پیش از پرداختن به تاریخچه اسکایلارک لازم است ابتدا نگاهی به یکی از قدیمی‌ترین خودروسازان آمریکایی بیندازیم که در ایران به نام بویوک یا بیوک شناخته می‌شود. Buick با تلفظ صحیح اسکاتلندی بیوئیک (/ˈbjuːɪk/) در حال حاضر قدیمی‌ترین برند خودروساز آمریکایی در جهان به شمار می‌رود که در سال 1899 میلادی یعنی پیش از آغاز قرن نوزدهم از سوی دیوید بیوئیک اسکاتلندی تاسیس شد. در حقیقت این برند بیوئیک بود که بنیان ابتدایی مجموعه شرکت‌های بزرگ جنرال‌موتورز (GM) آمریکا را در سال 1908 بنا نهاد؛ در حالی که سالیان درازی است که خود یکی از زیر مجموعه های شرکت بزرگ جنرال‌موتورز به شمار می‌آید.
محصولات بیوئیک (و نه بویوک یا بیوک) را در طول تاریخ می‌توان در دو دسته کلی ماسل اسپرت و خودرو لاکچری شخصی دسته‌بندی کرد. با این تفاوت که حتی درصورت استفاده از پلتفرم‌های مشترک با سایر برندهای لوکس GM همچون کدیلاک (و نه کادیلاک)، از دیدگاه لاکچری یک سر و گردن پایین‌تر می‌ایستاد تا بازار این برند محبوب را خدشه‌دار نکند. اما با برادر دیگر خود یعنی شورولت، در میزان لوکس‌گرایی رقابت داشت.
بیوک اسکایلارک؛ چکاوک ایرانی
نام اسکایلارک در لغت به معنای چکاوک است. این نام در ابتدا به عنوان یک پسوند برای مدل رودمستر بیوئیک در سال 1953 و 1954 به کار رفت که نشان دهنده بالاترین سطح لوکس‌گرایی این محصول تولید محدود در رقابت با اولدزمبیل 98 و کدیلاک اِلدورادو سری 62 بود که جمعاً کمتر از 1700 دستگاه به تولید رسید.
این نام اما بین سال‌های 1961 تا 1998 به عنوان محصولی انحصاری در شش نسل طی 37 سال و بر پلتفرم‌های متنوعی به تولید رسید. نام‌گذاری محصولات جدید با نام‌های به کار گرفته شده برای تریم‌های خاص از گذشته در صنعت خودروسازی ایالات متحده آمریکا کاملاً رواج داشت که اسکایلارک تنها یکی از این دست مثال‌ها است.
اسکایلارکی که در ایران به «بویوک/بیوک» شهرت دارد در حقیقت نسل سوم سری اسکایلارک است که بین سال‌های 1975 تا 1979 بر خط تولید قرار داشت و در ذات، خودرویی اسپرت و نیمه لوکس خانوادگی به شمار می‌آید چرا که با تنوع بالایی از پیشرانه‌ها و جعبه‌دنده‌ها و دو اتاق کوپه و سدان به تولید رسید. اما خاص‌ترین ویژگی این خودرو برای ایرانی‌ها چیزی به جز تولید و مونتاژ داخلی آن در شرکت جی‌ام ایران یا ایران جنرال‌موتورز (GM Iran/پارس خودرو کنونی) نیست.
برای درک اهمیت این موضوع باید اشاره داشت که در آن زمان، مونتاژ خودرو آمریکایی (و حتی سایر خودروسازان) در خارج از خاک زادگاه طراحی و تولید خودرو مورد نظر از دیدگاه اقتصادی و عِرق میهنی که به محصولات خود داشتند؛ به هیچ وجه رایج نبود. اما رابطه سیاسی و دوستانه بسیار خوب ایران با آمریکا در آن سال‌ها باعث شکل‌گیری GM Iran و تولید بسیاری از خودروهای آمریکایی کاربردی مد روز در ایران شد. این اتفاق تاریخی در صنعت خودروسازی ایران و جهان اهمیت به سزایی دارد چرا که در آن دوران ایران تنها کشوری غیر از خود آمریکا بود که مجوز مونتاژ تعدادی از برترین محصولات آمریکایی از جمله «کدیلاک سِویل» را دریافت کرد ضمن آن که اجازه آن را داشت تا این محصولات آمریکایی را با پسوند نام ایران (کادیلاک ایران/شورولت ایران/بیوک ایران) به بازار عرضه کند. از این رو تولید نسل سوم اسکایلارک پس از توقف تولید نسل سوم در سال 1979 در آمریکا و وقایع تاریخی مربوط به انقلاب سال 1357، در ایران تا سال 1988 (1367) همچنان ادامه یافت. نمونه مورد بررسی این مقاله در سال 1985 (1364) به تولید رسیده است.
