تفاوت قیمتی بین کارخانه و بازار در ماه‌های اخیر از 100 درصد هم گذشت. تفاوتی فاحش که عملاً باعث از حرکت ایستادن جریان بازار شد و به دغدغه اول بسیاری از مردم تبدیل‌شده است.
”ادعای سود 10 هزار میلیارد تومانی دلالان از کجا آمده و چقدر در محاسبات طرفداران افزایش قیمت نقش دارد؟“بر کسی پوشیده نیست که تفاوت قیمت کارخانه و بازار چقدر است. البته شاید نتوان قیمتی قطعی در بازار را به دست آورد و برای تحلیل استخراج کرد ولی می‌توان سود حاشیه بازار را در محدوده 60 تا 100 درصد تخمین زد.
مساله‌ای که کمتر به آن پرداخت شده است حجم سرمایه‌ای است که از این افزایش قیمت نصیب دلالان شده است. برای بررسی این مساله تقریباً هیچ آماری وجود ندارد. تقریباً هیچ آماری از فروش خودروهای دست‌دوم در دست نیست و آمار خودروهای صفر هم به تولید محدود می‌شود که شاخص درستی برای سنجش حجم حاشیه بازار نیست.
حالا برخی با جمع و تفریقی در این باب اعداد و ارقامی را مطرح می‌کنند که دلیل استدلال افزایش قیمت می‌شود. مثلاً سود دلالان را 10 هزار میلیارد تومان و ضرر خودروسازان را 6 هزار میلیارد تومان عنوان می‌کنند و با جمع و تفریقی به رقم پیشنهادی خودروسازان یعنی 5 درصد زیر قیمت بازار می‌رسند؛ اما این ادعا چقدر درست و این محاسبات چقدر صحیح است؟
خودروسازان پیشنهاد افزایش قیمتی بین 60 تا 80 درصد را دارند و این همان چیزی است که به 5 درصد زیر حاشیه بازار معروف شده است.
ادعای سود 10 هزار میلیارد تومانی
روزنامه ایران در گزارشی آورده است که سود دلالان از بازار نزدیک به 10 هزار میلیارد تومان است. در این گزارش به گفته «آرش محبی‌نژاد» دبیر انجمن صنایع همگن قطعه‌سازان کشور اشاره می‌شود که رقم 10 هزار میلیارد تومانی را به‌عنوان سود دلالان معرفی می‌کند.
محبی‌نژاد در گفت‌و‌گو با «ایران» تایید کرد که دلالان بازار خودرو به‌واسطه حاشیه بازاری که با کارخانه به وجود آمد سودهای نجومی در حدود 10 هزار میلیارد تومان بردند. او گفت: «خودروسازان امسال حدود 40 هزار میلیارد تومان فروش داشتند و این در شرایطی است که فاصله قیمت کارخانه و بازار حداقل 60 درصد بود لذا به‌جای آن که این پول به سمت خرید قطعه و تولید برود، به جیب کسانی رفته است که هیچ عایدی برای کشور ندارند و تنها باعث گرانی خودرو در بازار شدند.»
رقم 10 هزار میلیارد از کجا آمده است؟
تولید خودرو دو خودروساز بزرگ کشور در 5 ماهه منتهی به آبان، تخمینی حدود 300 هزار دستگاه است. اگر همه این خودروها در بازار با تفاوت میانگین 30 میلیونی به فروش رسیده باشد سود آن به 9 هزار میلیارد تومان خواهد رسید. این فرض نیز مشروط به این است که کل تولیدات 4 ماه گذشته از طریق دلالان به فروش رسیده باشد.
به‌این‌ترتیب رقم موردنظر تنها در شرایطی به دست می‌آید که خود خودروسازان منبع این دلالی باشند. اگر این‌گونه باشد که سود مذکور جای دوری نرفته و خودروسازان دیگر نیازی به اجازه دولت ندارند؛ اگر این‌گونه نباشد که سود مذکور اساساً بسیار بیشتر از میزان قابل تخمین است.
افزایش قیمت 95 درصد حاشیه بازار تا برابری تراز مالی خودروسازان
ولی باز فرض را بر این بگذاریم که میزان سود 10 هزار میلیارد تومانی برای دلالان درست است. در این صورت با فرض زیان‌ده شدن 5.5 هزارمیلیاردی خودروسازان اگر آن‌ها نیمی از این مبلغ را به دست بیاورند دیگر زیان‌ده نخواهند بود. اگر حاشیه بازار را به گفته محبی‌نژاد 60 درصد در نظر بگیریم نصف حاشیه بازار یعنی 30 درصد افزایش قیمت کفاف زیان‌دهی خودروسازان را می‌دهد. این در حالی است که خودروسازان پیشنهاد افزایش قیمت تا 95 درصد حاشیه بازار را مطرح کرده‌اند.
پیش بینی قیمت خودرو
در مقاله پیش بینی قیمت خودرو عوامل مختلفی را با هم موشکافی می‌کنیم که هر کدام می‌توانند بر یک یا چند «بخش از بازار» اثر بگذارد و باعث کاهش قیمت خودرو یا حتی افزایش قیمت خودرو شوند.
*عکس از ایرنا
نویسنده : مسلم تقوی
منبع : باما
