جدیدترین شرایط عرضه خودرو در بورس
8 خودرو دیگر پذیرش شدند
مرداد 1401: جلسه هیئت پذیرش بورس کالای ایران در روز یکشنبه، مورخ 23 مردادماه، برگزار شد. در این جلسه، 8 خودرو جدید از شش گروه خودروسازی پذیرش شدند؛ بنابراین، با احتساب پذیرش‌های قبلی، شمار خودروهای بورسی به عدد 15 می‌رسد.
8 خودرو پذیرش شده در این جلسه عبارت‌اند از خودروهای هایما در دو مدل S7 و S5 از گروه ایران‌خودرو، لاماری ایما از گروه آرین پارس موتور، دایون y5 از گروه خودروسازی ایلیا، وانت دوکابین کاپرا از گروه بهمن‌موتور، کامیونت 6 تن فاو تایگر (Tiger V) و کشنده تک محور CA 4180 از گروه سیباموتور و کامیون فورس و امپاور از گروه بهمن‌دیزل.
قبلا بورس کالای ایران در اطلاعیه‌های جداگانه از پذیرش سه محصول شرکت کرمان‌موتور (خودروهای سواری جک S5، جک J4 و وانت KMC-T ۸)، سه محصول شرکت بهمن‌موتور (وانت کارا تک‌کابین و دوکابین، فیدلیتی و دیگنیتی)، یک محصول گروه خودرویی سایپا (شاهین) خبر داده بود. در اردیبهشت‌ماه سال جاری، خودرو کارا متعلق به بهمن‌موتور برای نخستین بار در بورس کالا عرضه شد که در مجموع 58 دستگاه خودرو کارا دوکابین و 45 دستگاه کارا تک‌کابین در تالار خودرو بورس کالا معامله شد.
فروش فیدلیتی و دیگنیتی در بورس
مرداد 1401: براساس اطلاعیه عرضه بازار فیزیکی بورس کالای ایران، مقرر شده تا در روز چهارشنبه مورخ 26 مردادماه 1401، تعداد 350 دستگاه فیدلیتی و 250 دستگاه دیگنیتی از طریق بورس کالا عرضه شوند. ثبت سفارش این خودروها تا ساعت 17 روز سه‌شنبه 25 مردادماه امکان‌پذیر خواهد بود.
طبق این اطلاعیه، 85 دستگاه فیدلیتی 7 نفره تیپ 2 مشکی و 90 دستگاه فیدلیتی 7 نفره تیپ 2 سفید موجود است که با قیمت های 772 میلیون تومان عرضه خواهند شد. 85 دستگاه فیدلیتی 5 نفره تیپ یک مشکی و 90 دستگاه فیدلیتی 5 نفره تیپ یک سفید نیز به قیمت 758 میلیون و 500 هزار تومان عرضه می شوند. علاوه بر آن، 125 دستگاه دیگنیتی پرایم مشکی و 125 دستگاه دیگنیتی پرایم سفید هر یک به قیمت 821 میلیون و 500 هزار تومان نیز موجود است.
توجه داشته باشید که هر کد ملی مجاز به ثبت سفارش بر روی یکی از کدهای عرضه شده در تاریخ عرضه و صرفا برای یک دستگاه خودرو است. در ضمن صدور سند و شماره‌گذاری خودرو فقط به اسم شخص خریدار خواهد بود. سپس خریداران جهت تحویل خودرو باید یکی از نمایندگی‌های مجاز بهمن‌موتور را مطابق لیست انتخاب کند.خریداران باید 9 درصد مالیات بر ارزش افزوده را بر مبنای قیمت نهایی فروش پرداخت کنند. همچنین برای خودرو فیدلیتی هزینه 173.919.027 ریال شامل (مالیات و عوارض شماره گذاری به مبلغ 133.000.000 ریال، هزینه هوشمندسازی کارت خودرو به مبلغ 435،000ریال، هزینه خدمات پست به مبلغ 500،000 ریال، هزینه تولید پلاک و شماره گذاری به مبلغ 2،800،000 ریال، هزینه بیمه شخص ثالث به مبلغ 37.184.027 ریال) و برای مدل دیگنیتی هزینه 353.500.000 ریال، هزینه هوشمندسازی کارت خودرو به مبلغ 435،000 ریال، هزینه خدمات پست به مبلغ 500،000 ریال، هزینه تولید پلاک و شماره‌گذاری به مبلغ 2،800،000 ریال، هزینه بیمه شخص ثالث به مبلغ 37.184.027 ریال) باید توسط خریداران به نام شرکت بهمن‌موتور واریز گردد.
قبل از عرضه دیگنیتی و فیدلیتی نیز خودرو کارا در بورس عرضه شده و مورد معامله قرار گرفته بود. در مجموع 139 دستگاه کارا تک‌کابین و دوکابین مورد معامله قرار گرفت که شامل 81 دستگاه کارا دوکابین و 58 دستاه کارا تک‌کابین بود.
عرضه خودروهای هایما در بورس
مرداد 1401: شرکت ایران‌خودرو، برای عرضه محصولات خود در بورس کالا اقدام کرده تا در روند فروش شفاف‌سازی شود و قرعه‌کشی نیز از بین برود.
براساس برنامه‌ریزی این شرکت، در مرحله نخست، بخشی از تولیدات دو مدل خودرو هایما S5 و S7 در بورس کالا به فروش خواهند رسید. عرضه خودرو در بورس کالا سبب ایجاد امکان خرید آسان برای مشتریان واقعی و حذف سودجویان از فرآیند فروش خودرو خواهد شد.
محدودیت عرضه خودرو حذف شد
تیر 1401: محسن علیزاده، عضو ناظر مجلس در شورای عالی بورس، اعلام کرد که وزیر صنعت به شورای عالی بورس آمده و درباره این که چگونه خودرو در بورس کالا عرضه شود، بحث شد. وزیر صنعت پذیرفت که خودرو در بورس عرضه شود و صورت جلسه شورای عالی بورس را نیز امضا کرد. مصوبه شورای عالی بورس ظرف یکی دو روز آینده توسط وزیر اقتصاد برای اجرا ابلاغ میشود.
