تشخیص روغن موتور تقلبی و اصلی

مرداد 1402: علیرضا نیک آیین، رئیس اتحادیه تعمیرکاران خودرو خبر داد در حال حاضر قیمت روغن موتور در بازار راکد بوده، ولی متاسفانه روغن‌های تقلبی در بازار موجود است. معضل بزرگ، وجود روغن‌های تقلبی در بازار است که خسارت زیادی وارد می‌کند. بار‌ها عملیات برای جمع آوری روغن موتور‌های تقلبی انجام شده، ولی متاسفانه آنچنان باید و شاید هنوز انجام نشده است.

وی توضیح داد در حال حاضر در تامین روغن موتور، روان کننده و واسکازین کمبودی نداریم. مصرف کنندگان فقط به مراکز مجاز اتحادیه چه در بخش تعویض روغن و همچنین مکانیک مراجعه کنند که این مراکز نماینده شرکت‌های تولید روغن هستند. استفاده از روغن‌های تقلبی و فاقد استاندارد آسیب‌های جدی را به خودرو‌ها وارد می‌کند که مصرف کننده به دلیل ارزان بودن آن‌ها ترجیح می‌دهد خرید این کالا‌ها را انجام دهد. این روغن‌ها در کارگاه‌های زیرزمینی تولید و در بازار توزیع می‌شود.

مهر 1401: بر اساس اعلامیه جدید اتاق اصناف ایران، طرح مبارزه با قاچاق و تولید روغن موتور تقلبی، به طور چند مرحله‌ای در حال اجرا است. در اولین مرحله این طرح، قرار است از 15 مهرماه 1401، با فروش هرگونه روغن موتور بدون شناسه کالا برخورد شود. طبق اطلاعیه اتاق اصناف، در صورت مشاهده روغن‌های بدون شناسه، حکم قاچاق برای واحد صنفی متخلف، درنظر گرفته می‌شود.

در زمان خریداری انواع روغن موتور بنزینی یا دیزلی، اولا باید بدانید که براساس دفترچه راهنمای خودروی‌تان، کارخانه چه نوع روغن موتوری را براساس استانداردهای SAE و API به شما پیشنهاد داده است. اما بعد از فهمیدن این موضوع، حالا باید یک کار مهم‌تر انجام دهید که چیزی نیست جز نخریدن روغن موتور تقلبی!

روغن موتور برای خودرو شبیه خون است برای انسان؛ همانطور که خون، غلظت مشخصی دارد، روغن موتور نیز باید ویسکوزیته معینی داشته باشد. همانطور که خون، وظیفه پاکسازی رگ‌ها را برعهده دارد، روغن موتور نیز باید ناخالصی‌ها را از قلب خودرو جدا کند. اما همه این تنها به شرطی اتفاق می‌افتد که از روغن موتور اصلی و اورجینال استفاده کنید.

متاسفانه بدلیل نوسانات قیمت‌ها در بازار لوازم یدکی خودرو، راه برای متقلبان و سودجویان نیز هموارتر از قبل شده است چراکه آنها از عدم آگاهی مالکان خودروها سواستفاده می‌کنند و روغن موتور تقلبی را با قیمتی کمتر از روغن موتور اصلی، به آنها می‌فروشند. اما به راستی، چطور می‌توان روغن موتور تقلبی را از روغن موتور اصلی، تشخیص داد؟

اصلی‌ترین صدمه‌ای که روغن موتور تقلبی به خودروی شما وارد می‌کند، سوختن یاتاقان است که اصطلاحا به آن «یاتاقان زدن» می‌گویند. البته یاتاقان‌زدن، دلایل مختلفی دارد، ولی یکی از مهم‌ترین آنها، نقص در سیستم روغنکاری موتور است؛ یعنی یا پمپ روغن خراب است، یا تعویض روغن موتور را در زمان مناسب انجام نداده‌اید و یا اینکه از روغن موتور تقلبی استفاده کرده‌اید.

اگر متوجه یاتاقان‌زدن نشوید، میل‌لنگ و شاتون‌، بسیار زودتر از چیزی که فکرش را می‌کنید، دچار مشکل می‌شوند. در این حالت، بیشترین اصطکاک میان شاتون و میل‌لنگ رخ می‌دهد چراکه دیگر چیزی بین آنها نیست. حالا هرچه موتور، گاز می‌خورد، این اصطکاک، بدتر و بدتر می‌شود. تا جایی که صدایی شبیه «تق تق» از موتور به گوش می‌رسد و به قول مکانیکی‌ها، موتور دیگر جان ندارد.