نمای خارجی بیوک اسکایلارک
توصیف نمای خارجی اسکایلارک برای ایرانیان کاملاً بیهوده و اضافه‌گویی است. در وصف طراحی ظاهری این خودرو تنها به آن اندازه باید اشاره کرد که در بین شش نسل تولیدی، لقب زیباترین و محبوب‌ترین طراحی را به خود اختصاص می‌دهد که این مهم باعث شد این طراحی در ظاهر سایر محصولات GM، چون شورولت شِوِل و شورولت اِلکامینو نیز استفاده شود.
نکته بارز دیگر در طراحی ظاهری اسکایلارک وجود لوگو سه رنگ بیوئیک بر پیشانی کاپوت و سه شکاف عرضی بر گلگیرهای جلو است که هرچند تنها جنبه ظاهری و غیرکاربردی دارد، اما به عنوان یک المان انحصاری در محصولات برند بیوئیک استفاده شد تا تفاوت و اصالت خود را با برادر دیگر خود در یک نگاه گذرا به نمایش بگذارد. همچنین ابعاد قابل توجه تایرهای 75/215 سوار بر ریمهای 14 اینچی را نیز نباید از یاد برد.
همچنین لازم به ذکر است که این محصولات تولیدی در همان دوران با ارائه هرگونه تغییرات ظاهری از سوی شرکت مادر، با همان تغییرات و متناسب با سال تولید بر خط تولید قرار گرفت. هرچند این رویه در سال های پس از انقلاب 1357 و در راستای تکمیل نبودن قطعات، دستخوش تغییرات و افت کیفیت بسیار شد.
نمای داخلی و آپشن‌ها بیوک اسکایلارک
اسکایلارک‌های موجود در کشور همگی از نوع سدان (چهار در صندوق‌دار) در پنج تیپ مختلف از B1 تا B5 را شامل می‌شوند که تفاوت میان آن‌ها بیشتر در آپشن‌های داخلی و رفاهی خودرو چون شیشه بالابرهای برقی یا دستی، صندلی‌های یک تکه نیمکتی یا اسپرت تکی ملقب به صندلی باکِت (Bucket Seat)، جعبه‌دنده دستی یا اتوماتیک، شیفتر کنسولی یا فرمانی، و برخی جزئیات دیگر فنی چون تفاوت در سرسیلندر پیشرانه خلاصه می‌شد.
ناگفته نماند که تنها تعداد بسیار اندکی تریم B5 سدان بصورت وارداتی و به منظور سنجش بازار به ایران وارد شد که همه آن‌ها دارای شماره شاسی بر گوشه سمت چپ داشبرد، زیر شیشه جلو هستند. درحالی که تمامی اسکایلارک‌ها و سایر خودروهایی که در جی‌ام ایران به تولید رسیدند دارای پلاک شناسایی فلزی بر فایروال (دیوار جداکننده اتاق از محفظه پیشرانه) در پشت بوستر ترمز هستند که نشان‌دهنده اصالت خودرو و محل تولید آن به زبان پارسی است. همچنین لازم به ذکر است که بیان توضیحات در خصوص نمونه‌های کوپه (دو در صندوق دار) اسکایلارک که همگی وارداتی هستند از حوصله این مقاله خارج است.
