صنعت خودروسازی کشورمان دهه‌هاست که در کاهلی و عقب‌ماندگی از تکنولوژی روز دنیا به سر می‌برد. عدم عرضه بسیاری از خودروهای داخلی با آپشن‌های ایمنی و امکانات رفاهی روز دنیا، عدم ارائه محصولات شهری با جعبه‌دنده اتوماتیک، وجود نداشتن حتی یک محصول هیبریدی در سبد تولیدی خودروسازان کشور، عرضه نکردن خودروهای کراس‌اور یا اسپرت که در تمام جهان مرسوم هستند و ده‌ها مورد دیگر از جمله مصادیق بارز تایید عقب افتادگی خودروسازان کشور هستند؛ اما در این شرایط نه چندان امیدوارکننده، ایران خودرو چند ماهی است که دنا پلاس توربو را روانه بازار کرده که یک سر و گردن نسبت به سایر تولیدات این شرکت مدرن‌تر به نظر می‌رسد.
این خودروی نسبتاً تازه‌وارد، حالا به سوژه بررسی ما بدل شده تا ببینیم ایران خودرو تا چه اندازه در به‌روز رسانی یک محصول قدیمی موفق عمل کرده است؟
طراحی بدنه دنا پلاس توربو
دنا به هیچ عنوان خودرو ساده یا بی‌هیجانی به نظر نمی‌رسد. جلوپنجره بزرگ که طراحی برخی از جدیدترین خودروهای جهان را در ذهن تداعی می‌کند در کنار استفاده از چراغ‌هایی با گرافیک جدید و استفاده از خطوط محکم و بُرنده بر روی بدنه باعث شده تا دنا پلاس از شکل و شمایل جذاب و اسپرت برخوردار باشد.
636986287868154631.jpg)
تغییرات دنا پلاس نسبت به دنای معمولی در نمای جلو شامل بزرگتر شدن ابعاد جلوپنجره یا به عبارت بهتر، یکپارچگی بخش فوقانی و زیرین جلو پنجره و تغییر گرافیک چراغ‌های جلو می‌شود. همچنین در نمای جانبی شاهد استفاده از یک خط مورب کاملاً مشخص هستیم که تقریباً تمام طول بدنه را در بر گرفته است. رینگ‌های متفاوت با طرح‌های قدیمی، که البته در مدل توربو ابعاد بزرگتری نسبت به دنا پلاس تنفس طبیعی دارند، در کنار طراحی مجدد دستگیره درهای جانبی و لچکی شیشه عقب باعث شده تا در نمای جانبی، دنا پلاس به کلی خودرویی متفاوت از مدل‌های قدیمی به نظر برسد. این در حالی است که دنا معمولی در این بخش اشتراک تمام عیاری با سمند دارد و سمند نیز به خودی خود با طرحی ساده و بی‌پیرایه، چندان از پژو 405 دور نیست.
البته در نمای عقب تفاوت چندانی بین دنا پلاس و دنا معمولی دیده نمی‌شود، هرچند وجود لوگو + TURBO بر روی در صندوق عقب می‌تواند گویای مواجهه شما با یک دنای متفاوت باشد، اما جا داشت که مانند نمای جلو، تغییرات بیشتری در این نسخه نسبت به دنای معمولی اعمال شود. هرچند در این بخش نیز گرافیک داخلی چراغ‌های عقب اصلاح شده است تا بلکه از پرتاب نور به شدت آزاردهنده نوار LED دنای معمولی در این خودرو کاسته شود.
636986288803988751.jpg)
به هرحال در مجموع می‌توان گفت که طراحی دنا پلاس توربو نسبت به خودروهای قدیمی ساخته شده بر روی پلتفرم 405 و سمند، جذاب‌تر است؛ اما از دید کارشناسان طراحی صنعتی، هماهنگی چندانی بین بخش‌های مختلف بدنه دیده نمی‌شود و طراحان ایران خودرو در ترسیم برخی از خطوط دچار خطای بارزی شده‌اند. همچینن مونتاژ قطعات نیز همچون سایر محصولات ایران خودرو بی‌عیب و نقص نیست؛ برای مثال فاصله قابل توجه بین قاب جلوپنجره و کاپوت خودرو به حدود یک سانتی‌متر می‌رسد و مهندسان ایران خودرو که از زمان تولید سری اولیه دنا با این مشکل مواجه بوده‌اند، با استفاده از یک نوار درزگیر لاستیکی مشکی رنگ تلاش کرده‌اند تا این شکاف غیر معمول را پُر نمایند.
