بیشترین ارزبری برای صنایع حمل و نقل و خودرو
آبان 1403: طبق گزارش تخصیص ارز برای واردات که توسط بانک مرکزی منتشر شده و به گزارش تسنیم، صنایع حملونقل و خودرو بیشترین سهم از دریافت ارز را دارا هستند و در مجموع (با تأمین ارز نیما + واردات در برابر صادرات) میزان 5 میلیارد و 942 میلیون دلار ارز دریافت کرده‌اند.
2.5 میلیارد دلار ارز نیمایی برای خودرو
مهر 1403: بانک مرکزی از اول فروردین ماه تا 4 مهر ماه امسال 33 میلیارد و 102 میلیون دلار ارز برای واردات کالاهای اساسی، دارو، کالاهای تجاری و بازرگانی، واردات در مقابل صادرات و خدمات تأمین کرده است.
بررسی تامین ارز برای بخش صنعت نشان می دهد که برای این بخش از ابتدای سال جاری تا 4 مهر ماه 25 میلیارد و 79 میلیون دلار ارز تامین شده که 17 میلیارد و 689 میلیون دلار از محل نیما و 7 میلیارد و 390 میلیون دلار از محل ارز واردات در مقابل صادرات بوده است.
صنایع حمل و نقل و خودرو از ابتدای سال جاری تا ۴ مهر ماه ۴ میلیارد و ۲۹۹ میلیون دلار ارز گرفته که از این میزان ۲ میلیارد و ۵۳۲ میلیون دلار از محل ارز نیمایی بوده است.
صنایع خودروسازی چقدر ارز نیمایی گرفتند؟
شهریور 1403: بر اساس گزارش بانک مرکزی، صنایع حمل و نقل و خودرو 2 میلیارد و 468 میلیون دلار ارز نیمایی و یک میلیارد و 720 میلیون دلار ارز حاصل از واردات در مقابل صادرات دریافت کرده‌اند که در مجموع سهم صنعت خودروسازی معادل 4 میلیارد و 188 میلیون دلار است.
2.1 میلیارد دلار ارز نیمایی برای خودرو
شهریور 1403: طبق جدیدترین آمار منتشر شده، از اول فروردین ماه تا 5 شهریور ماه امسال، 28 میلیارد و 791 میلیون دلار ارز برای واردات کالاهای اساسی، دارو، کالاهای تجاری و بازرگانی، واردات در مقابل صادرات و خدمات تأمین شده است. از این میزان سهم صنایع 21 میلیارد و 754 میلیون دلار بوده است.
جزئیات تأمین ارز بخش صنایع نیز نشان می‌دهد که از ابتدای امسال تا 5 شهریور ماه تأمین ارز نیمایی برای صنایع حمل و نقل و خودرو معادل 2 میلیارد و 178 میلیون دلار بوده است.
6همچنین میلیارد و 305 میلیون دلار ارز واردات در مقابل صادرات به صنایع تخصیص یافته است. در مدت یاد شده میزان ارز تأمین شده واردات در مقابل صادرات برای صنایع حمل و نقل و خودرو یک میلیارد و 472 میلیون دلار بوده که با توجه به 2 میلیارد و 178 میلیون دلار ارز نیمایی تأمین شده برای این بخش در مجموع صنایع حمل و نقل و خودرو 3 میلیارد و 650 میلیون دلار ارز دریافت کرده است.
آمار ارزبری خودرو و صنایع وابسته در سال جاری
مرداد 1403: طبق آمار اعلام‌شده، کل ارز اختصاص‌یافته به بخش صنایع حملونقل و خودرو از ابتدای سال 1403 تا 17مردادماه، سه میلیون و 198هزار دلار بوده که بیشتر آن از سامانه نیما تامین شده است.
