هیئت دولت، در دومین هفته مردادماه 1401، لیست شهرهای آلوده ایران را برای سال 1401 به تصویب رسانده و به همین دلیل نیز آیین نامه اجرایی مالیات آلایندگی خودرو، هم‌اکنون به طور کامل قابل اجرا شده است. در مقاله امروز، همه چیز را درباره قانون جدید مالیات سبز خودرو می‌گوییم.
مالیات بر ارزش افزوده چیست؟
قانون مالیات بر ارزش افزوده، همان قانون مالیات سالانه خودرو است که با تغییراتی جدید و با اضافه‌شدن ماده 29 به این قانون، در بهمن‌ماه 1400 ابلاغ شد و تمامی مالکان خودروها، مکلف به پرداخت آن شدند. قانون مالیات بر ارزش افزوده، شامل سه بخش مهم است که هرکدام، بصورت جداگانه محاسبه شده و از مالکان خودروها دریافت می‌شود:
- مالیات سالانه خودرو
- مالیات سالانه آلایندگی خودرو
- مالیات سالانه شهرهای آلاینده
از آنجایی که در مقاله مالیات و عوارض سالیانه خودرو، همه چیز را درباره مالیات سالانه توضیح داده‌ایم، پس از تکرار جزییات آن خودداری می‌کنیم و فقط جهت یادآوری، می‌گوییم که مالیات سالانه خودرو را بصورت زیر محاسبه می‌کنند:
- برای خودرو داخلی: معادل یک هزارم ارزش خودرو (ارزش خودرو همان قیمت کارخانه است که توسط خودروسازان اعلام می‌گردد).
- برای خودرو وارداتی: معادل یک و نیم هزارم ارزش خودرو (ارزش خودرو همان قیمتی است که بصورت سالانه توسط سازمان امور مالیاتی محاسبه می‌گردد)
حالا که مالیات سالانه خودرو آشنا شدید، باید به سراغ مالیات آلایندگی خودرو برویم که در ادامه، آنرا بیشتر توضیح خواهیم داد.
مالیات سبز خودرو چیست؟
مالیات سبز خودرو که با نام عوارض آلایندگی خودرو نیز در کشورمان شناخته شده، مالیات جدیدی است که به پیشنهاد وزارت کشور مطرح شده و از اواسط زمستان 1400 نیز به مرحله اجرایی رسید. قانون مالیات سبز خودرو، براساس درجه‌بندی انرژی خودرو محاسبه می‌شود. به عبارت بهتر، خودروها هرچقدر که رتبه انرژی بهتری داشته باشند، مالیات کمتری هم پرداخت می‌کنند.
عوارض آلایندگی خودرو چگونه محاسبه می‌شود؟
براساس آیین‌نامه اجرایی ماده 29 قانون مالیات بر ارزش افزوده، محاسبه مالیات سبز خودرو یا همان عوارض آلایندگی خودرو، برای هر گروه از وسایل نقلیه، جداگانه محاسبه می‌گردد. همچنین اگر وسیله نقلیه، وارداتی باشد، مالیاتی که باید پرداخت کند، بیشتر است. در جداول زیر، نحوه دقیق محاسبه مالیات آلایندگی خودرو را براساس رتبه انرژی آنها، مشاهده می‌کنید:
| نوع خودرو | A | B | C | D | E | F | G |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| وانت دوکابین یا سواری شخصی(داخلی) | 0 | 0 | 0.5 | 1 | 2 | 3 | 5 |
| وانت دوکابین یا سواری شخصی(وارداتی) | 0 | 0 | 1 | 3 | 5 | 7 | 9 |
| وانت تک کابین یا سواری عمومی(داخلی) | 0 | 0 | 0.2 | 0.4 | 0.8 | 1.2 | 1.5 |
| وانت تک کابین یا سواری عمومی(وارداتی) | 0 | 0 | 0.4 | 0.8 | 1.6 | 2.4 | 3 |
| خودروهای سنگین(داخلی) | 0 | 0 | 0 | 0.1 | 0.2 | 0.4 | 0.6 |
| خودروهای سنگین(وارداتی) | 0 | 0 | 0 | 0.2 | 0.4 | 0.6 | 0.8 |
| موتورسیکلت(داخلی) | 0 | 0 | 0.25 | 0.5 | 1 | 1.5 | 2.5 |
| موتورسیکلت(وارداتی) | 0 | 0 | 0.5 | 1.5 | 2.5 | 3.5 | 5 |
*در جدول فوق، اعداد برحسب درصد هستند.
