مشخصات موتور 3 سیلندر 3F ایران خودرو (پیشرانه سه استوانه)
خرداد 1401: مهدی رجبعلی، مدیرعامل شرکت دانشبنیان تحقیق، طراحی و تولید موتور ایرانخودرو (ایپکو)، اعلام کرد که مراحل توسعه خانواده موتورهای سه سیلندر در حال انجام است. وی امیدوار است که تا نیمه اول سال جاری، قطعاتی که نقشههای آن در اختیار سازندگان قرار دارد، دریافت شوند. وی همچنین پیشبینی کرد که تا پایان سال، اولین موتور از این خانواده به مرحله تولید خواهد رسید.
طبق گفتههای مدیرعامل شرکت ایپکو، هدف و برنامه آنها پیشتازی در طراحی و توسعه قوای محرکه پایدار، توجه به کاهش مصرف و آلایندگی پیشرانههای خودرو است.
تغییر قلب تارا از سال آینده!
اردیبهشت 1401: شرکت ایران خودرو در جریان نهمین نمایشگاه موتور ایران، از قویترین نسخه موتور سه استوانه ایرانی رونمایی کرد؛ موتوری که به سامانه پاشش مستقیم (GDI) مجهز است و قدرت تقریبی 148 اسببخار دارد و با کد 3F3H نیز شناخته میشود. طبق برنامه زمانبندی ایران خودرو، این موتور توربوشارژ، از نیمه اول سال 1403 بتدریج جایگزین تمامی پیشرانههای ایران خودرو میشود.
ایران خودرو همچنین در این نمایشگاه، برای اولینبار تایید کرد که در سال 1402 میخواهد تارا دندهای را با موتور 3 سیلندر تنفس طبیعی 3F3L به تولید برساند؛ موتوری با استاندارد آلایندگی یورو6 که حدود 120 اسببخار و 185 نیوتنمتر را با گیربکس MT6، به چرخها منتقل میکند. براساس شبیهسازیهای انجام شده، موتور سه استوانه 3F3L نسبت به موتور فعلی خودروی تارا، که از نوع +EF7 است، هم عملکرد فنی را حفظ کرده و هم مصرف سوخت را کاهش داده و به عدد 5.7 لیتر رسانده است. موتور سه سیلندر 3F3L نخستین عضو خانواده موتورهای سه استوانه ایران خودروست که وارد فاز تولیدانبوه میشود.

آقای پیمان شرقی، مدیر پروژه موتورهای سه استوانه ایران خودرو میگوید که طول عمر خانواده این موتورها (بدون تعمیر اساسی)، بیش از 240 هزار کیلومتر درنظر گرفته شده. به همین دلیل، برای دستیابی به این هدف، در طراحی آنها به جای تسمه تایم، از زنجیرهای نسل جدید، موسوم به زنجیر بیصدا، استفاده شده است.
تولید آزمایشی موتور 3 سیلندر توربو ایرانی
دی 1400: پیمان شرقی، مدیر طرح خانواده موتور سه استوانه ایران خودرو، با اشاره به این که در حال حاضر نسخه توربوشارژ موتور 1.3 لیتری، آزمونهای احتراقی را میگذراند، افزود که نمونه اولیه موتور 1.3 لیتری تنفس طبیعی، در اردیبهشت 1400 ساخته شده است.
وی درباره مشخصات فنی آنها بیان کرد : موتور تنفس طبیعی قدرت 86 اسببخار و گشتاور 122 نیوتنمتر را ارائه میدهد؛ در حالی که موتور مجهز به توربوشارژ قادر است 120 اسببخار قدرت و 185 نیوتنمتر گشتاور تولید کند. موتور سوم نیز با وجود سیستم توربوشارژ و پاشش مستقیم سوخت (GDI) میتواند 148 اسببخار قدرت و 240 نیوتنمتر گشتاور تولید کند که بسیار قابل تحسین است.

