ملاقات با کادیلاک الدورادو 1976

کلمه الدورادو (El Dorado) به معنای طلایی، طلاپوش و یا اقتباسی از افسانه کلمبیایی که به «شهر گمشده طلا» اشاره دارد، احتمالا برترین نام ممکن برای محصولی بود که جنرال‌موتورز در سال 1953 برای محصولی از زیرمجموعه کادیلاک استفاده کرد. از آن پس، خانواده محصولات سوپر لوکس الدورادو، به یکی از دو مدل برتر تولیدی کادیلاک بدل شد، که تا پایان تولید، همچنان از لوکس‌ترین و پرآپشن‌ترین خودروهای تولیدی برند لوکس‌ساز کادیلاک آمریکا و یکی از معیارهای استاندارد خودروسازی لوکس در جهان بود.

خودرو مورد بررسی، یک نمونه مدل 1976 از الدورادو نسل نهم است که بین سال‌های 1971 تا 1978 برخط تولید قرار داشت. آمریکایی‌دوست باشید یا نه، الدورادو یکی از زیباترین و لوکس‌ترین ساخته‌های دست بشر در دوران کلاسیک و وینتج است که خوشبختانه پایش هرچند محدود به بازار خودرو ایران باز شد.

سال 1953، جنرال‌موتورز نسخه جدید از کادیلاک سری 62 را با پسوند الدورادو روانه بازار کرد که به مراتب بسیار لوکس‌تر و شیک‌تر از رقبای حال حاضر خود در آن دوران بود. در رقابت مستقیم با اولدزمبیل 98 فییستا و بیوئیک رودمستر اسکایلارک در آن دوران، جایگاه برتر به کادیلاک 62 الدورادو تعلق می‌گرفت. این خودرو که در تیراژ بسیار محدود 532 دستگاهی به تولید رسید، از دیدگاه سطح آپشن‌های رفاهی ارائه شده و البته سبک خاص طراحی، بسیار پیشرو و متمایز بود. جای تعجب نداشت که کادیلاک تولید مدل الدورادو را پس از آن با قدرت هرچه تمام‌تر ادامه داد.

نسل نهم الدورادو شاید الزاما زیباترین نسخه این خودرو از دیدگاه ظاهری نباشد، اما بدون تردید پیرو سیاست تولید در ساختار هاردتاپ کوپه و کانورتیبل نسل‌های قبل بود. مهم نبود تا چه اندازه کشیده و پهن باشد، در هر صورت الدورادو به بیش از دو در تجهیز نمی‌شد. با داشتن ابعاد خارجی خیره کننده‌ای معادل 5690×2027×1377 میلی‌متر، کادیلاک الدورادو یک لاکچری کوپه عظیم با فاصله محورهای 3208 میلی‌متری بود، که از هیچ جهت در مغز کوچک خودروسازان اروپایی جا نمی‌شد.

چهار چراغ مستطیل جلو که در سال 1974 جانشین چراغ‌های گرد شده بود. جلوپنجره مشبک کرومی بزرگ، گوشه گلگیرهای بیرون آمده و سپر بسیار بزرگ کرومی جلو و عقب خودرو، باز‌ هم ظاهر کادیلاک الدورادو را بسیار مینیمال و میانه‌رو نگهداشته بود. کشتی خیابانی شش متری، که به شکل عجیبی درگیر زرق و برق بیخود و بی‌جهت نشده و وقار و سنگینی خود را از هر زاویه حفظ کرده بود. اما همچنان تفاوت‌های زیادی میان این خودرو با تعاریف پیشین الدورادو در نسل‌های قبلی به چشم می‌خورد.

نهمین نسل از کادیلاک الدورادو، سبک طراحی خود را مستقیما از الدورادو نسل هشتم الهام گرفته بود. نسلی دارای سبک طراحی مشابه اما بهره‌مند از پدیده چراغ‌های مخفی جلو و ساده‌گرایی به مراتب بیشتر از نسل نهم. به عقیده شخص نگارنده، نسل هشتم در حقیقت زیباترین نسل تاریخ الدورادو به حساب می‌آید. اما نسل هشتم الدورادو نیز تمایزی فاحش با نسل‌های پیش از خود داشت. الدورادو از نسل هشتم به بعد، به ساختار متحرک جلو (ساختار FF) روی آورد.

با طراحی و تولید خودرو اسپرت/لاکچری افسانه‌ای اولدزمبیل تورونادو (Toronado/با تلفظ اشتباه تورنادو در ایران) در سال 1965 میلادی، کادیلاک الدورادو به پلتفرم دیفرانسیل جلو E-Body جنرال‌موتورز تغییر ساختار دارد تا از سیستم انتقال نیرو مشابه با این خودرو نوظهور و پرتوان بهره بگیرد. این اولین باری بود که الدورادو با آن هیبت و ابعاد، از سیستم انتقال نیرو دیفرانسیل جلو بهره می‌گرفت. این تغییر رویه در استفاده از ساختار جدید FF (پیشرانه جلو/متحرک جلو)، از نسل هشتم تا پایان تولید مدل الدورادو در نسل دوازدهم (1992-2002) همچنان ادامه یافت.

