نمی‌دانم متوجه تناقض تیتر شده‌اید یا خیر؟! فکر میکنم فقط در کشور ما بتوان یک خودرو قدیمی که سال‌هاست با نسل نو خود جایگزین شده را همچنان نیو (یعنی جدید) خطاب کرد! البته با شرایط کنونی و عدم واردات خودروهای روز، ما به همین نسل از مزدا 3 هم قانع شده بودیم اما حتی این قناعت‌پیشگی ما هم فایده چندانی نداشت چون دیری نپایید که صحبت از عدم ارائه قطعه از سوی شریک ژاپنی و خداحافظی با این محصول محبوب مطرح شد. ولی گذشته از تمامی این حرف‌های ناامیدکننده برایم جالب است که چطور این خودرو توانسته هنوز هم بعد از گذشت این همه سال احترامش را میان مردم حفظ کند و علیرغم واردات رقبای جدیدتر، همچنان محبوب دل هوادارن باشد. تازه این را هم در نظر داشته باشید که مزدا 3 گروه بهمن خودرویی مونتاژ داخل است و در کشور ما مشتریان به این قضیه به چشم یک نقطه ضعف در برابر رقبای وارداتی نگاه می‌کنند.
پس دلیل موفقیت مزدا 3 چه بوده؟! همین سوال باعث شد که امروز به سراغ یکی از تازه‌ترین خروجی‌های خط تولید بهمن برویم تا ببینیم آیا این ماشین واقعاً لیاقت این همه احترام را داشته و یا فقط به خاطر محدودیت‌های بازار داخلی و یا تفکرات سنتی برخی از مشتریان، به این میزان از موفقیت دست یافته است. پیشنهاد میکنم شما هم در این بررسی کوتاه «باما» همراه باشید.
طراحی بدنه مزدا 3 نیو
وقتی گروه بهمن از نسل دوم مزدا به عنوان جانشین مدل قبلی پرده‌برداری کرد، برخی از طرفداران متعصب نسل قبلی، طراحی‌اش را یک پسرفت تمام عیار تلقی کردند؛ به خصوص که با توجه به طراحی خاص بخش جلوی خودرو «بدون استفاده از جلو پنجره»، این مدل در نگاه اول کمی عجیب و غیر عادی به نظر می‌رسید و همین باعث شده بود که بعضی، مدل قبلی را جذاب‌تر بدانند. اما دیری نپایید که این طراحی خاص و متفاوت اصطلاحاً در چشم مردم جا افتاد و بعد از آن دیگر همه به پیشرفت نسل جدید مزدا اعتراف می‌کردند. با اولین نگاه به ماشین متوجه می‌شویم که خصلت‌های اسپرت مزدا 3 که گویا در کدهای ژنتیکی‌اش نهفته است در این نسل هم ادامه داشته و اینجا هم با ورودی هوای بزرگ سپر و ارتفاع کم بدنه روبه‌رو هستیم که تا حدی شکل و شمایل یک سدان اسپرت نظیر ب‌ام‌و های سری سه را در ذهن تداعی می‌کند.
برجستگی‌های روی کاپوت و خطوط سیال کناری هم توانسته‌اند با کمترین شلوغ‌کاری ممکن، حس پویایی مطلوبی به بیننده هدیه دهند. حتی اگر به زوایای ستون‌های A و C هم دقت کنید متوجه می‌شوید که سوای از بحث‌های آیرودینامیکی، زوایای نسبتاً تند ستون‌ها اندکی روح هیجان را به نیم رخ اتومبیل هم دمیده‌اند. در پشت سر هم چراغ‌های کشیده و بالچه انتهایی در ترکیب با صندوق خوش فرم مزدا، جای حرف و حدیثی باقی نگذاشته‌اند و ترکیبشان با تمامی سلایق جور در می‌آید.
636698503037379025_thumb_960.jpg)
در یک جمع‌بندی کلی می‌توان مزدا 3 را ماشینی شکیل و خوش‌استایل دانست که با رعایت هارمونی خطوط و تناسب اندام، توانسته هنوز هم در میانسالی جذابیت‌هایش را حفظ نماید. البته با تمامی این تعاریف باز هم نمی‌شود منکر تکراری بودن این چهره شد. در حقیقت در دنیای امروزی که حتی خودروهای میلیاردی هم هر سه سال یک بار دست خوش یک فیس‌لیفت "هرچند جزئی" می‌شوند، طبیعتاً قیافه تکرای مزدا نمی‌تواند جلوه سال‌های پیش را داشته باشد. در واقع منظورم این است که اگر همین نسل از مزدا 3، امروز وارد کشور می‌شد از نظر جذابیت ظاهری چیز زیادی از نسل‌های جدید سراتو یا الانترا کم نداشت، اما در هر صورت این ماشین مثل پونتیاک فایربرد یا آلفارومئو اسپایدر یک اثر هنری به حساب نمی‌آید که با گذر زمان برایتان تکراری نشود و در نتیجه اکنون می‌توان گفت که مزدا 3 فعلی، حالا شکوه سال‌های اولیه‌اش را از دست داده و به خودرویی معمولی از نظر طراحی ظاهری بدل شده است.
