اگر قرار باشد مهمترین خودروی بازار را انتخاب کنید، آن خودرو کدام است؟ پراید را انتخاب می‌کنید چون پرفروش‌ترین است؟ یا دست روی سمند می‌گذارید چون اولین خودروی ملی است؟ شاید هم ب‌ام‌و سری 7 به‌عنوان پرآپشن‌ترین یا آن فراری 458 پلاک‌شده که می‌گویند گران‌ترین است؟
”دنا پلاس توربو اتوماتیک، اولین محصول «بومی» خودروسازی کشور است که به‌صورت هم‌زمان با پیشرانه توربو و گیربکس اتومات تولید می‌شود، پس می‌توان آن را مهمترین خودروی فعلی بازار دانست.“اما اگر نظر ما را بخواهید، دنا پلاس با گیربکس اتوماتیک و پیشرانه توربوشارژ مهمترین خودروی حال حاضر بازار است. این خودرو اولین محصول «بومی» خودروسازی کشور است که به‌صورت هم‌زمان با این پیشرانه و آن جعبه‌دنده تولید می‌شود. چینی‌ها و مونتاژی‌ها را فاکتور بگیرید. هم اولین و هم گران‌ترین. این است که آن را مهم کرده. دقت کنید، نمی‌گوییم خاص.
اگر احساس بدی نسبت به این خودرو دارید تست امروز را بخوانید. اگر هم حس می‌کنید خودروی خوبی است، باز هم این مطلب را بخوانید.
دنا پلاس توربو اتوماتیک از کجا آمد؟
برای کشف ژنتیک این خودرو باید کمی عقب‌تر بیایید. دنا پلاس ساده؟ باز هم عقب‌تر. دنا؟ عقب‌تر. سمند؟ باز هم بیایید عقب‌تر. پژو 405؟ بله همین‌جا صبر کنید.
بخش بزرگی از صنعت خودروی کشور مدیون همین فرانسوی است. سدان تاریخ‌سازی که بعد از پذیرش قطعنامه 598 سازمان ملل در سال 1367 با قراردادی سه‌ساله با ایران‌خودرو راهی کشور شد. همین خودرو بود که سال 80 پایه و اساس اولین خودروی ملی یعنی سمند را تشکیل داد. پژو جی-ال، آر-دی و پرشیا (پارس) هم که جای خود را دارند.
»» مقایسه دنا پلاس با برلیانس H330
»» مقایسه دنا پلاس با بسترن B30
خانواده سمند، اصولاً با تغییر و تحول رابطه خوبی ندارند. سال 83 اولین به‌روزرسانی با نام SE و LX راهی بازار شد و تقریباً طراحی در همین مرحله باقی ماند. باید اعتراف کرد که دنا اولین فیس‌لیفت واقعی روی سمند بود که سال 93 رونمایی شد. کمی بعد دنا پلاس آمد. این خودرو را باید یک میکاپ ملایم روی نسخه استاندارد تلقی کرد.
حدود چهار سال که گذشت، بعد از تجربه ناموفق سورن توربو در عرصه پیشرانه‌های تقویت‌شده، ویرایش دنا پلاس توربو معرفی شد. درنهایت اواسط امسال بود که جنجالی‌ترین عضو خانواده به اسم دنا پلاس توربو اتوماتیک را دیدیم. یک دور قمری با محوریت همان پژو 405 که دیگر تولید نمی‌شود ولی روحش هم‌چنان در جاده مخصوص تردد می‌کند.
بررسی طراحی دنا پلاس توربو اتوماتیک
هیچ می‌دانستید بزرگ‌ترین تفاوت طراحی دنا پلاس توربو با دیگر مدل‌های خانواده پلاس‌ها چیست؟ درست حدس زدید؛ هیچی. شاید جهش از دنای معمولی به ویرایش پلاس قابل‌قبول بود ولی در هیچ‌کدام از مدل‌های توربو (دستی و اتوماتیک) تغییر خاصی را نمی‌بینیم.