اگر خوش‌شانس بودید و متوجه این مشکل شدید، خیلی زود باید موتور را خاموش کنید و با خودروبر، به تعمیرگاه‌های مجاز بروید. اما اگر متوجه آن نشدید، موتور اصطلاحا «جام می‌کند» و می‌سوزد و میلیون‌ها تومان هزینه تعمیر را روی دست‌تان می‌گذارد. پس تقلبی بودن روغن موتور را جدی بگیرید!

بیشتر بخوانید:

• اثرات ریختن روغن اضافی در موتور
• حل مشکل روغن ریزی موتور TU5 پژو
• نحوه تعویض روغن موتور TU ایران خودرو

بعید است که به پمپ‌بنزین‌ها یا جایگاه‌های سوخت بین شهری یا حتی تعمیرگاه‌های متفرقه مراجعه کرده باشید و انواع و اقسام روغن موتورها را در آنجا ندیده باشید. دقت کنید که احتمال وجود روغن موتور تقلبی در این جایگاه‌ها، بیشتر از هر جای دیگری است چراکه نظارت روی آنها، بسیار دشوار است.

بنابراین اولین و مهم‌ترین نکته همینجاست: حتما از فروشگاه‌های معتبر یا از نمایندگی‌های مجاز، اقدام به خریداری روغن موتور کنید.

روغن موتور اصلی، زود به مرور زمان دچار تغییر رنگ می‌شوند اما روغن موتور تقلبی، خیلی زود، رنگش را از دست می‌دهد. بنابراین بعد از استفاده از روغن موتور، اگر متوجه سیاه‌شدن «ناگهانی» یا هرگونه تغییر رنگ ناگهانی روغن موتور شدید، حتما به نمایندگی مجاز مراجعه کنید.

1- در هنگام خرید روغن موتور، به سالم بودن بسته‌بندی آن، خوب دقت کنید. هرگونه اثری از خط و خش، ضربه یا فرو رفتگی روی بدنه قوطی روغن، می‌تواند نشانه‌ای از تقلبی بودن آن باشد.

2- به سالم بودن پلمپ و درپوش روغن موتور دقت کنید. کارخانه‌ها برای جلوگیری از سواستفاده‌های احتمالی، درپوش روغن موتورها را طوری می‌سازند که بعد از بازشدن، پلمپ آن بشکند یا پاره شود تا دیگر امکان استفاده مجدد از آن وجود نداشته باشد. از آنجایی که پلمپ‌ها را معمولا با دستگاه‌های خاصی می‌زنند، می‌تواند نشانه خوبی برای تشخیص روغن موتور تقلبی از اصلی باشد. در تصویر زیر، پلمپ بطری روغن را که از نوع فویل است، مشاهده می‌کنید.

3- روغن موتور تقلبی معمولا برچسب‌های بی‌کیفیتی دارند و بخوبی نیز روی قوطی چسبانده نمی‌شوند. پس در صورت مشاهده هرگونه خط و خش روی نوشته‌ها، کدر بودن یا مات‌بودن نوشته‌ها یا رنگ‌پریدگی برچسب قوطی، از خریداری آن روغن موتور، صرف‌نظر کنید. همچنین در صورت مشاهده روغن موتور تقلبی در زمان خرید، خیلی بهتر است که قید آن فروشگاه را بزنید و از جای دیگری، برای خرید روغن موتور اقدام کنید.

در تصویر فوق، تفاوت‌های روغن موتور تقلبی (فلش قرمز) را با روغن موتور اصلی (فلش سبز) مشاهده می‌کنید. این تفاوت‌ها در کیفیت و رنگ برچسب، نوع درپوش و حتی نوع پلمپ بطری، به خوبی دیده می‌شود.

اگر به تعویض روغنی‌ها مراجعه می‌کنید، حتما در زمان تعویض روغن موتور، در صحنه حاضر باشید! یا حتی خودتان درپوش و پلمپ روغن موتور را باز کنید. یکی از ساده‌ترین روش‌ها برای جلوگیری از ورود روغن موتور تقلبی به قلب خودروی‌تان، همین کار است.

بعد از خریداری روغن موتور، حتما از فروشنده درخواست فاکتور کنید؛ فاکتوری که تاریخ داشته و مهر فروشگاه نیز روی آن، خورده باشد. داشتن فاکتور خرید روغن موتور، در مواقعی که متوجه تقلبی بودن روغن موتور یا خراب بودن روغن موتور می‌شوید، 

یکی از متداول‌ترین کارهایی که سودجویان انجام می‌دهند، جمع‌آوری قوطی‌های خالی و ساخت روغن موتور تقلبی با آنهاست. پس لطفا پس از خالی کردن روغن، قوطی روغن موتور را سوراخ کنید تا امکان استفاده دوباره از آن، وجود نداشته باشد.

