در اوایل دهه 90 شمسی و با معرفی دنا، بارقههای امید در دل مشتریان ایرانی برای خریداری خودروی مدرن ملی روشن شد، اما در واقعیت اوضاع به گونه دیگری پیش رفت. اکنون دنا درحالی به حیات 7 ساله خود ادامه می‌دهد که پدربزرگ آن با عمری نزدیک به بیست سال همچنان در خط تولید حضور دارد!
به هرحال از آنجا که باید مطابق با شرایط فعلی بازار خودرو اقدام به تصمیم‌گیری کرد، «باما» همراه باشید تا نگاهی داشته باشیم به تجربه 5 سال مالکیت دنا و پیمایش بیش از 85 هزار کیلومتر مسافت با این خودرو.
سابقه حضور دنا در بازار جهان و ایران
پس از معرفی سمند در سال 1380، شاهد معرفی چند کانسپت به عنوان سایر اعضای خانواده سمند در نیمه اول دهه 80 بودیم، اما بهسازی سمند تنها به ارائه فیس‌لیفت‌های خفیف محدود شد.
به هرحال پروژه ساخت نسل کاملاً جدید سمند با نام موقت NX7 در اواخر دهه 80 شمسی کلید خود. قرار بود پروژه در سال 1391 به ثمر برسد، اما خودرویی که با نام دنا در سال 1393 به دست مشتریان رسید، چیزی نبود جزء نسخه بازطراحی شده از سمند که به تغییراتی در فضای کابین و بخش‌های جلو و عقب بدنه مزین شده بود. البته نسخه ارتقاء یافته از این محصول با رفع برخی کاستی‌ها و اضافه شدن امکانات رفاهی در سال 1395 و با نام «دنا پلاس» روانه بازار شد.
دنا این روزها در چهار تیپ دنا معمولی، دنا پلاس دنده‌ای، دنا پلاس توربوشارژ دنده‌ای و دنا پلاس توربوشارژ با جعبه‌دنده اتوماتیک در بازار خودرو حضور دارد.
بد نیست بدانید در حال حاضر شرکتی به نام خزر آذربایجان، دنا و دنا پلاس را با اسامی SD و LD در خط تولید خود مونتاژ و در کشور آذربایجان عرضه می‌کند. تفاوت این خودروها با نسخه‌های موجود در بازار ایران به تغییر تزئینات طرح چوب به مشکی پیانویی، تریم داخلی چرم و گرمکن صندلی‌های جلو محدود شده است.
طراحی دنا معمولی
اجزای نمای جلوی دنا یعنی چراغ‌های بزرگ با اجزای تفکیک‌شده، جلو پنجره نسبتاً بزرگ و چراغ‌های مه‌شکن با فرم L شکل، به پیروی از خطوط افقی شکل گرفته و با یکدیگر هماهنگی دارند. البته فاصله قابل توجه بین قاب جلوپنجره و کاپوت خودرو، موردی ناخوشایند بوده که به نصب نوار لاستیکی توسط برخی مالکان منجر می‌شود. اما در نمای کناری با نقطه ضعف اصلی طراحی بدنه دنا روبرو هستیم، چراکه پروفیل درها و پنجره‌ها نسبت به سمند بدون تغییر باقیمانده و غیر از دستگیره‌های آسان بازشو و حذف زه‌ها، تفاوت دیگری ندارد. این مسئله در دنا پلاس برطرف شده هرچند که به طرح جانبی آن مدل نیز ایراداتی وارد است.
طرح رینگ‌های 15 اینچی که از تقاطع دو فرم + شکل پدید آمده، با هویت دنا به عنوان یک سدان خانوادگی هماهنگی دارد هرچند که در نمونه‌های تحویلی جدید با مدل 1400 متاسفانه شاهد حذف رینگ‌های آلیاژی و استفاده از قالپاق هستیم.
