تولید تایر در ایران و آمار واردات لاستیک و صادرات تایر

آذر 1402: جمال میرزایی، رئیس انجمن صنفی تولیدکنندگان لاستیک، درباره دونرخی بودن لاستیک گفت افزایش نرخ به واسطه تغییر نرخ ارز ترجیحی بود. با توجه به اینکه با این اقدام مشکل ارز تا حدود زیادی تأمین شد و طی 8 ماه ابتدایی سال 14 میلیون حلقه لاستیک تولید شده که نشان می‌دهد تولید نقش خود را ایفا کرده است. دو هفته قبل متعهد شدیم که 700 هزار حلقه لاستیک را در بازار عرضه کنیم. بیش از 300 هزار حلقه در بخش نمایندگان، 100 هزار حلقه در بخش عرضه مستقیم و بخشی هم به سازمان‌ها و حمل و نقل عمومی عرضه شده که مجموعا به 600 هزار حلقه می‌رسد و باقی آن نیز به‌زودی عرضه می‌شود. در مورد رینگ 13 در بازار کمبود نداریم باید به سراغ رفع التهاب‌ها و تقاضای کاذب باشیم. پیش بینی میکردیم که التهاب بازار تا به امروز مرتفع شود. کسانی تصور می کنند که تایر را می‌توانند امروز خریداری کنند و بعداً گرانتر بفروشند که تصور غلطی است.

غلامعلی مهدوی، دبیر هیئت عالی نظارت بر سازمان‌های صنفی وزارت صمت، در مورد دو نرخی بودن لاستیک توضیح داد التهابی کم در بازار ایجاد شده بخشی از آن به تولید بازمی‌گردد که تمهیداتی در این حوزه انجام شده و مشکل‌ تولید مرتفع شده است. وقتی در تولید مشکلی باشد، سطح عرضه کم شود موجب التهاب و تقاضای کاذب می‌شود؛ بنابراین هدف این است که در قالب سامانه‌ها عرضه لاستیک را شفاف کنیم. این طرح‌ها به صورت آزمایشی در بعضی شهر‌ها ایجاد شده که نتایج خوبی داشته است. در حال حاضر در بستر سامانه جامع تجارت این امکان فراهم شده که واحد‌های صنفی دارای کد نقش و مجوز صنفی، خرید خود را ثبت کنند تا میزان تقاضا مدیریت شود و تقاضای کاذب ایجاد نشود. قول ما این است که شفافیت لازم ایجاد شود که بخشی از این شفافیت از طریق سکو‌های اینترنتی و بخش زیادی از آن از طریق ثبت اطلاعات در سامانه جامع تجاری خواهد بود.

نیک منش، معاون بازرسی اتاق بازرگانی و اصناف ایران، در خصوص تنظیم بازار لاستیک اظهار کرد بعد از التهابی که در بازار لاستیک به وجود آمد و پس از بازرسی اتاق‌های اصناف کشور، گزارش‌ها به ستاد تنظیم بازار داده شد و جلسات متعددی با وزارت صمت گذاشته شد. انتظار ما این بود در رینگ‌های پرتقاضا، عرضه به طور کامل انجام شود، اما به طور مطلوبی این اتفاق نیفتاده است و این کمبود همچنان در بازار وجود دارد. در سه ماه اول سال آنچنان که باید تولید نداشتیم و در یکی دو ماهه اخیر تولید افزایش پیدا کرده است. خرده فروش‌ها و عمده فروش‌ها هم از سامانه جامع تجارت و هم از سکوی‌های اینترنتی استقبال می کنند. این سامانه‌ها می تواند در تعادل بازار کمک کند، اما تسریع در فرآیند خرید تایر می تواند اثرگذاری بیشتری داشته باشد.

آبان 1402: حسین فرهیدزاده، رئیس سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولید کنندگان، اعلام کرد تعرفه واردات لاستیک از ۳۲ درصد به ۱۰ درصد کاهش یافته و لاستیک مورد نیاز مردم تامین شده و از طریق سامانه‌های فروش وزارت صنعت و شرکت‌های تولید کننده به صورت مستقیم با قیمت مصوب در حال توزیع است.

وی اظهار کرد در بحث بازار لاستیک باید توجه داشت که موضوع تامین و توزیع از یکدیگر جدا هستند؛ ناترازی از قدیم در تولید این محصول در مقابل مصرف وجود دارد. سالانه 21 میلیون حلقه لاستیک در کشور تولید و 3.7 میلیون حلقه لاستیک وارد می‌شود اما نیاز کشور در این زمینه 26 تا 27 میلیون حلقه است، این امر باعث می‌شود که در برخی مواقع با کمبود آن در بازار رو به رو شویم. طرحی در وزارت صمت وجود دارد که در حوزه نهاده‌های تولید، به تولید‌کنندگان کمک می‌شود تا بتوانند، تولید خود را افزایش دهند و در حوزه های ارزی نیز به آنها کمک شده است. در حوزه واردات نیز، تعرفه واردات لاستیک از 32 درصد به 10 درصد کاهش یافته و توسط هیئت وزیران ابلاغ شده است امیدواریم که این ناترازی با واردات و افزایش تولید داخلی رفع شود.

وی افزود در شبکه توزیع لاستیک نیز از طریق سامانه‌های فروش وزارت صنعت و خود شرکت‌های تولید کننده به صورت مستقیم به دست مصرف کننده می‌رسد. لاستیک کالای سرمایه‌ای نیست و تاریخ مصرف دارد. مردم در هر زمانی می‌توانند در صورت نیاز، این محصول  از طریق سامانه های معرفی شده با قیمت مصوب خریداری کنند. طرح‌های نظارت و بازرسی در سازمان‌های صمت استان و اصناف ابلاغ و اجرا شده است. بر انبارها، تولیدکنندگان و سیستم‌های پخش تمرکز داریم تا اگر  خروجی از دستور العمل‌ها وجود داشته باشد، برخورد تعزیراتی و انضباطی صورت گیرد.

آبان 1402: جمال میرزایی، رئیس انجمن صنفی صنعت تایر ایران، از افزایش ۲۰۰ هزار تنی ظرفیت تولید صنعت تایر کشور تا دو سال آینده خبر داد و اظهار کرد سالیانه حدود 300 هزار تن تایر تولید می‌شود و 15 هزار نفر به صورت مستقیم در این صنعت فعالیت می‌کنند. البته با به بهره برداری رسیدن مجموعه‌های جدید در مناطق مختلف کشور این تعداد افزایش چشمگیری خواهد یافت.

وی افزود ظرفیت اسمی مجموعه صنعتی کرمان، 44 هزار تن با اشتغالزایی‌ 800 نفر است. بخش عمده تولیدات این سایت، تولید تایر باری و اتوبوسی و بقیه تایر سواری، راه سازی و معدنی است، که با برنامه ریزی‌های انجام شده 30 هزار تن آن تا یک سال آینده به بهره برداری می‌رسد. علاوه بر این مجموعه، کارخانه دیگری در کرمان در حال احداث است که 28 تا 30 هزار تن ظرفیت تولید تایر‌های معدنی دارد و 850 نفر اشتغالزایی خواهد داشت. سایت ایران تایر با ظرفیت اسمی 25 هزار تنی هم تا سال آینده به بهره برداری خواهد رسید و 750 نفر هم آنجا مشغول به کار خواهند شد. همچنین سایت دیگری در الیگودرز راه اندازی می‌شود که 50 هزار تن ظرفیت تولید خواهد داشت و 950 نفر در این سایت مشغول به فعالیت خواهند شد بنابراین با افزایش ظرفیت‌های تولید، کمک زیادی به بخش اشتغالزایی کشور می‌شود.

آقای میرزایی گفت البته بخشی هم اکنون در حال اجرایی شدن است به طور نمونه در بخش کویر تایر 15 هزار تن و در بخش سبلان رازی، 22 هزار تن به ظرفیت تولید اضافه شده ضمن اینکه ظرفیت تولید در حال تکمیل است. در سبلان رازی یک خط تولید اضافه شده و در حال رسیدن به ظرفیت است، همچنین در کویرتایر ماشین آلات نصب شده، اما به دلیل مشکلات ارزی، تولید تا حدودی کاهش پیدا کرده که اگر ارز تامین شود کاهش تولید جبران خواهد شد و افزایش تولید را شاهد خواهیم بود. ‌در کردستان روزانه 120 تن تایر تولید می‌شود و می‌توانیم تا پایان سال به رقم 125 هزار تن برسانیم در کرمان هم 6 هزار تن ظرفیت اسمی ایجاد شده و تا پایان سال شاهد افزایش تولید خواهیم بود.

آبان 1402: محمد رضوانی‌فر، معاون وزیر اقتصاد و رئیس کل گمرک ایران، اعلام کرد پس از کاهش سود بازرگانی لاستیک سواری بر اساس مصوبه هیات وزیران به 6 درصد، مراتب به تمامی گمرکات ابلاغ گردید که ترخیص این کالا بنا به سود بازرگانی جدید انجام شود.  سپس تعداد 14 هزار حلقه لاستیک به وزن 907 تن از تاریخ ابلاغ این مصوبه بر اساس سود بازرگانی جدید از گمرکات ترخیص شده است.

وی افزود هیات وزیران در مصوبه ای سود بازرگانی لاستیک خودرو سواری را به 6 درصد کاهش داد که این مصوبه در تاریخ 29 مهرماه 1402 از طرف معاون اول رئیس جمهور ابلاغ شد و تا پایان سال جاری ماخذ اخذ سود بازرگانی واردات لاستیک سواری به کشور 6 درصد خواهد بود.

مهر 1402: تصویب‌نامه هیئت وزیران در خصوص کاهش میزان سود بازرگانی انواع لاستیک خودرو سواری به وزارتخانه های صمت و اقتصاد ابلاغ شد.

هیئت وزیران در جلسه ۱۴۰۲/۷/۲۶ به پیشنهاد شماره ۱۱۷۱۸۳۵ مورخ ۱۴۰۲/۷/۱۶ وزارت صنعت معدن و تجارت و به استناد اصل یکصد و سی و هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، سود بازرگانی انواع لاستیک خودروی سواری (صرفاً تا پایان سال ۱۴۰۲) را به شرح شماره تعرفه های ۴۰۱۱۱۰۱۰،۴۰۱۱۱۰۳۰،۴۰۱۱۱۰۳۰ و۴۰۱۱۱۰۹۰ به میزان ۶درصد تعیین کرد.

پیش از این، میزان تعرفه حقوق ورودی این کالاها شامل حقوق گمرکی معادل ۴درصد ارزش گمرکی کالا به اضافه سود بازرگانی ۲۸درصد بوده است که با کاهش سود بازرگانی به ۶ درصد، تعرفه ورودی این کالاها با کاهش ۲۲ درصدی همراه خواهد بود.

اخیرا نیز سخنگوی دولت در جمع خبرنگاران از اقدامات حمایتی دولت برای افزایش میزان تولید داخلی این محصول و کاهش هزینه  تایرهای وارداتی خودروهای سواری به منظور رفع نیاز کشور خبر داده بود.