فضای داخلی دنا پلاس توربو
کابین پژو 405 اساساً به عنوان یک سدان کامپک از فضای کافی برای چهار یا پنج سرنشین برخوردار بوده است اما ایران خودرو با تغییر این کابین برای تولید سمند، از یک سو ارتفاع سقف را افزایش داد و از سوی دیگر با تغییر کلی داشبورد با مسائل ارگونومیک مواجه شد که بارزترین و معروف‌ترین آنها، برخورد دست راننده با داشبورد در هنگام تعویض دنده‌ها بود. اما برای دنا تلاش زیادی صورت گرفت تا همزمان با به‌روز رسانی طراحی داشبورد، از بروز چنین مشکلاتی پیشگیری شود، ماحصل این اقدام خلق داشبوردی شبیه به سوناتاهای قدیمی شد که شاید در نگاه اول قدمی مثبت به نظر برسد اما برخی مشکلات و ناهماهنگی‌ها باعث شده که این طراحی جدید هم بدون ایراد از آب در نیاید. البته مشکل خاصی برای ارتباط با اجزای مختلف و دکمه‌های داشبورد دیده نمی‌شود اما کار کردن با اهرم‌های مربوط به تنظیمات صندلی در دنای معمولی چندان آسان نیست. برای دنا پلاس توربو نیز علی‌رغم برقی شدن صندلی‌ها مشکلات ریز و درشی دیده می‌شود و برخی افراد معتقدند که این صندلی‌ها فضای بیشتری را نسبت به صندلی‌های ساده درون کابین اشغال می‌کنند و همین مساله نیز به فضای مفید سرنشینان آسیب زده است.
636986287669183830.jpg)
این تمام ماجرا نیست چرا که کیفیت پلاستیک و متریال داخلی کابین نیز چنگی به دل نمی‌زند و به همین ترتیب اگر اهل سخت‌گیری باشید به سرعت درخواهید یافت که ترکیب رنگی چندان با سلیقه‌ای برای اجزای مخلف کابین وجود ندارد. به شکلی که قطعات طرح چوب بر روی داشبورد از نظر رنگ با حاشیه آبی مجموعه پشت آمپر و روکش مشکی صندلی‌ها هماهنگی چندانی ندارند و در مجموع طراحی کابین قابل قبول اما کمی آشفته به چشم می‌آید.
مشخصات فنی دنا پلاس توربو
دنا پلاس معمولی از نظر مشخصات فنی تفاوتی با دنا و سمند EF7 و سورن ندارد. پیشرانه معروف به موتور ملی یا EF7 با توان تولیدی 114 اسب‌بخار و حجم 1.7 لیتر مدت‌هاست که نیرو بخش این سری از خودروهاست و البته علی‌رغم رفع شدن ایرادات کیفی اولیه که شامل روغن‌ریزی شدید و سوختن واشر سرسیلندر می‌شد، هنوز هم مالکین رضایت چندانی از این پیشرانه ندارند.
636986287448971179.jpg)
کمبود نسبی مکانیک متخصص تعمیر این پیشرانه و گران بودن قطعات یدکی در کنار ضرایب دنده نامناسب باعث شده است تا مجموعه این پیشرانه و جعبه‌دنده علی‌رغم طراحی مدرن‌تر نسبت به سری پیشرانه‌های XU7 در میان عموم افراد فنی و مکانیک‌ها چندان محبوب نباشد. این در حالی که پیشرانه دنا پلاس توربو نیز در واقع نمونه توربو شده از همین نسخه است. EF7 توربو با قدرت 150 اسب‌بخار و گشتاور 215 نیوتن‌متر نسبت به نسخه استاندارد (با قدرت 114 اسب‌بخار و گشتاور 157 نیوتن‌متر) پیشرانه اسپرت‌تری به نظر می‌رسد اما جالب است بدانید که هدف مهندسان ایران خودرو از توسعه نسخه مجهز به توربوشارژر نه سریع‌تر کردن خودرو، بلکه مُدرن‌سازی پیشرانه در راستای کاستن از مصرف سوخت بوده است و بدین ترتیب عملاً ضرایب دنده بیش از حد معمول سبک تعریف شده‌اند تا با این روش از مصرف بنزین کاسته شود. این راهکار متاسفانه به قیمت از دست رفتن لذت رانندگی حاصل شده است. همچنین جالب است بدانید که علی‌رغم افزایش قدرت پیشرانه، توانایی‌های سیستم ترمزگیری تفاوتی با نسخه معمولی دنا و سمند سورن ندارد، گویا ایران خودرو معتقد است که ترمزهای چهار چرخ دیسک استاندارد این خودروها اساساً فراتر از نیاز پیشرانه‌های عادی انتخاب شده و توانایی مهار سرعت و شتاب بیشتر مدل دنا پلاس توربو را نیز دارد!