یک‌میلیون و 987هزار دلار از ارز اختصاص یافته به صنایع حملونقل و خودرو، از مسیر سامانه نیما بوده که حدود 63 درصد از کل ارز تامین‌شده این بخش را شامل می شود. 37 درصد باقیمانده، یک‌میلیون و 211هزار دلار نیز از مسیر «واردات در مقابل صادرات» تامین شده است. البته مشخص نشده که چه میزان از ارز اختصاص‌یافته به بخش حملونقل و خودرو، مربوط به تولید داخل، چه مقدار مربوط به مونتاژ و چه میزان مربوط به واردات است.
ارز اختصاص‌یافته به بخش مونتاژ در سال گذشته، سر‌وصدای زیادی به پا کرد و انتقاد از سیاستگذار را به دلیل کم توجهی به واردات خودرو در پی داشت. منتقدان می‌گفتند سیاستگذار در شرایطی تنها به یکی از مونتاژکاران بالای یک‌میلیون دلار ارز در سال گذشته داده که واردات خودرو به دلیل کمبود ارز، کند و ضعیف پیش می‌رود. این انتقادات در حالی بود که تولید مونتاژکاران در سال گذشته به بالای 300هزار دستگاه رسید.
نکته دیگر در مورد ارز اختصاص‌یافته به بخش خودرو، ازسرگیری تخصیص ارز در تیر‌ماه امسال است. گفته می‌شد از ابتدای سال تا اواسط تیر، خودرو و قطعات امکان تخصیص ارز نداشتند و این مساله تولید را تحت‌تاثیر منفی قرار داده بود. از اواسط تیر به بعد اما تخصیص ارز به خودرو و قطعات از سر گرفته شد، اما در گزارش منتشره مشخص نیست سهم آن چقدر بوده است.
800 میلیون دلار برای واردات موتورسیکلت در سال گذشته
مرداد 1403: با توجه به داخلی‌سازی بسیار پایین مونتاژکاران، ارزبری واردات قطعات منفصله این شرکت‌ها، بسیار بالاست. طبق آمار وزارت صمت در سال ،۱۴۰۲ حدود ۵.۴۵ میلیارد دلار ارز برای خودروسازان داخلی تخصیص داده شد. ایران خودرو 1.71 میلیارد دلار، سایپا 0.8 میلیارد دلار و مونتاژکاران 2.95 میلیارد دلار در سال 1402 ارزبری داشته‌اند.
طبق آمارهای وزارت صمت، در سال ۱۴۰۲ حدود ۷۸۲ میلیون دلار ارز برای واردات موتورسیکلت و قطعات آن تخصیص یافت که در مقایسه با سال ۱۴۰۱ افزایش ۴۱ درصدی پیدا کرده بود. مبادی اصلی واردات قطعات و اجزای موتورسیکلت نیز به‌ترتیب کشور چین با ۶۲ درصد، امارات متحده عربی ۳۳ درصد و تایلند با 3 درصد اعلام شده است.
رئیس گمرک ایران اظهار کرد که در سال ۱۴۰۲ تعداد ۱۱ هزار و ۲۳۶ دستگاه خودرو سواری به ارزش ۲۲۳ میلیون و ۸۶۱ هزار دلار از طریق گمرک‌های کشور ترخیص شده است. بنابراین مشخص است که ارزش واردات خودرو در سال ۱۴۰۲ حتی به اندازه ۳۰ درصد ارزش واردات موتورسیکلت و قطعات آن نبود. در سال جاری نیز به‌رغم افزایش قابل توجه ترخیص خودروهای وارداتی، آمارهای گمرک تا ۲۰ تیر ۱۴۰۳ حاکی از واردات ۸۲۵۷ دستگاه خودروی سواری به ارزش ۱۶۵ میلیون دلار دارد که با ادامه‌دار بودن روند فعلی واردات و ترخیص خودرو، ارزش کل خودروهای سواری واردشده به کشور تا پایان سال جاری به رقم یک میلیارد دلار هم نخواهد رسید.
بنابراین به نظر می‌رسد خودروسازان داخلی یا افرادی که از آنان به عنوان مافیای خودرو یاد می‌شود، اجازه واردات خودرو را به دولت نمی‌دهند و هر بار با بهانه‌هایی همچون کمبود ارز یا به صلاح کشور نبودن واردات خودرو، سعی در ممنوع نگه داشتن واردات خودرو، خصوصاً واردات خودروهای کارکرده دارند.
