گواهی اسقاط خودرو فرسوده
کمبود برگه اسقاط و مشکل شماره‌گذاری وسایل نقلیه
مرداد 1401: منوچهر منطقی، معاون وزیر صمت، نامه‌ای را به مشاور وزیر کشور در امور فناوری فرستاد و در آن اعلام کرد که علت اصلی حذف الزام برگه گواهی اسقاط برای شماره‌گذاری خودروهای تجاری و موتورسیکلت، کمبود برگه اسقاط و رسوب محصولات تولیدی در انبار‌ها است. همچنین با توجه به کمبود برگه اسقاط، شماره‌گذاری خودروهای تجاری و همچنین موتورسیکلت‌ها دچار مشکل گردیده است و عملاً واحدهای تولیدی، انبوهی از محصولات خود را در پارکینگ‌های متعدد انبار نموده و قابلیت عرضه ندارند. این مسئله علاوه بر کاهش تولید، افزایش قیمت محصولات در بازار را نیز به دنبال داشته است.
براساس این نامه، در صورت عدم وجود گواهی اسقاط، تولیدکنندگان باید مبلغ مابه‌ازای آن را در صندوق محیط زیست واریز نمایند تا براساس آن بتوان تسهیلات مناسبی را برای مشتریانی که قصد جایگزینی خودروی فرسوده خود را دارند، اختصاص داد.
افزایش خودروهای اسقاطی تا سال 1404
مرداد 1401: آقای ایزدخواه، عضو کمیسیون صنایع مجلس، آمارهای جالبی را درباره وضعیت اسقاط خودرو در کشورمان منتشر کرده است. وی با اشاره به این نکته که فرآیند اسقاط وسایل نقلیه فرسوده از سال 1385 شروع شده اما طی این مدت تنها 2 میلیون دستگاه نوسازی شده‌اند، گفته که از مجموع وسایل نقلیه موجود در کشورمان، حدود 11.5 میلیون دستگاه، در سن فرسودگی قرار دارند که از این تعداد، سهم موتورسیکلت‌ها 9 میلیون دستگاه بوده و مابقی نیز سهم انواع خودروست.
آقای ایزدخواه همچنین گفته که در صورت ادامه روند فعلی، تا سال 1404 تعداد خودروهایی که به سن فرسودگی می‌رسند، حدود 4 میلیون دستگاه می‌شود.
کمبود خودرو اسقاطی و مشکل موتورسیکلت‌سازان
تیر 1401: جلیل مجاهد، رئیس انجمن صنعت موتورسیکلت ایران، به مصوبه سال 97 دولت دوازدهم که در اسفند 98 اجرایی شد، اشاره کرد. بر اساس این مصوبه، تولیدکنندگان موتورسیکلت مکلف‌اند تا به ازای تولید هر دستگاه موتورسیکلت و پلاک‌گذاری آن، هزینه اسقاط یک دستگاه موتورسیکلت را به مراکز اسقاط بپردازند. اما با وجود مشکلات برای اسقاط موتورسیکلت، اعلام شد که تولیدکنندگان به جای موتورسیکلت، خودرو اسقاط کنند. بنابراین مقرر شد تا تولیدکنندگان به ازای تولید 7 دستگاه موتورسیکلت، هزینه اسقاط یک خودرو را به مراکز اسقاط بپردازند. اما اکنون از اسفندماه 1400 تاکنون، تعداد خودروهای اسقاطی کاهش یافته است.
بر اساس گفته‌های آقای مجاهد، هزینه اسقاط خودرو در سال 98 دو میلیون تومان بوده و در اسفند 1400 به 4 میلیون تومان رسیده است. اما اکنون هزینه اسقاط خودرو برابر 16 میلیون تومان است؛ یعنی سازندگان موتورسیکلت باید به ازای تولید هر 7 دستگاه موتورسیکلت مبلغ 16 میلیون تومان به مراکز اسقاط بپردازند. با توجه به این که از اسفندماه سال 1400، انباشت حواله خودروهای اسقاطی در مراکز اسقاط پایان یافته، سازندگان موتورسیکلت با مشکل برای تامین حواله اسقاط مواجه شده‌اند و تولیداتشان پلاک‌گذاری نمی‌شود. بنابراین، تولیدکنندگان موتورسیکلت نیز با انباشت مواجه شده‌اند و ممکن است به تعطیلی واحدهای تولید منجر شود.
