در میان خودروسازان نوپا و کوچک، استفاده از پلتفرم‌های قدیمی امری طبیعی و رایج محسوب می‌شود؛ حتی بسیاری از شرکت‌های مطرح امروزی هم زمانی کارشان را از همین جا آغاز کرده‌اند. پس ما با اصل این قضیه مشکلی نداریم؛ ولی ایراد کار اینجاست که خودروسازان داخلی ما بیش از نیم قرن قدمت و تجربه دارند و در نتیجه به هیچ عنوان تازه کار محسوب نمی‌شوند! پس حق داریم که انتظار بیشتری از آن‌ها داشته باشیم. نکته منفی دیگر اینکه برخی از پلتفرم‌های مورد استفاده در کشورمان به قدری قدیمی و منسوخ شده هستند که ارتقاء و توسعه آن‌ها امری بیهوده به نظر می‌رسد، چرا که این محصولات به دلیل مهندسی بسیار قدیمی از پتانسیل کافی برای هماهنگ شدن با استاندارهای روز برخوردار نیستند. در واقع وقت و هزینه‌ای که باید برای ایمن شدن امثال پراید صرف شود خیلی بیشتر از خرید حق امتیاز تولید خودرویی جدیدتر خواهد بود. اما چه کنیم که فعلاً شرایط بازار ما بدین صورت است و بدتر اینکه جدیداً به دلیل افزایش شدید قیمت ارز و کاهش قدرت خرید مردم، بازار این خودروهای قدیمی و از رده خارج رونق بیشتری پیدا کرده. به همین دلیل گروه «باما» ضمن ابراز ناخشنودی از وضع موجود و آرزوی پیشرفت سریع‌تر خودروسازان داخلی، سعی دارد توجه بیشتری به این قسمت از بازار داشته باشد تا هموطنان بتوانند با آگاهی بیشتری نسبت به خرید این خودروها اقدام نمایند.
با این مقدمه امروز به سراغ یکی از ارزان‌ترین هاچ‌بک‌های داخلی یعنی تیبا 2 آمده‌ایم. خودرویی که مدتی پس از ارائه مدل صندوقدار به بازار عرضه شد و توانست به لطف طراحی جوان‌پسندانه و صد البته نبود رقیبی مطرح در این رنج، به خوبی در بازار داخلی جا بیافتد و طرفداران زیادی برای خودش دست و پا کند. لطفاً امروز هم «باما» همراه باشید تا در کنار شما نگاهی نزدیک‌تر به این آهوی کوچک ایرانی داشته باشیم.
طراحی ظاهری سایپا تیبا 2
شاید صحبت کردن از ظاهر تیبا چندان جذابیتی نداشته باشد، چراکه همه ما سال‌های سال است با این چهره مغموم و قدیمی آشنا هستیم و فکر نمی‌کنم کسی با طراحی این خودرو بیگانه باشد. اما به رسم همیشگی چند خطی در مورد نکات ظاهری خودروی مورد تست صحبت می‌کنیم. در ابتدا فقط نمونه صندوقدار این محصول به بازار ارائه شد که با توجه به چراغ‌ها و جلوپنجره کوچک و خطوط از سر باز کنی روی گلگیرهایش نظرات چندانی را به خود جلب نکرد. در واقع اکثر طرفداران تیبا، طراحی این خودرو را صرفاً به دلیل خسته شدن از ظاهر قدیمی پراید و نبود رقیب مطرحی دراین رنج مناسب دانستند. اما با ورود مدل هاچ بک تیبا، اوضاع تا حدودی تغییر کرد چرا که شکل و شمایل قسمت پشتی تیبا 2 جذاب‌تر از مدل صندوقدارش از کار درآمد و توانست نظر برخی از مشتریان جوان را به خود جلب کند.