طبیعتاً برترین و محبوب‌ترین نمونه تریم فول آپشن B5 است اما آنچه در ایران به فراوانی تولید شد نسخه B3 است که تمامی آپشن‌های رفاهی را با خود به همراه دارد اما در ظاهر از چرخ‌های 14 اینچی فولادی به همراه قالپاق‌های فولادی-کرومی لوگودار مجهز است و برخلاف تریم B5 از ریمهای اسپرت فولادی استفاده نمی‌کند. در خودرو، آنچه تایر بر آن سوار می‌شود را ریم (Rim) می‌نامند. واژه رینگ برای موتورسیکلت و دوچرخه استفاده می‌شود که در ایران معمولاً به آن طوقه می گویند.
این خودرو به شیشه بالابرهای برقی، قفل مرکزی، فرمان هیدرولیک، ترمز دیسکی دوجداره در جلو به همراه سیستم کمکی بوستر، سیستم تهویه مطبوع، سیستم رادیو پخش، جعبه‌دنده اتوماتیک، شیفتر کنسولی، صندلی‌های اسپرت تک نفره باکِت با تنظیم دستی در راستای طول، تنظیم آینه جانبی راننده به صورت دستی از داخل اتاق، سقف چرمی دو رنگ هماهنگ با رنگ نمای داخلی، تنوع رنگ‌آمیزی داخلی و خارجی قابل توجه، فن ضد بخار شیشه عقب مجهز و به صورت فابریک فاقد آینه جانبی سمت شاگرد و بشکن فرمان (تنظیم زاویه و ارتفاع غربالک فرمان) است.
اگرچه ممکن است آپشن‌های مورد بحث امروزه حتی ذره‌ای چشمگیر نباشند اما در آن دوران، مونتاژ و ارائه این خودرو در بازار کشور به مانند تولید یک خودرو آمریکایی مد روز، مجهز به پیشرفته‌ترین آپشن‌های ایمنی و رفاهی در ایران است که افتخار بزرگی محسوب می‌شود.
قوای فنی بیوک اسکایلارک
اسکایلارک مجهز به پلتفرم هایبرید نیم قاب (Half Frame) متحرک عقب است که به GM X-Body شناخته می‌شود. به این معنا که بخش مرکزی اتاق از فایروال تا صندوق عقب بصورت مونوکوک (یک پارچه) ساخته شده است که بر محور متحرک عقب سوار می‌شود. اما از مرکز تا سپر خودرو از یک نیم‌شاسی استفاده شده است که وظیفه حمل سایر متعلقات فایروال تا جلو خودرو از جمله پیشرانه و جعبه‌دنده و دفع تنش‌ها را بر عهده دارد.
اسکایلارک‌های تولیدی ایران همگی به پیشرانه GM 350 V8 به حجم 5.7 لیتر مجهز هستند. این پیشرانه پرتیراژترین پیشرانه هشت سیلندر در جهان به شمار می‌آید که در فرمت‌ها و کاربری‌های متنوعی طی سالیان دراز به تولید رسید. قدرت این پیشرانه نسبتا بزرگ وابسته به کاربراتور و سرسیلندر به کار رفته در آن به صورت فابریک بین 160 تا 180 اسب‌بخار (HP) و گشتاور آن برابر با 350 نیوتن‌درمتر (N.M) اعلام شده است.
وظیفه انتقال قدرت در تریم B3 بر عهده جعبه‌دنده سه سرعت اتوماتیک GM TH350 است که به دوام و کارایی مشهور است. از این رو تعیین شتاب و سرعت نهایی برعهده ضریب نهایی دیفرانسیل است که به سه شماره 13، 15 و 17 شناسایی می‌شود که به ترتیب از سنگین به سبک پیش می‌رود. از این رو شتابگیری در اسکایلارک مجهز به دیفرانسیل 13 سریع‌تر اما سرعت نهایی کمتر است. این مهم در دیفرانسیل 17 کاملاً بر عکس است. به همین دلیل دیفرانسیل 15 به عنوان بهترین دیفرانسیل برای استفاده عمومی شناخته می‌شود که ویژگی سرعتی و قدرتی را به صورت همزمان به همراه دارد.