وی افزود که در سال 1400 مجموعا 12 هزار و 500 دستگاه خودرو اسقاط شده است؛ در حالی که نیاز صنعت موتورسیکلت سالانه 100 هزار خودرو اسقاطی است. در صنعت موتورسیکلت‌سازی، 16 هزار نفر فعالیت می‌کنند و 100 هزار شاغل نیز به صورت غیرمستقیم فعال هستند. با چنین وضعیتی، خطر بیکاری این تعداد افراد را تهدید می‌کند. اکنون برخی واحدهای کوچک تولیدکننده تعطیل شده‌اند و اگر این شرایط ادامه یابد، واحدهای بزرگ تولید موتورسیکلت نیز ممکن است تعطیل شوند.
وی همچنین خاطرنشان کرد که خودروسازان نیز باید به ازای تولیدات خود سالانه 100 هزار دستگاه خودرو را اسقاط کنند. بنابراین در مجموع باید 400 هزار دستگاه خودرو اسقاط شود تا تولید و پلاک‌گذاری خودرو و موتورسیکلت ادامه یابد و این در حالی است که سال گذشته، مجموعا آمار خودروهای اسقاطی 12 هزار و 500 دستگاه بوده است.
وی ادامه داد که تولیدکنندگان اطمینان دارند اگر مشکلشان به گوش رئیس‌جمهور برسد، حتما نسبت به رفع آن اقدام خواهد کرد. آقای مجاهد از دولت درخواست کرد تا به جای پرداخت هزینه اسقاط، دولت هزینه را از تولیدکننده اخذ کرده و آن را به حساب محیط‌زیست واریز کند تا به این ترتیب تولید متوقف نشود. ضمنا باید تسهیلاتی را برای مردم ایجاد کرد تا نسبت به اسقاط وسایل نقلیه فرسوده خود اقدام کنند.
وی درباره افزایش قیمت موتورسیکلت عنوان کرد که نرخ، دستمزد و حقوق کارگری افزایش یافته و افزایش هزینه اسقاط نیز بر قیمت موتورسیکلت اثر داشته است. کمبود عرضه موتورسیکلت به بازار با توجه به اینکه امکان پلاک‌گذاری آن وجود ندارد از عوامل دیگر موثر بر افزایش قیمت موتورسیکلت است.
الزام گواهی برای تولیدکنندگان و واردکنندگان
خرداد 1401: اگر پیگیر اخبار طرح ساماندهی صنعت خودرو بوده باشید، حتما شنیده‌اید که این قانون پرحاشیه، سرانجام با موافقت مجمع تشخیص مصلحت نظام، تصویب شده و در تاریخ 17 خردادماه نیز به دولت ابلاغ شده. اما یکی از موارد مطرح شده در این قانون، موضوع گواهی اسقاط است.
براساس تبصره 2 ماده 10 از قانون ساماندهی بازار خودرو ایران، خودروسازان و موتورسیکلت‌سازان کشورمان موظف هستند که به ازای تولید هر 4 دستگاه خودرو یا موتورسیکلت، گواهی اسقاط را از مراکز اسقاط خودرو دریافت کنند. همچنین در این تبصره گفته شده که خودروسازان و موتورسازان، به شرطی مجوز شماره‌گذاری محصولات‌شان را دارند که ماهانه معادل 25% تولیداتشان، گواهی اسقاط ارائه دهند.