بر اساس گفته‌های وی، سرانجام تصمیم بر این شد که وزارت صنعت موافقت خود را اعلام کند و محدودیت عرضه خودرو در بورس را حذف کند. همچنین سازمان بورس شیوه‌نامه عرضه خودرو در بورس کالا را با هماهنگی وزارت صنعت تهیه کند که چه تعداد خودرو، در چه زمان و کدام خودروها با اولویت در بورس عرضه و کشف قیمت شوند.
وی معتقد است که عرضه خودرو در بورس کالا سبب میشود تا کم‌کم شیوه قرعه‌کشی خودرو از بین برود و نقش دلالان در بازار خودرو کمرنگ شود. همچنین دلالی به سمت حذف شدن می‌رود، عرضه خودرو شفاف میشود و قیمت آن از طریق عرضه و تقاضا در بازار مشخص میشود. مهم‌ترین دستاورد عرضه خودرو در بورس کالا این است که دیگر به شیوه قیمتگذاری مشخص نمی‌شود؛ بلکه قیمت آن در بازار تعیین شده و این امر کمک به تأمین نقدینگی برای خودروسازان و توسعه خطوط تولیدی شرکت‌های خودروسازی میکند.
آقای علیزاده توضیح داد که اولویت عرضه با خودروهای داخلی و یا مونتاژی خواهد بود. خودروهای خارجی در مراحل بعدی با هماهنگی وزارت صنعت در بورس عرضه خواهند شد و این هماهنگی برای تعیین سازوکار عرضه خودرو است. هنوز در مورد اینکه چه درصدی از تولید خودروسازان داخلی عرضه شود، بحث نشده است. باید ابتدا آیین‌نامه‌ای که قبلاً سازوکارش مشخص شده، به توافق وزارت صنعت و سازمان بورس برسد.
وی به کاهش قیمت 15درصدی خودرو کارا تک‌کابین و دوکابین اشاره کرد و افزود که عرضه خودرو در بورس می‌تواند در شفاف‌سازی قیمت، جلوگیری از فساد، رانت و دلال‌بازی موثر باشد. مهم‌ترین مزایای آن قیمتگذاری شفاف بر روی تابلو است که می‌تواند فرهنگ دلالی و سفته‌بازی را از بین ببرد و به جای آن نقدینگی برای خودروساز فراهم کند و تعدیل قیمت نسبت به بازار صورت می‌گیرد. همچنین عرضه خودرو در بورس باعث جلوگیری از قیمت دستوری برای خودرو میشود. علاوه بر آن، با نقدینگی که در بورس حاصل میشود، می‌توانند خطوط تولید را توسعه دهند و روزآمد کنند و مردم هم پشت صف برای خرید خودرو نمی‌مانند.
عرضه خودرو در بورس، بازار را ساماندهی میکند
تیر 1401: مصطفی طاهری، رئیس کمیسیون صنایع و معادن مجلس، معتقد است که عرضه خودرو در بورس کالا بهترین راهکار برای رفع مشکلات موجود در بازار است. این بدان معناست که مابه التفاوت حاصل از فروش خودرو در بورس کالا و قیمت تعیین شده برای این کالا باید برای هزینه‌کرد در زنجیره خودرو در اختیار دولت قرار گیرد و منظور ساز و کار فعلی نیست.
بر اساس گفته‌های وی، این روند سبب کاهش قیمت نیز میشود؛ زیرا دو نرخی بودن خودرو از بین رفته و بنابراین تقاضاهای کاذب بازار حذف میشود و فقط مصرف‌کننده واقعی درصدد خرید است. اگر خودرو در بورس با شرط مذکور عرضه شود، قیمت این کالا در بورس از بهای آن در بازار بیشتر نخواهد شد، بلکه به تدریج کاهشی نیز میشود.
آقای طاهری درباره واردات خودرو گفت که واردات در اختیار دولت است و می‌تواند به عنوان ابزاری برای کنترل قیمت استفاده شود. با تحقق این مهم، در صورت درستی ادعای خودروسازان مبنی بر زیان‌ده بودن، این شرکت‌ها از زیان خارج شده و از سوی دیگر دولت منابع مناسبی برای بهبود زنجیره خودرو از نظر کمی و کیفی در اختیار خواهد داشت.
وی همچنین خاطرنشان کرد که دلیل وزارت صمت برای جلوگیری از عرضه خودرو در بورس، این است که در حال حاضر مابه التفاوت فروش خودرو در بورس کالا و قیمت تعیین شده برای این کالا به حساب تولیدکننده می‌رود؛ بنابراین خودروسازان می‌توانند به منظور کسب سود بیشتر، عرضه را مدیریت کرده و منجر به افزایش قیمت خودرو شوند که این موضوع نیز رفع خواهد شد.
جوابیه وزارت صمت و کنایه به بهمن موتور!
خرداد 1401: بعد از توقف ناگهانی عرضه خودرو در بورس کالا، حاشیه‌های فراوانی درباره دلایل توقف این عرضه پدید آمد. به همین دلیل نیز وزارت صمت طی جوابیه‌ای که در تاریخ 22 خردادماه منتشر کرده، دلایل این کار را توضیح داده است که خلاصه آنرا در ادامه می‌خوانید:
1- وزارت صمت قبلا و در تاریخ‌های جداگانه، دو مرتبه دستور توقف عرضه خودرو را در بورس داده بود اما از طرف سازمان بورس، ترتیب اثر داده نشده. به همین دلیل نمی‌توان گفت که توقف آن، یک شبه اتفاق افتاده است!
2- با راه‌اندازی سامانه فروش یکپارچه خودرو، هم‌اکنون تنها مرجع رسمی تخصیص و عرضه خودرو، از طریق همین سامانه است.
3- عرضه خودروهای پرتقاضا و کم‌تیراژ توسط بورس، باعث سه‌قیمتی شدن آن میشود؛ یعنی علاوه بر قیمت محصول و قیمت بازار، ممکن است «قیمت بورس» نیز برای این خودروها بوجود بیاید.