آپشن‌های رفاهی و ایمنی
دنا پلاس توربو را باید لوکس‌ترین نواده پژو 405 قلمداد کرد. خودرویی که همواره به کمبود آپشن و امکانات رفاهی متهم بود. افزوده شدن سانروف و صندلی‌های برقی در کنار صفحه نمایشگر لمسی مجهز به رهیاب، صندلی و فرمان با روکش چرم مصنوعی، کروز کنترل و تعبیه دریچه‌های متصل به سیستم تهویه مطبوع اتوماتیک برای سرنشینان عقب، آینه‌های جانبی برقی، دوربین و حسگرهای دنده عقب، چراغ‌های روشنایی در روز و امثال این موارد باعث شده تا دنا پلاس، کم و کسر خاصی نسبت به خودروهای روز بازار نداشته باشد.
636986287569640881.jpg)
اما در بخش ایمنی، قدیمی بودن پلتفرم دنا در کنار نتایج ضعیف تست تصادف برادرش سمند، باعث شده‌اند که نسبت به امنیت این خودرو بدبین شویم؛ البته اضافه شدن دو کیسه هوای جانبی به ایربگ‌های جلو و ادعایی که ایران خودرو در مورد بهبود استحکام بدنه مطرح نموده درصدی از این بدبینی ما را کم کرده اما در هر صورت تا زمانی که گزارش کامل و مثبتی از تست تصادف این خودرو آن هم از یک موسسه معتبر مشاهده نشود، خیالمان از بابت امنیت راحت نخواهد شد.
تجربه رانندگی با دنا پلاس توربو
با مروری به گذشته می‌توان دریافت که سری نخست 405های فرانسوی که در کشورمان عرضه شدند، به عنوان خودروهای هماهنگ و متناسبی از نظر مشخصات فنی و کیفیت رانندگی شناخته می‌شدند، اما حالا که ایران خودرو طی حدود 30 سال پیشرانه، جعبه‌دنده، ترمزها و بدنه ساخته شده براساس این پلتفرم را دستخوش تغییرات سلیقه‌ای کرده است، تا چه حد می‌توان به حفظ اصالت و هماهنگی این محصول دلخوش بود؟
پاسخ را در اولین دقایق پس از آغاز رانندگی با دنا پلاس توربو در خواهید یافت. دنا پلاس توربو شخصیت نسبتاً سردرگمی را ارائه می‌دهد. وجود جعبه‌دنده دنده‌ای تناسب چندانی با قیمت حدود یکصد میلیون تومانی خودرو ندارد و از سوی دیگر با توجه به ترافیک سهمگین شهرهایی مانند تهران، دیگر خرید خودرو غیراتوماتیک برای زندگی شهری نیز توجیه چندانی ندارد. در نقطه مقابل نوبت به بررسی مسائلی نظیر لذت رانندگی و ویژگی‌های اسپرت که می‌رسد، بازهم این جعبه‌دنده است که با ضرایب ناهماهنگ خود، کار را خراب می‌کند. پس تا اینجای کار، دنا پلاس توربو نه می‌تواند در نقش یک خودرو اقتصادی و مناسب تردد شهری ظاهر شود و نه از مشخصات مناسب برای عرض اندام به عنوان یک خودرو اسپرت برخودار است.
636995789595700699.jpg)
اما صبر کنید، هنوز فرصت زیادی برای بدتر شدن اوضاع باقی مانده است. پیشرانه توربو EF7 در زمان معرفی اولیه از توربوشارژری آلمانی بهره می‌برد و به نسبت تکنولوژی روز در سال 1387 (درست ده سال قبل) از مشخصات مناسبی برخوردار بود. اما حالا در سال 1397 هستیم و این توربوشارژر جای خود را به نمونه مشابه چینی داده است. پس تکنولوژی پیشرانه EF7 Turbo دیگر به روز نیست. برای مثال حالا بسیاری از خودروسازان از فن‌آوری تزریق مستقیم سوخت و توربوهای دو بخشی موسوم به تویین اسکرول برای پیشرانه‌های خود بهره می‌برند، اما EF7 توربو، یک پیشرانه با پاشش سنتی MPFI به حساب می‌آید و توربو چینی مذکور نیز به سبب لختی زیاد، مکث و لگ(LAG) زیادی ایجاد می‌کند.