ارزبری 3 میلیارد دلاری خودروهای مونتاژی
اردیبهشت 1403: نصرالله پژمانفر، رئیس کمیسیون اصل نود مجلس شورای اسلامی، با اشاره به ارزبری ۳ میلیارد دلاری خودروهای مونتاژی تا پایان سال گذشته و لزوم داخلی‌سازی در این بخش، گفت که تا یک ماه آینده باید در آیین‌نامه اسقاط خودروهای فرسوده بازنگری شود.
وی توضیح داد باتوجه به حجم بالای خودروهای فرسوده، باید برای اسقاط این خودروها برنامه داشته باشیم. در همین راستا مقرر شد در یک ماه آینده وزارت صمت برنامه‌های خود را در رابطه با اسقاط خودروهای فرسوده، ارتقای ایمنی خودروهای تولیدی در پلتفرم‌های جدید، کاهش ارزبری خودروهای مونتاژی و حمایت از ناوگان حمل و نقل داخلی را به این کمیسیون ارائه کند.
وی افزود طبق مصوبه باید 20 درصد خودروهای تولیدی، جایگزین خودروهای فرسوده شود که برآوردها نشان می‌دهد تعداد صدور گواهی اسقاط در سال گذشته باید به حدود 200 هزار گواهی می‌رسید. اما وزارت صمت سال گذشته 72 هزار خودرو اسقاط کرده است. از وزیر صمت درخواست می‌شود که تا یک ماه آینده در مدل قیمت‌گذاری خودروهای اسقاطی تجدید نظر شود.
میزان داخلی‌سازی و ارزبری محصولات ایران خودرو
دی 1402: متوسط درصد داخلی سازی محصولات ایران خودرو به 87 درصد می‌رسد. درصد داخلی سازی خودروهای مونتاژی این شرکت نیز به بیش از 23 درصد می‌رسد. داخلی‌ترین محصول ایران خودرو، رانا با 96 درصد است. هایما 8S نیز کمترین میزان داخلی‌سازی را با 20 درصد دارد.
در بین محصولات ایران خودرو، هایما 7X بیشترین میزان ارزبری را دارد که به ۱۹ هزار و ۲۲۸ دلار می‌رسد. خودرو پژو پارس، کمترین میزان ارزبری را با مبلغ ۲۲۵۰ دلار دارد. در جدول زیر، میزان دقیق ارزبری و داخلی‌سازی خودروها آمده است.
| محصول | ارزبری برای هر خودرو (دلار) | درصد ساخت داخل |
|---|---|---|
| رانا | 2.357 | 96 |
| 207 | 2.841 | 74 |
| پژو پارس | 2.250 | 91 |
| سورن | 2.768 | 90 |
| تارا | 3.480 | 88 |
| دنا | 3.450 | 88 |
| هایما S5 | 11.716 | 24 |
| هایما S7 | 11.837 | 30 |
| هایما 8S | 16.865 | 20 |
| هایما 7X | 19.228 | 21 |
ارزبری قطعات خودروهای داخلی
تیر 1402: منابع ارزی محدود است و امکان اختصاص آن به واردات خودرو وجود ندارد؛ از طرف دیگر، بانک مرکزی می‌گوید برای واردات خودرو باید منشا ارز برای این نهاد مشخص باشد و مخالف تامین ارز از منشا خارجی و یا ارزهای مردم است. درمقابل، کارشناسان حوزه خودرو می‌گویند بانک مرکزی اجازه دهد مردم با ارز خودشان و یا با ارز منشا خارجی خودرو وارد کنند. این که بانک مرکزی چگونه با این موضوع برخورد خواهد کرد بحث مهمی در واردات این خودروها بوده است.