مهر 1402: حسین فرهیدزاده، معاون وزیر صمت و رئیس سازمان حمایت، تاکید کرد افزایش قیمت لاستیک خودرو لزوما مشکل این صنعت را حل نمی کند زیرا عرضه لاستیک به حد نیاز انجام نمی‌شود. تولید و توزیع لاستیک خودرو امسال نسبت به سال قبل کاهش 14 درصدی دارد و این بخش با مشکلاتی مواجه است و تبادل ارز در آن به سختی انجام می گیرد. جبران کمبود تولید لاستیک خودرو در کشور مستلزم تامین ارز برای واردات در این بخش و ساماندهی حوزه توزیع از طریق خروج آن ها از حالت سنتی و ثبت نام توزیع کنندگان لاستیک در سامانه جامع تجارت است.

وی افزود این وزارتخانه بسته پیشنهادی خود مبنی بر تامین ارز را از مسیر تالار دوم سامانه نیما و کاهش تعرفه واردات (10 درصد) ارائه داده است تا در بازه زمانی سه ماهه بتوان لاستیک خودرو را به یک قیمت معقولی رساند و وظیفه بازرسان در این بخش رصد بازار لاستیک خودرو است تا قیمت آن از رقم معقولی بیشتر نشود. در هر صورت کسری بین تولید لاستیک خودرو تا میزان نیاز آن در کشور باید به نحوی جبران شود که یکی از راهکارهای آن تامین لاستیک از محل واردات است. از سوی دیگر یکی از مشکلات بخش توزیع لاستیک خودرو، سنتی عمل کردن فعالان این حوزه است، ستاد تنظیم بازار کشور مصوبه ای دارد تا با نظارت و راهبری وزارت صمت توزیع کنندگان لاستیک خودرو در سامانه جامع تجارت یا سکوهای فروشگاهی ثبت نام کنند که البته این مصوبه شامل توزیع کنندگان روغن موتور نیز می شود.

شهریور 1402: محسن صفدری، مدیرکل صنایع شیمیایی و پلیمری، درباره کاهش تولید و توزیع لاستیک به واحدهای صنفی منتخب اظهار کرد در پنج ماهه اخیر به دلیل مشکلات تأمین ارز تولید لاستیک سواری حدود 10 درصد کاهش یافته که با پیگیری‌های وزارت صنعت، معدن و تجارت این مشکل تا حدودی برطرف شده است.

وی افزود یکی دیگر از مشکلات، وجود نظام توزیع سنتی در این بخش است که باید معاونت خدمات وزارت صمت برای ساماندهی نظام توزیع تدابیری بیندیشد چرا که تولیدکنندگان با قیمت‌های مصوب سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان محصول را به حلقه بعدی تحویل می‌دهند و در انتهای زنجیره توزیع، لاستیک با قیمت بالاتر از قیمت مصوب به دست مصرف‌کننده می‌رسد.

شهریور 1402: رئیس انجمن  تولیدکنندگان لاستیک، رئیس اتحادیه فروشندگان لاستیک و روغن، مدیرکل دفتر صنایع شیمیایی و پلیمری وزارت صمت و مدیرکل بازرسی کالاهای سرمایه ای سازمان حمایت، وضعیت بازار لاستیک را بررسی کردند. طبق گفت‌و‌گوی آن‌ها، خلاصه وضعیت بازار لاستیک به شرح زیر است:

• آقای میرزایی، رئیس انجمن تولیدکنندگان لاستیک، گفت در هفته های اخیر وعده هایی برای تخصیص  ارز مورد  نیاز داده شد. اخیرا به دلیل عدم تخصیص  ارز بخشی از ظرفیت های تولید را از دست دادیم.
• آقای صفدری، مدیرکل دفتر صنایع شیمیایی و پلیمری وزارت صمت، اظهار کرد از ابتدای سال برمبنای ارز 28 هزار و 500 تومان قرار بود تخصیص هایی داده شود. با بانک مرکزی صحبت و اعلام شده که  تامین ارز صورت گیرد. خرید ارز کمتر از یک هفته انجام می شود . وارد کنندگان قول هفته آینده را داده اند که براساس  اسناد و مستندات امیدواریم این مشکل  مرتفع شود و تا انتهای هفته آینده به نتیجه برسد‌.
• وی همچنین گفت تولید تایر با کاهش 14 درصدی همراه بوده است. 24 میلیون حلقه لاستیک نیاز سالانه است که 21 میلیون حلقه از محل تولیدات داخل و مابقی از محل خارجی تامین می شود. یک درصد کاهش واردات لاستیک سواری به دلیل کاهش نرخ ارز داشته ایم.
• آقای آل‌طاها، رئیس اتحادیه فروشندگان لاستیک و روغن،اعلام کرد زمانی که عرضه و تقاضا  متناسب نباشد، افزایش قیمت و دو نرخی شدن بازار ایجاد می شود. همچنین یک سری تقاضای کاذب ایجاد شده که نیاز به لاستیک را بیشتر  کرده است.
• میرزایی گفت 8 میلیون حلقه لاستیک سواری تولید شده، اما 8 میلیون و 100 هزار حلقه توزیع شده است. مواد انبارها را کاهش داده ایم و صادرات را هم به حداقل رسانده ایم. علت ملتهب بودن بازار دو نرخی بودن آن است‌. دو نرخی بودن باعث شده تا افرادی هم که نیاز به لاستیک ندارند، لاستیک درخواست کرده اند.
• قاسم پالوج، مدیرکل بازرسی کالاهای سرمایه ای سازمان حمایت، گفت از ابتدای سال 6 هزار و800 بازرسی در سطح عرضه  صورت گرفته و920 پرونده  تشکیل شده است. برای رفع این نابسامانی ها،  اقداماتی انجام شده است. توزیع مستقیم لاستیک و تایر سوار ی  در دستور کار است. اگر عرضه کافی به واحدهای صنفی انجام نشود این  شایعه ایجاد می شود که لاستیک نیست در نتیجه  قیمت ها افزایش می یابد.
• آقای صفدری معتقد است تا سامانه های فروشگاهی برقرار نشود، نمی‌توان نظارت  کرد و نظارت های سنتی پاسخ گو نیست . میل به گران فروشی در اصناف لاستیک وجود دارد و با توزیع فروشگاهی این بازار ساماندهی می شود.
• وی افزود تا زمانی که  آموزش کامل نشود، نمی شود به سامانه فروشگاهی متصل شد.  آموزش را به تمامی اتحادیه ها ارائه کرده ایم و تا پایان ماه و با اتمام آموزش به سامانه شفافیت فروشگاهی متصل خواهند شد.

شهریور 1402: محسن صفدری، مدیرکل دفتر صنایع شیمیایی و پلیمری وزارت صمت، اعلام کرد در بخش تایر سواری نیاز کشور حدود 28 میلیون حلقه در سال است که همین ظرفیت تولید وجود دارد. اما تولید واقعی 22 میلیون حلقه است. یکی از صنایع و محصولات راهبردی کشور، تایر به ویژه تایر‌های باری و اتوبوسی است که نیاز به 2 میلیون و 400 هزار حلقه است. در حوزه تایر باری و اتوبوسی که مخصوص کامیون ها، تریلی‌ها و ناوگان مسافربری کشور است حدود یک میلیون و 600 هزار حلقه وارد می‌شود. حدود 800 هزار حلقه هم با اضافه شدن یک واحد جدیدی که اخیرا به مدار تولید اضافه شده، در کشور تایر تولید می‌شود. ناوگان حمل و نقل کشور به شدت به این محصول وابسته است و به نوعی قوای محرکه اقتصاد در کشور به شمار می‌آید. اگر مشکلی در تامین و تولید این کالا به وجود آید، خیلی از صنایع و اصناف دچار مشکل می‌شوند.

وی تاکید کرد فناوری ساخت تایر باید به روز شود. دلیل اینکه کفایت لازم را در تولید این دسته از تایر نداریم این است که بیشتر کارخانجات از فناوری قدیمی بایاس یا نخی استفاده می‌کنند و باید به روزرسانی شوند و بروزرسانی فناوری ساخت تایر نیازمند تامین اعتبار از بانک‌های کشور است. با سرمایه گذاری 400 میلیون دلاری نه فقط فناوری ساخت تایرباری بلکه واحد‌های تولیدی قدیمی هم به روز می‌شوند. هم اکنون سالانه حدود 240 تا 300 میلیون دلار تایر باری و اتوبوس رادیال واردات داریم که با سرمایه گذاری در این صنعت از خروج ارز جلوگیری می‌شود.

شهریور 1402: برای نخستین بار در کشور، تولید تایرهای ATV (تایرهای کشاورزی سبک و موتورهای 4 چرخ) در کشور آغاز شد. همچنین در آغاز هفته دولت از تولید تایرهای تراکتور رونمایی شد. مهندسان داخلی توانستند با مهندسی معکوس، اکسترودر 8 اینچ کاملاً داخلی را تولید کنند که رویه تایرهای ATV را تولید می‌کند.

تایرهای ATV قبلا به طور کامل بر اساس نیاز بازار وارد می‌شد؛ اما با همت تولیدکنندگان داخلی خط تولید این تایرها کاملاً ایرانی و فرایند تولید لاستیک ماشین آلات بخش کشاورزی کاملاً داخلی سازی شد. احتمالا با راه اندازی خط تولید تایر ATV و خودکفایی در حوزه تولید این محصول واردات آن ممنوع شود.

مراسم افتتاح تولید تایرهای ATV و همچنین توسعه تولید تایرهای کشاورزی سبک و خط اکسترودر 8 اینچ تولید ناحیه آج تایر با حضور مدیرعامل صندوق بازنشستگی کشوری برگزار شد. اولین گام اساسی برای تولید تایرهای کشاورزی تا عرض مقطع 7.5 اینچ 0، فراهم کردن یکی از مراحل توسعه محصولات گروه ATV، افزایش تناژ تولید و به تبع آن افزایش بهره‌وری سیستم، طراحی و ساخت با تکیه بر دانش و تجارب داخلی، ایجاد فضا و زمان برای بهره برداری حداکثری از سایر تجهیزات موازی و کاهش ضایعات و دوباره کاری‌ها با توجه به افزایش ظرفیت تولیدی و کاهش هزینه‌های سربار در قیمت تمام شده محصول از جمله مواردی است که می‌توان به عنوان مزیت‌های افتتاح خط اکسترودر برشمرد. افزایش ظرفیت تولید به میزان 25 تن در روز، توسعه تایرهای کشاورزی، ایجاد قابلیت تولید و توسعه تایرهای ATV ، امکان تولید تردهای دوبل برای سایزهای تیوبلس، افزایش زمان در دسترس برای تعمیرات و نگهداری سایر اکسترودرها، کاهش توقفات تولید، افزایش راندمان خطوط تایر سازی، جلوگیری از خروج ارز از کشور و تأمین نیاز بازار داخلی و صادراتی تایرهای کشاورزی و ATV، از جمله سایر مزایای آن است.

شهریور 1402: صولت مرتضوی، وزیر کار، تعاون و رفاه اجتماعی، در تاریخ 31 مردادماه از کارخانه لاستیک بارز کرمان بازدید کرد و گفت 250 میلیون تن لاستیک در کشور تولید می‌شود که سهم این کارخانه معادل 48 درصد تولید کشور است. واردات لاستیک 120 هزار تن در سال است. گروه صنعتی بارز طی چهار ماهه اول امسال 12.5 درصد نسبت به مدت مشابه سال گذشته به طور متوسط رشد تولید داشته و این به معنی تحقق فرمان مقام معظم رهبری است.