فضای داخلی مزدا 3
در داخل کابین هم با داشبوردی جذاب روبه‌رو شدیم که اگر آن‌را جلوتر از خودروهای هم‌نسل و تقریباً در سطح خودروهای امروزی بنامیم خیلی بی‌راه نگفته‌ایم. مثلاً نگاهی به هارمونی خطوط و پشت آمپر و کنسول جذابش بیاندازید. انصافاً خوب طراحی شده‌اند. حتی فرمان نسبتاً شلوغش هم قادر است راننده را به خود علاقه‌مند سازد و با توجه به ارگونومی مناسب ادوات، این احساس خوشایند پایدار خواهد بود. کیفیت کابین هم خوب است؛ البته تا همین چند ماه پیش من کیفیت داخلی مزدا 3 را عالی می‌دانستم اما حالا که قیمتش از 200 میلیون تومان فراتر رفته می‌توانیم کمی پر توقع‌تر باشیم و به جای کلمه عالی، از واژه خوب استفاده کنیم.
البته در کنار تمامی این نکات مثبت می‌بایست از طراحی بینهایت ساده دریچه‌های تهویه مزدا 3 انتقاد کرد. همچنین در خصوص فضاسازی هم با اینکه برروی صندلی‌های جلو از شرایط راضی بودیم اما با نشستن در قسمت عقب، با مقداری محدودیت مواجه شدیم. البته این محدودیت برای افرادی با قد متوسط چندان مشکل‌ساز نخواهد بود اما اگر فردی با قد بلندتر از 180 سانتی‌متر در این قسمت بنشیند در مورد جای پا و فضای سر احساس راحتی کامل را تجربه نخواهد کرد.
اما از بابت حجم صندوق عقب جای نگرانی چندانی وجود ندارد؛ البته شاید فضای صندوق مزدا در نگاه اول متوسط به نظر برسد اما طراحی مناسب اهرم‌های صندوق، که هیچ فضایی از داخل محفظه را اشغال نمی‌کنند باعث شده که محیط داخلی صندوق، بهینه‌تر از برخی رقبا باشد زیرا اینجا در هنگام بستن در، اهرمی به چمدان‌های شما گیر نخواهد کرد. راستی استفاده از زاپاس اضطراری کوچک هم علیرغم محدودیت‌هایی که دارد به افزایش فضای قابل استفاده در صندوق یاری رسانده است.
امکانات رفاهی و ایمنی مزدا 3 جدید
با وجود اینکه مزدا 3 مونتاژی، نسبت به خودروهای وارداتی روز، محصول چندان جدیدی محسوب نمی‌شود اما از حیث امکانات، دست و پا بسته نیست و با لیست نسبتاً بلند بالایی از آپشن‌ها می‌تواند سرش را بالا نگاه دارد.
از جمله امکانات موجود در فول‌ترین نمونه می‌توان به مواردی مثل ترمزهای ضد قفل (ABS)، توزیع الکترونیکی نیروی ترمز (EBD)، سیستم کنترل پایداری الکترونیکی (DSC)، کیسه هوای سرنشینان جلو، جانبی و پرده‌ای (جمعاً 6 عدد)، چراغ‌های اتوماتیک جلو به همراه سیستم تنظیم ارتفاع نسبت به افق، چرخش با فرمان و چراغ‌شور (البته وجود این همه امکانات در چراغ‌های جلو و سپر، باعث گرانی بیش از حد این قطعات شده که هم در تصادفات دردسر ساز است و هم حسابی نظر سارقان را به خود جلب می‌کند!)، کیلس و استارتر دکمه‌ای، کروز کنترل، سانروف برقی، نمایشگر چند منظوره لمسی، سیستم تهویه مطبوع اتومات با امکان تنظیم مجزا برای سرنشین کناری، گرمکن صندلی‌های جلو، صندلی راننده با تنظیمات برقی، روکش چرمی صندلی‌ها، برف پاک‌کن هوشمند، فرمان الکتروهیدرولیک با روکش چرم و کلیدهای کنترلی به همراه شیفترهای تعویض دنده، سانروف برقی، سیستم ورود و استارت بدون کلید، آینه‌های جانبی برقی به همراه سیستم تاشو و گرمکن، آینه وسط مجهز به سیستم الکتروکرومیک و مواردی از این دست اشاره نمود. البته امکانات خیلی مدرنی مثل سیستم اتوپارک، کروز کنترل هوشمند، رادارهای جانبی و این‌گونه موارد در این لیست یافت نمی‌شوند اما با توجه به رده قیمتی و سال تولید همین گزینه‌های موجود هم راضی‌کننده هستند.
