمتی بسیار رقابتی به یکی از جدیترین رقبای محصولات ایتالیایی؛ اما به طراحی و تولید مهندسان یانکی آمریکایی بدل شود.
شورولت کوروت تا امروز در هر هشت نسل تولیدی خود به عنوان یکی از بهترین، توانمندترین، خوش قیمتترین و با دوامترین ابرخودروهای تولیدی جهان شناخته میشود که حضورش در هر رقابت با بهترینهای همکلاس در جهان؛ لرزه به اندام رقبا میاندازد. پیروزیهای متعدد و پیوسته نسلهای مختلف شورولت کوروت در مسابقات بسیار مهمی نظیر مسابقات استقامت 24 ساعته لومان باعث شد این خودرو به یکی از برترین محصولات اسپرت تاریخ خودروسازی جهان بدل شود.
شورولت کوروت به عنوان خودرویی منحصربهفرد از نسل او تا نسل هشتم با ویژگیهای ثابتی چون بدنه تمام فایبرگلس (الیاف شیشه به جای آهن یا آلومینیوم)، پیشرانه V8 قرار گرفته در پشت محور جلو (FMR V8) و سیستم فنربندی شمش فایبرگلس تک لایه عرضی در محور عقب به تولید رسید. تنها استثناهای تاریخ این خودرو ارائه آپشن پیشرانه شش سیلندر خطی در نسل اول و نسخههای کانسپت تحقیقاتی تحت عنوان سری سِرو (CERV)، استفاده از فنربندی شمش طولی در محور عقب نسل اول، استفاده از فنر بندی شمش فایبرگلس عرضی تک لایه در محور عقب و جلو نسل هفتم، استفاده از فنربندی کمک و فنر لول یکپارچه در نسل هشتم و در نهایت استفاده از پیشرانه V8 قرار گرفته در محور (RR V8) عقب برخی از نمونههای تحقیقاتی CERV و نمونه تولیدی نسل هشتم بود که به عنوان سنتشکنترین اقدام شورولت در تاریخ تولید مدل کوروت شناخته میشود.
C3، تکامل به سبک کوروت
شورولت کوروت یکی از معدود خودروهای تاریخ صنعت خودرو جهانی است که هر نسل آن بهتر از نسل پیشین و انتخاب میان نسلهای آن به عنوان محبوبترین نسل برای هر خودرو دوست موضوعی غیرممکن است. نسل سوم کوروت از سال 1968 تا 1982 بر خط تولید قرار گرفت تا با ثبت رکورد بازه تولید حدود 13 سال، به پرتیراژترین و شاید محبوبترین مدل شورولت کورت بدل شود.
نسل سوم شورولت کورت دقیقا بر پلتفرم و شاسی قدیمی نسل دوم (C2) بنا شده بود اما تغییرات و تنظیمات مهندسی پیاده شده بر این پلتفرم به اندازهای زیاد بود که اگر کوروت نسل سوم را با نسل دوم مقایسه کنیم؛ شاهد خودرویی کاملاً متمایز با فرمانپذیری و عملکرد بهبود یافته مواجه خواهیم بود. رشد چشمگیر مهندسی آمریکایی به اندازهای زیاد بود که نسل چهارم کوروت (C4/1984 تا 1996) در برابر نسل سوم همانند شاهکاری مهندسی جلوه خواهد کرد که باعث میشود نسخه نسل سوم همانند یک طراحی از دوران عهد عتیق جلو کند.
وابستگی نسل سوم کوروت به نسل دوم باعث شد نام و نشان انحصاری استینگری (Stingray/به معنای سفره ماهی) که برای اولین بار به نسل دوم کوروت داده شده بود؛ با اندکی تغییر در املا کلمه، به صورت Sting Ray به نسل سوم نیز اطلاق شود. از این رو کوروت نسل دوم و سوم (و بعدها از نسل هفتم به بعد) به صورت کامل «شورولت کوروت استینگری» خطاب میشود.
با این حال نسل سوم کوروت با ابعاد خارجی 4625×1758×1214 میلیمتر به ترتیب برای طول، عرض و ارتفاع، در حقیقت خودروی اسپرت دو نفره بسیار جمعوجوری به حساب میآمد که اتفاقاً نام کوروت به عنوان کشتی جنگی کوچک نیز برای آن بسیار برازنده بود. آنچه طراحی نسل سوم را از نسل دوم و نسل چهارم بسیار متمایز میکند اغراق بسیار زیاد به کار رفته در برجستگیهای گلگیرهای جلو و عقب به منظور جای دادن تایرها و سیستم تعلیق و کاهش چشمگیر نقطه ثقل خودرو به منظور ارتقا فرمانپذیری و طراحی تیز و نیزه مانند آن است که برای بهبود ایرودینامیک آن انجام شده است.