4- عرضه خودرو در بورس کالا، صرفا برای خودروسازانی است که محصول خود را با زیان می‌فروشند. اما محصولاتی که قیمت بالایی دارند و قیمت آن توسط خودروساز تعیین میشود، دلیلی برای عرضه در بورس ندارند.
5- طبق قانون طرح ساماندهی صنعت خودرو، خودروسازان موظفند که قبل از فروش محصول، قیمت آنها را به شورای رقابت اعلام کنند. اما برای عرضه خودروها در بورس، این موضوع مورد توجه قرار نگرفته است.
6- هرگونه عرضه خودرو در خارج از سامانه فروش یکپارچه، باید با مجوز سازمان حمایت باشد. ضمن اینکه اگر خودروهایی به دلیل تیراژ بالا، قرار است در بورس کالا عرضه شوند، حتما باید با مجوز وزارت صمت باشد. اما این اقدامات از سوی خودروساز صورت نگرفته بود.
در قسمت انتهایی جوابیه وزارت صمت، دولتی‌ها کنایه‌ای آشکار به شرکت بهمن موتور زده‌اند و گفته‌اند که: برخی از خودروسازان خصوصی کشور، برای فرار از فروش خودرو از طریق سامانه یکپارچه و به منظور کسب سود بیشتر، به وظیفه ملی خود عمل نکرده‌اند! لذا از بورس کالا انتظار می‌رود به جای حمایت از منفعت طلبی یک خودروساز، به وزارت صمت برای مدیریت بازار خودرو کمک کند.
توقف عرضه خودرو در بورس به دستور وزارت صمت
خرداد 1401: درحالیکه قرار بود عرضه خودروهای فیدلیتی و دیگنیتی از تاریخ 18 خردادماه، برای اولین‌بار از طریق بورس کالا انجام شود، اما وزارت صمت در اقدامی فوری و در پایان وقت اداری 17 خردادماه، جلوی عرضه این خودروها را گرفت.
براساس اسناد منتشر شده، آقای منوچهر منطقی، معاون صنایع حمل و نقل وزارت صمت، طی نامه‌ای به آقای سلطانی نژاد مدیرعامل بورس، گفته که تعیین قیمت خودروها برعهده وزارت صمت و با هماهنگی ستاد تنظیم بازار امکان‌پذیر بوده و حتی خودروهایی که بر مبنای تصمیمات شورای رقابت خودرو، مستثنی از قیمتگذاری هستند نیز مشمول این مصوبه خواهند بود. به همین دلیل، عرضه خودرو در بورس کالا مغایر این قانون بوده و باید لغو شوند.
برهمین اساس، سازمان بورس طی اطلاعیه‌ای که در تاریخ 18 خردادماه 1401 منتشر کرده، ضمن اعلام آماده سازی زیرساخت‌های لازم برای انجام معاملات خودرو در بورس کالا، ضمن عذرخواهی از تمامی ذینفعان، خبر داده که تا زمان رفع ابهامات پیش آمده، فروش خودرو از طریق بورس کالا تعلیق میشود.
قوانین خرید خودرو از بورس کالا
خرداد 1401: شرکت بورس، طی اطلاعیه‌ای که در تاریخ 10 خردادماه منتشر کرده، شرایط خرید خودرو از طریق بورس کالا را بصورت زیر اعلام کرده است:
1- میزان پیش دریافت خرید خودرو تا اطلاع ثانوی، معادل 30% است.
2- زمان ثبت سفارش، از یک روز پس از تایید عرضه تا ساعت 8:30 روز معامله خواهد بود.
3- هر کد بورسی، امکان سفارش بر روی یک کد عرضه از مجموع عرضه‌های روز انجام معامله را دارد.
جزییات فروش فیدلیتی و دیگنیتی در بورس
خرداد 1401: براساس آخرین اطلاعات منتشر شده، فروش خودروهای دیگنیتی و فیدلیتی پرایم، از تاریخ 18 خردادماه 1401 و از طریق بورس کالا آغاز میشود.
البته ثبت سفارش عرضه از 11 خردادماه شروع شده و تا ساعت 8:30 چهارشنبه 18 خردادماه (روز معامله) ادامه دارد. مبلغ پیش دریافت نیز معادل 30% بوده که از طریق حساب وکالتی خواهد بود. ظرفیت فروش خودروها و همچنین قیمت پایه (خام) آنها، که بدون احتساب 9% مالیات و هزینه‌های جانبی بوده، به صورت زیر تعیین شده است:
- دیگنیتی پرایم با 843.5 میلیون تومان و ظرفیت 130 دستگاه
- فیدلیتی پرایم 5 نفره با 789 میلیون تومان و ظرفیت 150 دستگاه
- فیدلیتی پرایم 7 نفره با 803.5 میلیون تومان و ظرفیت 150 دستگاه
پذیرش خودروهای جدید در بورس کالا
اردیبهشت 1401: با انتشار اسناد مربوط به خودروهای جدید قابل عرضه در بورس کالا، حالا مشخص شده که علاوه بر وانت کارا و شاهین سایپا، پذیرش 4 خودروی دیگر نیز از تاریخ 28 اردیبهشت‌ماه به تصویب رسیده و بزودی شاهد عرضه این خودروها از طریق بورس خواهیم بود.
»» اسناد پذیرش محصولات بهمن و کرمان در بورس کالا ««
از میان چهار خودرویی که به تازگی در بورس پذیرش شده‌اند، دو محصول متعلق به کرمان موتور بوده و خودروهای جک S5 نیوفیس و جک جی4 هستند. دو محصول دیگر نیز از شرکت بهمن موتور بوده و خودروهای فیدلیتی پرایم و دیگنیتی هستند.
عرضه محصولات بهمن موتور در بورس کالا
اردیبهشت 1401: شرکت بورس کالای ایران اعلام کرد که دو خودرو پر طرفدار دیگنیتی و فیدلیتی، محصول بهمن‌موتور، در روزهای آینده در بورس کالا عرضه خواهند شد.