وی افزود 115 هزار تن خط توسعه‌ای لاستیک در دست اقدام است و تا افق 1405 به خودکفایی خواهیم رسید. امید است که در افق 1405 واردات لاستیک با اجرای طرح‌های توسعه‌ای و تولید لاستیک توسط دولت و بخش خصوصی، به صفر برسد. گروه صنعتی بارز تا انتهای سال 1403 به رشد 35 درصدی در تولید لاستیک دست پیدا می‌کند.

مرداد 1402: کارخانجات تایرسازی از ابتدای امسال تا پایان تیرماه ۸۴ هزار و ۵۱۴ تن انواع تایر تولید کردند. این میزان تایر مشتمل بر 7 میلیون و 921 هزار و 864 حلقه تایر سواری، وانتی، باری اتوبوسی، کشاورزی، راه سازی و صنعتی است. تولید تایر در مقایسه با سل گذشته از نظر وزنی با افت 2 درصدی و از نظر تعداد حلقه با کاهش سه درصدی همراه شده است.

• در چهار ماهه امسال 53 هزار و 224 تن تایر سواری در کشور تولید شد که در مقایسه با مدت مشابه پارسال بدون تغییر ماند. با توجه به آمارها، تولید تایر سواری حدود 63 درصد از مجموع تولید تایرسازان را تشکیل می‌دهد.
• تولید تایر وانتی در این مدت با افت پنج درصدی به هفت هزار و 682 تن رسید.
• تا پایان تیرماه 15 هزار و 727 تن تایر باری اتوبوسی (شامل 9 هزار و 266 تن تایر رادیال و 6 هزار و 462 تن تایر بایاس) تولید شد که در مجموع نسبت به پارسال افت هشت درصدی داشته است.
• تولید 6 هزار و 99 تن تایر کشاورزی (افت 6 درصدی) و یک هزار و 781 تن تایر راه سازی و صنعتی (رشد 31 درصدی) از دیگر آمارهای چهار ماهه ابتدایی امسال شرکت ها و کاخانجات است.
• در بهار امسال پنج هزار و 879 تن تایر دوچرخه و موتور (افت سه درصدی ) و 2‌هزار و 887 تن تیوب (رشد پنج درصدی) تولید شد.
• شرکت‌های یاد شده توانستند 2 ‌هزار و 216 تن فلپ، تسمه نقاله، شیلنگ و غیره تولید کنند.

نکته بارز در این آمارها، کاهش شدید سهم تایرهای بایاس است که به نظر می‌رسد با توجه به فناوری قدیمی این دسته از تایرها، تمایل شرکت‌ها برای تولید آن ها کاهش یافته است.

صنعت تایر متشکل از 13 واحد تولیدی است. مجموع تولید کارخانجات عضو این انجمن سالیانه حدود 300 هزار تن است، در حالی که نیاز کشور سالیانه بین 400 تا 450 هزار تن تخمین زده می‌شود.

تیر 1402: کارخانجات و شرکت‌های تولیدکننده تایر موفق شدند از ابتدای سال ۱۴۰۲ تا پایان خرداد، ۶۵ هزار و ۳۵۳ تن انواع تایر تولید کنند که در هم‌سنجی با پارسال رشد چهار درصدی را نشان می‌دهد. این میزان تولید مشتمل بر 6 میلیون و 145 هزار و 21 تن انواع تایر بایاس و رادیال سواری، وانتی، باری اتوبوسی، کشاورزی، راه‌سازی و صنعتی است. در این مدت 41 هزار و 140 تن تایر بایاس و رادیال سواری تولید شد که حاکی از رشد پنج درصدی است.

با توجه به آمارها، تولید تایر سواری حدود 63 درصد از مجموع تولید تایرسازان را تشکیل می‌دهد. در این مدت فقط 19 تن تایر سواری بایاس تولید شد که در مقایسه با 41 هزار و 121 تن تایر سواری رادیال، افت چشمگیری نشان می‌دهد. در سه ماهه نخست امسال تایرسازان 5 ‌هزار و 952 تن تایر وانتی بایاس و رادیال تولید کردند که نشان‌دهنده رشد 6 درصدی است. در این میان تولید تایر وانتی بایاس با افت 13 درصدی و تایر وانتی رادیال با رشد 108 درصدی در هم‌سنجی با پارسال همراه شد.

تا پایان خرداد امسال، تولید تایر باری اتوبوسی با رشد سه ‌درصدی همراه شد و به 12 هزار و 506 تن رسید. در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، تولید تایرهای بایاس این دسته با کاهش 10 درصدی و رادیال با رشد 13 درصدی همراه شد. نکته مهم، کاهش شدید سهم تایرهای بایاس است که به نظر می‌رسد با توجه به فناوری قدیمی این دسته از تایرها، تمایل شرکت‌ها برای تولید آن ها کاهش یافته است. در تولید لاستیک‌های بایاس که فناوری قدیمی دارند، از الیاف و رشته‌های نخی استفاده شده و در تولید لاستیک‌های رادیال از رشته‌های سیمی استفاده می‌شود. همچنین 4 هزار و 436 تن تایر کشاورزی (افت هشت درصدی) و یک‌هزار و 319 تن تایر راه‌سازی و صنعتی (رشد 47 درصدی) از سوی کارخانجات تولید شد.

طبق آمارها، در بهار امسال 4 هزار و 281 تن تایر دوچرخه و موتور (افت سه درصدی ) و 2‌هزار و 46 تن تیوب (بدون تغییر) تولید شد. شرکت‌های یاد شده توانستند یک‌هزار و 673 تن فلپ، تسمه نقاله، شیلنگ و غیره تولید کنند.

خرداد 1402: آقای ستوده، عضو هیئت مدیره انجمن صنفی صنعت لاستیک، درباره چالش‌های این صنعت گفته که برای واردات هر کیلو تایر، باید 4 هزار دلار هزینه کرد؛ اما اگر این محصول در داخل تولید شود یک دلار ارزبری دارد‎.

حمیدرضا عبدالملکی، عضو هیئت مدیره انجمن صنفی صنعت تایر ایران، اعلام کرد سه چالش مهم در صنعت تایر وجود دارد؛ مهمترین چالشی که در یکی دو سال اخیر در این صنعت مشاهده می‌شود، بحث قیمت گذاری دستوری است که به کاهش سود و حتی زیان ده شدن این صنعت منجر شده است.

وی توضیح داد طبق توافقی که اواخر سال 1399 با وزارت صمت داشتیم‏، قرار شد شرکت‌های تولیدی همه آمار فروش را در سامانه جامع تجارت ثبت کنند و همه محصولات این صنعت از شمول قیمت گذاری خارج شود که با این روش تولید صنعت تایر در همان سال، 20 درصد رشد داشت‏. متاسفانه در سال 1400 این روند دوباره بر عکس شد و وزارت صمت بدون مشورت با انجمن صنفی صنعت تایر، تایر خودرو را مشمول قیمت گذاری دستوری کرد. اکثر شرکت‌های تولیدی که بیش از 90 درصد سهم بازار تولید داخل را دارند بورسی هستند که نتیجه قیمت گذاری دستوری است. هم اکنون اختلاف قیمت محصول تولید شده با قیمت بازار 15 تا 60 درصد است و این اختلاف قیمت از جیب تولید کننده به سمت بازار می‌رود و اگر وضع به همین روال ادامه یابد فعالیت شرکت‌های تایرسازی با چالش روبرو خواهد شد.

وی افزود 30 درصد مواد اولیه صنعت تایر وارداتی است که قیمت آن بر اساس نرخ جهانی و ارز نیمایی تامین می‌شود. عوامل دیگری مانند شناور بودن قیمت در داخل، نوسان نرخ ارز و جنگ اوکراین و روسیه موجب شد انرژی در دنیا گران شود و در نتیجه بر قیمت مواد شیمیایی هم تاثیر بگذارد. 70 درصد مواد اولیه از تولیدکنندگان داخلی و از طریق بورس تامین می‌شود بنابراین 100 درصد قیمت مواد اولیه این صنعت، شناور است؛ بنابراین آیا می‌شود قیمت نهایی کالایی برای مصرف کننده ثابت باشد، اما قیمت مواد اولیه آن در زنجیره تامین شناور و آن صنعت روی پای خود بایستد؟ تولیدکنندگان می‌گویند نتیجه دخالت نهاد‌های دولتی در قیمت گذاری، باعث افت تولید در صنایع لاستیک شده است.

محمدحسین زینلی، عضو انجمن صنعت تولیدکنندگان تایر، عنوان کرد صنعت تایر نیاز به پشتیبانی سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولید کنندگان دارد. در وزارت صمت سازمانی با عنوان سازمان حمایت مصرف کننده و تولیدکننده وجود دارد که این سازمان در برخی موارد مددرسان صنایع بوده، اما کاری انجام نداده که مصرف کننده و تولیدکننده راضی باشند. صنعت تایر مرتبط با صنعت حمل و نقل است و در اصل‏، 84 درصد جابجایی انسان و کالا را انجام می‌دهد. اما متاسفانه تاکنون توجه‌ها به این صنعت بسیار کم بوده برای نمونه در زمینه نرخ گذاری این صنعت ناعادلانه برخورد شده است.

وی افزود در یک سال و نیم گذشته، سهم انواع مواد در قیمت محصول 65 درصد بوده که اکنون به 82 تا 85 درصد رسیده، یعنی مواد به طور مداوم در حال گران شدن است، اما قیمت تایر ثابت مانده است. ده‌ها مواد را باید در تولید تایر ترکیب کنیم که با قیمت آزاد آن‌ها را خریداری می‌کنیم، اما باید با قیمت گذاری دستوری تایر را بفروشیم این شیوه مدیریت در هیج جای دنیا تایید شده نیست و باعث زیان تایرسازان است. قیمت گذاری دستوری زیان تایرسازان را افزایش داده است. اکنون انگیزه سرمایه گذاری کم شده و در مقابل بانک‌ها هم به تولیدکنندگان به دلیل این زیان وام نمی‌دهند؛ این در حالیست که طی سال‌های گذشته تلاش کردیم به خودکفایی در تولید تایر برسیم و موفق شدیم در حوزه فناوری، ساخت ماشین آلات و تجهیزات و تامین ناوگان حمل و نقل سبک و سنگین، سربلند بیرون آییم.

وی توضیح داد قیمت گذاری دستوری که تاکنون روی تایر اعمال شده، باعث سرکوب قیمت ها، استعداد‌ها و سرکوب توسعه شد؛ شرکت‌های تولیدی با قیمت گذاری دستوری سال گذشته صد‌ها میلیارد تومان ضرر کردند؛ اگر تولیدکنندگان تقویت نشوند باید سالی 100 هزار تن تایر وارد کنیم که 450 میلیون دلار ارز نیاز دارد، در حقیقت ما برای کارگر خارجی اشتغال ایجاد کرده ایم.

مهدی نیازی، سرپرست وزارت صمت، در این باره گفته که مشکل نقدینگی مشکلی همیشگی بوده و شیوه‌های جدید تامین مالی هم به دلیل همراهی نکردن بانک‌ها اجرایی نشده است‎.

