حکایت تندر 90 در کشورمان داستانی عجیب از انکار تا رویاست؛ خودروی درجه دو اروپایی که روزی قرار بود ارزان‌قیمت تمام شود و جای پیکان و امثالهم را پر کند حالا به گل سرسبد بازار تبدیل شده و با آنچنان قیمتی به دست مصرف‌کننده می‌رسد که می‌توان نام آن را در زمره خودروهای گران‌قیمت و رشک‌برانگیز ذکر کرد.
تندر 90 در ابتدای عرضه در ایران بدون ارائه ساده‌ترین تجهیزات رفاهی مانند فرمان هیدرولیک و کولر، با قیافه‌ای زشت و قدیمی چندان مورد استقبال مشتریان واقع نشد اما رفته رفته با گذر زمان و اثبات کیفیت خوبش این مشتریان بودند که نسبت به این خودرو روی خوش نشان دادند و برایش صف کشیدند.
شاید در ابتدا رنو هم قصد نداشت تا این مدل قدیمی را بیش از یک دهه در کشور تولید کند اما شرایط بازار به نحوی پیش رفت که در سال 96 ایران خودرو پس از گذشت ده سال از عرضه تندر 90 تصمیم به ارائه مدل فیس‌لیفت این خودرو با نام تندر 90 پلاس گرفت و اگر شرایط تحریم خودروسازان به این شکل پیش نرفته بود احتمالاً تا سال 1407 نیز شاهد ادامه تولید این خودرو در کشور بودیم. تندر 90 پلاس حالا در بازار، به سبب طراحی بهبود یافته خود نسبت به تندر 90 معمولی از ارج و قرب بیشتری برخوردار است اما در پی تعلیق شدن فعالیت رنو در ایران، شاهد قطع تولید آن و جایگزین شدن سفارش‌های تولید با دانگ فنگ H30 کراس هستیم. بنابراین شاید بتوان داستان تندر 90 پلاس را ماجرای یک خودرو زشت محبوب اما دست نیافتنی در شرایط فعلی توصیف کرد. خودرویی که بعید است به این زودی‌ها با محصول با کیفیت‌تری جایگزین شود.
طراحی ظاهری تندر 90 پلاس اتوماتیک
رنو انکار نمی‌کند که طراحی بدنه تندر 90 و البته ساندرو با هدف کاستن از هزینه‌های تولید با حداقل پیچیدگی انجام شده است و ماحصل این رویکرد، خلق خودروهایی جعبه مانند با کمترین فرم‌های عضلانی و ظریف کاری است. مشتریان ایرانی نیز که یک عمر با خودروهای فرا اقتصادی‌ای مانند پیکان و پراید و... سر و کله زده‌اند به خوبی نسبت به این مساله آگاهند و از همین رو در سال‌های رونق اقتصادی (میانه دهه 80) ارتباط چندانی با تندر 90 برقرار نمی‌کردند؛ اما حالا که شرایط اقتصادی سخت و سخت‌تر شده است، شاید همین طراحی ساده نیز به نقطه قوتی برای مشتریان مبدل شده باشد، به خصوص که هزینه‌های نگهداری (صافکاری‌های جزئی پس از تصادفات) با چنین بدنه ساده‌ای می‌تواند کمتر از برخی رقبا با طراحی‌های عجیب و پیچیده باشد.
اگر بخواهیم در مورد تفاوت‌های ظاهری تندر 90 پلاس با تندر معمولی توضیح دهیم، باید بگوئیم که چراغ‌ها و سپرهای جلو و عقب مجدد طراحی شده‌اند؛ در صندوق با اضافه شدن یک لبه اسپویلر مانند، شکل جذاب‌تری به خود گرفته و افزوده شدن یک نوار کرومی سرتاسری در نمای عقب و جلوپنجره‌ای متفاوت در نمای جلو چهره‌ای لوکس‌تر را به این خودروی اقتصادی بخشیده است.