در ساخت این موتورها به جای استفاده از تسمه تایم، زنجیر نسل جدید به کار رفته که در طول عمر آن بسیار موثر است. قدرتمندترین نسخه این خانواده تا اواخر سال جاری رونمایی خواهد شد. آقای شرقی تاکید کرد که این موتور یک لیتری سه استوانهای قابلیت استفاده در خودروهای هیبرید را دارد. علاوه بر آن، اجزای این سه موتور، مشترک بوده و در نتیجه هزینههای تولید کاهش مییابد. طبق گفتههای وی، این موتورها قابلیت فروش و صادرات به سایر تولیدکنندگان را دارند که نقطه قوتی برای خودروسازی کشور محسوب میشود.
او درباره مصرف سوخت موتورها بیان کرد که به طور میانگین بر روی کفیهای در دست توسعه ایرانخودرو، حدود 5.5 لیتر در 100 کیلومتر مصرف میکنند و تا اواخر سال 1401 آماده نصب بر روی محصولات جدید این خودروساز هستند.
طبق گفتههای شرقی، میزان تولید این موتور در بازه زمانی شش ساله باید به دو میلیون و 780 هزار دستگاه برسد. بدین معنا که در سال اول 50 هزار دستگاه، سال دوم 150 هزار دستگاه و پس از آن نیز در سال 1404 تولید آن جهش یابد و به 800 هزار دستگاه برسد.
وی یکی از اصلیترین دغدغههای تولید این موتور را کیفیت قطعات دانست. از مزایای تولید آن نیز کاهش مصرف سوخت، طول عمر 240 هزار کیلومتر بدون تعمیر اساسی، کاهش آلایندگی و سطح اشتغال بالا است و 34 شرکت دیگر نیز در این طرح مشارکت دارند. در انتها نیز پیمان شرقی، موتور سه استوانه را برگ برنده اصلی ایرانخودرو دانست.
شروع تست موتور سه استوانه توربو
مرداد 1400: تا سال 1402، موتورهای فعلی ایران خودرو قادر به پاسکردن استانداردهای مصرف سوخت نیستند و به همین دلیل نیز توسعه تمام موتورهای این شرکت به همراه موتورهای جدید سه استوانه، در دستور کار ایران خودرو قرار گرفته است. آقای مقیمی (مدیرعامل ایران خودرو) ضمن بیان این مطالب، گفته که تستهای نسخه توربوشارژ موتور سه استوانه بزودی آغاز میشود.
در خانواده موتورهای سه سیلندر ایران خودرو، همچنین یک نسخه GDI با تکنولوژی پاشش مستقیم سوخت وجود دارد که قدرت و گشتاور آن حتی از موتور EF7TC هم بیشتر است درحالیکه مصرف سوختش تنها به 5 لیتر در هر 100 کیلومتر میرسد. تولید و صنعتیسازی این موتور GDI حداقل 18 ماه زمان نیاز دارد.
رونمایی موتور سه استوانه ایران خودرو
دی 1399: موتور ملی سه سیلندر ایران خودرو که به «موتور سه استوانه» معروف شده و با کد 3FX شناخته میشود، قرار است از زمستان سال 1401 نسخه یک لیتریاش وارد مرحله تولیدانبوه شود. همچنین نسخه 1.3 لیتری آن نیز از زمستان 1402 تولید خواهد شد.

موتور ملی سه استوانه ایران خودرو، طی سالهای آینده و بتدریج، روی اکثر محصولات این شرکت قرار خواهد گرفت. دلیل این موضوع، به قابلیت بالای انطباقپذیری موتور 3FX برمیگردد چراکه ایران خودرو گفته از نسخههای مختلف این موتور، میتوان در خودروهای سگمنت A، سگمنت B، کراساورها (CUV) و حتی شاسیبلندها (SUV) نیز استفاده کرد.
مشخصات موتور 3 سیلندر ایران خودرو
خانواده موتور 3FX ایران خودرو، قرار است در 4 نسخه مختلف، به تولیدانبوه برسند که دو نسخه آن، پایه گازسوز بوده و دو نسخه دیگرش نیز بنزینی هستند. در جدول زیر، مشخصات این 4 نسخه مختلف را مشاهده میکنید:
کد موتور | 3F0N | 3F3N | 3F3L | 3F3H |
---|---|---|---|---|
استاندارد آلایندگی | یورو 6 | |||
تعداد سوپاپ | 12 | |||
نوع سوخت موتور | بنزین | بنزین | CNG | CNG |
نوع تنفس موتور | طبیعی | توربو | توربو | توربو |
حجم تقریبی موتور | 1048cc | 1299cc | 1299cc | 1299cc |
فشار موثر (BMEP) | 11.8bar | 11.8bar | 17.9bar | 23.9bar |
حداکثر قدرت موتور | 72hp | 87hp | 120hp | 148hp |
حداکثر گشتاور موتور | 98nm | 122nm | 185nm | 240nm |
*اطلاعات جدول فوق، براساس دادههای رسمی ایران خودروست.
هنوز سگمنت موردنظر ایران خودرو برای این چهار نسخه موتور 3FX مشخص نشده است. ضمن اینکه طبق گفتههای ایران خودرو، گیربکس مورداستفاده در برخی از این موتورها، یکسان نخواهد بود.