بنابراین تایر سازان افزایش تولید را مساوی افزایش زیان می‌دانند؛ زیرا مواد اولیه را با قیمت آزاد خریداری می‌کنند، اما آن را با قیمت دستوری می‌فروشند‎؛ طبق ماده 90 قانون اجرای سیاست‌های اصل 44 قانون اساسی، چنانچه دولت به هر دلیل قیمت فروش کالا‌ها و یا خدمات بنگاه‌های مشمول واگذاری یا سایر بنگاه‌های بخش غیر دولتی را به قیمتی کمتر از قیمت بازار تکلیف کند، دولت مکلف است ما به التفاوت قیمت تکلیفی و هزینه تمام شده را تعیین و از محل اعتبارات و منابع دولت در سال جاری پرداخت یا از بدهی این بنگاه‌ها به سازمان امور مالیاتی کسر کند.

خرداد 1402: مصطفی تنها، سخنگوی صنعت تایر، اعلام کرد در شرایط تحریمی، سالانه حدود 280 هزار تن تایر در کشور تولید می‌شود و هر سال به نسبت سال قبل، تولید این صنعت با افزایش 5 تا 7 درصدی همراه است.

وی افزود مشکلی عمده‌ای که در صنعت تایر وجود دارد، نحوه تعاملی است که دستگاه‌های نظارتی با این صنعت دارند؛ نخست اینکه در سال 97 به صورت ناگهانی صادرات تایر ممنوع اعلام شد که با این کار، بازار‌های صادراتی که در شمال آفریقا، غرب آسیا و کشور‌های همسایه به وجود آمده بود را از دست دادیم و اکنون که دوباره اجازه صادرات تایر داده شده به دست آوردن مجدد این بازار‌ها کار ساده‌ای نیست. با وجود اینکه صنعت تایر یک زنجیره تولید است و پالایشگاه ها، معادن کشور و پتروشیمی‌ها هم در این زنجیره سهیم هستند، اما همه فشار‌های قیمتی که مراجع قیمت گذاری و ستاد تنظیم بازار، اعمال و تکلیف می‌کنند فقط روی تایر است و با مجموعه تولید کار ندارند و در شرایطی که قیمت نهاده‌های تولید مدام در حال افزایش است قیمتی که ابلاغ می‌شود با قیمت تمام شده تولید، همخوانی نداشته و بعضا برای تولیدکنندگان تایر صرفه اقتصادی ندارد. مثلا سال گذشته میانگین سود کارخانه‌های تایر از 3 درصد تجاوز نکرد که این فاجعه است، زیرا جذب سرمایه گذاری‌های جدید و تامین سرمایه را با اشکال مواجه می‌کند.

آقای تنها گفت حمایتی که دولت از این صنعت می‌کند این است که واردات بعضی از تایر‌ها مثل رینگ‌های 13 -14 و 15 که پر مصرف است را ممنوع اعلام کرده است؛ این تایر‌ها معمولا در خودرو‌های سنتی مثل پژو استفاده می‌شود.

سخنگوی صنعت تایر اظهار کرد در شرایط تحریمی، تامین مواد اولیه تایر و انتقال پول به کشور مبدا، مشکل دیگری است که می‌توان به آن اشاره کرد؛ فروشندگان مواد تا پول نگیرند مواد تحویل نمی‌دهند، اما با همه این مشکلات، توانستیم ثبات تولید را حفظ کنیم. متاسفانه از بهمن ماه گذشته، ارز مورد نیاز این صنعت به صورت قطره چکانی به تولید کنندگان تخصیص داده می‌شود و همین امر باعث افت تولید شده است. صنعتگران این حوزه با وجود همه مشکلات، توانستند بسیاری از مواد اولیه تایر که در گذشته وارد می‌شد را در داخل تولید کنند به طوریکه هم اکنون فقط 30 درصد مواد از خارج تامین و 70 درصد در داخل تولید می‌شود.

وی افزود اصلی‌ترین چالش این صنعت، تخصیص ارز مورد نیاز است تا تولید متوقف نشود. به طور میانگین ماهانه حدود 25 میلیون دلار نیاز ارزی این صنعت است که از بهمن ماه گذشته 23 میلیون دلار برای این صنعت تخصیص داده شده، اما فقط 3 میلیون دلار آن اجرایی و به دست فروشندگان و تامین کنندگان مواد رسیده و کارخانجات در این مدت روند تولید را با ذخایر شان ادامه داده اند تا تولید متوقف نشود. در تولید تایر 90 - 80 مواد مختلف باهم ترکیب می‌شوند که بعضی از این مواد به صورت گرمی اضافه می‌شوند، البته برخی از مواد ذخیر شده، تاریخ مصرف دارند که در صورت سررسید تاریخ انقضا، دیگر نمی‌شود از آن‌ها استفاده کرد و یا اگر یکی از مواد تشکیل دهنده تایر تمام شود عملا تولید متوقف می‌شود که این موارد هم تولید کنندگان را نگران می‌کند. ظرفیت اسمی سالانه تولید تایر در کشور حدود 400 هزار تن است. اما همه ظرفیت قابل بهره برداری نیست و حدود 300 تا 320 هزار تن تولید می‌شود.

سخنگوی صنعت تایر گفت هم اکنون 10 کارخانه در این حوزه فعال و دارای طرح‌های توسعه‌ای متفاوت هستند. یعنی بعضی از کارخانجات ما تنوع محصولاتشان را بیشتر کرده اند. به طور نمونه قبلا فقط تایر سواری تولید می‌کردند، اما با توجه به نیاز کشور تایر باری و تایر‌های مورد استفاده در ماشین آلات معدنی و راه سازی هم تولید می‌کنند، اما همه این فعالیت‌ها منوط به این است که بتوانند تسهیلات ارزی دریافت کنند و اگر این تسهیلات به موقع تخصیص داده نشود طرح موفق نمی‌شود البته بانک‌ها هم مشارکت و حمایت چندانی از این طرح‌ها ندارند.

تنها همچنین درباره وضعیت تولید تایر باری هم گفت دو نوع تایر باری در کشور تولید می‌شود؛ تایر باری بایاس که جزو تایر‌های سنتی محسوب می‌شود در این حوزه مازاد تولید وجود دارد. نوع دوم، تایر رادیال تمام سیمی است و ظرفیت تولید این تایر‌ها در کشور محدود است و کمبود تولید داریم. در شرایط فعلی, 398 هزار و 722 حلقه تایر باری اتوبوسی رادیال تولید شده است البته کارخانه جدید تایر باری اتوبوسی رادیال هم راه اندازی شده که محصولات آن امسال وارد بازار خواهد شد ضمن اینکه هم اکنون حدود 65 تا 70 درصد مصرف کشور وارداتی است که با راه اندازی کامل کارخانه جدید التاسیس و کارخانه رازی اردبیل، ظرفیت تولید دو برابر خواهد شد. با راه اندازی کامل کارخانجات جدید، حدود یک سوم نیاز کشور به تایر از طریق تولید کنندگان داخلی تامین خواهد شد و فقط 35 تا 40 درصد در این زمینه کمبود خواهیم داشت که با اجرایی شدن بقیه طرح‌های توسعه ای، ظرفیت تکمیل می‌شود. اصلی‌ترین چالش راهبردی این صنعت، نبود یک برنامه راهبردی و بلند مـدت وزارت صمت است و جایگاه تایر در صنعت کشور و اقتصاد ملی، تعریف و حتی پیش بینی هم نشده است.

آقای تنها همچنین اشاره کرد مشکل دیگری که در خصوص بحث‌های توسعه‌ای وجود دارد، صنعت خودروست؛ صنعت خودرو هم در عمل هیچ برنامه بلندمدتی ندارد تا از آن تبعیت شود؛ یعنی تولیدکنندگان و صنعت گران نمی‌دانند که در 5 سال آینده چه خودرویی تولید خواهد شد تا تایر مورد نیاز صنعت خودرو تولید شود. نکته مثبتی در مقررات تولید خودرو وجود دارد که تایر را جز درصد ساخت داخل حساب نمی‌کنند ما بعضا در تامین تایر این خودرو‌ها نیز با مشکل مواجه هستیم، زیرا خودروسازان مونتاژی هم برنامه‌ی بلندمدتی ندارند تا تولیدکنندگان طبق برنامه آن‌ها تایر تولید کنند. در صنعت تایر صادرات وجود دارد، اما محدود است، زیرا به دست آوردن بازار‌های صادراتی و رقابتی، و ورود به این بازار‌ها که رقبا تصاحب کردند کار راحتی نیست.

وی افزود درخواست ما از مسئولین امر این است که صادرات فقط مختص تولیدکنندگان باشد نه کسانی که کارت بازرگانی دارند. تولیدکنندگان در حوزه خودشان تخصص دارند بهتر می‌توانند محصولات را صادرات و بازار‌های رقابتی را مدیریت کنند بعضا مشاهده می‌شود کسانی که کارت بازرگانی دارند تایر‌ها را از سطح بازار جمع آوری و صادر می‌کنند بر این اساس اولا بازار‌های داخلی را برهم می‌زند و، چون آماری دقیقی توسط این افراد ارائه نمی‌شود ارز حاصل از صادر به کشور برگردانده نمی‌شود ضمن اینکه در این صنعت هرج و مرج ایجاد می‌شود. بیشترین صادرات تایر، در بخش تایر دو چرخ (دوچرخه و موتورسیکلت) است این نوع تایر بازار خوبی در آفریقا ایجاد کرده، چون دچار مسائل ممنوعیت صادرات نشده و در غرب آفریقا مثل مالی تایر‌های ایرانی از شهرت‌های خوبی برخورداراست. اما تایر‌های خودرویی ما بیشتر به کشور‌های همجوار صادر می‌شود.

آقای تنها گفت پتروشیمی‌ها مواد اولیه تولید تایر مثل پلیمر را از طریق بورس عرضه می‌کنند؛ در گذشته طبق توافقی که با پتروشیمی‌ها وجود داشت این مواد به صورت اعتباری به تولید کننده عرضه می‌شد، اما پتروشیمی تخت جمشید هفته گذشته اعلام کرد که فقط به صورت نقدی مواد عرضه خواهد کرد که چالش دیگری به مشکلات تامین مواد اولیه این صنعت اضافه شد.

وی اظهار کرد  در کشور‌های پیشرفته و صنعتی، مواد اولیه‌ای که در ساخت تایر‌ها استفاده می‌شود با مواد اولیه‌ای که در ایران تولید می‌شود متفاوت است. یکی از اصلی‌ترین موادها، استفاده از اس پی آر یا کائوچو مصنوعی است؛ در کشور‌های صنعتی از کائوچو مایع، اما در ایران از کائوچو جامد در تولید تایر استفاده می‌شود، چون پتروشیمی‌های ما تکنولوژی تولید آن را ندارند حتی به دنبال آن هم نیستند که داشته باشند در نتیجه صنعت تایر نه می‌تواند این تحول را در ساختار تایر ایجاد کند و نه می‌تواند تجربه دانش در این زمینه را توسعه دهد این یکی از موانعی است که در راه ارتقاء نسل تایر‌های تولید در کشور وجود دارد. این طرح ظرفیت تولید حدود 340 هزار حلقه تایر دارد البته امسال پیش بینی می‌شود حدود 130 هزار حقله تولید شود.

مصطفی تنها، سخنگوی انجمن صنفی صنعت تایر ایران، اظهار کرد تولید تایر در فروردین کم و بیش مانند سابق بوده، اما در اردیبهشت افت تولید داشتیم و اگر روند به همین شکل ادامه پیدا کند تا مرحله توقف تولید پیش خواهیم رفت.