همچنین توجه داشته باشید خودروهایی که مطابق جدول فوق، مالیات آنها صفر اعلام شده است، فقط تا پنج سال پس از تولید، از پرداخت مالیات سبز خودرو معاف هستند. پس از گذشت پنج سال، مالیات این خودروها بصورت زیر محاسبه می‌شود:
- برای خودروهای سنگین: معادل یک دهم نرخ مندرج در ستون D
- برای سایر خودروها: معادل یک دهم نرخ مندرج در ستون C
مالیات خودرو در شهرهای آلاینده چیست؟
1- علاوه بر مالیات سالانه خودرو و همچنین مالیات سبز خودرو، آنهایی که در شهرهای آلوده زندگی می‌کنند نیز باید یک مالیات دیگر را هم بصورت سالانه بپردازند! این عوارض را با نام مالیات خودرو در شهرهای آلاینده می‌شناسیم.
2- فهرست شهرهای آلوده، تا پایان هر سال، توسط سازمان حفاظت از محیط زیست به دولت اعلام می‌شود و اگر به تصویب هیئت وزیران برسد، لیست شهرهای آلاینده سازمان‌های مالیاتی اطلاع‌رسانی خواهد شد.
3- پرداخت مالیات خودرو در شهرهای آلاینده، فقط به شرط داشتن خودرو و سکونت در این شهرهاست. بنابراین اگر مالک خودرو نیستید یا ساکن شهرهای آلوده نیست یا صرفا محل کارتان در شهرهای آلوده قرار دارد، نیازی به پرداخت این مالیات ندارید.
4- مالیات خودروهای در شهرهای آلوده، تا 10 سال پس از تولید خودرو، معادل یک‌بیستم نرخ‌های مندرج در جدول فوق هستند.
5- پس از سال دهم تولید خودرو، هر سال به میزان 10% به نرخ پایه عوارض آلایندگی خودرو اضافه می‌شود. این افزایش، سالانه ادامه پیدا می‌کند تا حداکثر به دو برابر نرخ پایه عوارض آلایندگی برسد. و پس از آن، نرخ عوارض خودرو دیگر تغییری نمی‌کند و ثابت می‌ماند.
شهرهای آلوده کدام هستند؟
براساس اعلام سازمان محیط زیست و با تصویب هیئت دولت در مردادماه 1401، لیست شهرهای آلوده ایران که دارندگان خودرو در این شهرها، باید عوارض شهرهای آلاینده را پرداخت کنند، عبارتند از:
- تهران
- کرج
- اصفهان
- تبریز
- مشهد
- اهواز
- قم
- اراک
پرداخت عوارض آلایندگی خودرو برعهده کیست؟
پرداخت مالیات سبز خودرو یا همان مالیات آلایندگی خودرو، برعهده مالک خودروست. اما در صورت معامله کردن خودرو، پرداخت عوارض آلایندگی خودرو در سال انجام معامله، برعهده خریدار بوده ولی در سال‌های قبل‌تر از آن، برعهده مالک است.
اجازه دهید تا یک مثال بزنیم؛ تصور کنید که می‌خواهید خودرویی را در سال 1401 خریداری کنید. تمامی عوارض آلایندگی این خودرو در سال 1401، برعهده شماست اما عوارض سال‌های 1400 و 1399 یا قبل‌تر، برعهده فروشنده خواهد بود.
مهلت پرداخت عوارض آلایندگی خودرو چقدر است؟
مهلت زمانی برای پرداخت عوارض آلایندگی خودرو، دقیقا مشابه مهلت زمانی برای پرداخت عوارض سالانه خودروست. به عبارت بهتر، تا پایان هر سال، برای پرداخت عوارض آلایندگی خودرو فرصت دارید. اگر مالیات سبز خودرو را زودتر از یکسال، پرداخت کنید، مشمول تخفیف 20 درصدی می‌شوید. اما اگر عوارض آلایندگی خودرو را دیرتر از یکسال پرداخت کنید، مشمول جریمه دیرکرد می‌شوید.
جریمه عوارض آلایندگی خودرو چقدر است؟
همانطور که پیش از این نیز گفتیم، در صورتیکه یکسال بگذرد اما مالیات آلایندگی خودرو را پرداخت نکرده باشید، برای شما جریمه دیرکرد لحاظ می‌شود که جزو جرایم غیرقابل بخشودگی است.