کارا دو کابین و تک کابین نیز روز چهارشنبه مورخ 28 اردیبهشت‌ماه، برای اولین بار در بورس کالا عرضه می‌شوند. 600 دستگاه کارا دو کابین با قیمت پایه 301 میلیون و 596 هزار تومان و 250 دستگاه کارا تک کابین با قیمت پایه 291 میلیون و 257 هزار تومان، به فروش می‌رسند.
جزئیات عرضه شاهین و کارا
اردیبهشت 1401: محمد حسنی سعدی، سخنگوی بورس کالا، در شبکه خبر نکات زیر را درباره عرضه خودرو شاهین و کارا در بورس کالا متذکر شد:
- امسال 20 هزار خودرو شاهین تولید میشود، که 16 هزار دستگاه از آنها در بورس کالا عرضه خواهند شد. تاریخ عرضه نهایی آن هنوز قطعی نشده و مراحل نهایی را سپری میکند.
- 15 هزار خودرو کارا نیز در سال 1401 تولید میشود، که تعداد 7 هزار و 500 دستگاه آن در بورس کالا عرضه خواهند شد.
- از آن جایی که تنها توافقی میان بورس کالا و شرکت‌های خودرویی صورت گرفته، عرضه‌کننده می‌تواند در صورت عدم تمایل به عرضه محصولات در بورس کالا، امتناع کند.
- به محض آغاز معاملات، تمامی افراد با کد سجامی، که سهام خرید و فروش می‌کنند، می‌توانند بدون اخذ کد جدید نیز معاملات خودرویی انجام دهند. اما هر کد می‌تواند تنها یک معامله انجام دهد.
- قیمت کالا با سیستم عرضه و تقاضا تعیین میشود و منصفانه است.
ورود بهمن‌موتور به بورس کالا
اردیبهشت 1401: طبق اطلاعیه مدیریت پذیرش بورس کالای ایران، مدارک و مستندات خودرو کارا (محصول بهمن‌موتور) در یکصد و چهل و یکمین جلسه هیات پذیرش کالا و اوراق بهادار مبتنی بر کالا در تاریخ 24 فروردین‌ماه در بازار اصلی بورس کالا مورد تصویب قرار گرفت.
قبل از آن نیز جواد جهرمی، معاون عملیات و نظارت بر بازار بورس کالای ایران، از عرضه خودرو گروه بهمن خبر داده بود.
براساس امیدنامه پذیرش خودروی کارا، حداقل 50 درصد از تولید سالانه، معادل 7500 دستگاه، در بورس کالا باید عرضه شود.
قبل از کارا بهمن‌موتور نیز خودرو شاهین در بورس پذیرش شد و احمد رحیمی، مدیر عملیات عرضه بورس کالای ایران، اعلام کرد که 80 درصد از تولید سالانه شاهین باید از طریق بورس کالا عرضه شود.
وی افزود که عرضه این کالا به صورت فیزیکی است و اینکه چطور عرضه میشود، میزان پرداخت اولیه چقدر است و یا اینکه چه کسانی می‌توانند ثبت‌نام کنند، در آینده مشخص خواهد شد.
مزایای فروش خودرو در بورس کالا
فروردین 1401: محمدرضا پورابراهیمی، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس، درباره فروش خودرو در بورس کالا گفت که این موضوع باعث افزایش شفافیت اطلاعات در بخش عرضه خودرو، نظارت بر روند خرید، حذف قرعه‌کشی و جلوگیری از چند قیمتی شدن خودرو میشود.
طبق گفته‌های وی، دولت در زمان واگذاری بخشی از سهام ایران‌خودرو و سایپا، مالکیت خود را به مجموعه‌هایی داده که طبق قانون دولتی نیستند، اما به صورت غیرمستقیم توسط دولت اداره می‌شوند. بنابراین واگذاری واقعی انجام نشده است. در واقع وضعیت حال حاضر بسیار نامناسب‌تر از هنگامی است که دولت مالک این دو خودروساز بود. در آن زمان دولت و وزرات صمت پاسخگوی مجلس بودند.
وی در آخر نیز افزود که با واگذاری سهام شرکت ایران‌خودرو و سایپا به نهاد‌های وابسته به وزارت‌خانه‌های دولتی، افزایش کارایی، تحقق اهداف‌ها و بهبود کیفیت و صادرات محقق نخواهد شد.
عرضه سایپا شاهین در بورس کالا
اسفند 1400: بعد از آنکه آقای عشقی (رییس سازمان بورس) از درخواست جدی یکی از خودروسازان برای عرضه یکی از محصولاتش در بورس کالا خبر داده بود، سرانجام در تاریخ 24 اسفندماه مشخص شد که خودروساز موردنظر، شرکت سایپا بوده و خودرویی که برای اولین‌بار به بورس رفته نیز خودرو شاهین دنده‌ای است. در همین راستا، آقای رحیمی (سرپرست مدیریت عملیات عرضه بورس) چندین نکته مهم را درباره عرضه شاهین در بورس اعلام کرده است:
1- خودرو شاهین سایپا، بعنوان نمونه وارد بورس شده است. بنابراین پس از بررسی مزایا و معایب آن، درباره عرضه سایر خودروها در بورس کالا نیز تصمیم‌گیری میشود.
2- حداقل 80% از تولید سالیانه شاهین، قرار است از طریق بورس کالا عرضه شود.
3- برای خرید شاهین از بورس، نیازی به فرآیند قرعه کشی سایپا نیست چراکه خودرو، نهایتا توسط مصرف کننده نهایی و در یک حراجی منصفانه، خریداری میشود.
4- در صورتیکه شاهین با قیمت واقعی در بورس فروخته شود، زیان شرکت سایپا نیز کمتر میشود. همچنین در صورت وجود اختلاف قیمت میان قیمت نهایی بورس و قیمت کارخانه، مابه التفاوت این قیمت، به جیب خودروساز واریز میشود.
5- تمامی افرادی که دارای کد بورسی هستند، می‌توانند در حراجی شاهین نیز شرکت کنند.