اما نکته دیگر، درباره ارائه گواهی اسقاط برای واردکنندگان است؛ براساس این تبصره، واردکنندگان خودرو و حتی واردکنندگان موتورسیکلت مکلف هستند تا علاوه بر پرداخت عوارض گمرکی واردات، گواهی اسقاط را نیز دریافت کنند. البته در طرح ساماندهی، هرچند «تعداد گواهی اسقاط موردنیاز» برای واردکنندگان، مشخص نشده و تصمیم‌گیری درباره آنرا برعهده وزارت صمت و سازمان ملی استاندارد خودرو گذاشته‌اند ولی در متن این قانون، چنین اشاره شده که تعداد گواهی اسقاط باید براساس «مصرف سوخت» و «قیمت کالای وارداتی» تعیین گردد.
افزایش قیمت گواهی اسقاط تاکسی
خرداد 1401: آقای محتشمی پور، معاون فنی و بهره‌برداری سازمان تاکسیرانی تهران، ضمن اشاره به موفقیت‌های طرح فراخوان همکاری مراکز اسقاط برای نوسازی تاکسی فرسوده در تهران، خبر داده که در مدت زمان 4 ماهه از اجرای این طرح، قیمت گواهی اسقاط تاکسی فرسوده از 20 میلیون تومان به حدود 50 میلیون تومان در خردادماه 1401 رسیده است.
آقای محتشمی‌پور همچنین از برگزاری دومین نشست بازگشایی پیشنهادات قیمت مراکز اسقاط با حضور نهادهای نظارتی نیز خبر داده و گفته پس از بارگذاری اسناد مربوطه روی سایت سازمان تاکسیرانی تهران، از روز چهارشنبه 11 خردادماه 1401 مالکان تاکسی فرسوده مجددا می‌توانند برای انتخاب مراکز اسقاط با قیمت‌های جدید اقدام کنند.
آقای محتشمی‌پور همچنین به الزام مراکز اسقاط خودرو برای اجرای تعهدات اعلامی‌شان اشاره کرده و گفته در صورت اثبات تخلف مراکز اسقاط، سازمان تاکسیرانی، همکاری خود را با آنها تا پایان سال، متوقف می‌کند. وی همچنین از مالکان تاکسی فرسوده خواسته که توجهی به برخی تماس‌های مشکوک از طرف مراکز اسقاط نداشته باشند چراکه بررسی‌های سازمان تاکسیرانی بیانگر این است که در برخی از این تماس‌ها، پیشنهاداتی مخالف تعهدات مراکز اسقاط به متقاضیان داده می‌شود. ضمن اینکه توافق‌های تلفنی، قابل پیگیری از طرف سازمان تاکسیرانی نیستند.
افزایش شدید قیمت گواهی اسقاط
خرداد 1401: آقای شریف، رئیس انجمن مراکز اسقاط خودرو، ضمن اشاره به تاثیر قیمت خودرو بر قیمت خودروهای اسقاطی می‌گوید وقتی قیمت پراید از 20 میلیون تومان به 200 میلیون تومان می‌رسد، دیگر کسی تمایلی برای تحویل خودروی اسقاطی با قیمت 5 تا 6 میلیون تومان به مراکز اسقاط نیست.
براساس اظهارات آقای شریف، در اواخر زمستان 1400 که تقاضای زیادی برای صدور گواهی اسقاط خودرو وجود داشت (علی‌الخصوص از طرف سازندگان موتورسیکلت)، قیمت گواهی اسقاط حدود 4.5 میلیون تومان بود اما مراکز اسقاط مجبور بودند تا خودروهای فرسوده را با قیمت روز تحویل بگیرند. به همین دلیل قیمت خودرو فرسوده در آن زمان به بیش از 15 میلیون تومان افزایش یافت. در حال حاضر نیز قیمت خودروهای اسقاطی بالاتر رفته و ممکن است مجددا نیز افزایش یابد چراکه قیمت خودرو، بیشتر از قبل شده است.
به عنوان مثال، ارزش ضایعات پیکان، حدود 7 میلیون تومان است اما هزینه صدور گواهی اسقاط این خودرو 12.5 میلیون تومان شده. بنابراین امکان ندارد که گواهی اسقاط پیکان، همچون سال گذشته، حدود 4 میلیون تومان باشد.