وی در این باره توضیح داد مشکل اصلی این است که از بهمن ماه تا کنون از 23 میلیون دلار ارزی که به تولید تایر اختصاص دادند فقط 3 میلیون دلارش پرداخت شده است. این در حالی است که ماهانه به حدود 25 میلیون دلار نیاز است تا تولید ادامه داشته باشد. موجودی مواد اولیه در حال تمام شدن است و برای همین هم در اردیبهشت ماه کارخانه‌ها مجبور شدند تولیدشان را کاهش بدهند و بعضی دیگر شیفت کاری را کاهش دادند.

سخنگوی انجمن صنفی صنعت تایر ایران افزود به مسئولان مربوطه هشدار داده‌ شده که وضعیت خیلی وخیم است. آن‌ها وعده داده‌اند، اما عملی نشده است. فرآیند تخصیص ارز با بوروکراسی بسیار پیچیده‌ای همراه است، در وزارت صمت تخصیص داده می‌شود، اما وقتی به بانک مرکزی مراجعه می‌شود یا تامین نمی‌شود یا در نوبت سهمیه مانده و یا این که بانک عامل و یا صراف را عوض می‌کنند. این وضعیت نامناسب و خطرناک است و باید فکر عاجلی کنند تا بشود ارز را هم سریعتر دریافت و هم منتقل کرد.

آقای تنها درباره وجود خبرهایی مبنی بر کمبود لاستیک پراید گفت تولیدکننده اقدام به کاهش تولید تایر مهمی مانند پراید نمی‌کند، این اتفاق‌ها در بازار رخ می‌دهد، وگرنه وقتی تولید کاهش یابد، در مجموع کاهش پیدا می‌کند و یک سایز قربانی سایر سایزها نمی‌شود.

وی تاکید کرد چالش اصلی در این بخش تامین ارز و تداوم تولید است. اگر بگویند ارز 28 هزارتومانی نمی‌دهیم و ارز 43 هزارتومانی بگیرید حرفی نیست و یا اصلا اجازه دهند که با هر قیمتی که می‌توان مواد اولیه‌ را تامین کرد. اما آن موقع باید سقف قیمت را بردارند و بگذارند بر اساس قیمت تمام شده تولیدکننده و با یک حاشیه سود استاندارد که 15 تا 17 درصد است کالاها فروش روند و دولت فقط نظارت کند که توزیع شفاف باشد و از سود مصوب تخلف نشود. نمی‌شود که دولت سقف قیمت را ثابت نگه دارد و تولیدکننده مواد اولیه‌ را با ارز آزاد تامین کند.

اسفند 1401: براساس آمارهای منتشرشده از سوی تولیدکنندگان تایر، ۲۵۹ هزار تن انواع تایر خودروهای سواری، وانتی، باری و اتوبوسی، کشاورزی و ماشین‌آلات راه‌سازی و صنعتی در سال ۱۴۰۰ تولید شده است. همچنین تولیدکنندگان تایر از ابتدای سال جاری تا پایان آذرماه، ۱۹۶ هزار تن انواع تایر خودروهای سواری، وانتی، اتوبوسی، کشاورزی، راه‌سازی و صنعتی تولید کردند. این آمار در هم‌سنجی با سال گذشته، رشد یک‌ درصدی را نشان می‌دهد. درواقع این میزان تولید شامل ۱۸ میلیون و ۴۲۰ هزار و ۸۷۶ حلقه تایر است که از این نظر در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته ۲ درصد رشد داشته است.

با وجود این آمار تولید، در روزهای اخیر شرایط عجیبی در بازار تایر دیده می‌شود؛ شرایطی که به فروش تایر دولتی منجر شد، حتی تارنماهایی نیز به جهت خرید تایر معرفی شد، اما همچنان مشکلات تایر در بازار مشهود است و با کمبود رو به رو شده است. مصطفی تنها، سخنگوی انجمن صنعت تایر ایران، در خصوص کمبود عرضه تایر در بازار بیان کرد تولید و توزیع تایر در کشور کماکان طبق روال گذشته ادامه دارد؛ اما عده‌ای به علت تفاوت شدید نرخ ارز نیمایی و آزاد، تایرهای دولتی موجود در بازار را جمع‌آوری کرده و به کشورهای همسایه قاچاق می‌کنند. انجمن صنعت تایر ایران چندین بار درخواست داشته که انحصار صادرات تایر فقط در اختیار تولیدکنندگان داخلی باشد و کسی غیر از تولیدکنندگان نتواند تایر صادر کند؛ زیرا این موضوع به دلیل خرید ریالی و فروش آن با دلار باعث اختلال در بازار داخلی خواهد شد. متأسفانه تاکنون درخواست‌های انجمن صنعت تایر در خصوص انحصار صادرات تایر مورد موافقت قرار نگرفته است. از طرفی اگر صادرات تایر در انحصار تولیدکنندگان باشد، بازار داخلی و همچنین صادرات به‌خوبی تنظیم خواهد شد.

وی افزود کاهش روزبه‌روز ارزش ریال و به‌تبع آن افزایش قیمت مواد اولیه، باعث بالارفتن قیمت تمام شده تولید تایر شده است. به سبب افزایش هزینه‌ها، درخواست افزایش قیمت توسط انجمن تولیدکنندگان تایر ارائه شد؛ اما با این موضوع موافقت نشده است. طبق قوانین سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان، تولیدکنندگان می‌توانند ۱۷ درصد سود بر اساس قیمت تمام شده دریافت کنند، بهتر است افزایش قیمت نیز در اختیار انجمن صنعت تایر باشد و فقط نظارت به‌منظور مقابله با تخلف و دریافت سود بیش از حد، صورت پذیرد. اگر قیمت تایر در اختیار تولیدکنندگان باشد، انگیزه تولید، سرمایه‌گذاری، جذب نقدینگی از بانک‌ها و توسعه صنعت تایر و همچنین تأمین نیازهای روزافزون تایر در کشور افزایش پیدا خواهد کرد.

آقای تنها اظهار کرد در حال حاضر تایرسازان، لاستیک خودروهای سواری که اصلی‌ترین نیاز بازار است را به‌راحتی تولید و تأمین می‌کنند. حتی به سبب تولید بیش از نیاز کشور، تایرسازان قادر هستند مازاد لاستیک تولیدی را صادر کنند. تایر خودروهای سنگین دو نوع بایاس و رادیال دارد که تایرهای بایاس بیش از نیاز بازار تولید می‌شود، البته همه کارخانه‌ها از تمام ظرفیت خود استفاده نمی‌کنند و این امر به علت عدم فروش است. البته در خصوص تایرهای رادیال اوضاع متفاوت است و تنها دو واحد تولیدی مشغول به فعالیت هستند، در نتیجه به سبب پاسخگویی نیاز بازار، لازم است واردات صورت گیرد که این عمل نیز در حال انجام است.

بهمن 1401: ناصر پرهیزگار، مدیرعامل شرکت مهندسی و تحقیقات صنایع لاستیک، عنوان کرد شرکت‌های دانش‌بنیان قادرند در صورت حمایت دولت، تولید بدون ریسک توقف را در صنعت استراتژیک تایر رقم بزنند. در 15 سال گذشته، میزان داخلی‌سازی در صنعت تایر از 35 درصد به بیش از 65 درصد افزایش یافته است. به‌تازگی نیز اسید استئاریک مورد استفاده در این صنعت، که قبل از این وارد می‌شده، توسط یکی از شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی‌سازی شد. به‌زودی داخلی‌سازی شتاب‌دهنده‌ها نیز در دستور کار قرار خواهد گرفت.

وی افزود تحریم‌ها سبب شده تا در سال‌های گذشته در زمینه فناوری، ماشین‌آلات و خطوط تولید شاهد عقب‌افتادگی‌هایی در این صنعت باشیم. همچنین تخصیص ندادن وام و تسهیلات از سوی بانک‌ها به این صنعت در سال‌های گذشته بر مشکلات موجود، به‌ویژه در بحث تحقیق و توسعه، افزوده است. اکنون بیش از 500 میلیون دلار طرح و پروژه با پیشرفت بالای 40 تا 50 درصدی در صنعت تایر وجود دارد، اما به دلایل یاد شده مسکوت مانده است.

براساس گفته‌های آقای پرهیزگار، اختلاف قیمت کارخانه‌ای و بازاری انواع تایر به 50 تا 90 درصد رسیده است و این نرخ‌ها نمی‌تواند سیگنال درستی به صنعت بدهد. دستگاه‌های کنترل‌کننده نهاده‌های تولید، باید بر قیمت مواد اولیه نظیر محصولات پتروشیمی، نخ، دوده، انرژی و غیره، نظارت بیش‌تری داشته باشند. تایر، صنعتی استراتژیک است و انتظار می‌رود که دولت از این صنعت حمایت کند.

فعالان این صنعت خواستار خروج از قیمت‌گذاری دستوری و انجام قیمت‌گذاری محصولات توسط خود شرکت‌ها هستند یا حداقل عرضه تایر در بورس به آنان اجازه داده شود که در این صورت کالا با قیمت مناسب‌تری به دست مصرف‌کنندگان واقعی خواهد رسید.

دی 1401: تولیدکنندگان تایر از ابتدای سال جاری تا پایان آذرماه، ۱۹۶ هزار و ۲۳۸ تن انواع تایر خودروهای سواری، وانتی، اتوبوسی، کشاورزی، راه‌سازی و صنعتی تولید کردند. این آمار در هم‌سنجی با سال گذشته، رشد یک درصدی را نشان می‌دهد. این میزان تولید شامل 18 میلیون و 420 هزار و 876 حلقه تایر است که از این نظر در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته 2 درصد افزایش داشته است. 

در این مدت زمان ۹ ماهه، 121 هزار و 943 تن انواع تایر بایاس و رادیال سواری در کشور تولید شد که رشد هشت درصدی را نشان می‌دهد. تایرسواری بیش از 62 درصد کل تولیدات تایرسازان را به خود اختصاص داده است. در این مدت تولید تایر وانتی با افت 9 درصدی به 18 هزار و 823 تن رسید. همچنین تا پایان آذر ماه 38 هزار و 355 تن تایر باری اتوبوسی (افت 9 درصدی)، 13 هزار و 958 تن تایر ماشین‌آلات کشاورزی (کاهش 11 درصدی) و سه هزار و 158 تن تایر ماشین‌آلات راه‌سازی و صنعتی (افت 15 درصدی) در کشور تولید شد. 

تولید  تایر دوچرخه، موتورسیکلت و تیوب در 9 ماهه امسال مشتمل بر 14 هزار و 119 تن تایر دوچرخه و موتور (رشد سه درصدی) و 6 هزار و 966 تن تیوب (افت هفت درصدی) بود. همچنین 2 میلیون و 642 هزار و 735 حلقه فلپ (روبان لاستیکی دور چرخ)، تسمه نقاله، شیلنگ و غیره به وزن چهار هزار و 976 تن توسط کارخانجات داخلی تولید شد. 

دی 1401: شهریار افندی‌زاده، معاون وزیر راه و شهرسازی، در جلسه کارگروه پایش، وزارت صمت را متولی اصلی در زمینه تامین کالاها و اقلام اساسی کشور از طریق تولید و واردات دانست و بیان کرد هماهنگی‌های لازم برای تحقق اهداف حمل و نقل، ارتقا کیفیت و افزایش بهره‌وری در بخش جابجایی بار و مسافر و بهبود وضعیت معیشت صنعت رانندگان نیز توسط وزارت راه و شهرسازی و سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای، و رصد این امور در کارگروه پایش تاکنون صورت گرفته است. 