صادق الحسینی، اقتصاددان، با اشاره به میزان ارزی که برای واردات قطعات خودروهای چینی، ایران خودرو و ساپیا از کشور خارج می شود، گفته سال ۱۴۰۲ حدود ۶ میلیارد دلار برای واردات سی‌کی‌دی خودروهای چینی و ۶ میلیارد دلار برای قطعات ایران خودرو و سایپا تخصیص داده شده است. اگر فقط ۶ میلیارد دلار برای بهترین خودروهای کارکرده اختصاص یابد می‌توان ۳۰۰ هزار خودرو کلاس جهانی وارد کرد. میزان تولید چینی‌‌ها در ایران کمتر از این است.
دستورالعمل محاسبه درصد میزان ساخت داخل
اردیبهشت 1402: آقای توکلی لاهیجانی، مدیرکل دفتر صنایع خودرو وزارت صمت، نامه ای به مدیران شرکت‌های خودروسازی و شرکت‌های تولیدکننده موتورسیکلت و دوچرخه ساز کشور، فرستاد و دستورالعمل اجرایی محاسبه درصد ساخت داخل را ابلاغ کرد. در این نامه چنین آمده است:
« بدینوسیله به پیوست دستورالعمل اجرایی نحوه محاسبه و تهیه گزارش درصد ساخت داخل محصولات تولیدی سواری، وانت، ون، مینی بوس، اتوبوس، کامیونت، کامیون، کشنده، موتورسیکلت، دوچرخه و اسکوتر برقی که به تایید معاون محترم صنایع حمل و نقل وزارت متبوع رسیده است برای اجرا ابلاغ می گردد.»
مونتاژی‌ها 2 برابر داخلی‌ها دلار می‌سوزانند!
طبق گزارش بررسی میزان ارزبری خودرو در کشور، برای تولید خودرو سواری به روش مونتاژ خودروهای خارجی (واردات از فصل 98) به صورت متوسط 4 هزار و 500 دلار برای هر خودرو ارز مصرف شده است؛ در حالی که برای تولید خودروهای ایرانی توسط ایران خودرو و سایپا، به صورت متوسط 2 هزار و 650 دلار برای هر خودرو ارز مصرف شده است.
نمودارهای موجود نشان می‌دهند که حداکثر ارزبری در خودروهای داخلی مربوط به 207 اتومات با 4 هزار و 721 دلار، دنا توربو دستی با 4 هزار و 349 دلار و شاهین با 4 هزار و 12 دلار است. همچنین کمترین میزان ارزبری نیز مربوط به وانت 151 با یک هزار و 260 دلار، ساینا اس با یک هزار و 628 دلار و کوییک اس با یک هزار و 756 دلار است.
در بخش خودروهای مونتاژی نیز حداکثر ارزبری مربوط به خودروی هایما X7 با 19 هزار و 228 دلار، هایما S8 توربو با 16 هزار و 865 دلار و لاماری با 15 هزار و 470 دلار است. حداقل ارزبری نیز مربوط به X22 MT با 3 هزار و 293 دلار و X22 at-cvt با 3 هزار و 302 دلار است.
در نمودار دیگر، میزان واردات اجزا و قطعات خودرو در سال‌های 1400 و 1401 آمده است که طبق آن بیشترین واردات مربوط به موتور و کمترین واردات نیز مربوط به شیشه بوده است.
آمار تولید خودرو در ایران
آخرین وضعیت تولید خودروسازان ایران، جدیدترین آمار تولید انواع خودرو سواری، آمار تولید خودرو ون، آمار تولید خودرو وانت و همچنین وضعیت تولید انواع خودرو سنگین را در مجموعه مقاله منتخب زیر مطالعه کنید:
نویسنده : مریم سادات نوری
مطالب مرتبط
همکاری مشترک ایران و روسیه
حضور قطعه‌سازان ایرانی در نمایشگاه روسیه
تیبا؛ پرفروش‌ترین محصول سایپا
رشد 54 درصدی فروش سایپا در بازار
زمستان پیش از موعد در جاده مخصوص
آبان؛ ورود خودروسازان به محدوده قرمز تولید