این ساختار فنی بر نمای داخلی خودرو نیز تاثیری فاحش گذاشت. به دلیل استفاده از ساختار محور جلو اولدزمبیل تورونادو، کادیلاک الدورادو نیز در بخش مرکزی اتاق دیگر فاقد تونل و پالانی برجسته و بزرگ سیستم انتقال نیرو بود. کف اتاق تقریبا تخت و فضای پای سرنشینان جلو و عقب به شکل خیره‌کننده‌ای بزرگ‌تر شده بود، که نتیجه آن جای دادن ساده شش سرنشین به صورت همزمان بود.

با این حال کادیلاک الدورادو در حقیقت به عنوان یک خودرو چهار نفره طراحی شده بود. یک محصول شیک و بسیار لوکس که با تریم رنگی نمای داخلی خود، دل بیننده و سرنشینان را در کسری از ثانیه می‌ربود. کادیلاک البته در کنار برخی دیگر از خودروهای لوکس برتر نظیر بیوئیک و لینکلن (لینکِن)، به استفاده از تریم داخلی رنگی در دوران وینتج و کلاسیک شهرت داشت. از این رو چه رنگی زیباتر از رنگ طلایی، هماهنگ با رنگ نمای خارجی. با رعایت میانه‌روی و ساده‌گرایی، نمای داخلی الدورادو مورد نظر با رنگ طلایی تقریباً هماهنگ با رنگ بدنه خودرو تزئین شده است. تریم چوبی مکمل و روح‌بخش نمای داخلی است که در ترکیب با رنگ کرمی رودری‌ها و صندلی‌ها، تا ردیف عقب و انتهای اتاق خودرو امتداد یافته است.

ترمز‌های دیسکی هوا خنک در هر چهار چرخ، سیستم کمکی ترمز (بوستر)، فرمان هیدرولیک حساس به سرعت دارای تنظیم زاویه و عمق، سقف تاشونده برقی، سیستم تنظیم ارتفاع برقی، سیستم رادیو پخش دو موج AM/FM با سیستم صوتی استریو و آنتن اتوماتیک الکتریکی، قفل مرکزی، شیشه بالابرهای برقی، تنظیم برقی آینه‌های جانبی، دماسنج خارج از اتاق، سیستم روشنایی انحصاری گوشه‌های خودرو به هنگام دور زدن، صندلی برقی شش حالت راننده و سرنشین جلو، چراغ مطالعه داخل کابین، تایرهای دور سفید مخصوص برگرفته از اولدزمبیل توروتنادو معروف به تایرهای TFD، ساعت دیجیتالی کوارتز، ترمز پارک پایی با قابلیت آزادسازی اتوماتیک، روکش چرم تریم داخلی، سیستم تهویه مطبوع، برف پاک‌کن تاخیری با سرعت‌های مختلف، گیربکس اتوماتیک، همگی بخشی از ویژگی‌های استانداردی است که بر کادیلاک الدورادو آن دوران قابل سفارش بود.

بسیاری از این ویژگی‌های رفاهی در آن دوران حتی برای بسیاری از خودروهای لوکس اروپایی نیز در دسترس نبود. این در حالی است که قیمت نهایی یک دستگاه الدورادو در آن دوران، از دو تا بیش از سه برابر ارزان‌تر از یک رقیب هم رده اروپایی بود. همین مهم به تیراژ فروش قابل توجه کادیلاک در مقایسه با رقبای هم رده‌ای چون مرسدس‌بنز منجر شد.

پس عبور از سال‌های ابتدایی دهه 1970 و وضع قوانین جدید الایندگی و مصرف سوخت، تمامی خودروهای آمریکایی با افت چشمگیر قدرت مواجه شدند که در راستای پیروی از قوانین جدید فدرال انجام گرفته بود. در نتیجه این اقدامات، اولین قدم کاهش ضریب تراکم پیشرانه‌ها از حدود 10:1 به حدود کمتر از 9:1 بود که با تغییر در ساختار سرسیلندر خودروها انجام گرفت. استفاده‌ از سیستم‌های دیگری چون کاتالیزور و سیستم EGR (سیستم بازسوز گازهای خروجی اگزوز)، نه تنها به افزایش وزن خودرو انجامید، بلکه با کاهش هرچه بیشتر توان خروجی پیشرانه نیز همراه شد.