نکته جالب اینکه دماغه و نیم رخ تیبا 2 هم علیرغم تشابه کامل با نمونه های سدان، در مدل هاچ بک جلوه بهتری پیدا کرده اند. علتش هم این است که این چراغ‌ها و جلوپنجره کوچک و حالت تخم مرغی سقف و ستون‌ها با فرم کلی یک هاچ بک جمع‌وجور، هارمونی بیشتری دارند و ناهماهنگی‌های نمونه سدان، اینجا کمتر به چشم می‌آید. به همین علت است که بسیاری افراد، تیبا 2 را علیرغم قیمت بالاتر و فضای صندوق محدودتر، به نمونه صندوقدارش ترجیح می‌دهند.
البته این را هم داخل پرانتز بگوییم که کیفیت رنگ پایین و مونتاژ نه چندان دقیق قطعات تیبا، تاثیر منفی زیادی بر چهره‌اش گذاشته‌اند؛ در واقع شما هر چقدر هم که خوش‌قیافه باشید با لباس‌های رنگ و رو رفته و نامرتب خوش تیپ به نظر نمی‌رسید و در مورد تیبا هم فاصله زیاد درزهای میان قطعات و کیفیت پایین رنگ استفاده شده از جذابیت‌های ظاهری خودرو کاسته است.
طراحی داخلی سایپا تیبا 2
در داخل کابین هم کیفیت پایین متریال استفاده شده و مونتاژ متوسط قطعات روی زیبایی تاثیر منفی گذاشته‌اند و در نتیجه با اینکه خطوط داخلی تیبا شکیل‌تر از امثال پراید طراحی شده اما حس چندان برتری به ما منتقل نمی‌کند؛ البته با توجه به اینکه تیبا یکی از ارزان‌ترین خودروهای بازار داخلی محسوب می‌شود می‌توانیم در این مورد هم با دید ارفاق به قضیه بنگریم چون در شرایطی که امثال ساندرو با قیمت حدوداً 3 برابر تیبا، کابین زمخت و خشکی دارند نمی‌شود از خودرویی در این سطح توقع چندان زیادی داشت.
فضای کابین هم برای یک هاچ بک شهری قابل قبول است و تیبا 2 می‌تواند از یک خانواده کم‌جمعیت میزبانی کند اما توقع نداشته باشید که 5 سرنشین بزرگسال در این خودرو احساس راحتی کنند. در مورد صندوق عقب هم اوضاع روبه راه است و برخلاف خودرویی مثل ام‌وی‌ام 110 جدید، می‌توانید روی محفظه صندوق تیبا 2 تا حدودی حساب باز کنید؛ ضمناً صندلیهای عقب نیز قابلیت تاشوندگی دارند که هرچند به خوبی مسطح نمی‌شوند اما به هر حال قابلیت حمل بار خودرو را به شکل چشم‌گیری افزایش خواهند داد.
امکانات رفاهی و ایمنی سایپا تیبا 2
از خودرویی دراین رنج، توقع زیادی نداریم و تیبا هم آپشن فراتر از انتظار و غافلگیر کننده‌ای به ما ارائه نمی‌کند. اینجا همان گزینه‌های ساده و ابتدایی مثل کیسه هوا برای راننده و سرنشین کناری، ترمزهای ضد قفل ABS، سیستم ضد سرقت (Immobilizer)، مه‌شکن‌های جلو و عقب، شیشه‌های برقی جلو، سیستم تهویه مطبوع دستی، پخش صوتی ساده، قابلیت تنظیم ارتفاع نور چراغ‌های جلو از داخل، صندوق‌پران و مواردی از این دست دیده می‌شوند که برای این روزها امکاناتی کاملاً معمولی به حساب می‌آیند. البته شما در برابر پرداخت پول بیشتر می‌توانید خودروی خود را به گزینه‌های دیگری مثل آینه‌های جانبی و شیشه‌های عقب برقی، سیستم تهویه مطبوع اتوماتیک یا رینگ‌های آلومینیومی نیز مجهز کنید.
ضمناً بسیاری از کمبودهای تیبا مثل سنسورها و دوربین پارک، نمایشگر و رهیاب ماهواره‌ای و مواردی از این دست نیز به راحتی در فروشگاه‌های لوازم جانبی قابل خرید و نصب هستند اما به هر حال بسیاری از مشتریان ترجیح می‌دهند خودروی خود را با امکانات اصطلاحاً فابریک از کارخانه دریافت کنند تا با مشکلاتی مثل سیم‌کشی ناشیانه مواجه نشوند.