با کمی اغماض می‌توان طرح و گرافیک چراغ‌های عقب دنا را قابل قبول دانست، اما حقیقت این است که نقاط اشتراک چندانی میان نمای عقب و جلوی دنا وجود ندارد. انگار طراحان دنا پس از طراحی بخش جلو، از نمای جانبی گذر کرده و سپس پروژه‌ای کاملاً جدید برای طراحی نمای عقب یک خودروی سدان آغاز کرده‌اند. تنها نکته قابل ذکر در این بخش، فرورفتگی روی بخش بالایی در صندوق عقب است، که احتمالاً به منظور پرهیز از یکنواختی طراحی شده است، اما وجود آن را نمی‌توان چندان ضروری دانست. پرتاب نور به شدت آزاردهنده از LED چراغ‌های عقب این سدان ملی، مورد ناخوشایندی است که رانندگان خودروهای پشت سر دنا در ترافیک شهری با آن آشنا هستند.
در نهایت می‌توان اینگونه قضاوت کرد که اگر به طراحی دنا به عنوان پروژه‌ای در سال 2012 برای نخستین فیس‌لیفت واقعی در صنعت خودروسازی ایران نظر کنیم، تاحد زیادی قابل قبول به نظر می‌رسد ولی در مقایسه با چهره خودروهای روز جهان در سال 2021 و حتی چینی‌های مونتاژ داخل، چندان جایی برای تعریف و تمجید باقی نمی‌ماند.
کابین و امکانات رفاهی دنا معمولی
در کابین شاهد فضایی اقتصادی باکیفیت نه چندان بالای قطعات ولی کاملاً متفاوت با سمند هستیم. در بخش مرکزی داشبورد، نمایشگر، تهویه و چیدمان کلیدها با طرحی شبیه به محصولات قدیمی هیوندای شباهت دارد، که الزاماً نمی‌تواند به عنوان مزیت محسوب شود، ولی مطمئناً نسبت به سمند مدرن‌تر است.
تریم داخلی دنا از ابتدای عرضه در دو ترکیب رنگی مشکی و یا کرم و مشکی قابل انتخاب بوده که خودروی مورد بررسی از نوع دوم است. همانطور که انتظار می‌رود، قطعات پلاستیکی داشبورد در تریم مشکی ظاهر بهتری دارد و با مخمل مشکی نصب شده در پوشش داخلی درها هماهنگی بیشتری ایجاد کرده است. اما در تریم کرم با فضایی روشن‌تر مواجه هستیم، که البته آلودگی را بیشتر نمایش می‌دهد و در کنار سایر رنگ‌های به کارگرفته شده در تزئین کابین، کمی آشفتگی بصری ایجاد می‌کند.
از دنا به عنوان نسل جدید یک خودروی ملی انتظار می‌رفت که امکاناتی فراتر از سمند و حتی سایر خودروهای داخلی ارائه دهد که دنا تا حد زیادی به این انتظار پاسخ گفته و مواردی شامل نمایشگر 7 اینچی مولتی مدیای لمسی با پشتیبانی از بلوتوث، USB ، AUX و امکان فعال‌سازی رهیاب، آینه‌های تاشو برقی، ایموبلایزر، تنظیم شش‌گانه صندلی راننده و سرنشين جلو، شیشه‌های ضد اشعه UV، سیستم عیب‌یاب مرکزی (مولتی‌پلکس) با قابلیت هشدار در نمایشگر، سیستم کنترل بخار بنزین، سیستم قطع سوخت خودکار، چهار شیشه برقی خودکار، سیستم ایزوفیکس برای نصب صندلی کودک، فرمان جمع‌شونده تلسکوپی، چراغ مشایعت، سنسورهای پارک عقب، 4 بلندگو به همراه تیوتر، زیر آرنجی جلو و عقب، تنظیم ارتفاع چراغ، سیستم تهویه خودکار و دکمه‌های کنترل سیستم صوتی روی فرمان را به همراه دارد.