تجربه سواری با بیوک اسکایلارک
درصورت سلامت پیشرانه و جعبه‌دنده اسکایلارک، تنها تفاوت‌های سواری از قوای پیشرانه و ضریب نهایی دیفرانسیل نشات می‌گیرد. اما آنچه در همه اسکایلارک‌ها مشترک است شتابگیری قابل قبول برای وزن حدود 1700 کیلویی آن است که سرنشینان را راضی نگه می‌دارد. قوای محرکه به اندازه‌ای زیاد است که روشن یا خاموش بودن سیستم تهویه حتی در سربالایی‌ها در آن احساس نمی‌شود و درصورت سلامت فنی، آغاز حرکت خودرو در نمونه‌های مجهز به دیفرانسیل 13 و 15 بدون شک با هرزگردی تایر و دریفت شدن خودرو در پیچ‌ها همراه است.
استفاده از سیستم تعلیق جناقی دوبل در جلو با کمک هیدرولیکی و فنر و تعلیق فعال یکپارچه با فنرهای شمش و کمک هیدرولیکی در عقب، دگر ویژگی مشترک بین تریم‌های اسکایلارک‌ها است. با وجود آن که این سیستم تعلیق در برابر رقبای هم دوره اروپایی بسیار سنتی و معمولی جلوه می‌کند، نرمی و آسایش و همچنین دوام آن مخصوصاً برای استفاده در جاده‌های غیر استاندارد ایران بسیار مثال‌زدنی است. البته نقش تایرهای فاق بلند و صندلی‌های پهن و بسیار نرم این خودرو را در این ترکیب راحت نباید از یاد برد.
تنها نقطه ضعفی که از سواری اسکایلارک می‌توان گرفت محدود بودن فضای نشیمن عقب در مقایسه با فضای فراخ و بسیار جادار جلو است. این محدودیت فضا به دلیل وجود پالانی میل گاردان برای انتقال نیرو به محور عقب و همچنین اختلاف فاصله محور های خودرو در مقایسه با برادر بزرگ‌تر و جادارتر آن یعنی شورولت کاپریس است.
وضعیت بیوک اسکایلارک در بازار
بدون شک کنترل اسکایلارک با حدود 5 متر طول و کمتر از 2 متر عرض در خیابان‌های تنگ و تاریک درون شهری و قدرت نسبتاً بالای پیشرانه و مصرف متوسط 15 لیتر در هر صد کیلومتر کار ساده‌ای نیست و پر واضح است که مشتری آن نیز نمی‌تواند هر کسی باشد.
این خودرو در بازار ایران بالاتر از شورولت نووا و پایین‌تر از شورولت کاپریس و کدیلاک سویل می‌ایستد. هرچند این روزها با نوسانات قابل توجه ارز و در نتیجه بی‌ارزش شدن سرمایه‌های مردم، نمی‌توان هیچ قیمتی را عادلانه و منطقی نامید اما زمانی برترین و سالم‌ترین اسکایلارک در کشور چیزی در حدود 30 تا 35 میلیون تومان و نمونه سالم و راضی‌کننده آن کمتر از 25 میلیون تومان قیمت داشت. متاسفانه امروزه نمونه‌های قابل قبول و راضی‌کننده چیزی بین 30 تا 40 میلیون تومان قیمت می‌خورند و هر از گاهی آگهی‌های فروش غیرقابل باوری نیز در این بین به چشم می‌خورد که تنها نشان‌دهنده تورم و حباب قیمتی کاذب در بازار است که به بازار خودروهای کلاسیک نیز راه یافته است.
راند نهایی با بیوک اسکایلارک
نکات مثبت: شکیل، قدرتمند، دارای شخصیت، اصالت و پرستیژ، راحت، قیمت پایین، ارزش بسیار بالا در قبال مبلغ پرداختی، فراوانی و خوش قیمتی قطعات، تعمیرات ساده، ساخت ایران، افتخار ملی
نکات منفی: ابعاد بزرگ، دشواری در کنترل و رانندگی شهری، مصرف سوخت نسبتاً بالا در مقایسه با خودروهای امروزی، نبود مکانیک خبره، نیاز به بازسازی ظاهری و فنی
*نویسنده: شهاب انیسی
*عکاس: اشکان انیسی
نویسنده : شهاب انیسی
منبع : باما