در نمای جانبی نیز شاهد همرنگ شدن دستگیره‌های در و زه‌های بدنه هستیم و در مجموع تندر 90 پلاس در مقایسه با تیپ پایه تندر 90 (E0) که حتی فاقد رنگ‌آمیزی سپر بود و با رینگ فولادی و قالپاق تحویل مشتریان می‌شد، خودروی زیباتری به نظر می‌رسد و احساس بهتری از مواجه با یک خودرو 120 میلیون تومانی را به مالک خود ارائه می‌دهد. بنابراین تا اینجای کار هیچ شکی نیست که فیس‌لیفت انجام شده روی بدنه تندر 90 پلاس برخلاف فیس‌لیفت طراحان ایرانی که روی تندر پارس خودرو انجام شده، از جذابیت بیشتری برخودار است.
فضای داخلی و کمبود امکانات تندر 90 پلاس اتوماتیک
احتمالاً برای اکثر افراد این انتظار وجود دارد که فضای داخلی مدل پلاس نیز مانند طراحی ظاهری دستخوش اصلاح و ارتقا شود، اما مدیران رنو و ایران خودرو به تغییر تریم کابین و استفاده از قطعات مشترک با رنو ساندرو بسنده کرده‌اند و تندر 90 پلاس در کمال تعجب تجهیزات رفاهی چندان بیشتری را نسبت به تندر 90 معمولی ارائه نمی‌دهد. برای مثال دکمه‌های مربوط به کلید شیشه بالابر همچنان روی پنل میانی داشبورد قرار گرفته‌اند و این درحالی است که جای خالی (دکمه خام) شیشه بالابر روی تو دری‌های خودرو از قبل تعبیه شده است. بنابراین مشخص می‌شود که ایران خودرو یا رنو قصد نداشته‌اند حتی هزینه اندک تعویض دسته سیم را انجام دهند تا حداقل چنین امکان ساده‌ای برای مشتریان سیاه بخت فراهم گردد.
استفاده از تنها یک نشانگر برای هر دو راهنمای چپ و راست و موارد متعددی دیگری از این دست نشان می‌دهند که تغییرات داخلی تندر 90 پلاس به تعویض رویه داشبورد و تودری‌ها ختم می‌شود که البته ظاهر کلی داشبورد بهتر از داشبورد بسیار خشن نسخه پایه تندر 90 معمولی به نظر می‌رسد؛ اما این یک واقعیت است که تندر 90 پلاس به هیچ عنوان نمی‌تواند از حیث طراحی و تجهیزات با خودروهای روز چینی یا حتی خودروهای ایرانی نظیر دنا یا دنا پلاس رقابت کند و مشتریانی که خواستار حداقل تجهیزات هستند چاره‌ای جز استفاده از قطعات افترمارکت و صرف چند میلیون تومان پول بیشتر نخواهند داشت.
اصلاً نمیدانم بیان لیست مختصر آپشن‌های این خودرو کاربردی برای شما خواهد داشت یا خیر اما به هر حال تندر 90 پلاس به امکانات پایه‌ای مثل ترمزهای ABS و EBD، کیسه‌های هوا برای راننده و سرنشین جلو، شیشه‌ها و آینه‌های برقی، کامپیوتر سفری، سیستم ضد سرقت ایموبیلایزر و مواردی از این دست مجهز شده که آپشن‌های بسیار ابتدایی هستند.
اما فارغ از این مساله باید تاکید کرد که تندر 90 فضای داخلی نسبتاً راحت و جاداری را برای یک خانواده چهار نفره ارائه می‌دهد و به جز خشکی نسبی صندلی‌ها و طراحی نسبتاً ناراحتشان، مشکل چندان بزرگی در رابطه با سفر برون شهری با تندر 90 احساس نمی‌شود. این درحالی است که ساندرو با همین پلتفرم و کابین به دلیل فاصله محوری کمتر، فضای محدودتری را در اختیار سرنشینان عقب قرار داده است. با گشودن در صندوق هم با یک محفظه 510 لیتری مواجه می‌شویم که هم دهانه ورودی مطلوبی دارد و هم به لطف ارتفاع مناسب از قابلیت حمل بار خوبی بهره می‌برد.