حذف قیمت دستوری با بورسی شدن خودرو
اسفند 1400: نهاد ریاست جمهوری، طرحی را با عنوان «ساماندهی صنعت خودرو به سوی پیشتازی» تهیه کرده است. دولت در این طرح به دنبال راهکارهایی برای موضوعات و چالش‌های کلان صنعت خودرو، مانند قیمتگذاری، خصوصی‌سازی و ساختار شرکت‌های خودروساز است.
یکی از نکات مهم ذکر شده در این طرح، حذف قیمتگذاری دستوری است؛ در واقع پیشنهاد شده که قیمت‌ها با مکانیزم عرضه و تقاضا از مسیر بورس کالا، تعیین شوند که در این صورت، بازگشت شورای رقابت به مراحل قیمتگذاری خودرو عملا غیرممکن به نظر می‌رسد.
مرکز پژوهش‌های توسعه و آینده‌نگری، به نقد این طرح پرداخته و با حذف قیمتگذاری دستوری بسیار موافق است؛ اما استفاده از سازوکار تعیین قیمت از مسیر بورس کالا را عملیاتی نمی‌داند. کارشناسان این مرکز می‌گویند که به طور معمول کالاهای نهایی مصرفی و بادوام مانند خودرو، دارای بورس کالا نیستند و معمولا برای کالاهای غیر پیچیده مورد استفاده قرار می‌گیرد.
اگر متقاضیان برای خرید خودرو به بورس کالا ورود کنند، احتمال شکل‌گیری کسب‌وکارهای واسط وجود دارد که خود باعث پیچیدگی بازار میشود.
اولین حراج خودروهای تملیکی در بورس
دی 1400: سید جواد جهرمی، معاون عملیات و نظارت بر بازار بورس، بیان کرد که خودروهای خارجی تا پایان سال در بورس کالا عرضه می‌شوند. در واقع خودروهای خارجی همان خودروهای سازمان اموال تملیکی است. وی افزود که طبق توافق با این سازمان، تعدادی از کل مجموع 2000 خودرو موجود انتخاب شده و مراحل پذیرش را طی می‌کنند.
طبق گفته‌های وی، مصوبه‌ای از سوی وزارت اقتصاد در حال پیگیری است تا درباره نحوه شماره‌گذاری و استفاده از آنها مشخص شود. پس از آن نیز عرضه خودروها آغاز میشود که احتمالا تا پایان سال انجام خواهد شد. آقای جهرمی افزود که این فرآیند با استان بوشهر آغاز شده و تمامی افراد حقیقی و حقوقی می‌توانند این خودروها را خریداری کنند.
احتمال عرضه خودروهای لوکس در بورس کالا
آذر 1400: آقای عشقی (رییس سازمان بورس) ضمن انتقاد از روش قرعه‌کشی خودرو، در تاریخ 11 آذرماه گفته بخشی از محصولات تولیدی خودروسازان مشمول قیمتگذاری نیستند و توسط خودروسازان تعیین قیمت می‌شوند که اصطلاحا آنها را بعنوان محصولات لوکس خودروسازان می‌شناسیم. سازمان بورس موافق عرضه این محصولات لوکس در بورس کالاست تا در آنجا تعیین قیمت شوند. اما خودروهای عمومی‌تر که اکثرا تیراژ بالاتری دارند با همان سازوکار ستاد تنظیم بازار، عرضه خواهند شد.
شرط جدید سازمان بورس برای عرضه خودرو
شهریور 1400: آقای دهنوی (رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار) ضمن اعلام مخالفت با قیمتگذاری دستوری خودرو گفته که این شیوه قیمتگذاری، نه تنها از افزایش قیمت‌ها جلوگیری نکرده بلکه حتی منافع سهامداران را هم از بین برده است.
آقای دهنوی همچنین با اشاره به اینکه خودرو، کالای مناسبی برای عرضه در بورس نیست، گفته که ترجیح اول سازمان بورس این است که مشکل تغییر قیمتگذاری دستوری را در جایی غیر از بورس، برطرف کنند اما اگر راهی به جز عرضه خودرو در بورس وجود نداشته باشد، آنرا می‌پذیریم. البته آقای دهنوی این موضوع را هم گفته که شرط اصلی سازمان بورس، حذف قیمتگذاری دستوری است چراکه در غیراینصورت، عرضه خودرو در بورس، معنایی ندارد و اجازه این کار را نخواهیم داد.
جزییات طرح ساماندهی بازار خودرو
تیر 1400: طرح ساماندهی بازار خودرو، ایده‌ای است که نمایندگان مجلس بدنبال پیاده‌سازی آن هستند تا هم بازار متعادل‌تر شود و هم قیمت خودروها سروسامان بیابد. یکی از جزییات این طرح، عرضه خودرو در بورس کالاست؛ طرحی که هم مخالفان سرسختی دارد و هم موافقان بسیاری.
اما به خوب و بد این طرح، کاری نداریم بلکه می‌خواهیم بگوییم که مجلسی‌ها، چه شرایط و قوانینی برای عرضه خودرو در بورس کالا درنظر گرفته‌اند. متنی که در ادامه می‌خوانید، همه آن چیزی است که تا تیرماه 1400 به جمع‌بندی رسیده اما هنوز نهایی نشده است:
بند الف)) عرضه خودروهای مشمول تنظیم قیمت توسط شورای رقابت مطابق، تا زمانیکه مشمول قیمت گذاری باشند، صرفاً از طریق بورس کالا و با این شرایط باید انجام شود:
1- شورای رقابت با همکاری سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان مکلف است قیمت پایه عرضه خودرو در بورس کالا را بر مبنای محاسبه قیمت تمام شده در همان سال، با لحاظ هزینه‌های تحقیق و توسعه و هزینه‌های مالی تولید و بدون لحاظ هزینه‌های غیرعملیاتی و غیرتولید و هزینه‌های جذب نشده و زیان خودروساز‌ها با تائید حسابرس رسمی تعیین نماید.