وی همچنین بر لزوم پیگیری و مساعدت وزارت صمت برای رفع کمبودها و تامین نیازهای کامیون‌داران و رانندگان فعال در بخش حمل و نقل جاده‌ای تاکید کرد. 

نیاز سالانه کشور به انواع لاستیک سنگین، حدود یک میلیون و دویست هزار حلقه است. در حال حاضر تنها 30 درصد نیاز بازار از تولید داخل و 70درصد بقیه آن، از طریق واردات تامین می‌شود. در این زمینه همکاری وزارت صمت، سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای و اصناف مرتبط، از الزامات برای توزیع عادلانه و بی‌واسطه این کالاست. 

آذر 1401: تولیدکنندگان تایر، از ابتدای امسال تا پایان آبان‌ماه، بیش از ۱۶ میلیون و ۲۷۹ هزار حلقه انواع تایر خودروهای سواری، وانتی، اتوبوسی، کشاورزی، راه‌سازی و صنعتی تولید کردند. این آمار نسبت به سال گذشته، رشد ۲ درصدی را نشان می‌دهد. این میزان تولید، معادل 172 هزار و 653 تن تایر است که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، 419 تن افزایش داشته است. 

در هشت ماهه امسال، 107 هزار و 625 تن انواع تایر بایاس و رادیال سواری در کشور تولید شد که رشد هشت درصدی را نشان می‌دهد. تایرسواری 62.3 درصد کل تولیدات تایرسازان را به خود اختصاص داده است. برای تولید لاستیک‌های بایاس که فناوری قدیمی دارند، از الیاف و رشته‌های نخی استفاده شده و در تولید لاستیک‌های رادیال از رشته‌های سیمی استفاده می‌شود. 

تولید تایر وانتی در این بازه زمانی با افت 10 درصدی به 16 هزار و 498 تن رسید. تا پایان آبان‌ماه 33 هزار و 424 تن تایر باری اتوبوسی (افت 10 درصدی)، 12 هزار و 365 تن تایر ماشین‌آلات کشاورزی (کاهش 12 درصدی) و 2 هزار و 741 تن تایر ماشین‌آلات راه‌سازی و صنعتی (افت 16 درصدی) در کشور تولید شد. 

تولید تایر دوچرخه، موتورسیکلت و تیوب، در هشت ماهه امسال، مشتمل بر 12 هزار و 132 تن تایر دوچرخه و موتور (رشد 2 درصدی) و 6 هزار و 140 تن تیوب (افت ۷ درصدی) بود. همچنین 2 میلیون و 318 هزار و 616 حلقه فلپ (روبان لاستیکی دور چرخ)، تسمه نقاله، شیلنگ و ... به وزن چهار هزار و 418 تن تولید شد. 

آبان 1401: جدیدترین آمار تولید تایر در کشور نشان می‌دهد که شرکت‌ها و کارخانجات تایرسازی، از ابتدای امسال تا پایان مهرماه، ۱۴۹ هزار و ۷۱۲ تن انواع تایر خودروهای سواری، وانتی، باری و اتوبوسی، کشاورزی، راه‌سازی و صنعتی تولید کرده‌اند که معادل 14 میلیون و 177 هزار و 370 حلقه تایر است. این آمار از نظر وزنی در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته بدون تغییر بوده، اما از نظر تعداد حلقه رشد سه درصدی را نشان می‌دهد. 

در این بازه زمانی، 93 هزار و 650 تن تایر بایاس و رادیال خودرو سواری در کشور تولید شد که حاکی از رشد 9 درصدی است. تایر سواری بیش‌ترین میزان تولید تایرسازان را با 62.5 درصد به خود اختصاص داده است. همچنین 14 هزار و 138 تن تایر وانتی در کشور تولید شد که نسبت به سال گذشته، افت 10 درصدی داشته است. 28 هزار و 867 تن تایر باری و اتوبوسی (افت 11 درصدی)، 10 هزار و 706 تن تایر کشاورزی (کاهش 14 درصدی) و 2 هزار و 350 تن تایر خودروهای راه‌سازی و صنعتی (افت 18 درصدی) در کشور تولید شد. 10 هزار و 251 تن تایر دوچرخه و موتور و پنج‌هزار و 663 تن تیوب نیز در کشور به تولید رسید.

بر اساس گفته دبیر انجمن صنعت تایر ایران، قیمت‌گذاری دستوری تایرهای باری، کامیونی و سواری رادیال سبب شده تا شرکت‌های تولیدکننده این تایرها وضعیت خوبی نداشته باشند. 

مهر 1401: حسین غیاثی، تحلیلگر بازار سرمایه، درباره تاثیر ورود تایر به بورس کالا توضیح داد که سرمایه‌گذاران و سهام‌داران شرکت‌های تایرساز، از گذشته خواهان کشف قیمت تایر در بورس کالا بودند؛ زیرا وقتی کالایی به بورس می‌رود، تابع شرایطی از قیمت‌گذاری می‌شود؛ این شرایط شامل قیمت جهانی تایر و همچنین قیمت تمام‌شده تایر است. قیمت‌گذاری تایر در بستر بورس کالا، یک نرخ‌گذاری کاملا عقلایی خواهد بود که همه با آن موافق هستند. 

وی افزود یکی از مزیت‌های معاملات تایر در بورس کالا این است که معاملات شرکت‌ها بسیار شفاف‌‌تر می‌شوند. قبلا این شرکت‌ها دو دفتره بودند؛ یعنی محصول را با یک قیمتی می‌فروختند، اما قیمت دیگری را در دفتر گزارش می‌کردند. با ورود تایر خودرو به بورس کالا، بسیاری از مشکلات قیمت‌گذاری دستوری از بین خواهد رفت. قیمت‌گذاری دستوری باعث می‌شد تا سود شرکت‌ها به دلال ها منتقل شود؛ اما با حذف قیمت‌گذاری دستوری، سود فروش تایر به شرکت‌ها و سهام‌داران منتقل خواهد شد. 

آقای غیاثی گفت اگر گزارش‌های شرکت‌های تایرساز در زمانی که قیمت‌گذاری دستوری حکمفرما بود، با زمانی که قیمت‌گذاری در بورس کالا انجام می‌شود، مقایسه شوند، به راحتی می‌توان دریافت که شرکت‌های تایرساز چه سود خوبی از فروش محصولات خود در بورس کالا به دست می‌آورند. آزادسازی صادرات تایر نیز موجب شده تا شرکت‌ها حجم تولید خود را افزایش دهند و بیش‌تر سود کنند. البته افزایش صادرات تایر ممکن است قیمت تایر داخلی را افزایش دهد؛ زیرا تعداد تایر صادراتی بیش‌تر شده و به نوعی قیمت داخلی تایر با قیمت جهانی تایر همسان می‌شود که افزایش سودآوری شرکت‌های بورسی را در پی خواهد داشت. 

مهر 1401: علی‌اکبر شامانی، مدیرکل دفتر صادرات گمرک ایران، بخشنامه‌ای را به گمرکات اجرایی کشور اعلام کرد. طبق این بخشنامه که در آن به آزاد شدن صادرات تایر اشاره شده است، آمده:

پیرو بخشنامه 206/‏97/‏741500 مورخ 21 شهریور 1401 در خصوص ممنوعیت برخی اقلام صادراتی از جمله انواع لاستیک سبک و سنگین به پیوست تصویرنامه شماره 60/‏155798 مورخ 23 شهریور 1401 دفتر مقررات صادرات و واردات وزارت صمت موضوع رفع ممنوعیت صادرات تایر منضم به نامه شماره 60/‏145419 مورخ 3 شهریور 1401 معاون معادن و فرآوری مواد وزارتخامه مزبور نامه شماره 401/‏6008 مورخ 24 مرداد 1401 انجمن صنفی صنعت تایر جهت اقدام وفق مفاد نامه مزبور با رعایت کلیه قوانین و مقررات ضوابط جاری ارسال می‌گردد.

شهریور 1401: تولیدکنندگان بزرگ تایر، آمار تولید پنج ماهه نخست سال 1401 را منتشر کرده‌اند. این آمار، رشد دو درصدی تعداد تایرها و رشد یک درصدی را از نظر وزن نشان می‌دهد. در مجموع در بازه زمانی پنج ماهه، 117 هزار و 911 تن انواع تایر تولید شده که معادل 18 میلیون و 630 هزار و 136 حلقه است.

از تعداد نام‌برده، 106 هزار و 687 تن تایر انواع خودرو، معادل 10 میلیون و 111 هزار و 652 حلقه، در مجموع پنج ماهه امسال تولید شده که نسبت به 106 هزار و 242 تن (9 میلیون و 811 هزار و 938 حلقه) تولیدی در مجموع پنج ماهه سال 1400، به لحاظ وزنی تغییر چندانی نداشته، اما از نظر تعداد سه درصد بیش‌تر شده است.

این آمار نشان می‌دهد که بیش‌ترین و تنها رشد تولید که سبب توازن رشد کلی شده، به رشد تولید تایر خودروهای سواری مربوط می‌شود. در این بازه پنج‌ماهه، 66 هزار و 300 تن تایر خودرو سواری، معادل 8 میلیون و 927 هزار و 541 حلقه، تولید شده که به لحاظ وزنی هشت درصد و به لحاظ تعداد پنج درصد بیش از آمار تولیدی پنج ماهه سال گذشته است. در پنج ماهه نخست سال 1400 تقریبا 61 هزار و 292 تن معادل هشت میلیون و 509 هزار و 685 حلقه تایر خودرو سواری در کشور به تولید رسیده بود.

تولید تایر وانتی، هشت درصد کم‌تر شده و از 10 هزار و 959 تن (709 هزار و 179 حلقه) در مجموع پنج ماه نخست سال گذشته به 10 هزار و 88 تن (638 هزار و 467 حلقه) در پنج ماهه امسال رسیده است.

در مجموع پنج ماهه سال گذشته، 22 هزار و 753 تن برابر 350 هزار و 810 حلقه تولید تایر باری و اتوبوسی به ثبت رسیده بود. اما امسال 20 هزار و 932 تن تایر در داخل کشور تولید شده که برابر 314 هزار و 61 حلقه است.

بیش‌ترین افت تولید تایرها مربوط به تایرهای کشاورزی و سپس تایرهای راه‌سازی و صنعتی است‌. از ابتدای سال 1401 تا پایان مردادماه، به‌ترتیب 7645 تن (معادل 216 هزار و 723حلقه) تایر کشاورزی و 1722 تن (معادل 14 هزار و 860 حلقه) تایر راه‌سازی و صنعتی در کشور تولید شده که به ترتیب 17 درصد و 14 درصد افت داشته‌اند.

تولید تایر دوچرخه و موتور در این بازه زمانی، نسبت به آمار تولید در مدت مشابه سال 1400، تغییر چندانی نداشته است. در مجموع پنج ماهه نخست سال گذشته 6838 تن (سه میلیون و 173 هزار و 531 حلقه) تایر دوچرخه و موتور در کشور تولید شد، این عدد در مجموع پنج ماهه امسال به 7617 تن (سه میلیون و 270 هزار و 506 حلقه) رسیده است.

از ابتدای سال تا پایان مردادماه1401 با افت پنج درصدی وزنی، 3607 تن انواع تیوب تولید شده‌ که معادل 5 میلیون و 247 هزار و 978 حلقه ثبت شده است. در مجموع پنج ماه سال گذشته 3782 تن تیوب معادل 5 میلیون و 233 هزار و 931 حلقه تیوب تولید شده بود.