در ادامه، چند نکته جالب را باید درباره موتور سه استوانه ایران خودرو به شما بگوییم:
1- موتور ملی سه استوانه کاملا مناسب استفاده در خودروهای هیبریدی ساخته شده. بنابراین در صورت قطعیشدن ساخت و تولید محصولات هیبریدی ایرانی در سالهای آینده، باید منتظر دیدن این موتور 3 سیلندر در زیر کاپوت آنها باشیم.
2- ایران خودرو امکان اشتراکگذاری این موتور 3 سیلندر را با سایر خودروسازان ایرانی دارد. اما همه میدانیم که تمام خودروسازان خصوصی، ازجمله مدیران خودرو و کرمان موتور، مجبور به استفاده از موتورهای کمپانی مادر هستند. همچنین میدانیم که بهمن موتور، بزودی تولیدانبوه موتورهای 3 سیلندر و 4 سیلندرش را در شرکت تیوان آغاز میکند. بنابراین این حرف آقای مقیمی، احتمالا خطاب به سایپاییهاست؛ همان شرکتی که برای تولید موتور سایپا شاهین، با هزارویک مشکل روبرو شد و نهایتا نیز از موتور ارتقایافته M15 در آن استفاده کرد.
3- میزان داخلیسازی موتور ملی 3 سیلندر ایران خودرو به 97% رسیده است طوری که از 250 قطعه استفاده شده در این موتور، تنها 8 قطعه از خارج کشور تامین میشوند.
4- ایران خودرو قرار است تا سال 1405 از این موتور سه سیلندر، بیش از 1.2 میلیون دستگاه بسازد که علاوه بر کاهش 25 درصدی گازهای گلخانهای، میتواند 684 میلیون دلار در یارانه سوخت، صرفهجویی ارزی داشته باشد.
5- پس از گذشت پنج سال از شروع تولید موتور سه استوانه، ایران خودرو توانایی تولید سالانه 700 هزار دستگاه از این موتور را خواهد داشت.
6- موتور سه استوانه، در واقع همان نسل دوم موتورهای EF ایران خودروست که با اهداف زیر، طراحی و تولید شده است:
- بهبود استاندارد آلایندگی،
- کاهش مصرف سوخت،
- بهبود قدرت و گشتاور،

موتور سه استوانه ایران خودرو قرار است تا سال 1405-1406 جایگزین تمام موتورهای فعلی ایران خودرو شود.
شرایط فروش ایران خودرو
برای اطلاع از آخرین اخبار فروش شرکت ایران خودرو و جهت مشاهده جدیدترین طرح پیش فروش ایران خودرو و فروش فوق العاده ایران خودرو، مقاله ثبت نام ایران خودرو سه ماهه را مطالعه کنید.
معرفی انواع پیشرانه ایرانی
برای اطلاع از آخرین خبرها درباره موتورهای ایرانی و همچنین جهت مشاهده اطلاعات فنی انواع موتورهای جدید ایران خودرو، موتورهای جدید سایپا و سایر موتورهای خودروسازان ایرانی، مقالات منتخب زیر را مطالعه کنید:
آخرین اخبار و رویداد ها
نویسنده : مریم سادات نوری
منبع : باما