2- فروش خودروهای خریداری شده از بورس کالا تا مدت 2 سال پس از زمان خرید، مشمول مالیات به میزان 30% قیمت خریداری شده است.
3- دستورالعمل اولویت‌گذاری متقاضیان خرید خودرو در بورس کالا، بر اساس شاخص‌های اولویت دهی به افراد و خانواده‌های فاقد خودرو و رعایت الگوی مصرف، توسط شورای رقابت تعیین خواهد شد.
4- تخلف از عرضه خودرو در بورس کالا جرم بوده و مرتکب اعم از فروشنده و خریدار، هر کدام به مجازات قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز محکوم میشود.
بند ب)) مابه التفاوت حاصله از قیمت پایه مصوب شورای رقابت و قیمت فروش خودروها در بورس کالا، به حساب خاصی نزد خزانه داری کل کشور واریز و در اختیار ستاد نهضت قطعه سازی متشکل از نمایندگان وزارت صنعت، معدن و تجارت، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، شورای رقابت، سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران و انجمن قطعه سازان و اتاق بازرگانی، صنایع و معادن و کشاورزی ایران (هر کدام یک نماینده) جهت مدیریت و تخصیص منابع به شرح زیر قرار می‌گیرد:
- 30 درصد از منابع حاصله، با همکاری وزارت راه و شهرسازی، صرف توسعه حمل و نقل عمومی با اولویت خرید داخل و جایگزینی خودروهای فرسوده میشود.
- 70 درصد از منابع حاصله، بصورت تسهیلات قرض الحسنه و یا یارانه تسهیلات با موعد بازپرداخت حداکثر پنج ساله با ترتیب اولویت طرح‌های افزایش شمارگان تولید خودروهای مشمول این ماده، اعطای مشوق‌های صادراتی، طرح‌های اعلامی خودروسازان به منظور بومی سازی قطعات خودروهای وارداتی، طراحی و تجاری سازی سکو‌های خودرویی (پلتفرم‌های) با حداقل مشارکت مالی 30 درصدی خودروسازان، توسعه فناوری‌های جدید خودرویی بویژه خودروهای تمام برقی و ترکیبی (هیبریدی) و طرح‌های دانش بینان مرتبط با قطعه سازی خودرو که تمامی این طرح‌ها باید با تضمین خرید خودروسازان و یا تجاری سازی قطعی همراه باشد، اختصاص می‌یابد.
- ستاد نهضت قطعه سازی می‌تواند تا سقف 10% از منابع موضوع بند (ب) را بصورت کمک بلاعوض (گرنت) جهت انجام طرح‌های تحقیق و توسعه و طراحی و مهندسی به منظور بومی سازی و کاهش واردات قطعات در اختیار دانشگاه‌ها و موسسات پژوهشی و شرکت‌های دانش بنیان صرفاً مشروط به تضمین خرید خودروسازان قرار دهد.
- اختصاص منابع موضوع به خودروسازان، مشروط به عدم مطالبات معوقه به قطعه سازان با تشخیص وزارت صنعت، معدن و تجارت است.
اولویت بورس با افراد بدون خودروست
خرداد 1400: کلیات طرح عرضه خودرو در بورس، به تصویب کمیسیون صنایع مجلس رسیده است. آقای ایزدخواه (رئیس کمیته خودرو در کمیسیون صنایع) خبر داده که بعد از تصویب در کمیسیون، این طرح در صف انتظار برای بررسی نهایی در صحن علنی مجلس، قرار گرفته و حداکثر تا دو هفته آینده، تعیین تکلیف میشود.
آیا ایزدخواه، پیش از این نیز گفته بود که قیمت پایه عرضه در بورس توسط شورای رقابت و براساس قیمت تمام شده همان سال تعیین میشود. اولویت تقاضا هم براساس افراد و خانواده‌های فاقد خودروست.
همچنین براساس اصلاحاتی که بر روی ماده 4 طرح ساماندهی بازار خودرو، صورت گرفته، خودروسازان مکلف شده‌اند تا در شرایطی که بازار خودرو با عدم تعادل مواجه است، انواع خودروهای تعیین شده توسط شورای رقابت را در محدوده زمانی که این شورا معین میکند، صرفاً از طریق بورس کالا به بازار عرضه کنند.
جدیدترین خبرها از بازار:
»» آخرین اخبار قیمت خودرو
»» آخرین اخبار واردات خودرو
»» آخرین اخبار بازار موتور ایران
»» آخرین اخبار سهمیه‌بندی بنزین
عرضه در بورس فقط برای خودروهای داخلی
بهمن 99 | آقای فیروزی (سخنگوی کمیسیون صنایع و معادن مجلس) ضمن یادآوری اینکه طرح ساماندهی بازار خودرو، مصوب مجلس دهم بود که شورای نگهبان به ماده 4 آن ایراد گرفته بود، خبر داده که در جلسه 28 بهمن کمیسیون صنایع و معادن مجلس، این ایراد با حضور نماینده شورای نگهبان، بررسی و مرتفع شده است.
طبق این اصلاحیه، فقط خودروهای تولید داخلی باید در بورس عرضه شوند. ضمن اینکه قیمت پایه خودروها برای عرضه در بورس، توسط سازمان حمایت مشخص خواهد شد. درحالیکه تا قبل از این، قرار بود شورای رقابت تعیین کننده قیمت پایه خودروها باشد.
مشکلات فروش خودرو در بورس کالا
بهمن 99 | آقای مصطفوی، کارشناس صنعت خودرو و از مخالفان طرح عرضه خودرو در بورس کالا، در مصاحبه جدید خود، ضمن اشاره به مناسب نبودن ساختار بورس برای ورود عرضه خودرو به آن، گفته که بورسی شدن خودروها، از یک طرف هم تنش بازار را بیشتر میکند و از طرف دیگر، تضمینی برای کاهش رانت ندارد. مهم‌ترین دلایلی مخالفت با عرضه خودروها در بورس کالا را می‌توان اینگونه خلاصه کرد:
1- فروش خودرو در بورس کالا به این معناست که هر فردی که می‌‌خواهد با هر قیمتی خودروی خود را به فروش برساند به بازار بورس می‌آید و متقاضیان نیز به بازار آمده و هر دو طرف (فروشنده و خریدار) با هر قیمتی با یکدیگر به توافق می‌رسند. تعیین قیمت بدون نظارت یعنی به رسمیت شناختن افسارگسیختگی قیمت‌ها، رهاشدگی‌ها و رانت.