آقای شریف همچنین به موضوع اسقاط خودروهای تاکسی نیز اشاره کرده و گفته که بخشی از گواهی اسقاط مورد نیاز مراکز، از محل اسقاط تاکسی فرسوده تامین می‌شود. قیمت هر تاکسی فرسوده، قبلا 10 میلیون تومان بود اما هم‌اکنون به حدود 31 میلیون تومان رسیده است.
گواهی صرفه جویی انرژی برای اسقاط خودرو
خرداد 1401: طرح جدید «گواهی صرفه جویی انرژی» برای مطرح شدن در هئیت دولت، آماده شده است. این خبر را آقای شریف، رئیس انجمن مراکز اسقاط خودرو، داده و گفته که در صورت تصویب این طرح، شرایط نوسازی و اسقاط خودروهای فرسوده، بهبود می‌یابد. جزییات این طرح پیشنهادی، بصورت زیر است:
1- مصرف بنزین برای یک خودروی صفر کیلومتر، حدود 4.12 لیتر کمتر از مصرف بنزین برای یک خودرو فرسوده است. بنابراین با توجه به تفاوت قیمت بنزین آزاد و قیمت بنزین صادراتی، در صورت جایگزینی خودروهای فرسوده می‌توان روزانه حدود 70 هزار تومان و سالانه حدود 25 میلیون تومان در مصرف سوخت، صرفه‌جویی کرد.
2- اگر دولت برای یکسال، پرداخت این مبلغ را بپذیرد، در سال‌های بعد می‌تواند از منافع جانبی آن (مانند کاهش آلودگی هوا، کاهش تصادفات، کاهش مرگ و میر و ...) نیز بهره‌مند شود.
3- در این طرح، دولت می‌تواند به متقاضیان اسقاط خودرو، گواهی صرفه‌جویی انرژی بدهد که علاوه بر مبلغ خودروی فرسوده، کمک مالی خوبی برای دارندگان خودروهای فرسوده است چراکه می‌توانند این گواهی را در بورس، خرید و فروش کنند.
4- طبق پش‌بینی انجمن مراکز اسقاط، از این محل می‌توان 350 تا 400 هزار گواهی اسقاط خودرو را در سال 1401 صادر نمود.
نحوه تعیین قیمت گواهی اسقاط خودرو
خرداد 1401: آقای محمود شریف، رئیس هیئت مدیره انجمن مراکز اسقاط خودروهای فرسوده، ضمن اشاره به قوانین از رده خارج کردن خودروهای فرسوده، می‌گوید خودروسازان و واردکنندگان، مسئول از رده خارج کردن خودروهای فرسوده هستند. یعنی خودشان باید این خودروها را از مالکان خریداری کنند و سپس آنرا به مراکز اسقاط خودرو تحویل دهند. اما مراکز اسقاط، این فرآیند را تسهیل و زمان اسقاط را کوتاه‌تر کرده‌اند. چراکه این مراکز به نیابت از آنها، خودرو فرسوده و موتورسیکلت فرسوده را از مالکان خریداری می‌کنند.
آقای شریف همچنین تاکید کرده که برخی‌ها تصور می‌کنند مراکز اسقاط خودرو، عامل گرانی گواهی اسقاط هستند در صورتیکه چنین چیزی صحت ندارد و حتی مراکز اسقاط برای شفاف‌سازی بیشتر، حاضرند مسئولیت خرید خودروهای فرسوده را به خودروسازان و واردکنندگان واگذار کنند.
براساس گفته‌های آقای شریف، قیمت گواهی اسقاط خودرو تابع قیمت خودروی فرسوده است. این قیمت در اردیبهشت هر سال و توسط ستاد مدیریت حمل و نقل سوخت به کارشناسان دادگستری ابلاغ می‌شود و لذا مراکز اسقاط خودرو، هیچگونه دخالتی در تعیین قیمت گواهی اسقاط ندارند.
رئیس انجمن مراکز اسقاط خودرو می‌گوید قیمت گواهی اسقاط، در واقع قیمت روز خودرو منهای ارزش ضایعات آن است. اما دولت باید هزینه اسقاط خودرو و سود مراکز اسقاط خودرو را هم به قیمت گواهی اسقاط اضافه کند و در غیر اینصورت، صدور گواهی اسقاط برای این مراکز، صرفه اقتصادی ندارد.