البته چرا، بی‌انصافی نکنیم. لوگوی Turbo با آن گرافیک خارق‌العاده حرف T روی در صندوق‌عقب و لوگوی 6AT (6 سرعته اتوماتیک) روی گلگیر جلو را داشت یادمان می‌رفت. واقعاً نیازی به نوشتن فارسی کلمه «توربو» آن هم با آن فونت ناهمگون نبود.
جای تعجب دارد که اضافه شدن یک گیربکس جدید با پیشرانه‌ای که حدود 40 اسب‌بخار قوی‌تر شده، غیر از رینگی که یک اینچ عریض‌تر نشان می‌دهد، منجر به هیچ تغییر آیرودینامیکی دیگری نشده است. بال عقب و دیفیوزر و اسپلیتر و اینها را فراموش کنید. حتی ارتفاع دنا پلاس توربو با نسخه استاندارد هم یکی است.
یادمان نرود، دنا پلاس توربو باید در حد خودش تحلیل شود. زبان طراحی این خودرو را با میتسو لنسر EVO یا شِوی کوروت مقایسه نکنید. بیایید چیزی که هست را بررسی کنیم. در نمای جلو گرافیک جسوری را می‌بینیم که به خوبی اجرا شده است. بازی LED نور روز درون کاسه چراغ‌ها مثل ابروهای هشتی، تیز و برنده است. طرح مشکی شش‌ضلعی جلوپنجره با اضافه شدن فریم کروم براق، دیدنی به نظر می‌آیند. کاش ایران‌خودرو کمی روی کیفیت ساخت و مونتاژ بیشتر کار می‌کرد تا آن گپ تاسف‌بار بین در کاپوت و چراغ‌ها را نمی‌دیدیم.
هم‌راستا بودن برجستگی روی درها، در جهت تمام زوایای بیرونی است و بالانس معناداری را شکل می‌دهد. سبک جدید رینگ‌ها قابل‌تحسین است. بی‌انصافی نکنید ریزه‌کاری‌هایی مانند قاب آینه و فریم دور شیشه‌ها نمره خوبی می‌گیرند. حالت کشیده و تند شیشه‌ها درست در راستای همان خطوط اصلی روی بدنه هستند تا مفهوم جسورانه بودنش را حفظ کند. البته پایین‌تر آمدن قسمت انتهایی سقف، فضا را برای سرنشینان پشتی دنا پلاس توربو اتوماتیک تنگ‌تر کرده است.
بزرگ‌تر شدن رینگ و تایر، آن فضای تابلوی بین چرخ و زیر گلگیر را کمتر کرده است. یکی از بهترین المان‌های دنای فوق، آنتن کوسه‌ای روی سقفش است.
در نمای پشتی، چراغ‌های پر از ریزه‌کاری اولین چیزی است که به چشم می‌آیند. استفاده از نوار کروم روی در صندوق و برجستگی مشکی روی سپر آخرین تلاش این خودرو برای متفاوت بودن است.
داخل کابین دنا پلاس توربو اتوماتیک انتظار شگفتی خاصی نداشته باشید ولی با این حال اوضاع خیلی وخیم هم نیست. فرمان اسپرت دوردوخت با آن دکمه‌های متعدد کنترلی خوب سر جای خود قرار گرفته است. غربیلک قشنگ نشان می‌دهد که برای هر نوع دست گرفتن، مناسب است. استفاده از برچسب‌های فِیک روی پشت آمپر را دوست نداشتیم.
هرچقدر که دریچه‌های تهویه مطبوع در دو طرف داشبورد اصولی و به‌جا تعبیه شده‌اند، دریچه‌های مرکزی با آن حالت باریک و لوس گویی به‌زور آنجا گذاشته شده‌اند. این همه فضای خالی، چرا باید این دریچه‌ها اینقدر کوچک طراحی می‌شدند.
سایز نمایشگر اصلی با کل هندسه داخلی هم‌خوانی دارد ولی واقعاً نیازی نبود که دکمه Eject سی‌دی آنقدر بزرگ باشد. تریم رودری‌ها و کف‌پایی خاص با لوگوی Turbo را هم می‌توان ازجمله نکات مثبت طراحی داخلی دنا پلاس توربو اتوماتیک قلمداد کرد.