ضمناً این نسل از مزدا 3 در سال 2009 توسط موسسه Euro-NCAP مورد تست ایمنی قرار گرفته و خوشبختانه موفق شده هر 5 ستاره این موسسه معتبر را بدست آورد. در خصوص خلاصه امتیازات هم به غیر از وضعیت ایمنی عابر پیاده که متوسط است، در سایر فاکتورها نمرات مناسب هستند و حالا می‌توانیم با خیالی آسوده پشت فرمان مزدا بنشینیم.
پیشرانه و سیستم انتقال قدرت مزدا 3 جدید
در زیر کاپوت مزدا 3، پیشرانه 4 سیلندر دو لیتری تنفس طبیعی قرار گرفته که قادر است حداکثر 147.4 اسب‌بخار قدرت را در دور 6500 و 187 نیوتن‌متر گشتاور را در دور 4000 تولید و به کمک جعبه‌دنده 5 سرعته اتوماتیک روانه چرخ‌های جلو نماید.
این پیشرانه 16 سوپاپ با نسبت تراکم 10:1 می‌تواند استاندارد آلایندگی یورو 4 را پاس کند. این میزان قدرت و گشتاور برای وزن 1260 کیلوگرمی مزدا 3 کافی به نظر می‌رسند و شتاب رسمی 9.2 ثانیه‌ای اعلامی هم این قضیه را تایید می‌کند. ضمناً مصرف سوخت مزدا به ازای هر 100 کیلومتر پیمایش در شرایط ترکیبی، حدود 7.6 لیتر عنوان شده که البته در عمل و با در نظر گرفتن کیفیت سوخت و ترافیک‌های غیر معمول ما، این عدد به این راحتی‌ها به دست نخواهد آمد و بهتر است که روی 10 الی 20 درصد مصرف بیشتر حساب باز کنید.
تجربه رانندگی با مزدا 3 مونتاژی
دیگر صحبت از اعداد و ارقام کافی است و وقت استارت زدن و تست عملی مزدا فرا رسیده. قبل از هر چیز باید بگویم که در همان ابتدا نرمی فرمان و راحتی استفاده از ادوات توجه ما را به خود جلب نمود. دید به اطراف هم مناسب است و با توجه به ابعاد نسبتاً جمع‌وجور بدنه، مشکلی از بابت کنترل خودرو در ترافیک اعصاب خردکن تهران نداریم.
اما دیری نگذشت که مزدا اولین ایرادش را لو داد و خشکی سواری و کوبش‌های گاه و بیگاهش ثابت کرد که این ماشین نمی‌تواند از نظر راحتی، نمره کامل را دریافت کند. البته طراحی مناسب صندلی‌ها و بی‌صدا بودن کمک‌ها باعث شده که کیفیت نه چندان خوب سواری خیلی هم آزاردهنده نباشد اما به هر حال خیابان‌های ما آنقدر دست‌انداز و سرعت‌گیر دارند که نمی‌شود این مشکل را زیر سیبلی رد کرد! نکته منفی دیگر اینکه به دلیل ارتفاع کم شاسی، در مواجهه با رمپ‌ها و یا اختلاف سطح‌های غیر استاندارد وطنی هم با دشواری مواجه هستیم و در صورت عدم احتیاط ممکن است کف ماشین زمین را در آغوش گیرد! اما وقتی خیال بازی با فرمان یا عبور از پیچ‌های تند را داشته باشید همین نکات منفی یعنی ارتفاع کم و تعلیق اسپرت به نکات مثبت ماشین تبدیل می‌شوند و تمامی حس ناراحتی که تاکنون تجربه کرده بودید را حسابی از دلتان در خواهند آورد؛ در حقیقت در این شرایط مرکز ثقل پایین و بازی محدود کمک‌ها به یاری شما می‌شتابند تا از حمله کردن به پیچ‌ها نهایت لذت را ببرید. البته سیستم تعلیق مولتی‌لینک عقب (که از اکثر خودروهای هم رده مزدا 3 پیشرفته‌تر است) و وجود سیستم کنترل پایداری الکترونیکی را هم فراموش نکنید چراکه این موارد هم در تکمیل این مجموعه تاثیرگذار بوده‌اند و همگی در کنار فرمان دقیق مزدا، حس اعتماد به نفس مناسبی در پیچ‌ها به راننده منتقل می‌نمایند.