ایمنی تندر 90 پلاس اتوماتیک
تندر 90 در سال 2005 میلادی تحت عنوان داچیا لوگان توسط موسسه Euro-NCAP مورد آزمایش ایمنی قرار گرفته و موفق شده 3 ستاره از 5 ستاره آن موسسه را بدست آورد. البته این نکته را هم بگوییم که در آن زمان سخت‌گیری‌های کمتری در استانداردهای ایمنی وجود داشت و چه بسا این 3 ستاره متعلق به سال 2005 در برابر ستاره‌های محصولات 2018 حرف چندانی برای گفتن نداشته باشند. هر چند با این اوصاف باز هم به نظر می‌رسد که ایمنی کلی تندر 90 نسبت به برخی از خودروهای قدیمی چینی و پلتفرم‌های تاریخ گذشته ایران خودرو و سایپا قابل قبولتر باشد.
مشخصات فنی تندر 90 پلاس اتوماتیک
ایران خودرو مدعی است که در برنامه نرم‌افزاری ECU پیشرانه تندر 90 پلاس تغییراتی صورت گرفته اما در نهایت اعداد و ارقام مربوط به مشخصات فنی پیشرانه با مدلهای قدیمی تفاوتی را نشان نمی‌دهند. بر این اساس پیشرانه نام آشنا و 1.6 لیتری K4M این خودرو می‌تواند 105 اسب‌بخار قدرت و 140 نیوتن‌متر گشتاور را ارائه دهد؛ ایران خودرو شتاب نسخه دستی را 10.2 ثانیه و شتاب نسخه اتوماتیک را 11.7 ثانیه اعلام کرده اما در شرایط رانندگی واقعی با توجه به ارتفاع زیاد تهران از سطح دریا این ارقام به ترتیب به حدود 12 و 15 ثانیه افت می‌کنند.
از حیث مصرف سوخت نیز تندر 90 دستی می‌تواند با مصرفی در حدود 8 لیتر در یکصد کیلومتر به عنوان خودرویی نسبتاً اقتصادی لحاظ شود اما مصرف میانگین تندر 90 اتوماتیک به ندرت از 9.2 لیتر در یکصد کیلومتر پایین‌تر می‌آید. عدم استفاده از فنربندی مولتی لینک و نبود ترمزهای دیسکی برای چرخ‌های عقب در کنار کمبود آپشن کنترل پایداری الکترونیکی ESP از جمله دیگر ضعف‌های تندر 90 نسبت به یک سدان مدرن محسوب می‌شوند. اما این نکته را هم بگوییم که دوام بالا و استهلاک پایین قطعات فنی تندر 90 به نقطه قوتی برای این خودرو بدل شده و بسیاری از طرفداران، این خودرو را دقیقاً به همین دلیل انتخاب می‌کنند.
تجربه رانندگی با تندر 90 پلاس اتوماتیک
تندر 90 از هیچ نظر خودروی شاخصی نیست؛ اما اگر قرار به توصیف تجربه رانندگی با این خودرو قدیمی موجود در کشور باشد باید به چند مساله اشاره کرد. شتاب و کشش در نسخه اتوماتیک بسیار معمولی احساس می‌شود و در صورت سنگین شدن خودرو و مواجه شدن با جاده‌ای پر شیب و کوهستانی حتی ممکن است که کُند شدن خودرو برایتان آزاردهنده باشد. یکی از دلایل این امر استفاده از جعبه‌دنده قدیمی 4 سرعته است که با هر بار سبک شدن دنده، پیشرانه را با افت دور موتور زیادی مواجه می‌کند. مسلماً جبران این خلاء پیش آمده، مقداری از زمان و قدرت پیشرانه را هدر خواهد داد. البته باز هم جای شکرش باقی است که این جعبه‌دنده علی‌رغم اشتراکات فراوان با جعبه‌دنده AL4 پژو 206، تعویض‌های نرم‌تری دارد و برخلاف محصول پژو ما را با تقه‌ها و خرابی های‌مداوم غافلگیر نمی‌کند.
مساله بعدی به فنربندی مقاوم خودرو در برابر ناهمواری‌ها برمی‌گردد که به صورت اختصاصی برای کشورهایی با جاده‌های ضعیف مورد تقویت و ارتقا قرار گرفته است. بنابراین کیفیت سواری با تندر 90 و ساندرو در مقایسه با سایر خودروهای موجود در این رده قیمتی قابل قبول به نظر می‌رسد و مالکین این خودروها می‌توانند کمتر نگران خرابی جلوبندی و هزینه‌های ناشی از آن باشند.