در مورد عملکرد دقیق ایمنی هم مثل همیشه به در بسته می‌خوریم. در واقع این خودرو هم مثل سایر محصولات داخلی، مورد آزمایش استانداردی قرار نگرفته و در نتیجه نمی‌توان در مورد امنیتش خیلی صحبت کرد. اما در هر صورت با توجه به اینکه تیبا بر روی پلتفرم خودروی بدنامی به نام پراید توسعه یافته و از نظر تجهیزات کمکی ایمنی هم در فقر مطلق به سر می‌برد نمی‌توانیم نسبت به این پارامتر خیلی خوش‌بین باشیم؛ هرچند اصلاحاتی مثل ضخیم‌تر شدن ستون‌ها و مشاهدات عینی از تصادفات این محصول به ما این امید را می‌دهند که وضعیت تیبا حداقل از فاجعه‌ای به نام پراید مناسب‌تر باشد اما به هر حال بهتر است که روی این خودرو به عنوان یک گزینه شهری و نه جاده‌ای حساب باز کنید و سفرهای طولانی خود را حتی‌الامکان به سیستم حمل‌ونقل عمومی واگذار کنید.
یک نکته جالب هم داخل پرانتز بگوییم و آن اینکه سایت سایپا در قسمت تجهيزات ايمني از ترمزهای ABS تیبا به عنوان یک سیستم پیشرفته یاد کرده! حال آن‌که این سیستم در حدود 40 سال قدمت دارد و تقریباً دو دهه است که در بسیاری از کشورها به صورت استاندارد اجباری روی خودروها قرار می‌گیرد. با این دیدگاه مشخص می‌شود که سطح توقع خودروسازان ما در بحث ایمنی تا چه اندازه با استانداردهای روز فاصله دارد.
مشخصات فنی سایپا تیبا 2
با گشودن در کاپوت تیبا 2 با پیشرانه ارتقاء یافته پراید مواجه می‌شویم؛ در واقع پیشرانه 4 سیلندر تنفس طبیعی پراید قبل از اینکه میهمان بدنه تیبا شود توسط مهندسین مگاموتور و همکاری شرکت FEV آلمان مورد بازنگری و اصلاحات زیادی قرار گرفته و در نتیجه هم از نظر حجم و هم عملکرد کلی، پیشرفت نسبتاً خوبی تجربه کرده است. حالا قلب تپنده تیبا 1.5 لیتر حجم دارد و با 87 اسب‌بخار قدرت و 128 نیوتن‌متر گشتاور نه تنها قدرت بیشتری نسبت به پدرش ارائه می‌کند بلکه قادر است برای برخی از گزینه‌های گران‌تر بازار مثل پژو 206 تیپ 2 یا ام‌وی‌ام 110 جدید نیز خط و نشان بکشد.
اما در مورد مصرف سوخت اگر بخواهیم به عدد اعلامی کارخانه یعنی 6.53 لیتر در سیکل ترکیبی استناد کنیم باید بگوییم که وضعیت تیبا مناسب است؛ اما تجربه نشان داده که با توجه به خرابی‌های شایع سنسورهای موتور، مصرف سوخت تیبا در عمل بیش از این صحبت‌ها خواهد بود.
ضمناً تیبا فقط در نمونه مجهز به جعبه‌دنده 5 سرعته دستی به بازار عرضه می‌شود و برای خرید مدل اتوماتیک باید با صرف پول بیشتر به سراغ برادر تازه به دوران رسیده‌اش یعنی کوییک بروید!
تجربه رانندگی با سایپا تیبا 2
پشت فرمان با محیطی ساده و بی‌آلایش روبه‌رو می‌شویم که از نظر دسترسی به ادوات شرایط مطلوبی دارد. اما همانطور که در بخش ایمنی اشاره کردیم ستون‌های تیبا نسبت به پراید اندکی پهن‌تر شده‌اند و این قضیه دید خودرو را در هنگام دور زدن یا دنده عقب رفتن محدود کرده. البته با توجه به سایز بدنه تیبا 2، خیلی زود به ابعادش عادت می‌کنید اما به هر حال حس تسلطی که در پراید شاهد بودیم اینجا دیده نمی‌شود. البته اگر این افزایش قطر ستون‌ها به بهبود هرچند جزئی ایمنی کمک کرده باشند که به نظر می‌رسد همینطور هم باشد باید بگوییم که این کار ارزشش را داشته است.