مرداد 1401: تولیدکنندگان تایر در بهار سال جاری، تعداد 5 میلیون و 968 هزار و 536 حلقه تایر تولید کردند. اگر این تعداد را با مدت مشابه سال گذشته مقایسه کنیم، رشد یک درصدی را نشان می‌دهد.

این میزان تولید مشتمل بر 62 هزار و 494 تن تایر است که از نظر وزنی، افت 2 درصدی داشته است. از طرفی، تا پایان خردادماه، 39 هزار و 83 تن تایر خودروهای سواری تولید شد که با رشد 6 درصدی همراه بوده است.

62.5 درصد تولیدات تایرسازان در سه ماه اول سال جاری، مربوط به تایر خودروهای سواری است. اما تولید تایرهای وانتی، با افت 18 درصدی همراه بوده و به طور کلی 5 هزار و 620 تن تایر تولید شد. علاوه بر آن، 12 هزار و 56 تن تایر باری و اتوبوسی (افت 10 درصدی)، 4 هزار و 835 تن تایر کشاورزی (افت 12 درصدی) و 900 تن تایر راه‌سازی و صنعتی (افت 20 درصدی) تولید شد.

اگر تولیدات تایر دوچرخه و موتور (4 هزار و 392 تن) و تیوب را نیز حساب کنیم، مجموع محصولات تایرسازان در بهار 1401 به 72 هزار و 908 تن (12 میلیون و 428 هزار و 58 حلقه) می‌رسد. این میزان 2 درصد افت وزنی و یک درصد افت در تعداد حلقه را نشان می‌دهد. ناگفته نماند که در این مدت سه ماهه، هزار و 533 تن فلپ، تسمه نقاله و ... نیز تولید شد.

فروردین 1401: آمارهای جدید تولید تایر در سال 1400 بیانگر کاهش نسبی مجموع تولید تایرسازان ایرانی است. در سال 1400 بیش از 24 میلیون حلقه تایر به تولید رسیده که نسبت به سال 1399، کاهش 4 درصدی داشته است. به لحاظ وزن نیز در سال 1400، مجموعا 259 هزار تن در ایران تولید شده که نسبت به سال 1399، افت 5 درصدی دارد.

»» آمار تولید انواع تایر در سال 1400 ««

طی نشستی با اعضای شورای گفتگوی دولت و بخش خصوصی، سید رضا فاطمی امین، وزیر صمت، به اهمیت بخش حمل و نقل اشاره کرد و افزود که برنامه‌های آن در دست اجراست. وی تاکید کرد که هزینه‌های حمل و نقل بسیار مهم بوده و وزارت صمت با این موضوع مرتبط است.

طبق گفته‌های فاطمی امین، 30 درصد لاستیک سنگین تولید داخل است که 20 درصد آن بایاس و 10 درصد دیگر رادیال است. تخصیص 30 درصدی لاستیک تولید داخل، مبتنی بر پیمایش خواهد شد و در حال نهایی شدن است‌.

وزیر صمت درباره نوسازی ناوگان نیز بیان کرد که توافقات لازم بین وزارت صمت و وزارت راه و شهرسازی نهایی شده و منتظر مصوبه شورای عالی اقتصاد می‌باشد.

بهمن 1400: بررسی عملکرد و خروجی کارخانه‌های تایرسازی نشان می‌دهد که از ابتدای سال جاری تا پایان دی‌ماه، 217 هزار و 426 تن تایر، معادل 20 میلیون و 161 هزار و 501 حلقه، تولید شد. این میزان، افت سه درصدی وزنی و چهار درصدی ارزشی را نسبت به سال گذشته نشان می‌دهد.

126 هزار و 77 تن از این تعداد به تایر خودروهای سواری اختصاص یافته، که 57.9 درصد کل تولیدات را در بر می‌گیرد. این میزان نسبت به سال گذشته حدود پنج درصد افت داشته است.

تولید تایرهای اتوبوسی، دو درصد کاهش یافته و به عدد 46 هزار و 983 تن رسیده است. اما تولید تایرهای باری 12 درصد افزایش یافته و به 23 هزار و 199 تن رسید.

تولیدات در سایر بخش‌ها نیز به شرح زیر است:

• 2 هزار و 822 تن تایر کشاورزی سبک با افت 22 درصدی
• 14 هزار و 252 تن تایر کشاورزی سنگین با افت 5 درصدی
• 4 هزار و 92 تن تایر خودروهای راه‌سازی و صنعتی با افت 23 درصدی
• 15 هزار و 897 تن تایر موتور و دوچرخه با رشد 15 درصدی
• 8 هزار و 497 تن تیوب (بدون تغییر نسبت به سال گذشته)
• 5 هزار و 491 تن فلپ، تسمه نقاله و ...

آذر 1400: احمد کریمی، دبیر کانون انجمن‌های صنفی کامیون‌داران، عنوان کرد که در گذشته نیز مشکلاتی مانند کیفیت پایین لاستیک‌های وارداتی و قیمت بالای آن‌ها، وجود داشت. طبق گفته‌های وی، کامیون‌داران در سال 1397 با مشکل لاستیک مواجه نبودند و به اندازه‌ کافی در بازار موجود بود؛ اما در خرداد 1397، بازار با کمبود شدید لاستیک رو به رو شد و واردکنندگان و تولیدکنندگان نیز در این‌ باره کم‌کاری کردند.

بنابراین، مقرر شد تا از ظرفیت‌های بازار استفاده شود؛ حتی تشکل‌ها نیز توانستند با ارز 4200 تومانی لاستیک وارد کنند که سبب بهبود بازار شد و عرضه بر تقاضا پیشی گرفت. اما با حذف ارز 4200 تومانی در سال گذشته، بار دیگر قیمت‌ها روندی صعودی را در پیش گرفت. دستور وزیر وقت راه و شهرسازی، درباره‌ی ترخیص لاستیک‌های وارداتی باقیمانده در گمرک، در شهریور سال 1399 سبب شد تا قیمت‌ها کمی متعادل شود؛ اما پس از مدتی، تنها به کامیون‌های بندر امام و بندر عباس اختصاص پیدا کرد.

وی خاطرنشان کرد که لاستیک دولتی در بازار وجود ندارد و به دلیل عدم نظارت و کنترل دستگاه‌های نظارتی، قیمت لاستیک به شدت افزایش پیدا کرده است. البته لازم به ذکر است که وزرات صمت، از سال گذشته سعی دارد تا واردات و توزیع لاستیک از طریق سامانه جامع تجارت انجام شود؛ اما سودجویان لاستیک را دریافت و به قیمت آزاد عرضه می‌کنند. وی افزود که برای مثال، لاستیک داخلی با قیمت حدود 9 میلیون تومان، در بازار قیمتی کم‌تر از 12 میلیون تومان ندارد. همچنین لاستیک خارجی که باید با قیمت 14 میلیون تومان به دست مصرف‌کننده برسد، افزایشی 30 میلیون تومانی یافته است‌. بخشی از لاستیک‌ها نیز به طور غیرقانونی وارد می‌شوند، که فاقد کیفیت و تاریخ انقضا هستند.

آقای کریمی عنوان کرد که طی دو جلسه‌ی یک ماه و نیم پیش با وزیر راه، مسائل و مشکلات مطرح شدند که با مقاومت دستگاه‌ها رو به رو شد؛ در نتیجه، مقرر شد تا جلسه‌ای با وزیر صمت تنظیم شود.

آبان 1400: آقای کریمی (دبیر کانون کامیون‌داران) خبر داده که افزایش قیمت لاستیک باعث شده تا برخی رانندگان، به سراغ خرید تایرهای تاریخ مصرف گذشته (با قیمت کمتر) روی آورند. آقای کریمی همچنین گفته که اکثر این تایرها، متعلق به ناوگان نفتکش است چراکه براساس استانداردها، آنها مرتبا باید تایرها را تعویض کنند.

اما درحالیکه بسیاری از رانندگان، از نرخ‌های مصوب تایرها اطلاعی ندارند، شاهد فروش تایرها با چندبرابر قیمت واقعی‌شان در بازار آزاد هستیم. در صورتیکه رانندگان می‌توانند از طریق سامانه کالا وزارت صمت، تایر موردنظرشان را خریداری کنند. در این سامانه، توزیع سیستمی انواع تایرهای سنگین و نیمه‌سنگین با سایز رینگ 14 اینچ و بالاتر، انجام می‌شود و تنها 9% مالیات و حدود 2% کرایه حمل، برای خریداران درنظر گرفته شده است. البته حتی با احتساب این هزینه‌های جانبی، قیمت برخی لاستیک‌ها در این سامانه، حدود 2 برابر ارزان‌تر از قیمت بازار آزاد خواهد بود.

مهر 1400: ثبت شناسنامه گارانتی برای تمامی تولیدکنندگان تایر و تیوب، الزامی شد. آقای ایزدی (مدیرکل نظارت بر خدمات بازرگانی سازمان حمایت) با اعلام این خبر گفته که تایرسازان فقط تا ابتدای آبانماه 1400 برای گرفتن تاییدیه گارانتی از سامانه جامع تجارت (ntsw.ir) فرصت دارند و در غیر اینصورت، امکان ثبت سفارش واردکنندگان (جهت تامین مواد اولیه تولید تایر) وجود ندارد. آنطور که سازمان حمایت خبر داده، این کار با هدف شفاف‌سازی در زنجیره تامین و توزیع لاستیک انجام شده است.

شهریور 1400: آمار جدید تولید لاستیک نشان می‌دهد که تایرسازان ایرانی تا پایان مردادماه امسال 106 هزار تن لاستیک تولید کرده‌اند که تقریبا معادل میزان تولید آنها در مدت مشابه سال 1399 است.

طبق آمارهای منتشر شده وزارت صمت، بیشترین افزایش تولید در گروه تایرهای سواری و کمترین افزایش تولید نیز در گروه تایرهای کشاورزی سبک، رخ داده است.

شهریور 1400: انجمن صنفی صنعت تایر، طی ابلاغیه‌ای که در تاریخ 14 شهریورماه صادر کرده، از آزاد بودن صادرات تایر خبر داده است. انجمن صنفی خبر داده که آزادسازی دوباره صادرات تایر، براساس تصمیم ستاد تنظیم بازار و با تصویب شورای عالی صادرات، انجام گرفته و البته دو شرط را هم برای تولیدکنندگان تایر اعلام کرده است. به این ترتیب که شرکت‌های تولیدی فقط این میزان از حجم تولیدات‌شان را می‌توانند صادر کنند:

• 10 درصد تایرهای سواری.
• 30 درصد تایرهای کشاورزی، راهسازی و صنعتی.