واکنش‌های پدال گاز هم مناسب است و شتاب‌گیری حتی در حالت دنده درایو (D)، کافی به نظر می‌رسد. اما اگر دنده را در حالت دستی قرار دهید وضعیت از این هم بهتر می‌شود و در این حالت می‌توان با تخت گاز کردن به محدوده خط قرمز دور موتور ورود کرده و به شتاب بهتری دست یافت. البته در شهر تهران به دلیل ارتفاع زیاد از سطح دریا و در نتیجه کاهش فشار هوا و همچنین بحث همیشگی کیفیت سوخت، نتوانستیم به عدد رسمی 9.2 ثانیه برای رسیدن به سرعت 100 کیلومتربرساعت دست یابیم اما با این حال با شتابی در حدود 10 ثانیه از عملکرد پدال گاز ماشین راضی بودیم. در خصوص شتاب ثانویه هم اوضاع روبه‌راه است و به طور کلی مشکل خاصی از بابت روند افزایش سرعت و کشش احساس نمی‌شود. جعبه‌دنده هم که از نوع 5 سرعته اتوماتیک است در عین حال که تعویض‌هایش را با دقت و سرعت انجام می‌دهد از نظر نرمی نیز وضعیت مطلوبی دارد و در طول مسیر ما را با تقه یا وقفه‌ای مواجه نکرد. البته این جعبه‌دنده نسبت به نسخه‌های امروزی که حتی در خودروهای ارزان‌تری مثل سراتو سایپا یا ام‌جی 360 توربو به انواع 6 سرعته ارتقاء یافته‌اند کمی قدیمی به نظر می‌رسد اما هماهنگی عالی با پیشرانه باعث شده که این کمبود نه تنها به چشم نیاید بلکه حتی بتوانیم از آن به عنوان یکی از نکات مثبت مزدا 3 یاد کنیم.
در خصوص ترمزها نیز شرایط رضایت‌بخش است و به محض کشیدن افسار مزدا، خودرو به فرمان شما پاسخ مناسب داده و سرعتش را به صفر نزدیک می‌کند.
نتیجه‌گیری
همان‌طور که در مقاله خواندید مزدا 3 با طراحی خوب، شتاب و پایداری مناسب، امکانات کافی و ایمنی مطلوب توانست نظر ما را به خود جلب کند؛ پس باید اعتراف کنیم که موفقیت این خودرو اتفاقی نبوده و حتی هنوز هم می‌توان در بازار محدود ما به مزدا 3 به چشم یک گزینه منطقی نگاه کرد؛ اما با تمامی خوبی‌هایش بدون ایراد هم نیست و شما با خرید مزدا 3 باید با مشکلاتی مثل ارتفاع کم شاسی، سواری خشک، فضای صندلی عقب نه چندان عالی و قیمت سرسام‌آور قطعات کنار بیایید. در نهایت ذکر این نکته واجب است که بهمن موتور در تولیدات جدید مزدا 3 با انجام تغییراتی، فاصله کف خودرو از سطح زمین را افزایش داده و ظاهراً میزان امنیت خودرو در برابر سرقت نیز بهبود یافته است. از این رو می‌توان گفت که مدل‌های 96 و 97 مزدا 3 (مانند خودرو مورد آزمایش) از سازگاری بیشتری نسبت به شرایط ایران در مقایسه با اسلاف خود برخوردارند.
جدول کامل مشخصات فنی و آپشن‌های مزدا 3
در بازار فروش نیز مشخص است که مزدا 3 مونتاژی حتی با احتساب قیمت 220 میلیون تومانی از ارزش خرید بیشتری نسبت به کیا سراتو و هیوندای النترا جدید برخودار است که مشخصاتی نزدیک را با قیمتی بسیار بالاتر ارائه می‌دهند. هرچند با توجه به وضع مجدد تحریم‌ها، پایان تولید مزدا 3 در ایران بسیار محتمل به نظر می‌رسد و احتمالاً ظرف چند ماه آینده شاهد توقف خط تولید مزدا 3 در گروه بهمن خواهیم بود.
*عکاس: بامداد صفائیان
نویسنده : امین امیری‌فر
منبع : باما