مشکل دیگری که در هنگام دور زدن متوجهش می‌شوید شعاع گردش زیاد فرمان است. در واقع تیبا در مواقعی که انتظارش را ندارید شما را مجبور به دور دو فرمان می‌کند! البته این مورد می‌تواند در سرعت‌های بالاتر به امنیت بیشتر و تسلط بهتر بر روی فرمان منجر شود اما برای یک خودروی شهری که قرار است قدرت مانور بالایی در کوچه‌های تنگ داشته باشد نکته‌ای منفی به حساب می‌آید.
در خصوص کیفیت سواری باید بگوییم که تیبا در جایگاه خود، سواری قابل قبولی دارد و با سیستم تعلیق نسبتاً نرم Torsion beam، آرامش مناسبی را به سرنشینان هدیه می‌کند. البته این نرمی سیستم تعلیق در کنار تایرهای باریک و نه چندان چسبنده، پایداری تیبا را با اختلال مواجه کرده و در نتیجه تیبا 2 در سرعت‌های بالا و یا هنگام فرمان دادن‌های سریع، تا حدودی ناپایدار به نظر می‌رسد. ضمن اینکه فرمان تیبا هم اطلاعات چندان دقیقی از مسیر به دستان راننده منتقل نمی‌کند؛ البته این ویژگی‌ها در اکثر خودروهای ارزان‌قیمت دیفرانسیل جلو شایع هستند و رقبای داخلی تیبا 2 مثل پراید و ام‌وی‌ام 110 هم شرایط بهتری ندارند. ترمزها نیز که در جلو از نوع دیسکی و عقب کاسه‌ای و مجهز به سیستم ضد قفل هستند عملکرد متوسطی از خود نشان می‌دهند و اگر خیلی بیگدار به آب نزنید شما را با مشکل خاصی مواجه نخواهند کرد.
به طور کلی تیبا به نوعی بر روی پلتفرم پراید توسعه یافته و طبیعی است که از بسیاری جهات رفتاری مشابه با آن محصول داشته باشد. اما در ساخت این خودرو از قطعات فرزند مدل بالاتر کیا، یعنی ریو هم کمک گرفته شده که هرچند این کار تعمیرات تیبا را اندکی پیچیده کرده اما به سواری بهتر و راحتی بیشتر خودرو منجر شده است.
حالا وقت آن رسیده که پدال گاز را به چالش بکشیم تا ببینیم 87 اسب زیر کاپوت تا چه اندازه سر حال هستند! پس از مدتی رانندگی و آزمایش در شرایط مختلف متوجه شدیم که تیبا نسبت به رده قیمتی خودش شتاب قابل قبولی دارد؛ خوشبختانه کشش خودرو در دورهای پایین هم کافی است و ضریب مناسب دنده‌ها باعث شده که در سربالایی‌ها با مشکل خاصی مواجه نشویم. البته با روشن کردن کولر میزان افت عملکرد پیشرانه کاملاً محسوس بود اما به طور کلی از وضعیت شتابگیری تیبا در قیاس با رقبای این رده و حتی برخی از خودروهای گران‌تر راضی بودیم. پس به طور کلی می‌شود گفت که اصلاحات صورت گرفته روی پیشرانه پراید جواب داده و در نتیجه واکنش‌ها به پدال گاز در این محصول به شکل محسوسی بهبود یافته است؛ اما این تغییرات مشکلاتی هم ایجاد کرده‌اند؛ مورد اول اینکه پیشرانه تیبا خیلی خشک و خشن کار می‌کند و در نتیجه با بالا بردن دور موتور، صدای آزاردهنده‌ای به کابین منتقل می‌شود. البته با اضافه کردن نمد زیر کاپوت می‌توانید مقداری از بلندی این صدا بکاهید اما باز هم مشکل به طور کامل برطرف نخواهد شد. جدای از این مورد، لرزش پیشرانه تیبا 2 نیز در دورهای بالاتر، مقداری بیش از حد انتظار ما بود که برخی این مشکل را به دلیل ساختار آن و برخی دیگر کیفیت و طراحی نامناسب دسته موتورها می‌دانند. در واقع صدا و لرزش زیاد پیشرانه باعث شده که سرعت ماشین بیش از آنچه که واقعاً هست به نظر برسد. همچنین مشکلات خرابی سنسورها که در پراید هم نسبتاً شایع بود همچنان برطرف نشده و حتی شاید با شدت بیشتری در تیبا ادامه یافته است. خلاصه اینکه با خرید این خودرو باید به روشن بودن چراغ چک موتور تا حدودی عادت کنید! اما با تمامی این صحبت‌ها اگر به شتاب و سرعت و راحتی بیشتر، اهمیت می‌دهید باید به شما بگویم که تیبا 2 از این نظر کاملاً ارزش اضافه پرداخت نسبت به پراید را دارد.