دسته‌دنده ارتفاع خوبی دارد و آرگونومی راننده را برهم نمی‌زند ولی ایراد اینجاست که پوشش چرم دوخته‌شده پایین آن کمی به تنش زارش می‌زند و به‌قول‌معروف شق‌ورق نیست.
هنوز هم نسبت به کیفیت متریال استفاده شده در کابین دنا پلاس توربو اتوماتیک انتقاداتی مطرح است. به‌خصوص در قسمت‌هایی که دیده نمی‌شوند. مثل پنل دو طرف داشبورد که وقتی درها باز می‌شود تازه می‌توان پلاستیک خشک که به امان خدا ول شده‌اند را دید. درز و گپ و پلیسه‌ای است که اینور و آنور می‌بینیم که حکایت از ماجرای بی‌دقتی در مونتاژ دارد. فریم زیر صندلی‌ها نیز احتمالاً عاقبتی مثل سمند پیدا می‌کنند و پس از مدتی اگر نشکنند، کج‌ومعوج می‌شوند.
اگر در خودرو بسته بود و در حال حرکت بودید قصد تغییر حالت صندلی را داشتید، باید این دستورالعمل را به ترتیب انجام دهید. راهنما می‌زنید. با دقت به منتهی‌الیه خیابان می‌کشید. همینطور که خودرو روشن است در را باز می‌کنید. صندلی را به حالت دلخواه درمی‌آورید. در را می‌بندید و دوباره حرکت می‌کنید. واقعاً چرا اینقدر دکمه‌ها به در نزدیک شده‌اند؟ درعوض روی تجهیزات مربوط به سانروف حسابی کار شده است.
ایران‌خودرو انگار همه تمرکز را روی قسمت جلو گذاشته بود. چراکه وقتی در عقب را باز می‌کنیم با یک شلختگی عجیب در رودری‌ها مواجه می‌شویم. مخصوصاً قسمت زیر لچکی که کاملاً مشخص است با تنگ شدن قافیه طراحی، زیرکانه سرهم‌بندی شده است.
بررسی آپشن‌ها و تجهیزات دنا پلاس توربو اتوماتیک
لیست آپشن‌های ویرایش توربو با مدل دنده‌ای تفاوتی ندارد. کروز کنترل و سنسور عقب را اینجا هم داریم. سیستم صوتی 6 بانده و نمایشگر 7 اینچی لمسی هم بدون تغییر هستند.
خودمان را گول زده‌ایم اگر بگوییم شدیداً در نسخه توربو اتوماتیک به سیستم کنترل الکترونیکی پایداری نیاز داشته‌ایم. نه، 150 اسب‌بخار واقعاً روی این خودروی سنگین آنقدری که تصور می‌شود ترسناک و غیرقابل‌کنترل نیست ولی قاعدتاً خودرویی که توربو دارد و اتوماتیک است، می‌بایست چنین آپشنی داشته باشد.
خبر خوب برای دوست‌داران مهمترین آپشن ایرانی‌ها این است که دنا پلاس فوق سانروف هم دارد.
بررسی مشخصات فنی دنا پلاس توربو اتوماتیک
اینجا با یک پیشرانه جدید روبرو نیستیم. این همان قلب EF7 است که رویش توربو نصب شده و حالا 150 اسب‌بخار قدرت تولید می‌کند. این خروجی پایینی برای یک پیشرانه 1.7 لیتری نیست ولی در مقایسه با نمونه‌های متعارف در دنیا هم شق‌القمر نکرده است.
گشتاور 215 نیوتن‌متری‌اش خیلی می‌توانست رکوردی کمتر از 9.5 ثانیه را برای شتاب صفر تا صد ثبت کند ولی حیف که وزن 1275 کیلوگرمی‌اش مانع از چابکی بیشتر شده بود.
تایرهای 205.50 میلی‌متری این خودرو سطح قابل‌قبولی برای تایرهای 16 اینچی را به نمایش گذشته‌اند. رسیدن به سرعت نهایی 205 کیلومتر برساعتی حالا برای دنا پلاس توربو اتوماتیک راحت‌تر از قبل شده است.