البته پس از بروز مشکلات ناشی از تحریم، در بازه زمانی خاصی کروز کنترل از دنا حذف شده است.
مشخصات فنی دنا معمولی
طول، عرض، ارتفاع و فاصله بین محورهای دنا به ترتیب 4.559، 1.944، 1.46 و 2.671 متر اعلام شده، که تنها تغییر آن نسبت به سمند در افزایش تقریباً 6 سانتی‌متری طول بدنه است.
پیشرانه 4 سیلندر و 16 سوپاپ EF7 در زیر کاپوت دنا قرار گرفته که با 1645 سی‌سی حجم و فناوری زمان‌بندی متغیر سوپاپ‌ها (CVVT)، 114 اسببخار قدرت و 155 نیوتن‌متر گشتاور را از طریق جعبه‌دنده 5 سرعته دستی به محور جلو منتقل می‌کند. شتاب صفر تا صد کیلومتر برساعت و حداکثر سرعت دنا با این پیشرانه به ترتیب 13.5 ثانیه و 189 کیلومتر برساعت اعلام شده است. ترمزهای جلو و عقب این خودروی 1258 کیلوگرمی از نوع دیسکی بوده، که در مدل‌های جدید شاهد حذف این سامانه از محور عقب هستیم.
رقم رسمی مصرف سوخت ترکیبی دنا برابر با 7.74 لیتر در هر صد کیلومتر و ظرفیت محفظه سوخت آن 60 لیتر اعلام شده است.
تجربه رانندگی با دنا معمولی
کیفیت سواری دنا برای اکثر ایرانیان بسیار آشناست، چراکه اجزاء و عملکرد سیستم تعلیق مشابه با سمند بوده و سواری نسبتاً نرم همراه با کوبش کمتر نسبت به محصولات قدیمی پژو ارائه می‌دهد. اگرچه فضای نسبتا بزرگ کابین، محفظه 500 لیتری صندوق و عملکرد نسبتا مناسب سیستم تهویه می‌تواند راضی‌کننده باشد، اما تغییر ابعاد صندلی‌ها به کاهش فضای پا و دید سرنشینان عقب نسبت به محیط جلو منجر شده که در سفرهای طولانی ممکن است نارضایتی را به همراه بیاورد.
علیرغم وجود سنسورهای پارک و نمایشگر مرکزی داشبورد، متاسفانه دوربین عقب در این خودرو تعبیه نشده است و مالکان این قطعه را از بازار آزاد تهیه می‌کنند که البته برای تسلط بر خودرویی با این ابعاد بسیار واجب است. متاسفانه در مدل‌های جدید قابلیت فعال‌سازی دوربین عقب در نمایشگر مرکزی در دسترس نیست.
گذشته از کیفیت نسبتاً پایین مواد و برخی ایرادات طراحی همچون دسترسی سخت به اهرم تنظیم صندلی‌های جلو، به طور کلی شکستگی یا ایراد ظاهری در کابین این خودروی 5 ساله با کارکرد بیش از 85 هزار کیلومتر اتفاق نیفتاده که البته نگهداری صحیح هم در این امر موثر است. جزئیات نقره‌ای رنگ طرح کروم نیز با گذشت زمان دچار مشکل خاصی نشده است.
در هنگام حرکت با دنا، حس راندن یک خودروی سنگین به راننده منتقل می‌شود، که البته مشابه با سایر اعضای خانواده سمند بوده و احتمالاً موردپسند برخی مشتریان جوان نیست. پس از شروع شتابگیری، عقربه سرعتسنج به راحتی به عدد 40 می‌رسد، اما بعد از آن، روند افزایش سرعت با کندی مواجه خواهد شد. درواقع EF7 به صورت تئوری نسبتاً قوی و کم‌مصرف است و از ساختاری بروزتر نسبت به پیشرانه‌های قدیمی پژو بهرهمند شده، اما به نظر می‌رسد ضرایب نامناسب جعبه‌دنده و همچنین وزن دنا، تاحدی از قابلیت‌های بالقوه EF7 کاسته باشد. در کل شتابگیری دنا در مسیر مستقیم قابل قبول است به شرطی که توقع زیادی از این سدان نسبتاً سنگین نداشته باشید. گران بودن نسبی قطعات یدکی این پیشرانه هم به راننده یادآوری می‌کند که از وارد آوردن فشار بیش از حد به پیشرانه خودداری کند.