روی گلگیرهای جلو در نسل سوم شورولت کوروت شکاف عمیق متمایزی دیده میشود که برای عبور هوای ورودی از جلو به محفظه پیشرانه همانند اگزوز عمل میکند. این شکافها از شکافهای زیر بدن سفره ماهی الهام گرفته شد و استفاده از نام استینگری دلالت بر این موضوع دارد.
این شکافها نیز ابتدا در نسخه کانسپت پیش از تولید انبوه نسل دوم، تحت نام مِیکو شارک 1 (Mako Shark I) و سپس در نسخه کانسپت پیش از تولید نسل سوم، با نام میکو شارک 2 (Mako Shark II) به کار رفت و این الهامگیری از آن پس در تمامی نسلهای تولیدی کوروت با تفاوتهای جزئی استفاده شد تا یکی از امضاهای منحصربهفرد طراحی خودرو کوروت باشد.
دگر طراحی منحصربهفرد کوروت که از آغاز تولید نسل دوم به سنت همیشگی این مدل بدل شد در حقیقت استفاده از سیستم چراغهای دوبل دایرهای در بخش عقب است. این شیوه طراحی تا نسل ششم کوروت (C6) بدون هیچ تغییر فاحشی اجرا شد اما نسل هفتم در راستای ایجاد تغییر و تحول؛ این سنت را شکست و نسل هشتم نیز بر اساس طراحی سنتشکن نسل هفتم، همچنان از ظاهری مشابه اما غیر دایرهای بهره میگیرد.
نکته جالب دیگر طراحی نسل سوم کوروت عدم به کارگیری درپوش جداگانه برای فضای صندوق است. به عبات بهتر، کوروت نسل سوم تقریباً فاقد صندوق عقب است. ساختار یکپارچه بدنه فایبرگلس خودرو اجازه ایجاد برش در قطعات بدنه را از مهندسان گرفت. اما فضای اندکی در پشت صندلیهای کوروت وجود دارد که این فضا تنها از داخل خودرو قابل دسترسی است.
تمایز میان طراحی دو کوروت مورد بررسی به دلیل ارائه فیسلیفتهای مختلف در بازه طولانی تولید این خودروست. کوروت C3 تا سال 1972 در جلو و عقب از سپرهای فولادی کرومی بهره میگرفت که نمونه قرمز رنگ مورد بررسی نیز به همان سبک طراحی مزین است. اما در سال 1973 کوروت سپر جلو را با سایر اجزا بدنه به صورت یکپارچه و از جنس فایبرگلس به تولید رساند اما سپر عقب همچنان دست نخورده باقی ماند. سپر جلو در نسخههای تولیدی 1974 و به بعد؛ هم در جلو و هم در عقب از سپرهای تمام فایبرگلس بهره میگیرند و از این رو نسخه 1973 مورد بررسی این مقاله یکی از طراحیهای نادر و کمیاب شورولت کوروت به حساب میآید.
کوروت از درون
نمای داخلی کوروت بر خلاف کلاس تولیدی و سبک رایج محصولات تولیدی جنرال موتورز؛ از فضای نسبتاً لوکسی بهره میبرد. این نمای داخلی تا میزان بسیار زیادی از طراحی داخلی نسل دوم الهام گرفته است اما متاسفانه حجم سادهانگاری و میانهروی در نسل سوم به مراتب بیشتر از نسل دوم است.
با وجود اعمال فیس لیفتها و تمایزهای طراحی بسیار در بازه تولید 13 ساله این نسل از کوروت، طراحی کلی نمای داخلی آن ساختاری ثابت دارد. از این رو سطح داشبرد کاملاً مسطح و صاف است اما پیوستگی مرکز داشبرد با کنسول میانی؛ فضای داخل را به خوبی بین راننده و سرنشین از هم جدا میکند. مرکز داشبرد در برگیرنده مجموعه نشانگرهای حیاتی نظیر فشار روغن، دمای رادیاتور، حجم باک سوخت، شارژ باتری و ساعت آنالوگ است.