می‌گویند مصرف میانگین این خودرو حدود 8 لیتر در هر صد کیلومتر است. راستی کسی خبر از مصرف درون شهری آن ندارد؟ هرچه هست نگران نباشید، باک دنا پلاس توربو اتوماتیک 60 لیتری است.
جدول کامل مشخصات فنی و آپشن‌های دنا پلاس توربو اتوماتیک
تجربه رانندگی با دنا پلاس توربو اتوماتیک
حال عجیبی بود اولین تست با مهمترین محصول تولید داخل. انگار نه انگار که قبلاً بنتلی کانتیننتال و مرسدس‌بنز CLA را تست کرده بودیم. هرچه باشد دنا پلاس توربو اتوماتیک گران‌ترین محصول بومی کشور است.
همانطور که پیش‌بینی میشد، فرمان خیلی قرص و محکم توی دست‌ها جا می‌شود. آن داشبورد بزرگ و آن همه فضای خالی، حالا دارد مشکل‌ساز می‌شود. هم راننده و سرنشین جلو اگر در زمره افراد قدبلند باشند حتماً با مشکل برخورد پاها با حجم زیر داشبورد مواجه می‌شوند. درباره صندلی‌ها نمی‌توان نظر جدیدی داد. همان شکل و فرمی هستند که سال‌ها می‌شناسیم. بزرگ، کمی نرم و البته بدون هیچ خلاقیتی.
بله اعتراف می‌کنیم که اول از همه دنبال یک ایراد اساسی در گیربکس بودیم. ولی بلوک 6 سرعته کار خودش را خوب انجام می‌دهد. شاید مکانیزم توربو کمی دیر وارد مدار بشود ولی به‌خوبی می‌توان هجوم گشتاور به چرخهای جلو را حس کرد. تجربه این حس مانند کودکی بوده که برای اولین‌بار می‌تواند جهان اطرافش را ببیند. با سابقه تنبلی مفرطی که از پژو 405 و پسران (سمند و پارس) داشتیم، این رفتار واقعاً حیرت‌انگیز بود. حداقل در مقایسه با سورن توربو به‌وضوح می‌توان حس کرد که توربوشارژر برای تقویت پیشرانه به در و دیوار نمی‌زند و ادا اطوار درنمی‌آورد. این را باید مستقیماً مدیون مبدل گشتاور بدانیم؛ اما راستش را بخواهید گیربکس و توربو هرکدام دارند ساز خودشان را می‌زنند. بوست توربو در لایه‌های مختلف هر دور موتور، بیشتر و بیشتر می‌شود و گیربکس هم با افزایش rpm طوطی‌وار دنده‌ها را بالاتر می‌برد.
یک چیز یا چیزهایی این وسط کم است. نه اضافه شدن پوسته جعبه‌دنده اتوماتیک ساختار فنی دنا پلاس را تغییر داد و نه آمدن توربوشارژر. مثل این است که برای سیستم صوتی معمولی، اسپیکرهای بزرگ‌تر نصب کنید. شاید کمی صدا بلندتر شود ولی اضافه کردن اسپیکر که همینطوری نمی‌شود. آمپلی‌فایر می‌خواهد، ساب‌ووفر می‌خواهد، خازن می‌خواهد و هزار دنگ و فنگ دیگر. به همین ترتیب افزودن توربو تمهیدات دیگری هم دارد که به نظر می‌رسد در این خودرو رعایت نشده‌اند.
حالت تیپ‌ترونیک در دنا پلاس توربو اتوماتیک مطابق با ابتدایی‌ترین تعریف ممکن است؛ یعنی تعویض دنده به دلخواه راننده. این اتفاق به نرم‌ترین حالت ممکن می‌افتد و مطمئن باشید که از این ظرافت در تعویض شگفت‌زده می‌شود. با این حال چیزی که باعث شگفتی بیشتر می‌شود، تأخیر ملموس حتی در حالت دستی است. سمند و 405 و پارس هیچی نداشتند ولی معکوس کشیدن با آن‌ها رؤیایی بود. اگر نمی‌خواهید صدای پودر شدن چرخ‌دنده‌ها را بشنوید از معکوس‌های بی‌مورد آن هم در سرعت‌های بالا خودداری کنید. یادمان نرود که ایران‌خودرو می‌توانست مثل خیلی‌های دیگر برود سراغ گیربکس‌های فانتزی CVT ولی حداقل دست روی 6 سرعته گذاشت تا اوضاع کشش و سرعت بهتر شود.
