بررسی انواع سقف‌های شیشه‌ای

بیش از یک قرن پیش، اولین خودروهای جهان از سقف بی‌بهره بودند درحالی‌که پس از مدتی سقف‌های پارچه‌­ای بازشو به این وسایل نقلیه نوظهور اضافه شد. کادیلاک اولین شرکت خودروسازی بود که بدنه خودرو را به صورت اتاق یک تکه ساخت اما در دهه 1920 شرکت‌های اروپایی ایده نصب بازشو در سقف خودروها را اجرا کردند. شرکت هیلمن حتی پا از این فراتر نهاده و در سال 1933 مدل Aero را به سقف شیشه‌ای (سانروف) مجهز کرد.

”لذت بردن از نمای آسمان، هدایت نور و هوای تازه به داخل کابین امکانی است که خودروهای مجهز به سقف شیشه‌­ای به سرنشینان خود هدیه می‌­دهند.“اما این روزها در بازار خودرو اسامی و القاب متنوعی همچون سانروف، مونروف، پانورامیک، T- تاپ و تارگا به سقف خودروها نسبت داده می­‌شود که هرکدام ویژگی­‌هایی خاص و در عین حال شبیه به یکدیگر ارائه می‌­کنند. در این مطلب قصد داریم دو مورد از متداول‌ترین انواع سقف‌های شیشه‌ای یعنی سانروف و مونروف و تفاوت‌ها و شباهت‌های میان آن‌ها را بررسی کنیم.

ترجمه تحت‌الفظی کلمات سانروف و مونروف در زبان فارسی به ترتیب «سقف آفتابی» و «سقف مهتابی» بوده اما به نظر می‌­رسد با آشنایی روزافزون مخاطبان با ویژگی­‌های جدید خودروها، چندان نیازی به ترجمه بسیاری از اصطلاحات نباشد.

با جستجویی در تاریخ خودروسازی، سانروف (سقف بازشو) معمولاً به قطعه‌ای در سقف خودروها اطلاق می‌شده که از پارچه یا فلز ساخته شده بودند و قابلیت باز شدن داشتند درحالی‌که نام مونروف نخستین بار در سال 1973 و با معرفی لینکلن مارک IV به گوش مخاطبان رسید، قطعه‌­ای فلزی با شیشه­‌ای یک تکه درون آن که در فضای اتاق نیز با سایه‌بان کشویی همراه شده بود تا از تابیدن نور ناخواسته به کابین جلوگیری شود. در تبلیغات این قابلیت جدید اعلام شده بود که کاربر می‌­تواند در هنگام باز بودن سایه‌بان، ماه را تماشا کند ولی پس از بستن سایه‌بان، تنها نمایی از آن پیدا خواهد بود.

بنابراین به بیان کلی می­‌توان گفت سانروف سقف شیشه‌­ای است که در هنگام بسته بودن آن نور و هوا به کابین راه پیدا نخواهد کرد درحالی‌که مونروف همچنان نور را از خود عبور می­‌دهد. البته به واسطه تغییراتی که در سال‌های اخیر در صنعت خودروسازی اتفاق افتاده، شاید نتوان این موارد را به عنوان تفاوت اساسی میان این دو بیان کرد.

فراموش نکنید که تابش نور شدید می­‌تواند برای برخی افراد باعث سردرد شود بنابراین خودروهای تسلا با سقف شیشه‌­ای بدون سایه‌بان یا برخی مدل‌های فولکس‌واگن و مینی با سایه‌­بان‌های نازک، گزینه مناسبی برای این افراد نخواهند بود.

سقف‌های بازشو معمولاً علاوه‌بر امکان بازشدن کامل، به قابلیت بالارفتن بخش انتهایی نیز مجهز هستند که برای هدایت جریان هوا به داخل کابین بسیار کارآمد است. متداول‌ترین انواع سقف بازشو را می‌­توان در دسته‌بندی زیر قرار داد:

• سقف‌های بازشو باله‌­ای (Spoiler)  امکان بالارونده داشته و در هنگام بازشدن روی سقف قرار می­‌گیرند درحالی‌که نمونه‌های پاپ-آپ (Pop-up) تنها قابلیت بالارونده داشته و معمولاً در بازار لوازم جانبی یافت می­‌شوند.
• سقف‌های لاملا (Lamella) از چند پنل یا قطعه شیشه‌­ای تشکیل شده و قبلاً در خودروهایی همچون مرسدس-بنز ML کلاس و پونتیاک G6 نصب می‌شد، اما اشکالاتی به طراحی آن وارد شده است.
• سقف‌های پانورامیک (Panoramic) که در ایران بیشتر به نام پانوراما معروف شده، قطعه‌ای بزرگ شیشه‌ای بوده که بخش اعظم سقف را پوشانده و در برخی خودروها امکان بازشدن نیز دارد درحالی‌که در بسیاری موارد به صورت ثابت است.

لذت بردن از نمای آسمان، هدایت نور و هوای تازه به داخل کابین امکانی است که خودروهای مجهز به سقف شیشه‌­ای به سرنشینان خود هدیه می‌­دهند بدون آن‌که سرنشینان مثل خودروهای روباز (مخصوصا انواع مجهز به سقف پارچه­‌ای) در معرض آشفتگی جریان هوا و سوختگی ناشی از نور شدید آفتاب باشند و حتی در برخی موارد ایمنی آن‌ها به خطر بیافتد.

درعین حال اجزای سقف شیشه‌­ای باعث افزایش وزن و بالاتر رفتن مرکز ثقل خودرو می‌شود و می‌­تواند بر فرمان‌پذیری آن تاثیر منفی بگذارد. در برخی انواع سقف شیشه­‌ای، حضور این قطعه می­‌تواند باعث کاهش فضای بالای سر سرنشینان شود.

مونروف معمولاً به عنوان ارزان‌ترین نسخه سقف شیشه‌­ای شناخته می­‌شود درحالی‌که سقف پانوراما می­‌تواند تا دوبرابر یا بیشتر گرانتر باشد.

تجهیز یک خودرو به سقف شیشه‌­ای می­‌تواند فروش آن در بازار دست دوم را به کاری آسان‌تر تبدیل کند هرچند توجه داشته باشید که در برخی موارد، ممکن است با نمونه افترمارکت روبرو باشید که بعداً به خودرو اضافه شده است. گذشته از مهارت شخصی که این قطعه را روی خودرو نصب می­‌کند، نمونه‌های افترمارکت به علت حساسیت ویژه‌ای که این قطعه دارد، در اکثر موارد نمی­‌توانند با انواع نصب شده در کارخانه رقابت کنند و معمولاً پس از مدتی دچار مشکل می‌شوند.