نشانگرهای پشت فرمان شامل دو دایره بسیار بزرگ در دو طرف فرمان است که دور موتور و سرعت لحظهای را به نمایش میگذارد. این سبک طراحی در نسخههای تولیدی 1980 تا 1982 جای خود را به سختار مستطیل شکل داد.
نمای داخل شورولت کوروت C3 مخصوصا در نمونههای رنگ متفاوت (جزء رنگ مشکی) ترکیببندی و ظاهر بسیار جذاب و گیرایی دارد. فضای نشیمن داخل این خودر کاملاً مناسب برای دو سرنین طراحی شده است. اگرچه به دلیل شیوه طراحی فنی، ابعاد کوچک خودرو و گلگیرهای برجسته در بخش فضای پا؛ مخصوصاً برای راننده اندکی تنگ و ارتفاع نشیمن آن بسیار پایین و به سطح زمین نزدیک است، اما سواری با این خودرو دو نفره جزء لذت به همراه ندارد.
تنوع پیشرانه به میزان دلخواه
از دیدگاه بخش قوای فنی، شورولت کوروت نسل سوم یکی از متنوعترین سری پیشرانههای قابل سفارش را با خود به همراه داشت. طیف گستردهای از پیشرانههای V8 بلوک کوچک (Small Block) و بلوک بزرگ (Big Block) برای این خودروی جمعوجور دو نفره قابل سفارش بود که نمونه 5.0 لیتری (305 V8) کوچکترین نمونه آن به شمار میآید. سایر پیشرانهها با توجه به سال تولید شامل نمونههای تغییر یافته از نسخههای 5.7، 7.0 و 7.4 لیتری بودند اما بدون شک فراوانترین نسخه تولید شده کوروتهای C3 از پیشرانههای 5.7 لیتری 350 V8 بهره میبردند.
سیستم سوخت رسانی از نوع کاربراتوری 4 دهانه برند راچستر مدل کوآدراجت بود اما سیستم تزریق سوخت انژکتوری دوبل با ستاپ TBI تنها در نمونههای تولیدی سال 1982 تحت نام تجاری Cross Fire به کوروت نسل سوم اضافه شد اما این سیستم انژکتوری در حقیقت برای نسل بعدی کوروت (C4) طراحی و در نظر گرفته شده بود.
کوروتهای نسل سوم با وجود استفاده از طیف گستردهای از پیشرانهها، براساس قواینی آلایندگی و سختگیریهای دولت فدرال از توان خروجی بسیار مختلفی برخوردار هستند. به صورت کلی قدرتمندترین نمونههای کوروت (و به طور کلی تمام خودروهای آمریکایی) تا سال 1972 به تولید رسیدند. از این سال به بعد به دلیل افزایش چشمگیر میزان سختگیریهای قوانین آلایندگی و افزایش نرخ بیمه خودروهای قدرتمند، تمامی خودروهای آمریکایی استفاده از پیشرانههای حجیم را کنار گذاشته و یا آنها را با ستاپهای متفاوت و تجهیزات کاهنده آلایندگی روانه بازار کردند.
به این ترتیب پیشرانه توانمند و افسانهای 427 (7.0 لیتری) تنها در سالهای 1968 و 1969 به کار گرفته شد که در بهترین حالت ممکن قادر به تولید 435 اسببخار بود. پیشرانه 454 (7.4 لیتری) اما از سال 1970 تا 1974 بر شورولت کوروت نسل سوم قابل سفارش بود، اما این پیشرانه از سال 1972 به بعد با افت چشمگیر توان خروجی مواجه شد. به این ترتیب که این پیشرانه در سال 1970 و 1971 در بهترین حالت قادر به تولید 460 اسببخار بود اما این قدرت خیرهکننده در سالهای 1972 تا 1974 تنها به 275 اسببخار کاهش یافت. این داستان درخصوص پیشرانه 350 نیز روایتی مشابه دارد. از این رو تعیین قدرت این پیشرانه نیز بر اساس کد و سال تولید تعیین میشود. قدرتمندترین نسخه پیشرانه 350 مربوط به سال 1970 بود که رقم خیرهکننده 370 اسببخار را در اختیار راننده قرار میداد. اما با عبور از سال 1972 این رقم به حدود 165 اسببخار (برای مدل 1975) نیز کاهش یافت.