کادیلاک الدورادو اما به عنوان یک خودرو لوکس سنگین وزن که جرمی در حدود 2.2 تن داشت، همچنان از پیشرانه‌های V8 حجیم برای به حرکت درآوردن وزن قابل توجه خود استفاده می‌کرد. نسل نهم کادیلاک الدورادو با دو پیشرانه 425 اینچ مکعبی 7.0 لیتری و 500 اینچ مکعبی 8.2 لیتری روانه بازار می‌شد، که نسخه 500 اینچ مکعبی تا به امروز یکی از بزرگ‌ترین پیشرانه‌های بنزینی به کار رفته در یک خودرو تولید انبوه در صنعت خودروسازی تاریخ است.

پیشرانه 8.2 لیتری به کار رفته در این کادیلاک، قادر به تولید حدود 200 اسب‌بخار قدرت و حدود 500 نیوتون‌متر گشتاور است که در مقایسه با حجم، ارقامی خنده‌دار و غیر قابل باور به نظر می‌رسند. حقیقت آن است که این پیشرانه با کاهش 1.5 واحد در ضریب تراکم، از 10:1 در سال 1970 به 8.5:1 در سال 1971 به بعد رسید. این کاهش چشمگیر در ضریب تراکم به کاهش شدید توان و گشتاور خروجی پیشرانه و البته کاهش میزان آلاینده‌های تولیدی منجر شد. همین پیشرانه 500 اینچ مکعبی در سال 1970، قادر به تولید رقم برتر 400 اسب‌بخار و 750 نیوتون‌متر بود، اما قوانین جدید صنعت خودروسازی آمریکا اجازه نداد تا این نیروگاه عظیم همانند گذشته ایفای نقش کند.

خوشبختانه تمام گشتاور حدود 500 نیوتون‌متری تولیدی پیشرانه تنها در دور بسیار پایین 2000 قابل دسترسی بود. این گشتاور در آن دور موتور بسیار پایین، انقدر زیاد بود که حتی در اتصال با گیربکس سه سرعته اتوماتیک، این خودرو بتواند تایرهای جلو را در قالب دود سفید رنگ به هوا بفرستد. البته با در نظر داشتن وزن نهایی 2.2 تنی و پیشرانه‌ای که با افت چشمگیر توان و گشتاور مواجه شده بود، نباید انتظار چندانی از عملکرد آن داشت.

شتاب اولیه از حالت سکون تا سرعت 100 کیلومتر برساعت در حدود 13 ثانیه (7.5 ثانیه برای نسخه مدل 1970) به طول می‌انجامید و حداکثر سرعت در حدود 180 کیلومتر برساعت بود. اعداد و ارقام نهایی چندان خیره‌کننده به نظر نمی‌رسند، اما باید در نظر داشت که کادیلاک الدورادو یک خودرو لوکس و یک کروزر روزمره از کلاس GT (گرند تورر) بود، که وظیفه آن ارائه یک سواری بسیار نرم و راحت در نهایت لوکس‌گرایی برای چهار تا شش سرنشین بود و نه چیزی بیشتر از آن.

بیشتر الدورادوهای تولیدی یا به قلم پدر صنعت طراحی خودرو، هارلی ارل قلم خورده بودند یا از سوی شاگرد نامدار او، یعنی بیل میچل. در نتیجه، الدورادو به سادگی لقب یکی از زیباترین خودروهای تاریخ آمریکا را با خود یدک می‌کشد. این خودرو در دوران پیش از وضع قوانین جدید آلایندگی، دقیقا همانند یک گرند تورر (Grand Tourer) لوکس عمل می‌کرد که با داشتن شتاب اولیه کمتر از 8 ثانیه، با وجود وزن 2.2 تنی خود به سادگی حتی پوزه بسیاری از محصولات تولیدی امروز بازار ایران را به خاک می‌مالد.

پس از دوران وضع قوانین آلایندگی جدید، الدورادو همانند بیشتر رقبای اروپایی خود بر ارائه سطح بیشتری از لوکس‌گرایی متمرکز و ارائه سواری نرم و راحت به اولویت اول این مدل بدل شد. هدفی که در سال‌های پیاپی از دوران تولید اولین نسل تا آخرین نسل آن به خوبی اجرا و پیاده‌سازی شد.

کادیلاک الدورادو بین سال‌های 1953 میلادی تا 2002، در بازه‌ای 49 ساله بر خط تولید قرار داشت و یکی از عنوان‌داران تولید پیوسته و طولانی یک نام انحصاری در تاریخ صنعت خودروسازی جهان و بنیانگذار استانداردهای لوکس‌گرایی برای خودروسازان دیگری همچون فورد (لینکن کانتیننتال) و خودروسازان لوکس هم رده اروپایی نظیر مرسدس‌بنز، آئودی و ب‌ام‌و شناخته می‌شود.

_{عکاس: امیرمحمد کلایی}