2- بازار بورس طی چند ماه اخیر نشان داد که هیچ‌گاه نمی‌تواند نماینده و آینه اقتصاد ایران در شفافیت باشد. بورس این‌روزها دستوری بالا می‌رود و بعد بلافاصله دستوری پایین می‌آید و هیچ مکانیزمی ندارد که بگوییم این بازار نماینده اقتصاد ایران است. ما باید بدانیم که ساختار بورس کالا متناسب با ساختار بازار خودرو نیست و هیچ‌گاه به ساماندهی بازار کمک نخواهد کرد.
3- باید اشاره کرد که وضعیت قیمت‌ها بهتر میشود اما این بهتر شدن فقط به نفع قطعه‌ساز و خودروساز خواهد بود نه مصرف‌کنندگان. بنابراین می‌توان گفت که ماهیت بورس کالا مناسب با بازار خودرو نیست.
4- کالایی مثل خودرو که مصرفی است و با حجم بالایی از تقاضا روبه‌رو بوده نمی‌تواند در چنین بازاری معامله شود، این درحالی است که عرضه‌کننده خودرو بسیار محدودتر از متقاضیان هستند. لذا نمی‌توان در بازاری که برای کالاهای واسطه‌ای است، خودرو که کالای مصرفی و نهایی است عرضه کرد.
5- بورس کالا نمی‌تواند اتفاق خاصی را در بازار رقم بزند. در هیچ جای دنیا خودرو در بورس کالا معامله نمی‌شود و هیچ کشوری چنین مشکلاتی را در بازار خودرو ندارد. قیمت یک مدل خودرو را در کشورهای مختلف محاسبه کنیم، قیمت‌ها در کشورها یکی است و این تنش‌های ساختار اقتصادی ایران است که چنین چالش‌هایی را در حوزه قیمت به وجود آورده.
6- این سیاست باعث بیشتر شدن رانت و سفته‌بازی خواهد شد. اکنون هزاران مورد رانت در بازار بورس برای خرید سهام وجود دارد و این روند در بازار بورس کالا هم می‌تواند وجود داشته باشد و دلالان به راحتی می‌تواند ادامه فعالیت خود در بازار خودرو را به بازار بورس کالا ببرند.
تصویب عرضه خودرو در بورس کالا
بهمن 99 | آقای جدی (نایب رئیس کمیسیون صنایع و معدن مجلس) خبر داده که در تاریخ 19 بهمن ماه، جلسه‌ای با محوریت خودرو برگزار و قرار شد که تا روز سه‌شنبه 28 بهمن ماه، طرح ساماندهی بازار خودرو در کمیسیون مجلس، نهایی شود.
آقای جدی همچنین تاکید کرده که بند اول طرح ساماندهی بازار خودرو که به «عرضه خودرو در بورس کالا» می‌پردازد نیز در جلسه کمیسیون تصویب شده است.
معافیت خودروهای هیبریدی و برقی از بورس
آبان 99 | ظاهرا هرچقدر که از زمان تصویب طرح ساماندهی بازار خودرو می‌گذرد، جزییات جدیدتری از آن شنیده میشود. آقای فیروزی، سخنگوی کمیسیون صنایع و معادن مجلس، در جدیدترین مصاحبه خود گفته که نمایندگان مجلس، خودروهای تمام برقی و هیبریدی را به مدت 3 سال از عرضه در بورس، معاف کرده‌اند.
این اقدام مجلسی‌ها، می‌تواند حمایتی بسیار خوب برای خودروسازان ایرانی باشد که در ابتدای راه تولید خودروهای سبز قرار دارند. ایران خودرو که زودتر از بقیه خودروسازان دست به کار شده، در سال 93 ابتدا رانا برقی را برای اولین‌بار رونمایی کرد و سپس در سال 96 دنا پلاس هیبریدی را هم ساخت. ایران خودرو همچنین گفته که در 1401 از نسخه تمام برقی K132 نیز رونمایی میکند.
سایپا نیز با اینکه ساینا برقی را ساخته اما هم‌اکنون برای ساخت خودرو برقی، پروژه‌های جداگانه‌ای با دانشگاه شریف و همچنین شرکت مپنا دارد ولی هنوز زمانی برای دیدن نتایج اولیه این پروژه‌ها مشخص نکرده است.
درمیان خودروسازان خصوصی نیز کارمانیا، فعلا تنها شرکتی است که برای مونتاژ و تولید خودروهای برقی، اعلام آمادگی کرده. جدیدترین محصول برقی این شرکت، سدانی بنام کارمانیا EK1 است که مشخص نیست چه زمانی، مونتاژ آن در ایران آغاز میشود.
قطعی شدن عرضه خودرو در بورس
براساس طرح ساماندهی بازار خودرو که کلیات آن در تاریخ 25 آبانماه 99 به تصویب نمایندگان مجلس رسیده است، عرضه خودرو در بورس قطعی است و بزودی نیز وارد فاز اجرایی میشود.
با اینکه جزییات دقیق عرضه خودرو در بورس کالا هنوز در دسترس رسانه‌ها قرار نگرفته، اما طبق گفته‌های آقای فیروزی، سخنگوی کمیسیون صنایع و معادن مجلس، طرح ساماندهی بازار خودرو بر سه محور استورا است که عبارتند از:
1- الزامی بودن عرضه در بورس کالا برای همه خودروها (بغیر از موارد خاص).
2- برخورد قانونی و مجرمانه با خودروهایی که در بورس کالا عرضه نمی‌شوند.
3- تعیین مالیات سنگین برای آنهایی که زودتر از موعد مقرر، خودروی خریداری شده از بورس کالا را می‌فروشند.