مساله دیگر که پاشنه آشیل تندر 90 در زمان رانندگی است مربوط به بحث پایداری می‌شود. در حقیقت فرمان‌پذیری خودرو به هیچ عنوان دلچسب به نظر نمی‌رسد و در مواجهه با پیچ‌های نسبتاً تند احساسی از کم‌فرمانی و خارج شدن خودرو از کنترل به شکل مداوم رخ می‌دهد؛ البته این احساس در عمل چندان جدی نیست و کمتر پیش می‌آید که تندر 90 واقعاً از کنترل راننده خارج شود اما وجود همین مشکل باعث می‌شود که سفر رفتن با این خودرو، تجربه چندان لذت‌بخشی نباشد. یکی از دلایل این مشکل ارتفاع زیاد خودرو و به نوعی بالا بودن مرکز ثقل در قیاس با رقبا است. اما نکته جالب آن‌که به دلیل اصطلاحات ساختاری و ابعادی (فاصله محوری کمتر) این مشکل در ساندرو تا این حد جدی احساس نمی‌شود.
مورد دیگر در خصوص این خودرو به ضعف نسبی ترمزها و حرکت شیرجه مانند شدید در هنگام ترمزگیری‌های سنگین مربوط می‌شود که باعث افزایش خط ترمز و سبک شدن بیش از حد محور عقب می‌شود. دلیل اصلی این امر را می‌توان در تقسیم وزن نه چندان مناسب و ضعف ترمزهای کاسه‌ای عقب جستجو کرد. با این حساب در مجموع می‌توان گفت که پلتفرم تندر 90 هماهنگی چندانی با رانندگی تند و تیز ندارد و اگر چنین ویژگی‌هایی برایتان اهمیت دارد، بهتر است تا به سراغ خودروهایی نظیر خانواده پژو 206 صندوقدار بروید. در مورد میزان ورود صدا به کابین هم باید بگوییم که وضعیت تندر خیلی معمولی است و اگر قصد رانندگی با دورهای بالاتر از 3000 را داشته باشید فریادهای پیشرانه به راحتی در داخل کابین شنیده خواهند شد. البته در دورهای پایین این مشکل وجود ندارد و نکته بهتر این‌که به طور کلی سر و صدای چندانی از قطعات داشبورد به گوش نمی‌رسد.
راند نهایی با تندر 90 پلاس اتوماتیک
شکی نیست که اجبار مردمان کشور برای خرید خودروهای قدیمی و نامطلوب با قیمتی افزون بر یکصد میلیون تومان، به هیچ عنوان خوشایند نیست و حالا با قطع شدن تولید تندر 90 و ساندرو به نظر می‌رسد که همین خودروهای حداقلی نیز از دسترس عموم مردم خارج شده باشند. با این حساب آیا می‌شود مشتریان را به خرید نمونه‌های صفر کیلومتر موجود در بازار تشویق کرد؟
پاسخ این سوال به چند عامل بستگی دارد که مهم ترین آن‌ها تامین قطعات یدکی این خودروها در بلند مدت است. در واقع به نظر نمی‌رسد که مشکل چندان جدی‌ای در خصوص تامین قطعات یدکی فنی وجود داشته باشد اما در خصوص قطعات ظاهری با توجه به طول مدت نسبتاً کم عرضه تندر 90 پلاس، این احتمال وجود دارد که با محدودیت‌هایی مواجه شویم. از این رو شاید خرید ساندرو یا تندر 90 معمولی به جای این خودرو منطقی‌تر باشد؛ هرچند حتی در میان خودروهای چینی نیز رقیب مطمئن‌تری وجود ندارد و اوضاع تامین قطعات یدکی امثال برلیانس H330 یا بسترن B30 نیز مطلوب به نظر نمی‌رسد.
جدول کامل مشخصات فنی و آپشن‌های تندر 90 پلاس
بنابراین شاید مشتریان در قیاس بین بد و بدتر یا گران و گران‌تر، ناچار شوند تا چشم بسته، دست به انتخاب بزنند و به سراغ خودرویی مانند جک J4 بروند که احتمالاً تولیدش در کشور ادامه پیدا می‌کند.
نویسنده : امین امیری‌فر
منبع : باما