در تصویر فوق، قوطی‌های سالم روغن موتور را مشاهده می‌کنید که در کارگاه غیرمجاز ساخت روغن موتور تقلبی، انبار شده‌اند. اگر این قوطی‌ها بعد از مصرف، سوراخ می‌شدند، بهتر نبود؟!

روغن موتور تقلبی، افزودنی باکیفیتی ندارد و معمولا پس از مدتی استفاده، تبخیر می‌شود. یعنی خیلی زود، سطح روغن موتور خودروی‌تان پایین می‌آید. طوری که گاهی اوقات تصور می‌کنید، موتور دچار نشتی روغن شده (روغن‌ریزی) یا شاید تصور ‌کنید که موتور به روغن‌سوزی افتاده. 

به همین دلیل است که چک کردن روغن موتور براساس دستورالعمل دفترچه راهنمای خودرو، را جدی بگیرید.

بیشتر بخوانید:

• همه چیز درباره روغن ترمز
• همه چیز درباره فیلتر روغن موتور

بله؛ واقعیت همین است! همه روش‌هایی که برای تشخیص روغن موتور تقلبی از روغن موتور اصلی، در اینجا گفتیم، صرفا روش‌های تجربی هستند. به عنوان مثال، تا زمانیکه رنگ روغن موتور اصلی را ندیده باشید، نمی‌توانید رنگ روغن موتور تقلبی را تشخیص دهید. یا مثال دیگرش همین تصویر زیر است؛ تا زمانیکه قوطی روغن موتور اصلی (سمت چپ) را از نزدیک ندیده باشید، نمی‌توانید قوطی روغن موتور تقلبی (سمت راست) را تشخیص دهید.

ضمن اینکه سودجویان، گاهی اوقات از مدرن‌ترین روش‌ها برای ساخت روغن موتور تقلبی استفاده می‌کنند و به همین دلیل نیز تشخیص روغن موتور تقلبی از روغن موتور اصلی، حتی برای فروشندگان روغن موتور نیز مشکل است، چه رسد به مصرف‌کنندگان.

پس اجازه دهید تا اولین و مهم‌ترین توصیه‌ای که در ابتدای این متن، به آن اشاره کردیم را دوباره تکرار کنیم: موثرترین، بهترین و مطمئن‌ترین روش برای خرید روغن موتور اصلی، مراجعه به فروشگاه‌های مجاز و همچنین نمایندگی‌های مجاز است.

برای اطلاع از قیمت انواع روغن موتور اصلی در بازار، لینک زیر را مشاهده کنید:

»» قیمت روز روغن موتور

برای آشنایی با انواع روغن موتور خودرو، روغن موتور مناسب فصل سرما و گرما و همچنین آشنایی با نحوه تشخیص روغن موتور تقلبی از روغن موتور اصلی، لینک زیر را مطالعه کنید:

»» راهنمای خرید روغن موتور خودرو

همه چیز درباره زمان تعویض روغن موتور، نشانه‌های روغن موتور کهنه و سوخته، مراحل تعویض روغن موتور و نحوه تخلیه روغن موتور و همچنین اضافه کردن روغن موتور جدید را در لینک زیر مطالعه کنید:

»» راهنمای تعویض روغن موتور

برای آنکه بدانید آیا در ففصل سرما و گرما، نیازی به تعویض روغن موتور دارید یا خیر، لینک زیر را مطالعه کنید:

»» روغن موتور مناسب زمستان و تابستان

در لینک زیر به این سوال کلیشه‌ای پاسخ می‌دهیم که آیا باید روغن موتور ایرانی خریداری کنید یا اینکه بهتر است از روغن موتور خارجی استفاده کنید:

»» بهترین روغن موتور چیست

اگر مالک خودروهای پراید انژکتوری، پراید انژکتوری یورو4 و حتی پراید کاربراتوری هستید، در لینک زیر انواع روغن مناسب پراید را به شما معرفی کرده‌ایم:

»» روغن موتور خودرو پراید

اگر مالک خودروهای سمند ال ایکس، سمند EF7، سورن و حتی سریر هستید، در لینک زیر انواع روغن مناسب سمند را به شما معرفی کرده‌ایم:

»» روغن موتور خودرو سمند

اگر مالک خودروهای پژوی ایران خودرو، شامل، پژو 206، پژو 207، پژو 301 وارداتی، پژو 405، پژو 508 وارداتی، پژو 2008 و پژو پارس هستید، در لینک زیر انواع روغن مناسب پژو را به شما معرفی کرده‌ایم:

»» روغن موتور خودرو پژو

اگر مالک خودروهای دنا، دنا پلاس و دنا توربو هستید، در لینک زیر بهترین روغن مناسب دنا را به شما معرفی کرده‌ایم:

»» روغن موتور خودرو دنا