1- جریمه عدم پرداخت عوارض آلایندگی خودرو معادل 10% نرخ عوارض سالانه است که باید پرداخت می‌کردید اما نکردید! بنابراین نرخ عوارض سالانه‌تان هرچقدر که باشد، ده درصد روی آن اضافه می‌کنند و از شما بعنوان جریمه سالانه، دریافت می‌کنند.
2- اگر یکسال و یک ماه، از سررسید پرداخت‌تان بگذرد، اما بازهم عوارض آلایندگی را تسویه نکرده باشید، علاوه بر جریمه سالانه، جریمه ماهانه نیز برای‌تان محاسبه می‌شود که معادل 2% نرخ عوارض سالانه به ازای هر یکماه است.
3- در صورتیکه از زمان پرداخت عوارض آلایندگی خودرو، پنج سال گذشته باشد اما هنوز آنرا پرداخت نکرده باشید، مشخصات خودروی شما از طرف وزارت کشور به پلیس راهور اعلام شده و دستور توقیف خودرو صادر می‌شود. بعد از اعلام لیست خودروها به راهور، وزارت کشور مکلف است تا با روش‌های مقتضی، حداکثر 2 بار (به فاصله سه ماه) به مالکان خودروها اطلاع‌رسانی کند.
چگونه مالیات آلایندگی خودرو را پرداخت کنیم؟
برای پرداخت عوارض آلایندگی خودرو، باید به سامانه ملی یکپارچه عوارض خودرو (سامانه سمیع) به نشانی اینترنتی my.saamie.ir مراجعه کنید. البته توجه داشته باشید که اگر تاکنون، پرداخت عوارض را از طریق سامانه سمیع انجام نداده‌اید، ابتدا باید به شهرداری‌ها یا دفاتر پیشخوان شهرداری یا دفاتر پیشخوان دولت مراجعه کنید تا اطلاعات شما برای اولین‌بار، در سامانه سمیع ثبت گردد.
اما اگر خودروی شما، دفعات قبل در سامانه سمیع، ثبت شده است، می‌توانید با داشتن نام کاربری و رمز عبور، وارد حساب کاربری شوید. سپس همانند تصویر زیر، اطلاعات مربوطه را وارد کنید:
بعد از کلیک روی دکمه «استعلام»، مشخصات خودرو به همراه لیست عوارض خودرو برای شما نشان داده می‌شود. حال اگر روی دکمه «پرداخت» کلیک کنید، مستقیما به درگاه بانکی منتقل می‌شوید و می‌توانید عوارض آلایندگی را پرداخت کنید. دقت داشته باشید که اگر عوارضی را قبلا پرداخت کرده‌اید اما همچنان در لیست عوارض پرداخت نشده، وجود دارد حتما باید به دفاتر پیشخوان دولت یا شهرداری‌ها مراجعه کنید تا مشکل مربوطه را حل و فصل کنند.
اما اگر روی دکمه «صدور قبض» کلیک کنید، شناسه قبض برای شما چاپ می‌شود. با داشتن شناسه، می‌توانید به یکی از عابربانک‌های بانک ملی مراجعه و عوارض خودرو را پرداخت کنید.همیچنین فراموش نکنید که شناسه هر قبض، فقط تا 24 ساعت اعتبار دارد و پس از گذشتن این زمان، مجددا باید به سامانه سمیع بروید و شناسه قبض جدیدی دریافت کنید.
اخبار مالیات خودرو در ایران
لیست مهم‌ترین عوارض دریافتی از دارندگان و مالکان خودروها شامل مالیات خودرو لوکس، مالیات نقل و انتقال خودرو، مالیات بر عایدی سرمایه خودرو و همچنین مالیات آلایندگی خودرو را در ادامه این متن، مطالعه کنید:
نویسنده : مرتضی برجسته
مطالب مرتبط
مالیات خودرو لوکس (1403)
مالیات 1 درصدی برای خودروهای بالای 5 میلیارد تومان
مالیات نقل و انتقال خودرو 1403
جدول مالیات نقل و انتقال خودرو در سال جدید
مالیات و عوارض شهرداری خودرو (نحوه استعلام)
چه زمانی عوارض را پرداخت کنیم؟