عملکرد ترمزها تا حدودی حرفه‌ای‌تر از قبل نشان می‌دهند. این حجم از گشتاور در صورت نصب ترمزهای معمولی، وبال گردن راننده می‌شود. دست‌کم تا زمانی که لنت‌ها و دیسک‌ها نو هستند، می‌توانید روی ترمزگیری‌های دقیق آن حساب کنید. تا حرف از گشتاور شد، بگذارید بگوییم که گشتاور در دنده‌های بالا تا حدودی از دست می‌رود. اگرچه این یک پدیده طبیعی است که حداکثر گشتاور در دور موتور معینی به دست می‌آید و در ادامه دیگر چیزی به آن اضافه نمی‌شود ولی در پیشرانه‌های توربو، افت دور موتور در دنده پایینی با رشد آن در دنده بالایی جبران می‌شود که اینجا خبری از آن نیست؛ یعنی علیرغم شتاب اولیه قابل‌قبول، شتاب ثانویه در دنده‌های بالاتر ناامیدکننده است.
وجود سیستم تعلیق قدیمی که با بی‌توجهی با افزایش گشتاور هنوز هم استاندارد است، چسبندگی در دنا پلاس را به خطر انداخته است. البته میشد برای جبران نسبی این مشکل ارتفاع خودرو را چند میلی‌متر پایین‌تر آورد ولی آن وقت با موجی از اعتراضات مبنی بر کوبیدن فنرها از سوی مشتریان روبرو می‌شدیم.
به مهمترین مسئله فعلی جهان فیزیک می‌رسیم و آن هم پاسخ به این سؤال است که آیا دنا پلاس توربو اتوماتیک در سربالایی کم می‌آورد؟
برای خیلی از ماها، خودرویی که در سربالایی بتواند ماکسیما را بگیرد، سمبل قدرت و صلابت است و درمقابل خودرویی که در سربالایی آسفالت را پاره نکند یک لگن به‌دردنخور است. جواب این سؤال مرگ و زندگی، خیر است؛ یعنی دنای فوق در سربالایی‌هایی با شیب تند و به‌ویژه وقتی وزن خودرو با حضور چند سرنشین یا بار بالا باشد، بال درنمی‌آورد و کاپوتش از زمین بلند نمی‌شود.
ببینید رفقا، ماجرا خیلی عجیب نیست. مکانیزم توربو در این خودرو تنها برای این بوده که قدرت خروجی را کمی افزایش دهد و مصرف سوخت را کمی کاهش. چراکه برای رسیدن به سرعت بالاتر، نیاز کمتری به گاز دادن داریم. قرار نبوده این دنا در مسابقات Hill Climb با دوج چارجر رقابت کند. وقتی با این موضوع کنار بیایید که خودروی فوق پیروی همان سیاست‌های محافظه‌کارانه تولید شده، آن وقت قضیه سربالایی هم بهتر هضم می‌شود. اگر بخواهید دلیل فنی‌اش را بدانید باید بگوییم که ECU آگاهانه مانع از شارژ بیشتر می‌شود؛ یعنی با کات‌آف نمی‌گذارد دور موتور از 5000 عبور کند. حالا چرا؟
637448606963331039.jpg)
چون بلوک این خودرو برای شرایط سخت و پرفشار طراحی نشده است. یا باید ECU این محدودیت را چشم‌پوشی می‌کرد که آن وقت سر ماه کل محفظه موتور مثل کره روی ماهیتابه ذوب میشد یا اینکه باید روی تقویت پیشرانه و تبدیل آن به مدل مسابقه‌ای کار میشد که آن وقت قیمتش از فولکس‌واگن گلف GTI هم بیشتر میشد. البته تیپ ترونیک را گذاشتند برای همین مواقع تا در دور موتور مناسب شیفت کنید.