خوشبختانه پیشرانههای آمریکایی با داشتن دوام و پتانسیل بسیار زیاد در برابر ارتقا فنی و فراوانی قطعات تولیدی فابریک و افترمارکت به سادگی قابل ارتقا و تیون هستند. به همین دلیل میتوان خروجی نسخههای تضعیف شده 1972 به بعد را با اعمال چند تغییر فنی نسبتاً ساده؛ از جمله حذف سیستم اسماگ (Smog/سیستم کاهنده آلایندگی)، تغییر میل سوپاپ، تغییر سرسیلندرها (افزایش ضریب تراکم)، تغییر پیستونها و تغییر سیستم سوخترسانی تا فراتر از 500 اسببخار (وابسته به نوع و حجم پیشرانه) ارتقا داد.
گیربکسهای قابل سفارش برای نسل سوم شورولت کوروت شامل چهار نسخه 3 و 4 سرعت اتوماتیک و دستی است که بدن شک نسخه دستی 4 سرعته از محبوبترین انتخابها میان این چهار گزینه به حساب میآید چراکه ضمن ارائه سواری جذابتر و کنترل بهتر روی خودرو، بهترین شتاب ممکن را نیز برای آن به ارمغان میآورد.
سریعترین نسخه کوروت نسل سوم را میتوان نمونه سقف تاشو 7.0 لیتری 427 V8 مدل 1968 دانست که قادر است در حدود 5 ثانیه از حالت سکون به سرعت 100 کیلومتر برساعت دست یابد. این رقم برای استانداردهای امروزی برای کلاس خودروهای مشابه به کوروت شاید چندان خیرهکننده به نظر نرسد اما در آن دوران قادر بود تنها با قیمتی در حدود یک سوم تا نصف، پوزه یک فراری پر استهلاک V12 را به خاک بمالد. به همین دلیل است که نام کوروت در جهان با احترام قابل توجهی رو به رو است.
کوروت، ایران، جهان
کوروت نسل سوم (C3) یکی از پرتیراژترین کورتهای تاریخ است که مجموع تیراژ تولید آن به بیش از 542 هزار دستگاه میرسد. فراوانی و تیراژ بالای تولید نسل سوم شورولت کوروت اگرچه به معنای خاص نبودن تعبیر میشود اما این خودرو همچنان یکی از محبوبترین سری تولیدی کوروت در جهان به شمار میآید که حتی امروزه در بازار آمریکا با قیمت بسیار پایین قابل خریداری و در دسترس است. اما نیاز به توضیح نیست که نمونههای پیش از سال 1972، مخصوصاً نسخههای 1968 تا 1970 آن از محبوبترینها و نسخههای آخر تولید از 1980 تا 1982 (جزء در نمونه کلکسیونی ویژه گرامیداشت پایان تولید) کمترین محبوبیت را دارد.
به دلیل اوجگیری روابط دیپلماتیک دولت وقت ایران و آمریکا در دهه 1970 میلادی، کوروتهای نسل سوم فراوانترین نمونههای وارداتی کوروت در بازار ایران به حساب میآیند. با این وجود تعداد انگشتشماری از نمونههای نسل دوم، نسل چهارم و تعداد بسیار نادری از نسخههای نسل پنجم نیز به ایران راه یافتند که طبیعتا قیمت آنها در بازار ایران بسیار فضایی است. سایر نسلهای ششم، هفتم و هشتم کوروت تنها به صورت گذر موقت پا به خاک ایران گذاشتند و از نمونههای نسل اول تنها چند عکس موجود است و از این رو نمیتوان حضور کوروت نسل اول در ایران را تایید یا رد کرد.
برند انحصاری کوروت به دلیل داشتن قیمت نهایی بسیار رقابتی و ارزان و همچنین کسب پیروزیهای متعدد در مسابقات مهمی چون لومان و پیروزیهای پیاپی بر مشاهیری چون فراری باعث شد این خودرو در تاریخ جهانی صنعت خودروسازی به عنوان یکی از برترین چهرههای خودرویی شناخته شود. هم اکنون نام کوروت درکنار نامهای مطرحی چون فراری، لامبورگینی، فورد GT و داج وایپر قرار میگیرد و به عنوان یکی از توانمندترین ابرخودروهای اسپرت جهان شناخته میشود.
ترکیب قیمت رقابتی، توان فنی بسیار بالا، هزینه نگهداری بسیار کم، دوام بسیار زیاد مجموعه فنی و طراحی خیره کننده همواره برترین ویژگیهای تاریخی کوروت بوده است که رقبای جهانی آن را فلج کرده است.
عکاس: محمدرضا اناری
نویسنده : شهاب انیسی
منبع : باما