دلیل افزایش تقاضا برای گواهی اسقاط خودرو
خرداد 1401: آقای شریف، رئیس انجمن صنفی مراکز اسقاط خودرو، توضیحاتی درباره گواهی اسقاط خودروهای فرسوده داده است که خلاصه آنرا در ادامه می‌خوانید:
1- قیمت گواهی اسقاط در سال‌های 1393 و 94 حدود 4 میلیون تومان بود. اما بعد از توقف واردات خودرو در سال 1397، صدور گواهی اسقاط عملا کاربردی نداشت و فقط برای خودروهای موجود در گمرک، استفاده می‌شود. به همین دلیل، قیمت گواهی اسقاط به شدت کاهش یافت و به حدود یک میلیون و 300 هزارتومان رسید.
2- در بهمن‌ماه 1398 تولیدکنندگان موتورسیکلت، ملزم به خریداری گواهی اسقاط خودرو شدند. از آنجایی که تولید سالانه موتورسیکلت در ایران، حدود 200 تا 300 هزار دستگاه است و اسقاط هر خودروی سواری نیز معادل 7 دستگاه موتورسیکلت تعیین شده، سالانه بین 30 تا 40 هزار گواهی اسقاط لازم بود. به همین دلیل موتورسازان طی 2 سال، همه گواهی اسقاط موجود در مراکز اسقاط را خریداری کردند. بنابراین تقاضا برای گواهی اسقاط خودرو مجددا افزایش یافت.
الزام اسقاط خودرو فرسوده برای واردات کامیون
اردیبهشت 1401: آمار سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای در پایان سال 1399 نشان می‌دهد که از بین 360 هزار و 400 دستگاه کامیونی که در جاده‌ها تردد داشته‌اند، 46 هزار و 283 دستگاه بالای 40 سال عمر دارند.
برخی از واردکنندگان کامیون‌های دست دوم اروپایی، طی یکی دو هفته اخیر، در برابر برخی دستگاه‌ها و نهادهای دولتی و حاکمیتی تجمع کردند؛ آنها خواستار تسهیل واردات و حذف «الزام به اسقاط کامیون‌های فرسوده به ازای واردات کامیون‌های تا 3 سال ساخت» هستند. این طرح نزدیک به سه سال است که اجرا می‌شود و مشکلات بسیاری دارد.
برخی شنیده‌ها از ورود 25 هزار دستگاه کامیون دست دوم اروپایی به گمرکات کشور حکایت دارد؛ اما آمار ترخیصی‌ها و پلاک‌گذاری شده‌ها بسیار کمتر است. اگر قانون اصلاح شود، می‌تواند زمینه ترخیص کامیون‌های موجود در گمرکات را، که مدل 2017 و 2018 بوده، فراهم کند.
احمد کریمی، دبیر کانون سراسری انجمن‌های صنفی کامیونداران، تاکید کرد که رانندگان به هیچ وجه موافق حذف «اسقاط فرسوده به ازای واردات» نیستند و افزود که کشور با ازدیاد کامیون در برابر کمبود بار مواجه است و نباید الزام به اسقاط کامیون فرسوده، حذف شود. بنابراین در نشستی با نمایندگان مجلس، مقرر شد تا الزام به اسقاط کامیون فرسوده، باقی بماند.
طبق گفته‌های وی، سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای در مدیریت نوسازی کامیون فرسوده به خوبی عمل نکرده و در نهایت مقرر شد تا از ظرفیت‌های قانونی موجود برای ترخیص کامیون‌های دپو شده در گمرکات به صورت بهینه استفاده شود. اکنون نیز کامیون‌های وارداتی آماده ترخیص و پلاک‌گذاری هستند و فرآیند نوسازی باید به معنای واقعی آن انجام پذیرد.