لازم به‌ذکر است که با عبور دور موتور از 3 هزار دور در دقیقه، میزان نفوذ صدای پیشرانه به داخل به طور محسوس افزایش می‌یابد.
عملکرد ترمزهای دنا را می‌توان در سطح متوسط ارزیابی کرد که البته در سرعت‌های پایین و میانی، تا حد زیادی قابل اطمینان است. نباید فراموش کرد که دنا همچون اکثر خودروهای داخلی از سامانه کنترل پایداری (ESP) بی‌بهره مانده، بنابراین در زمینه هندلینگ و پایداری نمی‌توان انتظار زیادی از آن داشت. ایمنی غیرفعال دنا هم تنها به نصب دو کیسه هوا برای سرنشینان جلو و دو سامانه کمکی ترمز یعنی ABS و EBD محدود شده است، ضمن‌این‌که امنیت این سدان 4.5 متری فعلاً توسط هیچ یک از موسسات معتبر جهانی مورد بررسی قرار نگرفته است.
اگر سروصدای قطعات داخلی و خرابی دستگیره در عقب سمت راننده در خودروی مورد بررسی را به رقم کارکرد نسبت دهیم، بروز برخی ایرادات برقی را نمی‌توان نادیده گرفت. متاسفانه مشکلات برقی به عنوان امری شایع در دنا شناخته می‌شود، که از میان آن‌ها می‌توان به شنیده شدن صدای شبیه به جرقه از زیر داشبورد که مربوط به ایراد برقی سیستم تهویه بوده یا حتی اختلال در عملکرد شیشه‌های برقی، اشاره کرد.
اما این مشکلات در نمونه مورد بحث به صورت خرابی سنسور در جلو سمت راننده، اختلال در عملکرد دکمه کنترل صدا روی فرمان و چشمک زدن چراغ سقفی پس از مدت کمی روشن ماندن، بروز کرده است. عملکرد سنسور در به صورتی درآمده که در عین باز بودن آن، قفل درها فعال شده و هیچگونه هشداری بابت باز بودن اعلام نمی‌کند. البته این موارد با صرف هزینه‌ای در حدود 2 میلیون تومان (هفته اول مهر 1400) برطرف شده است.
اگر خودروسازان وطنی همسو با اکثر شرکت‌های خودروسازی جهان حرکت می‌کردند، احتمالاً اکنون باید درباره نسل سوم یا حتی چهارم دنا سخن می‌گفتیم، شبیه به مسیری که خودرویی همچون هیوندای سوناتا در طول 20 سال گذشته طی کرده است. اما اکنون که باید براساس شرایط فعلی دست به انتخاب بزنیم، می‌توان دنا را به عنوان یک گزینه نسبتاً جادار با طراحی قابل قبول و امکانات بالاتر از سایر سدان‌های داخلی مشابه پیشنهاد کرد مخصوصاً که قیمت نسخه‌های قدیمی سمند یعنی LX و سورن در فاصله کمی نسبت به دنا قرار گرفته است. البته امیدواریم سازنده داخلی نسبت به بازگرداندن امکانات حذف شده از دنا و افزایش کیفیت این خودرو به‌خصوص در بخش ادوات برقی اقدام نماید تا جایگاه دنا به عنوان یک خودروی ملی در نزد مشتریان متزلزل نشود.
عکاس: عماد رحمتی‌راد
نویسنده : عماد رحمتی‌راد
منبع : باما