راند نهایی با سایپا تیبا 2
اگر به دنبال یک هاچ بک نسبتاً ارزان‌قیمت صفر کیلومتر (یا مشابه صفر) باشید گزینه‌های زیادی پیش رویتان نخواهد بود. در واقع با توجه به اینکه پژو 206 تیپ دو اختلاف قیمت حدود 40 درصدی با تیبا 2 دارد فقط می‌توانیم روی پراید، ام وی ام 110 جدید و همین تیبا 2 تمرکز کنیم. خوب در این بین باید بگوییم ام وی ام 110 با توجه به فرمان نرم‌تر، مصرف سوخت پایین‌تر، ارگونومی بهتر و آرامش بیشتر درون کابین می‌تواند در قالب خودرویی صرفاً شهری گزینه کارآمدتری باشد؛ اما اگر به شتاب و سرعت خودرو اهمیت می‌دهید و قصد دارید گاهی با هاچ بکتان از شهر هم خارج شوید، بدون شک تیبا 2 با قدرت و گشتاور بیشتر و صندوق عقب جادارتر، گزینه مناسب‌تری برای شما خواهد بود. ضمن اینکه محصول سایپا از نظر قیمت و دسترسی به قطعات یدکی هم شرایط بهتری دارد و در بازار دست دوم نیز راحت‌تر به پول نقد تبدیل می‌شود.
جدول کامل مشخصات فنی و آپشن‌های سایپا تیبا 2
در قیاس با پراید هم باید بگوییم با اینکه تیبا از نظر قیمت، میزان صدا و لرزش پیشرانه و همچنین شعاع گردش فرمان در جایگاهی پایین‌تر از پدر خود قرار می‌گیرد و از نظر سهولت تعمیرات هم به دلیل استفاده از برخی قطعات ریو، پیچیدگی‌های بیشتری دارد اما می‌تواند به لطف طراحی جدیدتر، کیفیت سواری بهتر و قدرت و شتاب برتر شما را مجاب کند که چند میلیون تومان هزینه بیشتر را پرداخته و تیبا 2 را انتخاب نمایید. ضمن اینکه به نظر می‌رسد این خودرو از نظر ایمنی هم پیشرفت اندکی نسبت به پراید داشته که البته امیدواریم هیچ‌گاه این ویژگی مورد استفاده شما واقع نشود، چرا که اگر پشت فرمان خودرویی مانند پراید خطر مرگ، جان سرنشینان را تهدید می‌کند، پشت فرمان خودروهایی که اندکی ایمنی بالاتری دارند، مرگ جای خود را به معلولیت و قطع عضو خواهد داد! پس با این حساب شاید بهترین توصیه، رعایت اصول رانندگی ایمن و تلاش برای استفاده از وسایل نقلیه ایمن باشد که البته این گزینه اخیر متاسفانه در شرایط فعلی کشورمان برای عموم مردم، دور از دسترس به نظر می‌رسد.
نویسنده : امین امیری‌فر
منبع : باما