طبق آمارهای منتشر شده، 14 هزار دستگاه کامیون وارد شده، 11 هزار دستگاه ترخیص و 3500 دستگاه نیز شماره‌گذاری شده است. در ضمن، تمامی آنها فرآیندهای محیط زیستی، شفاف‌سازی منشأ ارزی، خدمات پس از فروش، گواهی استاندارد، گواهی اسقاط و دیگر مراحل را طی کرده‌اند.
ممنوعیت استفاده از گواهی اسقاط دیگران
دی 1400: برخی از خودروسازان و موتورسیکلت‌سازان، عدم اجرای آیین‌نامه فنی ماده 2 قانون هوای پاک برای الزام اسقاط به ازای شماره گذاری وسیله نقلیه نوشماره، را خواستار شدند. آنها دلیل خود را کاهش حاشیه سود بنگاه اقتصادی اعلام کردند. سازمان حفاظت محیط زیست، که جایگاهی نظارتی دارد، در این باره نکاتی را خاطر نشان می‌کند:
1- بر اساس اصل 50 قانون اساسی، فعالیت‌های اقتصادی و غیر آن که با آلودگی محیط زیست یا تخریب غیرقابل جبران آن ملازمه پیدا کند، ممنوع است.
2- وسایل آلودگی هوا، یکی از مهم‌ترین عوامل آلودگی هستند که سلامت مردم را تهدید می‌کنند.
3- با توجه به مصوبه 30 مهرماه سال 1397، در ازای شماره‌گذاری هر سه خودرو دیزلی با استاندارد آلایندگی EEV، یک یا چند دستگاه خودرو دیزلی با ظرفیت مشابه باید اسقاط شود.
4- سازمان حفاظت محیط زیست همچنین تاکید کرد که به دلیل ضرورت کاهش آلایندگی ناشی از خودروهای دیزلی، گواهی اسقاط تنها با ظرفیت مشابه وجاهت قانونی دارد و افراد نمی‌توانند گواهی اسقاط سایر خودروها را جایگزین کنند.
5- هیچ گونه استثنائی برای تأمین‌کنندگان و دستگاه‌های وابسته به دولت و سایر نهادها، در رابطه با مصوبات یاد شده، وجود ندارد.
در پایان نیز تاکید شده که آیین‌نامه ماده 8 قانون هوای پاک در تاریخ 12 خردادماه 1400 تصویب شده و به لحاظ قوانین بالادستی، توسط هیأت وزیران ابلاغ شده است و دیگر بهانه‌ای برای عدم اسقاط ناوگان فرسوده، وجود نخواهد داشت.
پاکسازی تهران از خودروهای اسقاطی
آذر 1400: هادی علی‌احمدی، شهردار منطقه 13 تهران، بیان کرد که طرح تحول نگهداشت شهر از اوایل آذرماه اجرا شده و نسبت به جمع‌آوری خودروهای اسقاطی نیز، با همکاری معاونت خدمات شهری و محیط‌زیست و نواحی چهارگانه، اقدام می‌شود.
طبق گفته‌های وی، در راستای این طرح، حدود 10 هزار دستگاه خودرو بلاصاحب و متوقف شده، پس از طی مراحل قانونی، با کمک پلیس‌راهور جمع‌آوری و به پارکینگ منتقل شده است و این طرح تا پاکسازی کامل، ادامه خواهد داشت. وی همچنین از شهروندان خواستار شد تا در صورت مشاهده چنین مواردی، با سامانه 137 تماس بگیرند.
سن فرسودگی وسایل نقلیه
برای اطلاع از سن فرسودگی خودرو، نحوه محاسبه سن فرسودگی خودرو، سن فرسودگی موتورسیکلت، سن فرسودگی وانت، سن فرسودگی اتوبوس و مینی بوس و همچنین سن فرسودگی تاکسی و سایر ناوگان حمل و نقل عمومی، مقاله سن فرسودگی خودرو را مطالعه کنید.
بعدا بخوانید
اشتراک در تلگرام
اشتراک در واتس اَپ
اشتراک در توییتر
نویسنده : مرتضی برجسته
منبع : باما