شرایط کلی عرضه خودرو در بورس
براساس طرح ساماندهی بازار خودرو که در آبانماه 99 به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده است، برخی از مهم‌ترین شرایط عرضه خودرو در بورس، به صورت زیر خواهد بود:
1- خودروهایی که تیراژ سالیانه محدودی دارند، نیازی به عرضه در بورس کالا ندارند.
2- خودروسازانی که تیراژ سالیانه آنها از حد مشخصی کمتر باشد، نیازی به عرضه محصولات‌شان در بورس کالا ندارند.
3- در صورت عدم عرضه خودرو در بورس، هم خریدار و هم فروشنده خودرو، بعنوان متخلف شناخته شده و خودرو نیز در حکم کالای قاچاق خواهد بود.
4- در زمان عرضه خودرو در بورس، یک شناسه منحصربه فرد به خودرو تعلق می‌گیرد. به همین دلیل نیز خرید و فروش خودرو در بورس، قابل ردیابی و شفاف خواهد بود.
5- در هر 3 سال، فقط یکبار می‌توان برای خریداری خودرو از بورس کالا اقدام کرد.
6- فروش خودروی خریداری شده از بورس، به مدت 3 سال، امکان‌پذیر نیست. این قانون برای جلوگیری از ورود سودجویان به بورس خودرو، لحاظ شده است.
7- در صورت فروش خودروی خریداری شده از بورس در کمتر از 3 سال، فروشنده باید 80% مبلغ مابه التفاوت قیمت پایه خودرو و قیمت بازار را بعنوان مالیات، بپردازد.
8- خودروهای مشمول عرضه در بورس، هر 6 ماه باید توسط شورای رقابت، مشخص شوند.
9- خودروهای تمام برقی و هیبریدی، به مدت 3 سال، از عرضه در بورس معاف هستند.
شرایط خرید خودرو از بورس
به نظر می‌رسد اکثر شرایطی که در طرح‌های فروش فوق العاده و پیش فروش خودروسازان برای ثبت نام کنندگان خودرو درنظر گرفته شده، برای خریداران خودرو از بورس نیز وجود داشته باشد. مهم‌ترین این شرایط عبارتند از:
1- خریدار خودرو از بورس، باید گواهینامه داشته باشد.
2- با هر کد ملی، فقط می‌توان یک خودرو از بورس خریداری کرد. این محدودیت به مدت 3 سال وجود دارد.
3- خریدار خودرو از بورس نباید پلاک انتظامی فعال داشته باشد.
تفاوت قیمت پایه با قیمت خودرو در بورس
براساس طرح «تولید و ساماندهی عرضه خودرو»، اختلاف قیمت پایه خودرو با قیمت کشف شده خودرو در بورس، قرار است به صندوقی در وزارت صمت واریز شود که:
- 10 درصد این مبلغ، در صورت افزایش کمی و کیفی خودرو، به خودروساز تعلق می‌گیرد.
- 20 درصد این مبلغ، بعنوان تسهیلات وام به زوج‌های جوانی که توانایی خرید خودرو ندارند، تعلق می‌گیرد.
- 20 درصد این مبلغ، برای توسعه حمل و نقل عمومی و برای جایگزینی و نوسازی خودروهای فرسوده، تعلق می‌گیرد.
- 50 درصد این مبلغ، بعنوان تسهیلات قرض الحسنه برای تحقیق و توسعه به خودروساز تعلق می‌گیرد.
برخورد قانونی با عدم عرضه خودرو در بورس
آبان 99 | آقای فیروزی، سخنگوی کمیسیون صنایع و معدن مجلس، با اشاره به بی‌سابقه بودن طرح عرضه خودرو در بورس کالا، گفته که درحال حاضر نیز برخی کالاها مانند فولاد و لوازم خانگی در بورس عرضه می‌شوند اما همچنان بازار آنها ملتهب است. بنابراین چه تضمینی وجود دارد که پس از عرضه خودرو در بورس، بازار خودرو هم به آرامش برسد.
سخنگوی کمیسیون مجلس، در جواب به این سوال گفته که در طرح ساماندهی بازار خودرو، دو ضمانت اجرایی بسیار مهم داریم تا عرضه خودرو در بورس کالا به سرنوشتی مشابه عرضه فولاد در بورس، دچار نشود. این دو ضمانت که در صورت تصویب طرح ساماندهی بازار خودرو در مجلس، اجرایی می‌شوند، عبارتند از:
1- امکان عرضه خودرو در بازار آزاد، دیگر وجود نخواهد داشت. چراکه در اینصورت، خودرو در حکم کالای قاچاق محسوب شده و توقیف میشود.
2- امکان شماره گذاری خودرو در خارج از بورس، وجود ندارد و به همین دلیل نیز خودروهای عرضه نشده در بورس، براحتی قابل شناسایی هستند.
به لطف این دو ضمانت اجرایی، نمایندگان مجلس معتقدند که امکان بروز فساد و تخلف در زمان عرضه خودرو در بورس کالا، به حداقل ممکن خواهد رسید.
قیمت روز خودرو
برای اطلاع از قیمت روز خودروهای داخلی و خارجی صفر کیلومتر در بازار، لینک زیر را مشاهده کنید:
قیمت ایران خودرو
برای اطلاع از آخرین قیمت محصولات ایران خودرو، شامل قیمت نمایندگی و قیمت بازار، و همچنین جهت اطلاع از آخرین شرایط فروش فوری ایران خودرو و پیش فروش ایران خودرو، لینک‌های زیر را مشاهده کنید:
»» قیمت روز محصولات ایران خودرو
»» شرایط فروش فوری و پیش فروش ایران خودرو
قیمت سایپا
برای آگاهی از قیمت روز محصولات سایپا و همچنین جهت اطلاع از آخرین شرایط فروش فوری سایپا و پیش فروش سایپا، لینک‌های زیر را مشاهده کنید:
بعدا بخوانید
اشتراک در تلگرام
اشتراک در واتس اَپ
اشتراک در توییتر
نویسنده : مریم سادات نوری
منبع : باما