بحث دیگری که خیلی حول‌وحوش این خودرو مطرح میشد، بحث سر و صدای پیشرانه بود. اینکه بگوییم واقعاً نسخه توربو صدا نداشت، بی‌انصافی است ولی انصاف هم نیست اگر بگوییم این صدا آزاردهنده بود.
آن اوایل که سمند آمده بود می‌گفتند وقتی به دنده 3 می‌رویم دست راننده به کامپیوتر می‌خورد. دنای امروز ما یاد و خاطره پدربزرگش را زنده نگه داشته و وقتی دنده اتوماتیکش را به حالت P (پارک) می‌زنیم، اضافه بودن انگشت‌ها خودنمایی می‌کند. قبول داریم که این از آن ایرادهای سخت‌گیرانه بود. مگر چقدر قرار است با دنده اتوماتیک آن بازی کنیم؟
گفتیم و باز هم می‌گوییم که وقتی داریم یک خودرو را تست می‌کنیم، عموماً نباید کاری به کار سایر مدل‌ها داشته باشیم. ولی خُب نمی‌شود از این نکته گذشت که حال و هوای رانندگی با دنا پلاس توربوشارژ اتوماتیک، تفاوت خاصی با مدل استاندارد و به طرزی ناباورانه حتی با سمند هم ندارد. فرمان برقی‌اش در پیمایش‌های شهری حال خوبی به شما می‌دهد ولی با افزایش سرعت حال‌گیری می‌کند. بی‌دقت و حساس. علی‌القاعده مکانیزم فرمان‌پذیری در سرعت‌های بالاتر می‌بایست کمتر شود ولی نمی‌شود. این داستان زمانی دلهره‌آور می‌شود که سرعت دارید و در سرپایینی هم هستید. واقعاً ESP اینطور جاها به کار می‌آید. یادتان باشد همه قرار نیست راننده حرفه‌ای باشند که در همه شرایط خودرو را کنترل کنند.
راند نهایی با دنا پلاس توربو اتوماتیک
اگر خیال می‌کنید بعد از سمند عزیزتان و پژو پارس عروسکتان حالا قرار است با دنا پلاس توربو خیابان‌های شهر را به آتش بکشید، همین الان تا پیش از آنکه شدیداً توی ذوقتان بخورد، از خریدش منصرف شوید. درباره این خودرو فقط می‌توان از توصیف «کمی بهتر» استفاده کرد.
اگر با چشم باز و نگاه منطقی دنا پلاس توربو اتوماتیک را خریدید، آن وقت از سواری متفاوتش لذت می‌برید. مثل همیشه و مانند همه دیگر خودروهای تولید داخل، مراقبش هستید. سعی می‌کنید فشار بیش از حدی به آن نیاورید. نسبت به سرویس‌ها وسواس دارید و تلاش می‌کنید تا از قطعات باکیفیت بهره بگیرید.
بله ما هم دیدیم و شنیدیم که قیمت دنا پلاس توربو اتوماتیک چقدر بود. احتمالاً هیچ خودروی صفرکیلومتر دیگری در بازار پیدا نمی‌کنید که با چنین قیمت و شرایط پیش‌فروشی بتوان خرید که آن آپشن‌ها را داشته باشد، اتوماتیک باشد و توربو هم داشته باشد؛ اما اگر قرار باشد معیار را افزایش قیمت بگیریم، پس باید آن خودروی 40 میلیونی که 100 میلیون شد را که سر چهارراه آتش بزنیم.
هرچه هست یادتان باشد دنا پلاس توربو اتوماتیک تازه چند ماهی است که وارد بازار شده. چند ماه دیگر هم صبر کنید تا گارانتی‌اش تمام شود، آن وقت می‌فهمیم که واقعاً این خودرو چقدر مهم بوده!
عکاس: بامداد صفائیان
نویسنده : نیما حدادی
منبع : باما