ماحصل این شرایط با فشردن پدال گاز پس از سبز شدن چراغ راهنمایی و رانندگی، مشخص می‌شود. جایی که مکثی نزدیک به 2 ثانیه بین گاز دادن و شتاب گرفتن خودرو محسوس است. همچنین به نظر می‌رسد که خودرو در لحظه آغاز حرکت کُند و سنگین است و این وضعیت تازه بعد از رد شدن دور موتور از حدود 2300 دور بردقیقه برطرف می‌شود. جایی که احتمالاً بالاخره گازهای اگزوز می‌توانند بر لختی توربو فائق بیایند و توربو اصطلاحاً فول بوست می‌شود. با این حال در صورت تیکاف کردن، ثبت زمانی در حدود 11 ثانیه برای دست‌یابی به سرعت صد کیلومتربرساعت دور از ذهن نیست، اما واقعیت این است که با توجه به کیفیت ضعیف دیسک و صفحه‌های ایرانی و استفاده‌های خانوادگی از چنین خودرویی، بعید است مالکان تمایلی به تیکاف کردن با خودرو خویش داشته باشند و در این حالت صفر تا صد به حدود 13 ثانیه افزایش می‌یابد که رقم جذابی برای یک خودرو نسبتاً سبک وزن با پیشرانه توربو نیست. شاید بگویید این مسائل قابل اغماض هستند اما متاسفانه این پایان ماجرا نیست. در حالی که انتظار دارید پیشرانه به راحتی تا دور موتورهای بالا روند تولید قدرت خود را حفظ کند با گذر از دور موتور 5500 دور بردقیقه ناگهان با افت توان روبه‌رو خواهید شد. دلیل چیست؟
636995789716052442.jpg)
ظاهراً مهندسان ایران خودرو به نتیجه رسیده‌اند که پیشرانه دنا پلاس توربو، که دقیقاً مشابه با پیشرانه سورن توربو است، از نظر کیفیت و دوام فنی یارای تحمل دور موتورهای بالا را ندارد. از این رو پیشرانه به صورت الکترونیکی در محدوده 5500 دور بردقیقه محدود شده و اصطلاحاً کات‌آف می‌کند. خروجی ماجرا این است که راننده باید قبل از رسیدن به چنین محدوده‌ای نسبت به تعویض دنده اقدام کند و در نتیجه تمام دور موتور موثر برای در اختیار داشتن توان، بازه بسیار کوچک 2300 تا 5500 دور بردقیقه است که به نسبت یک پیشرانه بنزینی مدرن بسیار کوچک به نظر می‌رسد. در واقع چنین عملکردی بیشتر از یک پیشرانه دیزل انتظار می‌رود تا پیشرانه‌ای بنزینی.
ماحصل تمام این توصیفات این است که دنا پلاس توربو نمی‌تواند لذت رانندگی مناسبی را برای استفاده درون شهری یا برون شهری ارائه دهد. در واقع شاید تنها مزیت این مدل نسبت به دنا معمولی، شتاب‌گیری بهتر خودرو در دور موتورهای میانی باشد که بتواند برای سبقت‌گیری‌ها مفید باشد. به جز این مورد، شتاب‌گیری اولیه یا عملکرد اقتصادی خودرو تعریفی ندارد و البته با توجه به کمبود قطعات یدکی و مکانیک‌های متخصص، خرید این خودرو ریسک زیادی را به همراه خواهد داشت. البته باید اعتراف کرد که فرمان‌پذیری خودرو به لطف پلتفرم خوب پژو 405 و استفاده از رینگ‌های بزرگ جدید، بد نیست و ترمزها نیز عملکرد نسبتاً قابل قبولی را ارائه می‌دهند. هرچند نبود سیستم ESP برای چنین محصولی که پرچمدار خودروهای تولیدی ایران خودرو محسوب می‌شود کاملاً ملموس به نظر می‌رسد.
نتیجه‌گیری پایانی
636986286202588105.jpg)
استقبال و رضایت مشتریان از تندر 90 در بلند مدت ثابت کرد که خریداران ایرانی حاضرند برای کیفیت هزینه کنند، حتی اگر این هزینه به معنای صرف نظر از امکانات و زیبایی باشد، اما مدیران ایران خودرو تصمیم گرفتند تا با درس نگرفتن از موفقیت تندر 90، محصولی 180 درجه تفاوت را با ظاهر و امکانات جذاب اما کیفیت حداقلی ارائه دهند و نتیجه چنین دیدگاهی خلق دنا پلاس توربو است که برخلاف تندر 90 شانسی برای عرضه موفق در بازار کشورهای همسایه ندارد. از این رو باید گفت که دنا پلاس توربو مخصوصاً با توجه به قیمت حدود یکصد میلیون تومانی در بازار آزاد (در زمان نگارش مطلب)، نمی‌تواند گزینه قابل قبولی باشد. هرچند شاید نسخه اتوماتیک (هرچند با قیمت بیشتر) بتواند عملکرد درخشان‌تری را از نظر هماهنگی و کاربردی بودن از خود ارائه دهد.
جدول کامل مشخصات فنی و آپشن‌های دنا پلاس توربو
در پایان جا دارد از آقای شهاب باقریان، مالک خودروی مورد تست، که وقت و خودرو خود را در اختیار تیم بررسی «باما» قرار دادند تشکر و قدردانی نماییم.
*عکاس: بامداد صفائیان
نویسنده : امین امیری‌فر
منبع : باما