مرداد 1400: با تولید بیش از 87 هزار تن انواع لاستیک از ابتدای 1400 تا پایان تیرماه، می‌توان چنین گفت که تایرسازان ایرانی حدود 4% نسبت به مدت مشابه سال 1399 افزایش تولید داشته‌اند. میران تولید انواع لاستیک‌ها و همچنین درصد تغییر در تولید آنها نسبت به مدت مشابه سال قبل، عبارتند از:

• حدود 50.1 هزار تن تایر سواری (بدون تغییر)
• حدود 18.8 هزار تن تایر باری و اتوبوسی (افزاش 12 درصدی)
• حدود 9.2 هزار تن تایر وانتی (افزایش 25 درصدی)
• حدود 6.5 هزار تن تایر کشاورزی سنگین (افزایش 6 درصدی)
• حدود 5.8 هزار تن تایر دوچرخه و موتورسیکلت (افزایش 26 درصدی)
• حدود 3.3 هزار تن تیوب (افزایش 9 درصدی)
• حدود 1.2 هزار تن تایر کشاورزی سبک (کاهش 26 درصدی)
• حدود 1.6 هزار تن تایر راهسازی و صنعتی (کاهش 22 درصدی)

تیر 1400: حدود یکماه است که واردات برخی سایزهای تایر را به بهانه تولید داخلی آنها، ممنوع کرده‌اند ولی تبعات آن تا چندین ماه دیگر مشخص می‌شود. این حرف را آقای میرعابدینی (دبیر انجمن واردکنندگان لاستیک) گفته و ضمن انتقاد از تداوم ممنوعیت واردات، گفته که محدودیت واردات لاستیک برای رینگ‌های 13 و 14 و 15 اینچ درحالی اتخاذ شده است که هر کدام از این رینگ‌ها، حداقل 10 سایز مختلف داشته و شرکت‌های داخلی، توانایی تولید همه آنها را ندارند.

طبق آمارهای آقای میرعابدینی، حدود 30 تا 35 درصد لاستیک خودروهای سواری باید از طریق واردات تامین شود. برای خودروهای سنگین نیز این مسئله، جدی‌تر بوده طوری که حدود 75% نیاز کشور به تایرهای سنگین، توسط واردات تهییه می‌شود.

دبیر انجمن واردکنندگان تایر، یکی دیگر از مشکلاتی که بر سر راه واردات تایر هست را موضوع چندنرخی بودن لاستیک‌ها دانسته و گفته که راه‌اندازی سامانه جامع تجارت، روش خوبی برای توزیع لاستیک با ارز دولتی بود اما برای ارز نیمایی که تفاوت چندانی با ارز آزاد نشد، نه تنها سودی نداشت بلکه دردسرهایی را هم بوجود آورد.

تیر 1400: بعد از شرکت‌های بارز و یزدتایر، شرکت بورس ایران در تاریخ 4 تیرماه خبر داده که سومین شرکت تایرسازی نیز به بورس آمده؛ شرکت «آرتاویل تایر» هم‌اکنون 10 هزار تن از محصولاتش را به بورس فرعی آورده است.

خرداد 1400: در تاریخ 12 خردادماه بود که باخبر شدیم بیش از 10 هزار تن از محصولات شرکت بارز، برای نخستین‌بار در بورس فرعی عرضه شده است. در تاریخ 28 خردادماه نیز سازمان بورس اعلام کرد که شرکت تایرسازی دیگری نیز وارد بورس فرعی شده است. شرکت یزد تایر (صنایع لاستیک یزد)، که هم‌اکنون دومین تایرساز حاضر در بورس است، بیش از 14 هزار تن از محصولاتش را در بورس فرعی عرضه کرده است.

پیش از این نیز آقای فکری (مدیرعامل گروه صنعتی بارز) گفته بود که بدلیل عرضه محصولات این شرکت در بورس، متقاضیان جهت خرید مستقیم تایر می‌توانند به بورس کالای ایران مراجعه کنند.

خرداد 1400: برای شفاف‌سازی قیمت تایر، برای نخستین‌بار لاستیک‌های گروه صنعتی بارز و همچنین شرکت بارز کردستان، با مجموع بیش از 10 هزار تن، در بورس فرعی کالا عرضه شدند. آقای تنها (سخنگوی انجمن صنعت تایر) در این‌باره گفته که هم‌اکنون، عرضه لاستیک به این صورت است که تایر را به نمایندگی‌ها می‌دهند و آنها هم باید در سامانه ثبت و سپس بفروشند. اما اگر عرضه در بورس کالا، نتیجه‌بخش باشد، می‌توان این فرآیند را برای سایر تولیدکنندگان تایر نیز ادامه داد.

آقای تنها همچنین گفته که با توجه به افزایش هزینه‌های جانبی تایرسازان مانند دستمزد، بیمه، آب و برق و ... باید منتظر رشد قیمت لاستیک در آینده‌ای نزدیک باشیم.

خرداد 1400: تولید انواع تایر در سال 1400 افزایشی بوده و احتمالا رشد 26 درصدی خواهد داشت. آقای تنها (سخنگوی انجمن صنعت تایر) با اشاره به این موضوع گفته که در چندسال اخیر، بازار اشباع شده اما تایرسازان بدلیل سیاست‌های جدید، باید با حداقل سود ممکن یا حتی بدون سود، تایرها را بفروشند و به همین دلیل نیز نگران کاهش تولیدات‌شان هستند مگر آنکه راه برای صادرات، باز شود.

آقای تنها همچنین گفته که در بازار تایرهای باری، اتوبوسی و سواری، میزان تولید و موجودی، بیشتر از تقاضاست و مسئولان باید اجازه صادرات برخی تایرها (ازجمله تایرهای سواری و شاسی‌بلند) را بدهند.

خرداد 1400: در چهل سال گذشته، کیفیت لاستیک‌های داخلی کاهش یافته و به بهانه حمایت از تولید داخلی، نباید از جیب کامیون‌داران بزنیم. این حرف‌ها را آقای کریمی (دبیر انجمن‌های صنفی کامیون‌داران) گفته و گفته که با لاستیک‌های بی‌کیفیت، نباید جان راننده‌ها را به خطر انداخت.

آقای کریمی ضمن اشاره به تداوم مشکلات کامیون‌داران برای تهیه لاستیک باکیفیت، گفته که کامیون‌داران باید خودشان تصمیم بگیرند که از لاستیک داخلی استفاده کنند یا از لاستیک خارجی. اما در شرایطی ویژه ماننده حمل مواد خطرناک و سوختی و همچنین در بخش‌های حمل و نقل عمومی مانند اتوبوس و مینی‌بوس‌ها، کیفیت لاستیک برای رانندگان بسیار مهم است.

البته برخی از تایرسازان ایرانی، مشکلات کیفیتی تولیداتشان را پذیرفته‌اند و می‌گویند که خط تولید لاستیک‌های چینی را راه‌اندازی می‌کنند. اما برای کامیون‌داران، اولویت با لاستیک اروپایی و سپس کره‌ای است. گزینه سوم آنها نیز لاستیک‌های چینی خواهد بود اما بازهم بین لاستکی‌های چینی و ایرانی، کامیون‌داران ترجیح می‌دهند که لاستیک چینی بخرند.

آقای کرمی همچنین افزایش قیمت لاستیک، در زمانیکه نرخ ارز کاهشی است را مشکل دیگر رانندگان خودروهای سنگین دانسته و گفته که بعنوان مثال، قیمت یک جفت لاستیک چینی در سال 99 و با ارز 28 هزار تومانی، حدود 12 میلیون تومان بود. اما همین لاستیک در سال 1400 و با قیمت فعلی ارز، قیمتش به حدود 15 میلیون تومان رسیده است.

خرداد 1400: وزارت صمت در تصمیمی جدید، واردات تایرهای پرمصرف، یعنی تایرهایی با رینگ 13 و 14 و 15 اینچ را ممنوع کرده است؛ تصمیمی که با هدف حمایت از تولید داخلی اتخاذ شده اما احتمالا بزودی دردسرساز می‌شود.

ماجرا از این قرار است که هرکدام از این تایرها، سایزبندی‌های مختلفی دارند. به عنوان مثال تایرهای 13 اینچ حدود 11 سایز، تایرهای 14 اینچ حدود 10 سایز و تایرهای 15 اینچ نیز بیش از 20 سایز مختلف دارند. اما تولیدکنندگان داخلی، تنها تعداد محدودی از این سایزبندی‌ها را تولید می‌کنند درحالیکه وزارت صمت، در تصمیم جدیدش، واردات همه سایزبندی‌ این تایرها را ممنوع کرده است. به همین دلیل برخی‌ها پیش‌بینی می‌کنند که اگر این تصمیم جدید وزارت صمت، اصلاح نشود، در ماه‌های آینده ممکن است با کمبود تایر در برخی سایزبندی‌ها مواجه شویم و دوباره شاهد افزایش قیمت در سایزهای پرمصرف باشیم.

درکنار این موضوع، برخی کارشناسان بازار تایر معتقدند که وجود سامانه توزیع تایر، باعث ایجاد اختلاف قیمت در بازار شده است. ضمن اینکه تولیدکنندگان تایر، همچنان با ممنوعیت صادرات تایر هم مواجه هستند و نمی‌توانند مازاد تولیداتشان را در کشورهای دیگر، به فروش برسانند. البته این نکته را هم فراموش نکنیم که وجود تعرفه 40 درصدی برای واردات تایر به ایران، باعث شده بود تا تایرهای وارداتی، به لحاظ قیمتی، رقیبی برای تایرهای داخلی نباشند. با درنظر گرفتن این سه نکته، مشخص است که مدیران وزارت صمت، می‌توانستند تصمیماتی بهتر و کارآمدتر را اتخاذ کنند.

شهریور 1399: آقای صادقی نیارکی، معاون امور صنایع در وزارت صمت، در تاریخ 8 شهریورماه از آخرین وضعیت تولید و تامین لاستیک در کشور برای خودروهای سنگین و سواری خبر داده است.

طبق گفته‌های آقای نیارکی، در سال 98 طرح تولید 300 هزار حلقه لاستیک سنگین (برای اتوبوس و کامیون) آغاز شده بود اما متاسفانه بدلیل شیوع کرونا، این طرح هنوز به مرحله تولید انبوه نرسیده است. دومین طرح وزارت صمت برای افزایش تولید داخلی لاستیک، راه اندازی خط تولیدی جدید در یکی از کارخانه‌های معروف تایرسازی است. البته این طرح نیز تا رسیدن به مرحله نهایی، حدود یکسال فاصله دارد ولی در صورت محقق شدن آن، سالانه می‌توان 150 تا 200 هزار حلقه لاستیک سنگین تولید داخل را به بازار فرستاد.

بنابراین با اینکه مصرف سالانه لاستیک سنگین در کشور چیزی حدود 2 الی 2.2 میلیون حلقه است اما در صورت اجرای موفقیت آمیز این دو طرح، می‌توان 65% این میزان را در داخل کشور، تامین کرد.

همچنین در بخش سواری نیز، بیشترین سهم واردات لاستیک مربوط به رینگ‌های 16 یا 17 اینچ و بزرگتر است که عمدتا برای خودروهای کراس‌اور و شاسی‌بلندها کاربرد دارند. 

نحوه ثبت نام لاستیک‌ دولتی و شرایط خرید تایر دولتی با نرخ مصوب، قیمت شرکتی انواع لاستیک بارز و همچنین قیمت روز انواع تایرهای ایرانی و تایرهای خارجی پرفروش بازار کشورمان را در مجموعه مقالات منتخب زیر بخوانید:

• لاستیک دولتی بارز
• لاستیک دولتی
• قیمت لاستیک ایرانی

جزییات آیین نامه جدید واردات خودرو، شرایط انتخاب واردکنندگان جدید خودرو، قیمت خودروهای وارداتی به ایران و زمان ورود خودروهای خارجی به ایران را در مقاله واردات خودروهای خارجی مطالعه کنید.